یادداشت/
آسیای مرکزی، منطقه‌ای طلایی برای خراسان شمالی
استان خراسان شمالی در کلام عنوان «استان مرزی» را یدک می‌کشد، اما در عمل این مهم محلی از اعراب ندارد، چرا که تنها استان مرزی کشور بوده،که با وجود برخورداری از مرزی ایمن، فاقد هرگونه معبر مرزی و گمرک رسمی است.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصر اترک، ایوب کلاته شوری ،کارشناس ارشد علوم سیاسی_دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه آسیای مرکزی و قفقاز : استان خراسان شمالی در کلام عنوان« استان مرزی» را یدک می کشد،اما در عمل این مهم محلی از اعراب ندارد، چراکه تنها استان مرزی کشور بوده،که با وجود برخورداری از مرزی ایمن،فاقد هر گونه معبر مرزی و گمرک رسمی است. تا بدان جا که امروزه شاهد قفل شدن،روابط و مراودات این استان با کشورهای همجوار و هم مرزش یعنی منطقه آسیای مرکزی هستیم.که این مهم سبب از دست رفتن ظرفیت ها و فرصت های کلان اقتصادی شده، چنان که به گفته کارشناسان انسداد مرز یکی از عوامل تاثیرگذار در جریان عقب ماندگی توسعه استان بشمار می رود.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, عصر اترک, ایوب کلاته شوری ،کارشناس ارشد علوم سیاسی_دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه آسیای مرکزی و قفقاز : استان خراسان شمالی در کلام عنوان« استان مرزی» را یدک می کشد،اما در عمل این مهم محلی از اعراب ندارد، چراکه تنها استان مرزی کشور بوده،که با وجود برخورداری از مرزی ایمن،فاقد هر گونه معبر مرزی و گمرک رسمی است. ,منطقه آسیای مرکزی از دیر باز با فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی آشنا و عجین بوده است. این منطقه که متشکل از پنج جمهوری ترکمنستان،تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و در مجموع دارای جمعیتی قریب به 70 میلیون نفر است. و بیش از هفتاد و پنج درصد از خاک آن را بیابان های خشک پوشانده،که بزرگترین آنها صحرای قره قوم (Qara-Qum) و قزل قوم (Qezel-Qum) است. ازیک سو، ناحیه مذکور محصور در خشکی و به آب های آزاد دسترسی ندارند. ازسوی دیگر، اکثر این کشورها دارای میراث برجای مانده از دوران شوروی سابق یعنی اقتصاد تک محصولی(پنبه) بوده و وابستگی فراوانی به واردات کالاهای اساسی و تکنولوژی دارند.که این خود، فرصت مناسبی را جهت صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی استان خراسان شمالی به این منطقه فراهم می آورد.
, منطقه آسیای مرکزی از دیر باز با فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی آشنا و عجین بوده است. این منطقه که متشکل از پنج جمهوری ترکمنستان،تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و در مجموع دارای جمعیتی قریب به 70 میلیون نفر است. و بیش از هفتاد و پنج درصد از خاک آن را بیابان های خشک پوشانده،که بزرگترین آنها صحرای قره قوم, (Qara-Qum) , و قزل قوم, (Qezel-Qum) , است. ازیک سو، ناحیه مذکور محصور در خشکی و به آب های آزاد دسترسی ندارند. ازسوی دیگر، اکثر این کشورها دارای میراث برجای مانده از دوران شوروی سابق یعنی اقتصاد تک محصولی(پنبه) بوده و وابستگی فراوانی به واردات کالاهای اساسی و تکنولوژی دارند.که این خود، فرصت مناسبی را جهت صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی استان خراسان شمالی به این منطقه فراهم می آورد, .,استان خراسان شمالی به سبب مجاورت با این منطقه و دارا بودن صنایع مادر مهمی مانند سیمان،پتروشیمی،فولاد ،آلومینیوم ،مصالح ساختمانی و محصولات متنوع کشاورزی ،خدمات توریست درمانی ،گردشگری، دانشگاهی ... می تواند از این ظرفیت ها و پتانسیل های خدادادی برای گسترش صادرات،رونق تولیدات و سرعت بخشیدن به چرخ توسعه استان نهایت استفاده را ببرد.
, .,با این وجود نکته قابل تامل اینجاست! علی رغم اینکه استان خراسان شمالی با کشور ترکمنستان،که دروازه ورود به آسیای مرکزی محسوب می شود. دارای بیش از سیصد کیلومتر مرز مشترک بوده، اما متاسفانه هیچ گونه معبر مرزی باز با این کشور ندارد، این در حالی است که استان های همجوار ما یعنی استان خراسان رضوی و گلستان دارای چندین گذرگاه مرزی (خطوط ریلی،جاده ای) و منطقه ویژه اقتصادی بوده، و در زمینه تجارت با کشورهای منطقه گوی سبقت را از استان ما ربوده اند. اعطای تسهیلات به مرزنشینان و وجود بازارچه های پر رونق مرزی که زمینه اشتغالزایی هزاران نفر از جوانان بیکار این استان ها را فراهم ساخته،خود گویای این مطلب است. در چنین شرایطی مرزنشینان استان ما متاسفانه با بیکاری، فقرشدید و به ناچار مهاجرت و ترک مرز دست و پنجه نرم می کنند.
,نه تنها استان های ذکر شده، بلکه ما بطور روزانه شاهد رفت و آمد هزاران دستگاه کامیون حامل کالا از دیگر کشورها از جمله ترکیه به مقصد کشورهای آسیای مرکزی هستیم،که درحال تردد از جاده های کشوراند. این موضوع به خوبی نشان می دهد اگر دست روی دست بگذاریم، نه تنها بازارهای مرغوب و مطلوب این منطقه را از دست می دهیم، بلکه روز به روز باید شاهد حضور رقبای جدی منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی باشیم. که در آن صورت عرصه فعالیت اقتصادی به شدت تنگ و امکان رقابت در چنین شرایطی برای استان خراسان شمالی غیرممکن خواهد بود.
,البته موضوع جالبی که برخی از مقامات و مدیران استانی بارها مطرح کرده اند،اینکه کشورهای حوزه آسیای مرکزی حاضر به گسترش روابط با استان خراسان شمالی نیستند. در مقابل این پاسخ مسئولین، این پرسش ها مطرح می شود؟ که آیا دستگاه ها استانی و مسئولین امر در بخش های مختلف طی ادوار گذشته، گام های موثری برای برقراری چنین رابطه ای برداشته اند؟ آیا از ظرفیت نخبگان علمی و صاحب نظران این حیطه یا گروه ها و اشخاص ذی نفع( بویژه بخش خصوصی) بهره برده اند؟ آیا امکانات و زیرساخت ها لازم برای گسترش فعالیت های اقتصادی و مبادلات تجاری با این کشورها را فراهم ساخته اند؟ برای نمونه در استانی که یک متر بزرگراه یا یک متر راه آهن وجود ندارد، بعضا جاده های استان گنجایش عبور و مرور وسایل نقلیه خود استان را ندارند، چگونه می توانند؟ سالانه پذیرای صدها هزار گردشگریا ماشین آلات سنگین حمل و نقل جاده ای از کشورهای همسایه باشد؟
,مهمتر اینکه چگونه استان های همجوار ما توانسته اند، مناسبات گسترده با این منطقه برقرار کنند؟ اما استان خراسان شمالی که تنها چند ده کیلومتر با پایتخت یکی از کشورها حوزه آسیای مرکزی ( عشق آباد _ ترکمنستان) فاصله دارد، باید از این امر ناتوان باشد؟ لذا گره کار را باید جایی دیگر جست؟ از این رو،تا زمانیکه اقدامات اساسی و مهم در جهت رفع مشکلات عدیده ای که استان درگیر آنهاست و برشمردن آنها فارغ از بحث حاضر است، صورت نگیرد. انتظار پهن کردن فرش قرمز از سوی دیگران برای گسترش روابط دو یا چند جانبه، شاید رویای بیش نباشد.
, .,انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه