جنبش های اسلامی معاصر؛

• سه‌شنبه ۰۹ شهریور ۱۳۹۵ ۱۱:۵۳
• کد خبر : 871664

• اخبار
• سایر رسانه ها

با حضور مستقیم حزب الله در سوریه، دشمنی اتحاد شیطانی عربی اسرائیلی نیز رنگ دیگری به خود گرفت. در اینجا به چند نمونه از طرح هایی پرداخته می شود که مستقیما در جهت محدودیت و از بین بردن حزب الله توسط کشورهای عربی انجام شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از ندای اصفهان، حزب الله لبنان در ابتدای سال ۲۰۱۳ که ورود خود را به درگیری های سوریه به نفع حکومت و مردم این کشور و در راستای حفظ محور مقاومت رسما اعلام نمود، وارد فاز جدیدی از قدرت نمایی نظامی و منطقه ای خود گردید و این حضور در افکار عمومی داخلی لبنان و رسانه های بین المللی بازتاب وسیعی داشت.

با آغاز بحران در سوریه، دولت نجیب میقاتی، اعلام بی طرفی نمود. اما جناح ۱۴ مارس با پشتیبانی عربستان، به حمایت همه جانبه گروه های مسلح مخالف بشار اسد در سوریه پرداخت. منطقه عرسال در بقاع، محور عکار– تلکلخ و سلسله کوه هاس قلمون در مرز دو کشور با حمایت دستگاه های امنیتی لبنان که در اختیار جریان المستقبل بود به معابر اصلی سلاح و نیروهای انسانی به داخل سوریه تبدیل شده بود. در نتیجه گسترش درگیری ها در سوریه، در لبنان به خصوص در بین حامیان محور مقاومت، نگرانی های عمیقی ایجاد کرده بود، زیرا تروریست های تکفیری در لبنان به خصوص منطقه القصیر، همواره نسبت به امنیت نظامی و حاکمیتی حزب الله تنش ایجاد می کردند.

در این برهه، نه فقط بحث سوریه و بشار اسد، بلکه مسئله امنیت ملی لبنان مطرح بود. بنابراین مهمترین دلایل ورود حزب الله به مهلکه نبرد در سوریه را می توان دلایل زیر عنوان کرد:

۱- با گسترش دامنه درگیری ها در سوریه، مناطق مرزی لبنان با سوریه به طور کامل در اختیار گروه های سلفی– تکفیری قرار گرفته بود و شمال لبنان یعنی منطقه طرابلس، عملا به سرپلی برای این نیروها در آمده بود و تروریست های تکفیری به راحتی نیروها و تجهیزات لجستیکی و سلاح ها و مهمات خود را از این طریق وارد خاک سوریه می کردند و در این وضعیت نظام سوریه در آستانه سقوط قرار گرفته بود.

میخائیل بوگاندف، معاون وزیر خارجه روسیه، در گفتگو با روزنامه الحیات، با اشاره به دیدار خود با سید حسن نصرالله می گوید: «نصر الله به من گفت که مداخله حزب الله در سوریه تنها زمانی آغاز شد که مخالفان مسلح به نزدیکی دمشق رسیده بودند. حزب الله نیز وضعیت را بررسی کرد و زمانی که به این نتیجه رسید خطر جدی سقوط دمشق وجود دارد، تصمیم گرفت وارد عمل شده و به دوستان و هم پیمانانش در دمشق کمک کند». سید حسن نصرالله در ششمین سالگرد پیروزی حزب الله در جنگ ۳۳ روزه، از نقش بی بدیل سوریه در مقاومت ضد اسرائیلی پرده برداشت و فاش کرد بسیاری از راکت هایی که حزب الله از آن ها بر ضد اسرائیل استفاده می کرده است از طریق سوریه به آن ها رسیده است. همچنین او خاطر نشان کرد که دمشق در مقاومت ۲۲ روزه گروه های فلسطینی نیز، آن ها را تجهیز کرده بود.

۲- دلیل دیگر این بود که با سقوط سوریه، امنیت ملی لبنان دچار مخاطره بزرگی می شود. چون سقوط بشار اسد به معنی تسلط یافتن گروه های تکفیری و سلفی بود که دشمنی خود را با ایران و حزب الله و شیعیان مخفی نمی کردند. مشخص بود که این گروه ها به محض سرنگونی سوریه به لبنان حمله خواهند کرد. این مطلب را دبیرکل حزب الله این گونه بیان می کند: «جنبش مقاومت لبنان، تلاش های شبه نظامیان داعش را برای ورود به لبنان خنثی کرده است. اگر در زمان درست و از راه درست در سوریه مداخله نمی کردیم، داعش اکنون در بیروت بود».

۳- حمایت از شیعیان سوری – لبنانی نیز جزء دلایلی است که حزب الله به خاطر آن به صحنه نبرد سوریه ورود پیدا کرد. در منطق مرزی سوریه با لبنان، در خاک سوریه، بسیاری از روستاها و شهرک ها شیعه نشین هستند و جالب این است که ساکنان آنجا با اینکه در داخل سوریه زندگی می کنند اما شهروند لبنان بوده و شناسنامه لبنانی دارند. شیعیان ساکن این مناطق از حزب الله خواستند که برای حفظ، نجات و کمک به آنان وارد عمل شوند. چون این افراد به علت ضعف شدید ارتش سوریه، کاملا رها شده بودند و در معرض تهاجم و تعرض گروه های تکفیری قرار داشتند.

اولین ثمره حضور حزب الله در سوریه، آزادسازی منطقه القصر بود. این منطقه برای مخالفین جنبه یک عقبه راهبردی را داشت یعنی مرکز اعزام نیرو و ارسال سلاح و مهمات، تخلیه و مداوای مجروحین و حتی مرکز آموزش نیروهای سلفی نیز به حساب می آمد. با سقوط این منطقه، ارتباط بندر طرابلس با داخل خاک سوریه قطع شد و یکی از کانال های ورود تکفیری ها را به داخل خاک لبنان قطع کرد. در کنار آن، نیروهای حزب الله در کنار ارتش سوریه و نیروهای وطنی موفق شدند در یک رزمایش مشترک، حدود ۹۰ % منطقه القلمون که یک منطقه وسیع کوهستانی بین شمال دمشق و لبنان است را پاکسازی کنند.

طرح های مقابله با حزب الله

با حضور مستقیم حزب الله در سوریه، دشمنی اتحاد شیطانی عربی اسرائیلی نیز رنگ دیگری به خود گرفت. در این قسمت به چند نمونه از طرح هایی پرداخته می شود که مستقیما در جهت محدودیت و حتی از بین بردن حزب الله توسط کشورهای عربی انجام شده است.

الف) طرح های ترور سید حسن نصرالله

اولین طرح ترور سید حسن نصرالله را که به صورت رسمی اعلام شد، پایگاه وابسته به جریان ملی آزاد افشا نمود. این پایگاه خبری افشا کرد که در سال ۲۰۰۴، شاهزاده بندر بن سلطان، رفیق حریری را از طرحی مطلع کرد که در القاعده برای ترور دبیرکل حزب الله وجود دارد و لازم بود تا رفیق حریری مقدمات ورود عناصر القاعده را به برخی اردوگاههای فلسطینی فراهم کند. این طرح علیرغم تاکید بندر بن سلطان بر حمایت آمریکا و نهادهای اطلاعاتی از آن، از سوی حریری رد شد. پس از آن حریری طی جلسات و ملاقات های فشرده با سید حسن نصرالله، او را از قصد عربستان و آمریکا برای ترور وی آگاه نمود.

دومین طرح ترور سید حسن نصرالله، به یکسال بعد از جنگ ۳۳ روزه یعنی سال ۲۰۰۷ برمی گردد. این طرح با همکاری مشترک اسرائیل، عربستان، اردن و ائتلاف حاکم ۱۴ مارس تهیه شده بود. اما این طرح نیز خنثی شد چون یک جریان بین المللی مخالف آمریکا، نقشه این ترور را به دست حزب الله و سید حسن نصرالله رساند و از این رو تدابیر امنیتی از وی و خانواده اش تشدید شد.

نه ماه بعد یعنی در سال ۲۰۰۸، سومین طرح مشترک عربی و اسرائیلی برای ترور ریخته شد و به اجرا در آمد. در این رابطه، اسرائیل برای ترور نصرالله، در ۲۵ آوریل با هماهنگی سر فرماندهی آمریکا در خاورمیانه، هواپیماهای شناسایی را بر فراز لبنان به حرکت در می آورد. در حاشیه این اقدام، فاش شد که یک گروه کماندویی وابسته به ولید جنبلاط، قرار بود پس از اصابت موشک های اسرائیلی به مقر سید حسن نصرالله، به آنجا رفته و کار را تمام کنند. این عملیات نیز، توسط سامانه شنود حزب الله لو رفت و حزب الله لبنان، همکاری جنبلاط را با این طرح افشا نمود.

ب) ایجاد اختلافات مذهبی سنی و شیعه

جنگ ۳۳ روزه لبنان، همانطور که موجب قدرت نمایی حزب الله در برابر ارتش اسرائیل شد، نگرانی هایی را نیز در بین سایر کشورهای عربی به خصوص عربستان، اردن و مصر ایجاد کرد. چون از نگاه این کشورها، ظهور قدرتمند حزب الله به عنوان گروهی شیعه مذهب و طرفدار ایران، می تواند توازن قدرت را در خاورمیانه بر هم زند و طبق اظهار نظر عبدالله دوم، پادشاه اردن، «هلال شیعی» متولد شود. در این راستا و برای مقابله با این تاثیرگذاری حزب الله، بهترین راه مقابله ایجاد تفرقه بین سنی مذهبان و شیعیان است.

موسسه PINR آمریکا در تحلیلی پیرامون همین اوضاع می نویسد: «تلاش های واشنگتن و تل آویو برای ایجاد یک خاورمیانه جدید به منظور تضعیف قدرت رو به افزایش ائتلاف ایران، سوریه و حزب الله لبنان به نفع ائتلاف میان سنی های میانه رو و اسرائیل طراحی شده است». این تلاش ها خود را در عرصه های مختلف نشان می دهد. به عنوان مثال باید به تلاش رسانه های عربی در نشان دادن چهره ضد سنی شیعیان اشاره کرد. مثلا در یکی از روزنامه های سعودی، مطلبی نادرست به شیعیان منتسب شده است که می گوید: «شیعیان بر این باورند که اگر یک سنی را لمس کنند باید غسل کنند».

نمونه دیگر فتواهای تکفیری است که علمای سنی مذهب بر علیه شیعیان می دهند. برای مثال، می توان به فتوای عبدالله بن جبرین در خصوص حزب الله در خلال جنگ ۳۳ روزه اشاره کرد که: «از حزب الله تبری بجویید و از همراهی با آن خودداری کنید زیرا دشمنی آنان با اسلام و مسلمانان آشکار است». همچنین در ماجرای تابستان داغ هم، «شیخ عبدالعزیز آل شیخ» مفتی سعودی، حزب الله را به خروج از اسلام متهم نمود و ترور سید حسن نصرالله را مباح اعلام کرد.

ج) جلوگیری از اکثریت پارلمانی ۸ مارس

یکی از بارزترین نمودها تقابل بین کشورهای عربی و هم پیمان داخلی آن ها در لبنان یعنی ۱۴ مارس، به ماجرای انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۹ بر می گردد که تمام سعیشان در جلوگیری از حضور حداکثری ۸ مارس به خصوص حزب الله در پارلمان بود و در این راستا اقدامات موازی و هماهنگی انجام دادند. یکی از این اقدامات، تبلیغات و جنگ روانی بود که بر ضد طوایف مختلف در جناح ۸ مارس به راه انداختند. برای مثال، در میان مسیحیان اینگونه تبلیغ کردند که ائتلاف میان میشل عون مسیحی با حزب الله شیعی موجب تضعیف جایگاه مسیحیان به نفع مسلمانان شده است و موجب آسیب رسانی به آن ها شده است.

اقدام دیگر در گروه سازی و یارگیری های جدید از متحدین ۸ مارس بود. در این مورد، عربستان صعودی میلیون ها دلار پول صرف کرد چیزی بین ۷۵۰ میلیون تا یک میلیارد دلار تا شخصیت های بانفوذ از اتحاد با میشل عون جدا شوند. همچنین با حمایت مالی عربستان، یک گروه مستقل شیعی شکل گرفت تا بتواند آرای حزب الله و امل را در جنوب لبنان بشکند.

یکی دیگر از کارهایی که عربستان و گروه ۱۴ مارس انجام دادند این بود که مهاجران لبنانی که در آمریکا یا استرالیا یا کشورهای حوزه خلیج فارس مستقرند، را در زمان انتخابات به لبنان برگردانند تا به نفع گروه ۱۴ مارس در انتخابات رای دهند. آن ها با اعطای بلیط رفت و برگشت و پرداخت پول نقد، مهاجران را تشویق به حمایت از ائتلاف ۱۴ مارس کردند تا بتوانند اکثریت پارلمان را به خود اختصاص دهند.

عربستان در این انتخابات از پرداخت پول نقدی و رشوه به برگزارکنندگان این انتخابات نیز چیزی فروگذار نکرد. کریستوفر دیکی از تحلیل گران نشریه آمریکایی نیوزویک نیز نوشت: «عربستان در جریان انتخابات لبنان، ۷۱۵ میلیون دلار به نفع جریان ۱۴ مارس هزینه کرد که بیش از هزینه انتخاباتی باراک اوباما است». خوزه ایگناسیو، عضو کمیسیون خارجی پارلمان اروپا و رئیس هیات نظارت این اتحادیه بر انتخابات لبنان، نیز اعلام کرد: «پرداخت رشوه مالی گسترده، انتخابات پارلمانی لبنان را خدشه دار کرد. این منابع مالی و رشوه ها، نقش بارزی در انتخابات داشت».

اقدامات غیر مستقیم اعراب علیه حزب الله

الف) همسویی با سیاست های آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه

در خلال جنگ ۳۳ روزه، بعضی کشورهای عربی در قامت مخالف با حزب الله، در جهت مورد نظر اسرائیل و آمریکا قدم برداشتند. علت این اقدام آنان، ترس از قدرت گرفتن حزب الله در منطقه بود. گروه مخالف با قدرت گیری حزب الله، دولت های مصر، اردن، دولت ۱۴ مارس لبنان و حتی حکومت خودگردان فلسطین را شامل می شد. عربستان با آغاز جنگ ۳۳ روزه در بیانیه شدید الحنی، مواضع مخالف خود در قبال حزب الله را چنین تشریح کرد: «عربستان نگرانی خود را از حوادث دردناکی که در حال حاضر در لبنان و فلسطین می گذرد بیان می دارد و اعلام می کند که باید بین مقاومت مشروع و ماجراجویی حساب نشده، تفاوت قائل شد. ماجراجویی هایی که توسط عناصری در داخل لبنان با همراهی کسانی که پشت سر آنان قرار دارند، انجام می شود، بدون اینکه در این زمینه به دولت مشروع مراجعه کنند یا با کشورهای عربی هماهنگی و مشورت نمایند. عربستان معتقد است مسئولیت کامل این اقدامات غیر مسئولانه تنها بر عهده این عناصر است و آن ها باید سختی های پایانی بحران را که خود به وجود آورده اند، تحمل کنند». دولت مصر نیز ضمن فرستادن وزیر خارجه خود به لبنان از دولت لبنان خواست تا توافقنامه طائف و قطعنامه ۱۵۵۹ سازمان ملل را در مورد خلع سلاح حزب الله اجرا کند.

ب) تلاش برای قطع کمک های خارجی به محور مقاومت

به دنبال پیروزی حزب الله در جنگ ۳۳ روزه، کشورهای عربی در سیاستی هماهنگ با سیاست ها آمریکا در خاورمیانه، یکی از راه های مقابله با حزب الله را، قطع کمک های خارجی به لبنان ارزیابی کرد. در نتیجه دولت های عربی تصمیم گرفتند با ایران و سوریه به عنوان دو حامی حزب الله وارد تقابل شوند. بیکر رودمن، معاون وزیر دفاع آمریکا در امور دفاع بین المللی، در بازگشت از سفر خود به اردن، هنگام ورود به بیروت گفت: «ایران خطر بزرگی برای واشنگتن و متحدان عرب به حساب می آید و حمله به اسرائیل به لبنان این خطر را به وضوح نشان داد». یکی از راه های مقابله با ایران، خریدهای تسلیحاتی سنگین از کشورهای اروپایی و آمریکاست که در همین راستا کشورهای حوزه خلیج فارس درخواست های زیاد و هنگفت برای خرید اسلحه از آمریکا را در صدر خواسته های خود قرار دادند. روزنامه فایننشنال تایمز در گزارشی سیاست هماهنگ اعراب و غرب برای مقابله با ایران را چنین تحلیل کرد: «واشنگتن به همراه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مصمم به ائتلاف گسترده ضد ایرانی است حتی اگر این ائتلاف به قیمت و خطر به راه انداختن یک جنگ بین شیعه و سنی در جهان اسلام تمام شود».

منابع

• بازتاب انقلاب اسلامی بر شیعیان لبنان/ سید مهدی طاهری/ سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
• اقتدار فزآینده حزب الله لبنان و چالش ارتجاع عرب/ حمیدرضا بخشی نیکو/ قم زمزم هدایت
• از مقاومت تا پیروزی؛ تاریخچه حزب الله لبنان ۱۳۶۱-۱۳۷۹/ مسعود اسداللهی/ موسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه سازان نور: ذکر
• مولفه های فرهنگ مقاومت در لبنان/ مسعود اسد اللهی/ تهران پژوهشگاه، فرهنگ، هنر، ارتباطات

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #