پایه‌های سیاسی و ملاحظات استراتژیک روسیه در خاورمیانه
حضور روسیه در سوریه، موجب می‌شود که روسیه به یکی از قدرت‌های اصلی خاورمیانه و دریای مدیترانه تبدیل شود و این مسئله به روسیه این امکان را می‌دهد که دیگر کریدورهای انتقال انرژی به اروپا را تحت کنترل خود داشته باشد.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از ائل ، سیاست‌های روسیه در خاورمیانه از چندین وجه مختلف تشکیل یافته است. روسیه به مانند دیگر کشورهای اروپایی و قدرت‌های جهانی خواستار بهره‌مندی از ثروت‌ها و مشارکت در تحولات خاورمیانه است. روسیه تلاش دارد با استفاده از نفوذ سابق اتحاد جماهیر شوری و شرکای استراتژیک سنتی خود، به یک قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه و جهان تبدیل شود. برای اینکه روسیه در اروپا و جهان قدرت برتر و صاحب سخن شود، خاورمیانه اهمیت ویژه‌ای برایش دارد. روسیه برای اینکه بتواند بر سیاست‌های داخلی اروپا تأثیرگذار باشد نیاز دارد تا کریدور انتقال انرژی به اروپا را کنترل و تحت نظارت خود قرار دهد، چرا که انتقال انرژی به اروپا از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتصادی روسیه محسوب می‌شود.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, ائل ,حضور روسیه در سوریه، موجب می‌شود که روسیه به یکی از قدرت‌های اصلی خاورمیانه و دریای مدیترانه تبدیل شود و این مسئله به روسیه این امکان را می‌دهد که دیگر کریدورهای انتقال انرژی به اروپا را تحت کنترل خود داشته باشد. به عبارتی دیگر عراق، قطر، عربستان سعودی و کویت، نفت و گاز خود را از طریق سوریه که نزدیک‌ترین مسیر محسوب می‌شود، می‌توانند به اروپا صادر کنند و روسیه با تسلط بر سوریه می‌تواند با جلوگیری و کنترل این انتقال ارزان انرژی، اروپا را وابسته به انرژی روسیه نگه دارد.
,در اینجا روسیه در زمینه رسیدن به اهداف استراتژیک خود به طور مداوم روابط خودش را با ترکیه نزدیک‌تر می‌کند. ترکیه خودش هم هیچ علاقه‌ای ندارد که انرژی خاورمیانه از طریق سوریه به اروپا صادر شود. بر این اساس اروپا و آمریکا برای رسیدن به اهداف خود تلاش دارند کریدور کُردی در شمال عراق و سوریه را ایجاد کنند که ترکیه برای جلوگیری از تحقق این مسئله، به شدت با آنان مقابله می‌کند. از لحاظ استراتژی سیاسی، این مقابله‌ی ترکیه باعث اتحاد روسیه، ترکیه و ایران می‌شود، چرا که روسیه و ایران هم هیچ علاقه‌ای به انتقال انرژی خاورمیانه از طریق سوریه و یا کریدور کُردی ساخته دست آمریکا و اروپا ندارند. حتی زمانی که روابط ترکیه و روسیه به علت سرنگونی جنگنده روسی به شدت تیره شده بود، روسیه به منظور تحت فشار قرار دادن ترکیه، با کارت کُردها علیه ترکیه بازی می‌کرد اما شریک قرار دادن کُردها علیه منافع استراتژیک روسیه در خاورمیانه محسوب می‌شد.
,بنابراین بر اساس منافع استراتژیک، اتحاد بین روسیه، ایران و ترکیه یک مجبوریت استراتژیک محسوب می‌شود تا سه کشور بتوانند به قدرت منطقه‌ای تبدیل شوند و این مجبوریت بر اساس وضعیت سیاسی نیست بلکه بر اساس وضعیت ژئوپلیتیکی سه کشور و منطقه است. سیاست‌های مسکو در خاورمیانه بر پایه محدود کردن اروپا به کریدور انتقال انرژی فقط از طریق روسیه پایه‌ریزی می‌شود که یک تاکتیک حساب شده محسوب می‌شود. از گذشته تا به الآن این مسئله یکی از بزرگ‌ترین بازی‌های سیاسی در خاورمیانه محسوب می‌شود.
,از دیگر موضوعات استراتژی روسی می‌توان به تشخیص نخبگان سیاسی روسیه به ظهور و گسترش تمدن اسلامی در دنیا اشاره کرد. تمدن اروپایی به سرعت در حال رفتن به سمت فروپاشی است. تمدن‌های نوین بر اساس سیستم ارزش‌های بشری در حال تشکیل و جایگزینی شدن به جای تمدن اروپایی است. این تمدن‌های جدید می‌تواند تمدن‌های چین، هند و روسیه باشد اما تمدن روسی یک فرق اساسی با دیگر تمدن‌ها دارد. تمدن روسی تمدن‌های اسلاو، ترک و آریایی را در درون خود دارد و تلاش می‌کند تمدن اسلامی را با مدل روسی در داخل مرزهای خود توسعه دهد.
,لازم به یادآوری است که در سال‌های اخیر، توجه ویژه‌ای به ساخت‌وساز مراکز اسلامی در روسیه شده است و شاهد همکاری و نزدیکی ویژه‌ی روس‌ها با عالمان و مراکز اسلامی هستیم. روسیه در دوران اتحاد جماهیر شوروی با امتناع از «جهاد کمونیستی»، با گروه‌های افراطی اسلامی مواجه شد که در صدر این گروه‌ها سلفی‌ها قرار داشتند و این مسئله ضربه بزرگی به منافع روسیه در منطقه وارد کرد. در مناطق سابق اتحاد جماهیر شوری، بخشی از مسلمانان با امتناع از ایدئولوژی کمونیستی، تحت تأثیر آموزه‌های سلفی و افراطی قرار گرفتند. روسیه هم در شمال قفقاز و هم در آسیای میانه با این گروه‌های افراطی سلفی رو در رو بود. این مسئله روسیه را مجبور می‌کرد که تا برای بازگشت به قدرت سابق خود در جهان به قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه تبدیل شود.
,هم‌اکنون روسیه با تبدیل شدن به بازیگر فعال در خاورمیانه، عربستان سعودی، مغرب و کشورهای حاشیه خلیج فارس را مجبور به تعامل با خود کرده است. در حالی که عربستان سعودی و روسیه تا دیروز دشمن ایدئولوژی یکدیگر بودند، هم‌اکنون در مورد ساخت و راه‌اندازی نیروگاه هسته‌ای، قرارداد همکاری با یکدیگر بسته‌اند. همچنین روس‌ها با کشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد کاهش صادرات نفت به توافق می‌رسد. امروزه روسیه به گونه‌ای در خاورمیانه فعال است که حتی با هر یک از کشورهایی که با یکدیگر دارای مناسبات تیره هستند دارای روابط نزدیک و بی‌نظیر است. مثلاً در حالی که کشورهای عربی روابط تیره‌ای با اسرائیل دارند، روسیه هم در کشورهای عربی نفوذ زیادی دارد و هم بر روی سیاست‌های داخلی و خارجی اسرائیل تأثیرگذار است. در حالی که حکومت جدید مصر روابط تیره‌ای با اروپا و آمریکا داشت روسیه قراردادهای میلیارد دلاری نظامی با مصر امضا می‌کرد. در حالی که ایران و عربستان سعودی روابط تیره و خصومت‌آمیزی با یکدیگر دارند، روسیه با ایران متحد استراتژیک می‌شود و در حال همکاری‌های مشترک نظامی و سیاسی با ایران در منطقه است. به عبارتی دیگر روسیه در هر گوشه و کناری از خاورمیانه حضور فعال دارد.
,این مزیت به روسیه این امکان را می‌دهد که تا تمدن نوین اسلامی را مطابق با ارزش‌های تمدن روسی شکل دهد و این بدین معنی است که روسیه با حضور فعال در خاورمیانه به مقابله با نفوذ گروه‌های سلفی در جمهوری‌های سابق شوروی و جغرافیای اوراسیا می‌پردازد و در حال ایجاد تمدن نوین مخصوص به خود است.
,
ارسال دیدگاه