• دوشنبه ۱۶ فروردین ۱۳۹۵ ۰۹:۵۹
• کد خبر : 692874

• اخبار
• سایر رسانه ها

مهدیشهری ها تقویمی دارند که سال 3415 را نشان می دهد و حکایت از قدمت فرهنگ و اصالت مردم این خطه دارد. شروع سال تقویم سنگسری از 16 فروردین شمسی آغاز می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خبرنگار نیزوا، مردم مهدیشهر گاهشماری ای دارند که بی شک یکی از کهن ترین گاهشماری های ایران باستان است که سینه به سینه تا به امروز در بین عشایر ایل سنگسری باقی مانده است.

این سالنمای سنگسری که گویای زمان آمدن آریاییها به ایران است مانند تقویم باستانی ایران روزهای آن نیز دارای نام هستند و به نام‌های باستانی آن خیلی همانندند.

شروع سال در تقویم سنگسری از 16 فروردین ماه شمسی آغاز می شود.   

تقویم سنگسری دارای 12 ماه و هر ما ه را سی روز  وهر روز دارای نامی خاص می باشد که جمعا 360 روز را در بر میگیرد و 5 روز مازاد به پنج روز پیتک (روز خدا) نیز گفته می شود.                                  

در تقویم سنگسری نام  پروردگار در هر ماه 4 بار تکرار می شود  1- « وَرمَز» خدای جهانیان  2- «دِی به آذر » آفریدگار  3- «دِی به مهر» آفریدگار  4- « دِی به دین» آفریدگار.      

مناسبت های تقویم سنگسری علا وه برتقویم شمسی  از قرار  زیر است:    

1- ورمز اولین روز  هر ماه سنگسری است که مراسم خاصی خود را دارد و مخفف شده اهورامزد  خدای جهانیان است.             

2 - نامزد نوروز (نوروی نومزه) به سه روزاول سال شمسی معادل با 22و23و24  « آوِنه مُ» که روزهای  آب، خاک،آتش را دربر می گیرد.                

 3 –«سیزده تیر مُ» که معادل 22 آبان ماه شمسی است و از باقیمانده جشن های ایران باستان  جشن تیرگان نام دارد  که مراسم خاصی و برنجی با 13 نو ع مواد غذایی و شبی به یاد ماندنی را در خاطره ها زنده می کند.                   

4 – «ششای اول» که جشن نرون  هم به آن گفته می شود  18 روز است که  در شهریورماه شمسی اتفاق می افتد و روز 10 شهریور معادل 30 "سیامُ " روز نر نام دارد که دارای مراسم ویژه جشن نرون در شب و روز نر است که به نوعی پایان سال کاری عشایر هم قلمداد می شود.

5 – «چله» چله بزرگ وچله کوچک که گرما وسرمای سال رابه دو دوره 40 و20 روزه تقسیم می کنند.   

6 –«ششای دوم» که فصل زایش گوسفندان است در زمستان و برابر با ماهای "شَرور مُ " و "میرونِه مُ "  سنگسری معادل بهمن ماه شمسی است ( سوناگر) 

7 -  «عجوک بجوک» به 28 روز آخر سال اتلاق می شود و دارای 4 مرحله هر مرحله 7 روز است که قصه خاص خودش را دارد.  

 8- « کولاکی» روزهای که بعد از نوروز محاسبه می شود بیست و ششه /چهل و ششه /پنجاه و ششه /شصت وششه که احتمال کولاک وسرما بسیار زیاد است.     

پژوهش و ثبت تقویم سنگسری توسط یدالله حاجی علیان انجام شده که بطور جدی و با راهنمایی های اساتید بزرگوار بویژه استاد چراغعلی اعظمی  در سال 1370 شمسی شروع  کرد.   

وی با تحقیق و پژوهشهای میدانی شامل  صدها ساعت مصاحبه صوتی و تصویری از عموم مردم بویژه دامداران و کشاورزان و مکتوبات اهم از کتب ترجمه شده و اثر نویسندگان ایرانی  از گذشته تا کنون که تا سال 1380 شمسی به طول  انجامید و هم زمان در همان سال در مرکز پژوهش های علمی وزارت فرهنگ وارشاد اسلا می و سازمان ثبت اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران  به شمار ه 7948  تقویم سنگسری به ثبت رساند و در سال 1382شمسی برابر با 3403 سنگسری  به شماره 1828 مجوز چاپ از وزارت فرهنگ وارشاد اسلا می( اداره کل چاپ  وثبت  و صدور مجوز غیر کتاب) دریافت نمود  و در سال 1383 شمسی برابر با 3404 سنگسری محتویات تقویم سنگسری  در تماشاکه زمان (موزه تقویم )حفظ و نگهداری و در همان سال در جشنواره علمی خوارزمی ویژه بین الملل مطرح شد.

 در سال 1390 شمسی برابر با 3410 سنگسری با تلاشهای اداره کل  میراث فرهنگی و گردشگری تقویم سنگسری   به عنوان  یک اثر  معنوی تاریخی در فهرست آثار ملی ایران   قرار  گرفت و به شماره 216 به تاریخ 24/3/90ثبت ملی شد.           

گزارش از یدالله حاجی علیان

انتهای پیام/رض

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #