محصولات تراریخته؛اما و اگرها(بخش اول)

• سه‌شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۵ ۱۴:۴۱
• کد خبر : 1039182

• اخبار
• سایر رسانه ها

برخی دستکاری های ژنتیکی محصولاتچنان مضر است که می‌تواند به عنوان یک سلاح تمام عیار علیه ملت‌ها و حتی برای عقیم سازی نسل‌ها مورد استفاده قرار گیرد؛ اما دانش محور بودن این محصولات و مزایای توصیفی آن به بهانه توسعه فناوری‌های نو سبب شده برخی نسبت به انجام و استفاده از آن روی خوش نشان دهند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از زرخبر، مواد غذایی تراریخته یا همان دستکاری شده ژنتیکی به محصولاتی اطلاق می‌شود  که از انتقال یک یا چند ژن بین دو موجود زنده مختلف به وجود می‌آید (هرنوع انتقال ژن به صورت بین گونه‌ای به کمک ابزار مهندسی ژنتیک که موجب ایجاد یک یا چند صفت جدید یا ویرایش یک یا چند صفت شود) گرچه این محصولات دانش بنیان از محسناتی مانند پُرمحصولی و مقاومت نسبت به آفات دارند، اما مشکلات متعددی نیز برای چرخه طبیعی اکوسیستم‌ها و سلامتی انسان‌ها به وجود می‌آورند؛ چرخه‌ای که طی هزاران سال گذشته به روال طبیعی خود ادامه داده است و توسط انسان کمتر دستکاری شده است.

این موارد چنان مضر است که می‌تواند به عنوان یک سلاح تمام عیار علیه ملت‌ها و حتی برای عقیم سازی نسل‌ها مورد استفاده قرار بگیرد اما دانش محور بودن این محصولات و مزایای توصیفی آن به بهانه توسعه فناوری‌های نو سبب شده که مسئولین کشور ما بدون در نظر گرفتن معایب این محصولات، تولید تجاری آن را در لایحه برنامه ششم توسعه بگنجانند.

رونمایی از این محصولات به سال ۱۹۸۲ میلادی برمی‌گردد، در این سال اولین موش دستکاری شده ژنتیکی به صورت آزمایشگاهی تولید شد اما حوزه این دانش به تولید محصولات کشاورزی تراریخته نیز کشیده شد. و تولید انبوه ذرت، پنبه، سویا و کلزای دستکاری شده ژنتیکی در دستور کار قرار گرفت؛ برای مثال اولین تولید تجاری محصولات کشاورزی دستکاری شده ژنتیکی در سال ۱۹۸۶، توسط آمریکا و فرانسه و به واسطه تولید (تنباکوی مقاوم به علف کش) بود، و در سال ۱۹۹۶ کمپانی «مونسانتو» به تولید انبوه و تجاری سویای مقاوم به علف کش گلایفوسیت (راندآپ) دست زد.

تاکنون تعداد ژن‌های ثبت شده تجاری محصولات دستکاری شده ژنتیک از مرز ۱۵۰۰ مورد گذشته است. این دستکاری در طبیعت می‌تواند لطمات جبران ناپذیری وارد کند دانشمندان حوزه اخلاق زیستی معتقدند فرایندی را که در طبیعت هرگز اتفاق نمی افتد نباید در آزمایشگاه انجام دهیم؛ مثلا هیچ‌گاه در طبیعت یک ماهی با گوجه فرنگی یا ذرت جفت‌گیری نمی‌کند!

کشورهای آمریکا، برزیل، کانادا و آرژانتین حدود ۹۰ درصد محصولات تراریخته دنیا را تولید می‌کنند. سه کشور آلمان، سوئیس و فرانسه کشت تجاری تراریخته را ممنوع کرده‌اند اما بذر آن را صادر می‌کنند.

علی‌رغم  آنکه گفته می‌شود تولید محصولات تراریخته در دنیا محدود به ۴ محصول ذرت، کلزا، سویا و پنبه است؛ بیشتر مباحثی که در کشور ما مطرح می‌شود مربوط به تولید برنج تراریخته است به جز کشت بسیار محدود در کشور چین آن هم به صورت کنترل شده و آزمایشی، در هیچ کجای دنیا برنج تراریخته به عنوان محصولی که مستقیما مورد مصرف انسان قرارگیرد، کشت تجاری و انبوه نشده است زیرا میزان مصرف روزانه برنج توسط انسان قابل مقایسه با ذرت، کلزا و سویا نیست و تاکنون هیچ کشوری این مخاطره را نپذیرفته است. حتی در کشورهایی مانند هند و پاکستان که نیازمند برنج زیادی برای مردم کشور خود هستند نیز زیر بار تولید برنج تراریخته نرفته‌اند.

۳۸ کشور دنیا کشت محصولات تراریخته را ممنوع کرده‌اند و در بیشتر جوامع دنیا برچسب‌گذاری محصولات تراریخته امری ضروری و الزام‌آور است و آگاهی شهروندان از ماهیت موادغذایی و انتخاب آگاهانه آنها مورد توجه دولت‌ها قرار دارد.

در سال ۲۰۱۵ سطح زیرکشت محصولات تراریخته در دنیا ۱.۸ میلیون هکتار کاهش یافت. انتظار می‌رود این روند کاهش در سال ۲۰۱۶ تشدید شود، به همین دلیل کمپانی‌های تبلیغ کننده تراریخته، به دنبال جلب رضایت کشورها قرار می دهند تا منع کشت در سایر نقاط دنیا را جبران کنند یا بازارهای خود را از دست ندهند.

کشورهایی مانند آلمان و سوئیس کشت تجاری تراریخته را ممنوع کرده‌اند اما بذر این محصولات را تولید و صادر می‌کنند، در این میان سوالی پیش می آید که چرا هر دوی این کشورها که سطح زیرکشت وسیع ذرت دارند، بذرهای تراریخته خودشان را مورد استفاده قرار نمی‌دهند؟

بیشتر کشورهای اروپایی اقدام به کشت و تولید این محصولات نمی‌کنند، باوجود آنکه واردات محصولات تراریخته در اتحادیه اروپا آزاد است طبق قانون این کشورها، مختار هستند که کشت این محصولات را درون خاک خود محدود یا ممنوع کنند ضمن اینکه بیشتر محصولات تراریخته در کشورهای دنیا مصارف غیرخوراکی یا غیرمستقیم دارند.

تولید جهانی محصولات تراریخته بیشتر در زمینه تامین سوخت‌های زیستی، خواراک دام و پوشاک مورد توجه قرار دارد و مواردی که این محصولات مستقیما وارد چرخه مصرف مردم شوند، بسیار اندک یا با آستانه تعریف شده است.

پایان بخش اول

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #