در آخرین روز اولین هفتهی بهمن ماه هر سال بعد از نماز عصر، رسمی قدیمی بنام «خبر» همچنان که از نام آن برمیآید جهت اطلاع مردم از برپا شدن جشن عروسی پیرشالیار در هفتهی بعد برگزار میشود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ شهر هورامان تخت در مختصات طول شرقی، عرض شمالی و در ارتفاع 1450 متر از سطح آبهای آزاد و در 55 کیلومتری جنوب غرب شهرستان سروآباد واقع شده است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,
شهر هورامان تخت در یک منطقهی کاملاً کوهستانی واقع شده که توسط کوههای «وَزلی» و «ئاوالان» از سمت شمال غرب و کوههای مرتفع «تخت هورامان» از سمت غرب و کوهسالان و دره رودخانهی آب سیروان از سمت شرق احاطه شده است. معماری شهر هورامان پلکانی میباشد که در شیب تپه بنا شده است. جمعیت ثابت مردم هورامان در سال 1389، 2758 نفر میباشد که شامل 633 خوانوار است.
شهر هورامان تخت از جمله معدود مناطقی است که بسیاری از مراسم و آیینهای سنتی را در خود پرورانده است. اغلب رسمها و آیینهای سنتی شهر هورامان تخت برگرفته از شخصیت تاریخی – مذهبی «پیرشالیار» است؛ این پیر فرزانه جایگاه ویژهای در اعتقادات مردم منطقه داشته و هر ساله در ایام مشخصی و به رسم یادبود، مراسمی برپا میشود. از جملهی رسمها و آیینهای سنتی شهر هورامان میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
مراسم خَبَر
باغ گردویی در ههوار «بهنهن» وجود دارد که در مالکیت پیرشالیار است. در آخرین روز اولین هفتهی بهمن ماه هر سال بعد از نماز عصر، «زیرَوان» آن سال تمام گردوهای باغ پیرشالیار را که معمولاً حدود ۷تا ۸هزار عدد است، داخل گونیهای متعدد یا روی پارچهای بزرگ در خانهی خودش میریزد. ۲۰الی ۳۰نفر از پسر بچههای روستا (۱۰تا ۱۴ساله) تحت سرپرستی یک مرد که آشنایی کاملی از محلههای روستا و آشنایی نسبتاً کاملی نیز با اهالی دارد، تقسیم گردوها را به عهده میگیرند. زیرَوان ظرفهای متعددی از جنس روی را در اختیار گروه میگذارد و معمولاً به هر کدام دو عدد ظرف رویی میدهد. زیرَوان به نسبت تعداد کل گردوها در هر ظرف تعدادی گردو میریزد. تعداد این گردوها در سالهای مختلف بین ۱۰تا ۱۵گردو متغییر بوده است.
,گروه پخشکننده با دریافت ظرفها تحت نظارت سرپرست گروه، گردوها را بین اهالی روستا پخش میکنند. اهالی روستا وقتی گردوها را دریافت میکنند در ظرف خالی شدهی آن آرد، پیاز، برگ آلو، حبوبات و ... میریزند. طبق آنچه ما مشاهده کردیم قریب به اتفاقِ اهالیْ در ظرفها آرد میریختند. زیرَوان بعد از دریافت آردها (یا دیگر اقلام)، دو باره گردو در ظرفها گذاشته، و گروه تقسیمکنندهْ آن را بین بقیهی اهالی تقسیم میکنند.
,این روند تا دریافت گردو توسط آخرین خانه ادامه مییابد. اگر بعد از تقسیمْ گردویی اضافه آمد آن را به روستاهای اطراف که شمال ۵روستای سَرپیر، کماله، رودبَر، بُلبر و ویسیان میشود، توسط مأموری که زیرَوان مشخص میکند، فرستاده میشود. قابل توجه است که گروه مُقسّم به صورت داوطلبانه مبادرت به این کار کرده و همگی از سر ذوق و احساس پاک کودکانه و همیاریْ در پخش گردوها شرکت مینمایند؛ آنها در قبال این کار هیچ دستمزدی دریافت نمیکنند. بعد از پخش تمام گردوها، آرد یا دیگر موارد گردآوری شده به خانهی پیرشالیار انتقال داده میشود تا در روز مراسم از آنها برای تهیهی غذای مخصوص مراسم استفاده شود.
,ظاهراً مراسم خبر، همچنان که از نام آن برمیآید جهت اطلاع مردم از برپا شدن جشن عروسی پیرشالیار در هفتهی بعد آن است.
,این رسم سالهاست که همچنان برپا میشود و به جز اقلامی که مردم در ظرفها میریزند تغییری نکرده است.
,, , , , ,
منبع: ااورامانات
, اورامانات,
ارسال دیدگاه