بانکداری ربوی سدی بر سر راه تحقق اقتصاد مقاومتی/هشدار مراجع تقلید به نظام بانکی کشور

متاسفانه عملکرد بانک ها در زمینه دریافت سود هنگفت، جریمه های قابل توجه سپرده گذاران مختلف باعث ایجاد موانع مختلفی در زمینه توسعه اقتصادی کشور شده، به نحوی که اکنون کشورمان در رتبه های پایانی جهانی قرار دارد.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک؛ امروزه بانک ها نقش قابل توجهی در اقتصاد جهانی ایفا کرده و در اغلب کشورها با توجه به اصول درست و منطقی بسیاری از آنها شرایط را برای رونق اقتصادی و به خصوص بخش تولید مهیا می کنند.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, سفیرافلاک,

بر اساس بررسی های صورت گرفته در بسیاری از کشورهای دنیا بانک ها نرخ سود سپرده بسیار پایینی به مشتریان خود پرداخت کرده و از سوی دیگر در هنگام پرداخت تسهیلات نیز نرخ بازپرداخت بسیار پایین و منطقی است.

با این وجود این موضوع به هیچ عنوان در کشورمان رعایت نمی شود، به نحوی که متاسفانه بالا بودن نرخ بهره بانکی به چالشی اساسی برای اقتصاد ایران تبدیل شده است.

به بیان دیگر بسیاری از مردم به دلیل بالا بودن ریسک ورود به فعالیت های تولیدی و اقتصادی و همچنین بالا بودن نرخ سودی که بانک ها به سپرده هایشان پرداخت می کنند، رغبتی برای ورود به فعالیت های اقتصادی و تولیدی ندارند.

در نظر بگیرند وقتی که سود حاصل از ورود به بخش تولید در اغلب مواقع به بالای 10 درصد هم نمی رسد و ریسک فعالیت در این حوزه بسیار بالا بوده و در مقابل بانک ها حتی تا بالای 25 درصد نیز به سپرده گذارانشان سود پرداخت می کنند، چگونه می توان انتظار توسعه اقتصادی را داشت؟

از سوی دیگر متاسفانه بانک ها در هنگام پرداخت تسهیلات نیز به هیچ عنوان نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از منظر شرعی و عرفی نیز به اصول پایبند نبوده و اقدام به دریافت سودهای بسیار بالایی از مشتریان خود می کنند.

به هر حال عملکرد بانک ها اکنون به عنوان تیغ دولبه‌ای بوده که حتی باعث گلایه مندی مراجع تقلید شده است.

متاسفانه بسیاری از مردم از نرخ اقساطی که بانک ها در هنگام پرداخت وام ها دریافت کرده به شدت گلایه مند بوده و حتی جالب اینجاست که در هنگام تاخیر در بازپرداخت اقساط شاهد دریافت دیرکردهای بسیار زیادی توسط بانک ها و موسسات مالی و اعتباری هستیم.

بسیاری از علمای دینی دریافت جریمه دیرکرد کنونی بانک ها را به شدت با موازین اسلامی در تضاد دانسته و معتقدند که دولت و سایر مسئولان نظام در این راستا تجدید نظر کنند.

به عنوان نمونه آیت‌الله نوری همدانی در سخنانی در تاریخ 20 بهمن ماه امسال در درس خارج فقه در مسجد اعظم قم با بیان اینکه بانک‌ها دست از رباخواری بردارند و مردم پول‌شان را به بانک‌ها ندهند، گفت:اگر بانک‌ها از این کار خود دست برندارند، در درجه اول مردم باید پول را به بانک‌ها نداده، خود استفاده کرده و اشتغال زایی نمایند و در درجه دوم، نیازمند به یک قانون قاطعی هستیم تا جلوی این مدل فعالیت بانک‌ها گرفته شود.

وی ادامه داد: امروز بانک‌های خارجی در دست یک درصد از ثروتمندان بوده و این افراد با رباخواری چاق‌تر شده؛ روز به روز پول آنان بیشتر و ۹۹ درصد دیگر مردم فقیرتر می‌شوند

وی اظهار کرد: ربا، گناه کبیره‌ای است که توصیف آن در شرع اینگونه آمده که یک درهم از ربا مقابل ۷۰ زنا با مادر در خانه کعبه است و خدای متعال در هفت جای قرآن نیز از آن انتقاد کرده است

این مرجع تقلید گفت: همین بانک‌دارها در کشورهای خارجی با این وضع پولی و مالی، دولت‌ها را به وجود آورده و دولت‌ها نیز قوانین را به نفع آنان وضع می‌کنند

وی با بیان این که ما مسلمان بوده و ربا در اسلام حرام است، خاطرنشان کرد: اگر در مقابل یک قرض، پول بیشتری گرفته شود، حرام و ربا است و متأسفانه این کار در بانک‌های ما انجام می‌شود

آیت الله نوری همدانی با اشاره به اینکه گرفتن زیادی فقط در یک مورد مجاز است، تصریح کرد: اگر در هنگام قرض و به عنوان شرط ضمن عقد توافق شود که اگر تا فلان تاریخ آورده نشود، باید فلان مقدار جریمه دهد، مشکلی نیست و باید پرداخت شود؛ اما در بانک‌ها از این موضوع سوءاستفاده شده و در قراردادهای خود آورده‌اند که اگر یک ماه دیر شود، فلان مقدار؛ اگر یک ماه و پنج روز دیر شود، فلان مقدار و ...؛ که در این صورت این جریمه‌ها را روی بدهی افراد کشیده و برای آن جریمه نیز مجدد جریمه دریافت می‌کنند که این مسائل، ربا است.

این استاد حوزه بیان داشت: جریمه را فقط یک مرتبه می‌توان دریافت کرد؛ نه اینکه برای آن مدل‌های گوناگون ساخته و روی جریمه نیز مجددا جریمه دریافت کنند.

وی یادآور شد: بارها در پاسخ به نامه‌ها نوشته‌ایم که جریمه برای أداء دین رباست؛ اما متأسفانه به این احکام الهی عمل نمی‌شود

این مرجع تقلید به تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور اشاره و اظهار داشت: ما به دنبال آن هستیم که اقتصاد را در داخل کشور مرتب کرده و احتیاجی به خارج نداشته باشیم و یکی از عوامل اثرگذار در تحقق این موضوع، بانک‌ها هستند و باید در راستای تحقق آن قدم بردارند.

وی افزود: امروز ثروت مردم در بانک‌هاست و بانک‌دارها نباید به نفع خود به تجارت بپردازند؛ باید پول‌ها را به دست مردم سپرد تا در راه صنعت، کشاورزی و اشتغال به کار گرفته شود و در این صورت است که نعمت فراوان شده، ارزانی آمده و اشتغال ایجاد خواهد شد

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: اگر بانک‌ها از این کار خود دست برندارند، در درجه اول مردم باید پول را به بانک‌ها نداده؛ خود استفاده کرده و اشتغال‌زایی کنند و در درجه دوم، نیازمند به یک قانون قاطعی هستیم تا جلوی این مدل فعالیت بانک ها گرفته شود.(منبع ایسنا)

دقیقا مشابه این سخنان را می توان در صحبت های سایر مراجع تقلید و علمای دینی نیز مشاهده کرد.

بر اساس آمارهای موجود اکنون بانک های ایران از نظر سود سپرده های بانکی در رتبه های آخر کشورهای توسعه یافته و حتی توسعه نیفتاده قرار گرفته است.

به عنوان نمونه اکنون نرخ بهره بازپرداخت وام در کشوری همچون ژاپن در حدود 1 دهم درصد، سوئد 25 صدم درصد، بریتانیا، آمریکا و هنگ کنگ نیم درصد و در اغلب کشورهای اتحادیه اروپا یک درصد است، این در حالی است که در کشورمان این عدد به صورت رسمی در حدود 18 درصد و به صورت غیر رسمی به بالای 20 تا 25 درصد نیز می رسد.

سودی که بانک‌های ایران بابت سپرده‌های مردم پرداخت می کنند یکی از بالاترین ها در میان تمامی کشورهای جهان است.

نرخ سود سپرده های بانکی در ایران طی سال میلادی گذشته در حدود 15 درصد بوده اعلام شده است که تنها از نرخ سود سپرده های بانکی در ۴ کشور بلاروس،‌ یمن، ترکیه و اوگاندا کمتر بوده است.

حتی برخی از گزارش ها نشان می دهند که بر اساس این گزارش بانک های بلاروسی بالاترین سود را به سپرده های مشتریان خود می پردازند.

نرخ سود سپرده در این کشور طی سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۲۲.۳ درصد اعلام شده است. این رقم برای یمن ۱۹.۵ درصد، ترکیه ۱۶.۴ درصد و اوگاندا ۱۶.۲ درصد اعلام شده است.

ایران نیز پس از این کشورها در رتبه پنجم از نظر بالا بودن نرخ سود سپرده قرار گرفته است.

کشورهایی که دارای بالاترین نرخ سود سپرده در جهان هستند عموما دارای نرخ تورم بالا هستند.

آمارهای نشان می دهند دو کشور سوئیس و هنگ کنگ کمترین نرخ سود سپرده را در جهان دارند.

از سوی دیگر بانک ها حتی به واحدهای تولیدی نیز رحم نکرده و همان سودی را که از یک فرد عادی در هنگام پرداخت تسهیلات دریافت می کنند، از یک تولیدکننده که نقشی حیاتی در توسعه دارد دریافت می کنند.

به همین دلیل است که اکنون تعداد زیادی از واحدهای تولیدی به دلیل عدم پرداخت اقساطشان توسط بانک ها تملک شده و همچنان شاهد بلاتکلیفی آنها هستیم.

به هر حال اکنون بانک ها با گرفتن نرخ سود بازپرداخت بالا و همچنین پرداخت سود سپرده های هنگفت باعث ایجاد موانع مهمی در توسعه اقتصادی شده اند و انتظار می رود که مسئولان در این راستا وارد عمل شده و با انجام اقدامات مناسب در میان مدت شرایط را برای بهبود وضعیت مهیا کنند.

مطمئنا عملکرد کنونی بسیاری از بانک ها و موسسات مالی نه تنها با چارچوب اقتصاد مقاومتی در تضاد بوده بلکه باعث ایجاد موانع متعدد نیز شده است.