معرفی بازی های محلی ساحل نشینان؛

• شنبه ۱۰ شهریور ۱۳۹۷ ۱۲:۴۰
• کد خبر : 1403997

• اخبار
• سایر رسانه ها

بازی کلمچا، دار کلکا، سنگ چلکا، دار توپا، کتالا ،علی دزا، کل شیطونا، تیله یا، هفت سنگ بالا، کنجا کنجا، دزا،گوپا و لپنگا از جمله بازی های بومی و محلی هرمزگان است که بخش شیرین زندگی کودکی بومیان این منطقه را در بر می گیرد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از هرمز؛ یکی از عناصر ماندگار هر ملت که ریشه در اصالت و باورهای هر قوم داشته و ارتباط ناگسستنی با ذائقه ملل و فرهنگ آن ها دارد بازی ها و سرگرمی های بومی و محلی هر سرزمین است.

بازی های بومی و محلی که در طول تاریخ ظهور می یابد سینه به سینه از گذشتگان به آیندگان به ارث می رسد؛ در حالی که در طول تاریخ دست خوش تغییراتی می شود ولی ماهیت آن ماندگار است.

هرمزگان به واسطه اصالت و پیشینه تاریخی اش نقش به سزایی در پیدایش و ظهور بازی های بومی و محلی داشته؛ در گذشته  که بازی های رایانه ای این گونه بازارش داغ نبوده در هر مراسم شادی و دورهمی بازی های بومی و محلی رونق داشت.

بازی هایی که تبلور روح جوانمردانه، پاسداشت اخلاق و برجسته نمودن فضایل اخلاقی و تجلی همدلی و وحدت به شمار می آید جز لاینفک مجالس و مهمانی های هرمزگانی ها در گذشته ای نه چندان دور بوده است؛  با وجود اینکه در برخی از مناطق این بازی ها دست خوش تغییراتی شده و یا از یاد رفته ولی در بعضی  مناطق دیگر همچنان به قوت خود پایدار است.

بازی کلمچا، دار کلکا، سنگ چلکا، دار توپا، کتالا ،علی دزا، کل شیطونا، تیله یا، هفت سنگ بالا، کنجا کنجا، دزا،گوپا و لپنگا از جمله بازی های بومی و محلی هرمزگان است که بخش شیرین زندگی کودکی بومیان را در بر می گیرد.

با گسترش زندگی شهر نشینی و ظهور ساختمان های سر به فلک کشیده در حال حاضر کودکان کمتر به بازی های بومی و محلی پرداخته و بیشتر با حبس شدن در آپارتمان ها بازی های رایانه ای را ترجیح می دهند که سوغات این گونه سبک زندگی فراموشی بازی های محلی است.

بسیاری از این بازی های محلی نه تنها در شهر ها بلکه در روستا ها نیز در حال فراموشی است که همت والای مسئولان را می طلبد که با برگزاری مسابقات و جشنواره های بازی های بومی و محلی به پایندگی این سنت ها کمک کنند.

بازی که هر روز به تعداد هوادارانش افزوده می شود

بازی هفت سنگ بالا از جمله بازی های بومی و محلی هرمزگانی هاست که در جای جای این استان به صورت دسته جمعی در ایام شادی و مهمانی ها در کوه و دشت انجام می شود و همچنان طرفداران زیادی در این استان دارد که روز به روزبه تعداد هواداران این ورزش بومی و محلی افزایش می یابد.

این بازی که تعداد بازیکنان آن چهار نفر اصلی و یک نفر به عنوان ذخیره است نیاز به وسایل پیچیده و زیادی ندارد و تنها با داشتن هفت سنگ و یک توپ کوچک می توان این بازی را انجام داد و در گذشته های دور در روستا های هرمزگان که دسترسی به امکانات رفاهی کم بود از دمپایی پلاستیکی به جای توپ استفاده می شد.

به قید قرعه تیم شروع کننده بازی مشخص شده و نفر اول تیم مهاجم از پشت خط پرتاب، توپ را با دست به سمت سنگ‌ها در مدت کمتر از سه ثانیه پرتاب می‌ کند.

اگر توپ به سنگ‌ها اصابت نکند نفر بعدی تیم مهاجم پرتاب را انجام می‌دهد و پس از اینکه سنگ‌ها به زمین ریخته شد بازیکنان مدافع توپ را برداشته و سعی می‌کنند با پاس‌کاری و حرکت، بازیکنان تیم مهاجم را که قصد چیدن سنگ‌ها را دارند با توپ بزنند.

بازیکنی که توپ به او اصابت نماید از زمین بازی خارج می‌شود، اگر مدافعین همه بازیکنان مهاجم را با توپ بزنند برنده خواهند شد؛ اما اگر قبل از اینکه همه بازیکنان تیم مهاجم از بازی خارج شوند بازیکنی موفق به چیدن سنگ‌ها شود، آن تیم برنده بازی خواهد بود.

این بازی به ایجاد روحیه همکاری، تقویت و مهارت نشانه گیری و بهبود در سرعت و سرگرمی و شادی و دوستی بیشتر کمک می کند.

بازی که جدول ضرب را تقویت می کند

بازی سنگ چلکا یکی دیگر از بازی های بومی و محلی هرمزگان بوده که در این بازی هم در محل های سرپوشیده و محدود و هم فضای باز قابل اجرا و بازی است.

این بازی با استفاده از پنج سنگ گرد کوچک انجام می شود و این بازی دارای مراحل مختلف و بین دو یا چند نفر انجام می شود.

این بازی اینگونه بوده که نفر اول سنگ ها را در دست گرفته و بر روی زمین می ریزد سپس یکی از آنها را برداشته و در حالی که با یک دست آن را بالا می اندازد با همان دست باید یکی از سنگ های روی زمین را برداشته و سپس سنگی که به بالا انداخته را بگیرد و به همین شکل بقیه سنگ ها را از روی زمین جمع کند.

در مرحله دوم کار کمی سخت تر شده و باید سنگ ها را دو به دو از روی زمین جمع شود و همینطور در مرحله سوم یک مجموعه سه تایی و یک سنگ تکی و در مرحله چهارم هر چهارسنگ را با یک دست جمع کرده و سنگی که به بالا انداخته را با همان دست بگیرد.

 مرحله آخر با پرتاب همه سنگ ها به بالا تعداد سنگ هایی که بتوانند دریافت کنند ضریب دو می شود و هر کس که بتواند تمام مراحل بازی را زودتر به پایان برساند برنده بازی خواهد شد.

این بازی علاوه بر سرگرمی زنان و مردان این خطه اهداف آموزشی نیز دارد و به آشنایی و درک مفهوم دسته بندی و تقویت جدول ضرب نیز کمک می کند و مهارت های فروانی در دست ها و انگشتان ایجاد می شود.

دارکلکا، یکی از قدیمی ترین بازی های هرمزگان

بازی محلی دارکلکا یا چوب بازی در فضاهای باز و کوچه ها  بصورت انفرادی دو نفری و یا تیمی انجام می شود و برای انجام بازی به وسایلی همچون دوعدد سنگ، دو عدد چوب کوچک و بزرگ نیاز است.

شروع کننده بازی با دار ( چوب بزرگ ) و گَتِل (چوب کوچک ) به وسیله دو سرگروه با انداختن گَتِل به هوا و با دار رویش کردن ( با چوب بزرگ به چوب کوچیک زدن و مانع از افتادن آن  شدن) تعداد آنها را شمرده و هر کس تعداد زیادتری رُویش کرد برنده و شروع کننده بازی می شود.

دو عدد سنگ به عنوان ایستگاه در یک جا قرار می دهند، نفر اول یا تیم شروع کننده از پشت سنگ؛ گَتِل را به هوا پرتاب کرده و سعی می کند با دار به آن ضربه بزند بازیکن  شروع کننده بازی مجاز است که دوبار به گَتِل ضربه بزند و بعد از ضربه و حرکت گَتِل نفرات تیم مقابل که روبروی سنگ با فاصله های متفاوت ایستاده اند سعی می کنند با دست گَتِل را به طرف سنگ نشانه گیری کنند،  به هنگام پرتاب اگر گَتِل به سنگ برخورد کرد طرف زننده ضربه به عنوان بازنده شناخته می شود.

اگر گَتِل به سنگ برخورد نکرد طرف شروع کننده با دارش فاصله گَتِل تا سنگ اندازه می گیرد و اگر فاصله به اندازه یک دار بود با دار به نوک گَتِل زده و همین که گَتِل به هوا بلند شد با دار به گَتِل ضربه می زند تا همچنان گَتِل از سنگ ایستگاه دور شود.

 همانطور تمام بازیکنان به نوبت به گَتِل ضربه می زنند و در آخر سر نیز روند بازی به همین صورت ادامه دارد.

اگر همه بازیکنان ضربه زدند و تیم مقابل بتوانند گَتِل به سنگ بزنند ( همه بازیکنان سوخته شوند ) و زمانی که فاصله قرار دادی بین خودشان به حد نصاب رسد ، تیم بازنده و جای بازیکنان عوض می شود.

هدف از اجرای بازی تمرین رقابت سالم ، احترام به قانون ، نظم و انضباط ، دوستی ، حساب رسی و تمرین نشانه گیری است و این بازی در تمام شهرستان های استان هرمزگان دارای محبوبیت خاصی است و یکی از بازی های قدیمی جنوب کشور می باشد .

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #