زخم فراموشی بر میراث گذشتگان؛

• شنبه ۰۳ بهمن ۱۳۹۴ ۱۵:۴۷
• کد خبر : 621562

• اخبار
• سایر رسانه ها

جوغن (joghan ) همان هاون سنگی است که از سنگ کوه تراشیده شده و برای کوبیدن جو و گندم قبل از آسیاب کردن و هر چیزی که نیاز به کوبیدن داشت در آن می کوبیدند جنس هاون و دسته آن هر دو از سنگ تراشیده میشد و از این ابزار دیگر در خانه‌های امروزی خبری نیست.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  فرهنگ کده؛ ابزار و لوازم زیبا و ساخته دست انسان‌ها در آشپزخانه همیشه سلامت روح و جسم و همچنین ابزاری کاربردی برای تهیه و پخت غذاهایی لذید و باب میل هر منطقه و متناسب با غذاهای مورد استفاده آن خطه به همراه داشته است.

در استان هرمزگان، هاون که به آن در زبان محلی جوغن می‌گویند در آشپزخانه، استفاده فراوانی داشته و دارد و در گذشته جوغن را از جنس چوب می‌ساختند و چوبی از درختان محلی که بدنه محکمی داشته و بر اثر ضربه ترک یا شکسته نمی‌شد .

چوب هاون  که توسط نجاران داخل آن تراشیده و آن را گود کرده بودند که به همراه یک سنگ استوانه ای شکل که به آن دسته جوغن می‌گفتند، جوغن را تشکیل می داد.

با گذشت زمان و بهره‌گیری از ذوب و شکل دادن فلزات، این ابزار را از فلزاتی همچون مس و چدن می ساخته‌اند و در شکل کلی این دو شبیه یکدیگر هستند ولی دسته جوغن فلزی دارای قسمت‌های برآمده‌ای برای درست قرار گرفتن در دست می باشد.

 
از جوغن استفاده‌های فراوانی می‌شود از قبیل ساییدن ادویه جات و سبزیجات و از آنجا که مصرف ادویه در استان هرمزگان زیاد است، لذا استفاده از جوغن چه در گذشته و چه حال رونق فراوانی دارد.

جوغن ابزاری است برای کوبیدن و نرم کردن جو، گندم، نمک، ادویه، کشک، برگ کنار و حنا که آن را از مرغوب‌ترین و سخت‌ترین سنگ‌ها در اندازه‌های مختلف می‌ساختند و “دسته جوغن” را از چوب سفت درست می‌کردند که استفاده از این دسته چوبی نیاز به زور بازو و قدرت بدنی داشت و بیشتر زنان این بار را به دوش می کشیدند.

در گذشته هاون سنگی از لوازم ضروری زندگی بوده است و گاهی به علت وزن زیادش با خانه خرید و فروش می‌شد و در حال حاضر این وسیله بیشتر جنبه یادگاری دارد و ظاهرا قدمت و تاریخچه هاون به دوره هخامنشیان بر می‌گردد.

امروزه جوغن‌های چوبی با دسته سنگی کمتر دیده می‌شود و بیشتر برای له و خرد کردن تنباکوهای خشک شده، استفاده می‌شود و ولی جوغن‌های فلزی با وجود نفوذ گسترده لوازم الکتریکی به آشپزخانه‌ها هنوز هم در آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 در پخت غذای ویژه هرمزگان که قلیه ماهی نام دارد ،از جوغن برای له کردن شنبلیله و سبزی ماهی و همچنین سیر و پیاز استفاده می‌شود که چه بسا طراوت و تازگی این مواد غذایی ارزشمند به غذا انتقال می‌یابد.

در گذشته تازه عروس‌ها برای تهیه لوازم اولیه زندگی علاوه بر دیگر لوازم آشپزخانه، جوغن را نیز در اولویت‌های خاص خریدهای خود قرار می دادند.

 ایجاد سر و صدا و مشکل بودن کار با جوغن سبب شده که استفاده از آن کم کم منسوخ  و جای خود را به لوازم برقی پر سرعت بدهد و از این ابزار هم دیگر در خانه‌های امروزی خبری نیست.

امید است این ابزار را به عنوان میراثی ماندگار از گذشتگان برای سلامتی خود و خانواده مورد استفاده قرار دهیم و همیشه از مواد غذایی تازه و باطراوت لذت ببریم.

انتهای خبر/پ

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #