ماه رمضان همواره ماه نزول کتابهای آسمانی و ماه هدایت و تربیت بوده است بهگونهای که از امام صادق (ع) نقلشده است: ««تورات» در ششم و «انجیل» در دوازدهم ماه رمضان، و «زبور» در هجدهم و قرآن در شب قدر نازلشده است.» بارالها، دلهای ما را به باطل میل مده پسازآنکه بهحق هدایت فرمودی، و به ما از لطف خویش اجر کامل عطا فرما که همانا تویی بخشندهٔ بیعوض و منت.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بلاغ، شمیم ماه مبارک رمضان هم از راه رسید و همه آفریدههای خداوند را به ضیافت عشق دعوت میکند.
بااینکه همه ماهها ماه خداست و انسانها همهوقت از نعمتهای مادی و معنوی و در حقیقت از سفره گسترده الهی استفاده میکنند، اما ماه مبارک رمضان یک تحول است، تحولی از خویش بهسوی او، از منیت به آدمیت، از انسانی بودن به خدایی شدن و آسمانی شدن.
رمضان، ماه برکت، رحمت، مغفرت، توبه، انابه، صبر و مواسات. رمضان ماه تقوا و طهارت و رهایی از شر نفس و به خدا پیوستن است.
ماه هدایت و تربیت
ماه رمضان همواره ماه نزول کتابهای آسمانی و ماه هدایت و تربیت بوده است بهگونهای که از امام صادق (ع) نقلشده است: ««تورات» در ششم و «انجیل» در دوازدهم ماه رمضان، و «زبور» در هجدهم و قرآن در شب قدر نازلشده است.»
یکی از برنامههای تربیتی ماه مبارک رمضان روزهداری است که باید با آگاهی هر چه بیشتر و عمیقتر از تعلیمات آسمانی هماهنگ گردد، تا جسم و جان آدمی را از آلودگیهای گناه شستشو دهد.
از پیامبر اکرم (ص) روایتشده آن حضرت در آخرین جمعه ماه شعبان برای آماده ساختن یاران برای استقبال از ماه مبارک رمضان خطبهای خواندند و در آن مژده فرارسیدن ماه رمضان را داده و جایگاه و اهمیت این ماه بزرگ را تشریح کردند و خطاب به مردم فرمودند:
«ای مردم! همانا ماه خدا، همراه بابرکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است؛ ماهی که نزد خدا برترینِ ماههاست و روزهایش برترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها و ساعاتش برترینِ ساعات است، ماهی است که در آن به میهمانی خدا دعوتشدهاید و از شایستگانِ کرامت الهی قرار دادهشدهاید، نَفَسهایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است، پس با نیّتهای راست و دلهای پاک، از پروردگارتان بخواهید تا برای روزهداری آن و تلاوت کتاب خویش، توفیقتان دهد، چراکه بدبخت، کسی است که در این ماه بزرگ، از آمرزش الهی محروم بماند، با گرسنگی و تشنگی خود در این ماه، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را یاد کنید؛ به نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر کوچکهایتان ترحّم، و به بستگانتان نیکی کنید، زبانتان را نگهدارید؛ چشمهایتان را ازآنچه نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید؛ گوشهایتان را ازآنچه شنیدنش حلال نیست، فروبندید؛ به یتیمان مردم، محبت کنید تا بر یتیمان شما محبت ورزند، از گناهانتان به پیشگاه خداوند توبه کنید؛ در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند کنید، که آن هنگام (وقت نماز)، برترینِ ساعتهاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مینگرد و هرگاه با او مناجات کنند، پاسخشان میدهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان میگوید و چون او را بخوانند، اجابتشان میکند، ای مردم! جانهای شما درگرو کارهای شماست، پس با طلب آمرزش، آنها را آزاد سازید، و پشتهای شما از بار گناهانتان سنگین است، پس با طول دادن سجدههای خود، آنها را سبک کنید، و بدانید که خداوند ـ که یادش والاست ـ به عزت خود، سوگند خورده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نمیکند و در روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان [برای حساب] میایستند، آنان را با آتش، هراسان نمیسازد، ای مردم! هر که از شما در این ماه، روزهداری را افطار دهد، پاداشش او برای آن عمل نزد خدا، همچون آزاد کردن یک برده و آمرزش گناهان گذشته اوست».
ماه رمضان از منظر روایات
حجتالاسلام حبیبالله رمضانی در گفتوگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: واژه رمضان در لغت از «رمضاء» به معنای شدت حرارت گرفتهشده و به معنای سوزانیدن است.
وی افزود: پیامبر مکرم اسلام (ص) هم در این خصوص فرموده است: «ماه رمضان به این نام خواندهشده است، زیرا گناهان را میسوزاند.»
مدیر اداره تبلیغات اسلامی سیمرغ با اشاره به اینکه نام ماه مبارک رمضان در قرآن هم آمده است، تصریح کرد: این ماه در روایات اسلامی ماه خدا و مهمانی امت پیامبر اکرم (ص) است.
وی ادامه داد: پیامبر اکرم در این خصوص میفرماید: «ماه رجب ماه خدا، ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است.»
ماه نزول کتاب هدایت و سعادت
رمضانی بابیان اینکه ماه رمضان به جهت نزول قرآن کریم در آن و ویژگیهای منحصربهفردی دارد، اظهار کرد: خداوند در این خصوص میفرماید ماه رمضان ماهی است که قرآن برای هدایت انسانها در آن نازلشده است.
وی افزود: از فضائل این ماه میتوان به برترین ماه سال بودن، نزول کتاب آسمانی و توفیق روزه اشاره کرد.
مدیر اداره تبلیغات اسلامی سیمرغ با اشاره به اینکه تقویت تقوا، پرهیزکاری و اخلاص، مانع عذاب دنیوی و اخروی، آرامش روان و جسم، جلوگیری از نفوذ شیطان، مساوات بین غنی و فقیر و احیاء فضائل اخلاقی از فواید و فضائل روزه است، تصریح کرد: روزهداری به روح، روان، قلب و دل آرامش اهدا کرده و باعث سلامتی و تندرستی جسم همچنین تقویت اراده میشود.
وی ادامه داد: انسان روزهدار هنگام گرسنگی و تشنگی به یاد فقرا و بینوایان میافتد و درنتیجه به کمک آنها میشتابد.
امتیازات ماه مبارک رمضان
رمضانی بابیان اینکه نبی مکرم اسلام چهار امتیاز برای فرد روزهدار برشمرد، اظهار کرد: نظر لطف خداوند، طلب مغفرت فرشتگان، زینت بهشت و آمرزش گناهان ازجمله این امتیازات است.
وی افزود: پیامبر مکرم اسلام در مورد عظمت ماه رمضان میفرماید: «اگر بنده ارزش ماه رمضان را میدانست، آرزو میکرد که سراسر سال رمضان باشد.»
این کارشناس دینی با اشاره به اینکه برای حفظ آثار و برکات ماه مبارک رمضان در مرحله اول باید بکوشیم تا روزه ما واقعی و کامل باشد، تصریح کرد: آنگاه اثر آن تا سال آینده، بلکه تا همیشه باقی میماند.
وی ادامه داد: در احادیث و آثار بزرگان نقلشده هرگاه شخصی روزهدار است پس باید گوش، چشمش و سایر اعضای بدنش هم از حرام به دور باشد.
وظایف روزهداران
رمضانی بابیان اینکه ازجمله وظایف روزهداران در این ماه دعا و نیایش، توبه و آمرزشخواهی، تلاوت قرآن، عبادت و بندگی در قالب نماز، رسیدگی به محرومان، صله ارحام و دوری از گناه است، اظهار کرد: رمضان ماه آمرزش و بازگشت است و هر انسانی در این ماه فرصت دارد با روزه جان خود را شستوشو دهد و در خلوت سحرها با توبه و استغفار روح خویش را جلا بخشد.
وی در پایان گفت: یکی از نمونههای دوری از گناهان در ماه مبارک رمضان حفظ زبان است و رسول خدا (ص) هم در این خصوص میفرماید: روزهدار در عبادت و بندگی خداست، اگرچه خوابیده باشد تا زمانی که غیبت مسلمانی را نکند.
چند توصیه پزشکی
روزهداری علاوه بر فواید بسیار زیاد روحی و معنوی، نقش مؤثری بر سلامت نیز دارد.
در اغلب بیماریهایی، که با عادات غلط غذایی و چاقی در ارتباط هستند، روزهداری مفید است.
همچنین در طول این ماه دستگاه گوارش استراحت کرده و عملکرد آن پس از روزهداری بهبود مییابد.
کارشناس ارشد تغذیه و رژیمدرمانی در گفتوگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: مطالعات متعدد نقش مؤثر روزهداری را در بهبود بیماریهای مختلف ازجمله چربی خون بالا و پرفشاری خون، نشان دادهاند.
وی افزود: در صورت رعایت اصول تغذیه صحیح در این ماه، با سوزانده شدن چربیهای اضافی بدن و کاهش وزن اضافی، سطح سلامتی فرد افزایش مییابد چراکه چاقی و اضافهوزن منشأ بسیاری از بیماریهای غیر واگیردار میباشند.
تغذیه صحیح در وعده سحری
فرنوش نقاشیان بابیان اینکه تغذیهٔ صحیح در ماه مبارک رمضان مانند سایر اوقات، به معنی رعایت تنوع و تعادل در برنامهٔ غذایی است، تصریح کرد: “تنوع” به معنی استفاده از گروههای غذایی اصلی شامل نان و غلات، شیر و مواد لبنی، سبزیها، میوهها و گروه گوشت و جایگزینهای آن؛ و “تعادل” به این معنا که از همهٔ گروههای غذایی به مقدار کافی مصرفشده و از کم خوری و پرخوری پرهیز شود.
وی ادامه داد: وعدهٔ غذایی سحر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است چراکه تأمینکننده انرژی برای ادامه روز میباشد، و مصرف نکردن وعده سحری منجر به کاهش سطح انرژی بدن، بیحالی و خستگی در طول روز، کمآبی و بروز سردرد، افت قند خون و همچنین به هم ریختن تعادل اسید معده و بروز معده درد و سوزش سر دل خواهد شد.
کارشناس ارشد تغذیه و رژیمدرمانی با اشاره به اینکه افرادی که سحری نمیخورند در وعده افطار بسیار گرسنه بوده و بیشازحد غذا میل میکنند، تأکید کرد: همین مسئله منجر بهاضافه وزن و چاقی خواهد شد.
وی افزود: پرخوری و مصرف غذاهای دیرهضم در زمان افطار منجر به کاهش اشتهاء برای وعده سحر نیز میگردد، ویژگیهای وعده سحری مانند وعده نهار در نظر گرفته میشود و بهتر است در وعده سحر از غذاهای دیرهضم مانند کربوهیدراتهای پیچیده و منابع فیبر مانند غلات سبوسدار و حبوبات استفاده شود.
نقاشیان بابیان اینکه مصرف انواع سبزیجات در این وعده برای تأمین آب، مواد معدنی و ویتامینها و جلوگیری از تشنگی و بروز یبوست اهمیت بسیار زیادی دارد، اظهار کرد: مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمیشود چون با ترشح ناگهانی انسولین، قند خون وارد سلولها شده و درنتیجه منجر به افت قند در ساعتهای ابتدایی روز و تشدید گرسنگی و تشنگی میگردد.
وی ادامه داد: مصرف غذاهای پرگوشت، پرچرب و ادویهدار در وعده سحر هم باعث احساس تشنگی در طول روز میشود، مصرف نمک مانند غذاهای شور، ترشیها یا انواع فست فودها هم منجر به افزایش تشنگی در طول روز میشود.
کارشناس ارشد تغذیه و رژیمدرمانی با اشاره به اینکه مصرف دوغ (به علت نمک و چربی)، انواع نوشیدنیهای شیرین، کافئین، نوشیدنیهای گازدار و یا چای به مقدار زیاد (مخصوصاً چای پررنگ) به علت تحریک تشنگی در وعده سحری توصیه نمیشود، تصریح کرد: غذاهایی مانند سوپهای آبکی، آشهای کم حبوبات، انواع چلوخورشت و پلوهای مخلوط با سبزیجات و حبوبات (مانند لوبیاپلو، عدسپلو) به همراه مقادیر مناسبی از مرغ، ماهی یا گوشت به همراه سالاد و ماست غذاهای مناسبی برای وعده سحر هستند.
تغذیه صحیح در وعده افطار
وی افزود: بهترین رژیم برای باز کردن روزه مصرف مایعات ولرم همراه با قندهای ساده طبیعی است.
نقاشیان بابیان اینکه آب جوش به همراه ۲-۳ عدد خرما، شیر گرم به همراه یک قاشق عسل، چای کمرنگ و تازهدم به همراه خرما، کشمش، توت خشک و سپس مصرف کمی نان و پنیر و گردو یا سبزیخوردن، سوپ آبکی، چای کمرنگ، شیر گرم، فرنی، شیر برنج و حلیم کمروغن هم میتواند در آغاز افطار مناسب باشد، اظهار کرد: مصرف غذای سرد، نوشیدنیهای سرد و گازدار و نیز غذاهای پرچرب و حجیم در زمان افطار منجر به بروز سوء هاضمه خواهد شد همچنین افراط در مصرف قندهای ساده مانند قند، شکر، شیرینیجات، زولبیا و بامیه منجر به افزایش وزن و نیز افزایش چربیهای خون میشود.
کارشناس ارشد تغذیه و رژیمدرمانی با اشاره به اینکه مصرف تمام گروههای غذایی مانند نان و برنج، گوشتها، انواع سبزیجات و لبنیات در وعده شام ضروری است، تصریح کرد: برنج٬ خورشت کمچرب٬ سالاد و ماست ترکیبی مناسب برای شام محسوب میشود.
وی افزود: پس از شام و جهت رفع تشنگی میتوان از آب، چای کمرنگ، انواع میوهها مانند هندوانه و مرکبات استفاده کرد همچنین مصرف بیشازحد مغز دانهها و تنقلات منجر به سیری بیشازحد و کاهش اشتهاء در وعده سحر خواهد شد.
راهکارهای جلوگیری از بروز تشنگی
نقاشیان خاطرنشان کرد: عدم مصرف شیرینیجات و قندهای ساده، مصرف سبزیجات، سالاد و انواع میوهها مانند هندوانه و مرکبات، خودداری از مصرف مواد غذایی پرپروتئین مانند انواع کبابها، کاهش مصرف کافئین، نوشابههای گازدار و چای پررنگ و کاهش مصرف نمک در وعدههای سحری ازجمله راهکارهای جلوگیری از بروز تشنگی هستند.
کارشناس ارشد تغذیه و رژیمدرمانی در پایان گفت: روزهداری در بسیاری از بیماریها ازجمله دیابت نوع ۲ مفید است ولی اکثر بیماران باید حتماً در این خصوص با پزشک خود و متخصص تغذیه مشاوره نمایند، اما روزهداری در بیماریهایی مانند دیابت وابسته به انسولین یا افرادی که مبتلابه قند خون یا فشارخون کنترل نشده هستند، توصیه نمیشود.
و در پایان تنها یک جمله کفایت میکند؛ خدایا:
«لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنک رَحْمَةً إِنَّک أَنتَ الْوَهَّابُ»
بارالها، دلهای ما را به باطل میل مده پسازآنکه بهحق هدایت فرمودی، و به ما از لطف خویش اجر کامل عطا فرما که همانا تویی بخشندهٔ بیعوض و منت.
ارسال دیدگاه