رحمت الله محقق معروف به زینب متولد سال ۱۳۲۵ در شهر دولت آباد است، وی از سن ۹ سالگی زیر نظر استاد ملاعلی کمالی تعزیه خوانی را شروع کرد و تا امروز ۶۲ سال است که افتخار پوشیدن لباس نوکری و خدمت به خاندان اهل بیت علیهم السلام را دارد.
شنیدن صحبت های این پیرغلام حاوی پیام ها و مطالب مهمی است که حتما هر دوستدار اهل بیتی مایل به شنیدن آن ها است، از این رو گفتگو با این تعزیه خوان قدیمی را برگزیدیم تا لحظاتی را به حرف های شنیدنی وی گوش جان بسپاریم.
چه عاملی باعث شد که مردم شما را به زینب صدا می زنند؟ آیا از انتساب به این لقب ناراحت نیستید؟
به هیچ وجه ناراحت نیستم، تنها افتخار من این است که نوکر حضرت زینب (س) هستم که عامل اصلی هم خود اربابم حضرت زینب (س) بودند که بنده مدال نوکری را به گردن بیاویزم.
از چه زمانی در نقش حضرت زینب (س) بوده اید؟
بنده از جوانی تا کنون نسخه حضرت زینب (س) را می خواندم ولی نکته جالب اینجاست که اولین نسخه و شعری که خواندم با نام مبارک اربابم حضرت زینب (س) بود و امیدوارم تا آخرین کلامم هم نام مبارک ایشان باشد.آن شعر این بود:
زینب محزونه بی غم گسار،……. از چه چشمت می کند گوهرنثار،
نخل غم دیگر چه آورده ثمر،……. شرح کن از بهر ما از خیر و شر،
امام و سرور اهل یقین سلام علیک،…… منور است و سپهر برین سلام علیک.
به جز نقش حضرت زینب (س)، تا کنون چه نقش های دیگری را در مراسم تعزیه ایفا کرده اید؟
بنده از دوران طفولیت دو طفلان حضرت زینب (س)، عون و محمد پسر و غلام حر، هاتف، جبرئیل، حضرت علی اکبر علیه السلام، حضرت قاسم، هانیه بن عروه، طوعه و پسر او، کنیز حضرت علی (ع) را می خواندم و افتخار پوشیدن لباس و ایفای نقش آن ها را داشته ام.
چه شد که به تعزیه خوانی رو آوردید؟ و در کنار چه کسانی تعزیه خواندید؟
منزل پدری بنده نزدیک مدرسه سوم خرداد فعلی بود، در زمین مدرسه سوم خرداد، تکیه ای بود که ما برای تماشای تعزیه بالای پشت بام رفته و از آن جا تعزیه تماشا می کردیم.
به خاطر صدای خوبی که داشتم ملاعلی کمالی به من تعزیه خوانی آموزش داد و بنده در کنار اساتیدی همچون ملاعلی حیدریان، مرحوم ملارضا، استاد قاسم، مرحوم رحیم حسین شفی، مرحوم حسین دری، اکبر محمدیان، ملا علی کمالی و… توفیق ایفای نقش داشتم.
برای جوان ها و کسانی که قصد دارند به تازگی وارد عرصه تعزیه خوانی شوند چه توصیه و سفارش هایی دارید؟
از قدیم گفته اند که پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است. تنها سفارش من، صداقت در گفتار و عمل و حفظ و امانت داری در نسخه های صحیح و قدیمی است.
از تعزیه خوان های جوان می خواهم که زمینه ها و اشعار خود را با پیشکسوتان تعزیه هماهنگ کنند و از خواندن هر شعر و نسخه بدون توجه به تاریخ و فرهنگ حسینی جدا خودداری کنند، جوان ترها باید به پیشکسوتان اهمیت بدهند و از تجربه آن ها بیشتر استفاده کنند؛ چرا که اگر تعزیه را بر اساس روش و اصول خود بخوانند، آن اثرگزاری مطلوب خود را خواهد گذاشت.
بنده در تجربه ۶۲ ساله خود به این نتیجه رسیدم که اگر تعزیه خوان ها ضمن رعایت تقوا و پاکدامنی در جامعه در هر نقشی که هستند خود را جای آن نقش بگذارند ( به بیان دیگر اگر در نقش امام حسین علیه السلام هستند یا شمر باید تصور کنند که در صحرای کربلا و در میدان هستند) اثرگذار خواهند بود و تاثیرگذاری مطلوب و شایسته را بر مردم خواهند داشت.
خود شما به عنوان یک پیشکسوت تعزیه خوانی چه انتقاداتی به برنامه های امروز تعزیه دارید؟
این سوال را باید مردم پاسخ دهند، اکثر مردمی که با ما برخورد دارند از صداقت، گفتار، عمل و خلوص در نیت تعزیه خوان های جدید انتقاد دارند. از خواندن اشعار بدون سند و تاریخ، از چشم و هم چشمی، ریا و خودنمایی، از اصالت خوانی برخی تعزیه خوان ها انتقاد دارند اما در این میان کسانی هستند که مانند غفار (غفار اشرفی تعزیه خوان پیشکسوت دولت آباد و شهرستان برخوار) الگوی نابی برای صداقت، خلوص و اصالت در خواندن نسخ اصلی و صحیح هستند.
نباید به نسخ قدیمی خیانت کرد چون این ها یک امانت است در دست ما و باید حفظ شود، در غیر این صورت به انحراف کشیده خواهد شد.
انتهای پیام /
ارسال دیدگاه