اعتراض به سبک نوجوان مجازی

نوجوانان یکی از اقشاری هستند که به خوبی در این قاعده جای گرفته و تنها فضایی که دارای نقشی دوگانه به عنوان کنشگر و قانون گذار را برای این قشر ایفا می کند، فضای مجازی است.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مُکریان؛ بسیاری از کارشناسان علوم اجتماعی به میزان هر فاصله نسلی در کشور، به بررسی ابعاد رفتاری و اجتماعی نسل جدید می پردازند. تا همین چند وقت پیش، متولد دهه شصت و هفتاد به عنوان جامعه هدف مورد تحلیل و بررسی قرار می گرفت و تفاوت های عملکردی بین این دو نسل سوژه مطالعاتی بسیاری از جامعه شناسان بود.
در گذشته و پیش از رشد ارتباطات و فناوری اطلاعات معمولا فاصله بین نسل ها بین 20 تا 25 سال تعیین می شد ولی امروزه تحولات آنقدر سریع رخ داده که چنین فاصله ای به 5 سال تقلیل یافته است. کاهش این فاصله به قدری واضح بوده که از اختلاف رفتارهای اجتماعی بین دو برادر در یک خانواده می توان به خوبی به فاصله بین نسل ها پی برد.
در واقع عمر نسل ها در کشور ایران بسیار کوتاه و به هم نزدیک گشته به طوری که در همان بازه ای که در حال مطالعه نسل دهه هفتاد هستی، طغیان دهه هشتادی ها را در جامعه خواهی دید.
شاید واژه طغیان برای عملکرد چنین نسلی مناسب به نظر نرسد ولی منظور از این کلمه رها شدن به حالتی اعتراض آمیز نسبت به آنچه می خواهد و نمی تواند؛ است. نسل نوجوان امروزی بیشترین زمان خود را در فضای مجازی سپری کرده و با آن خو گرفته است به طوری که می توان از آن تحت عنوان زندگی دوم نوجوان نام برد. دوگانگی موجود میان جامعه حقیقی و مجازی، وی را به اعتراض واداشته که بروز این نوع اعتراض ها در دنیای حقیقی توسط هر نوجوانی با ابزارهای متفاوتی امکان بروز دارد. ابتدا به سیر ایجاد دوگانگی در ذهن نوجوان پرداخته و در آخر به علت اعتراض نوجوان مجازی اشاره خواهیم کرد.
فضای مجازی که در شبکه های اجتماعی در میان نوجوانان خلاصه شده، دارای ابعاد مکانی و زمانی نیستند و محدودیتی برای کاربران و یا ساکنان این فضا ایجاد نمی کنند. همین عدم محدودیت و آزادی های مطلقی که در آن وجود دارد موجب شده تا جذابیت بیشتری برای افراد فعال داشته باشد و چنین فضایی را به عنوان یکی از ارکان زندگی خود بپذیرند. کسانی بیشتر با فضای مجازی احساس قرابت پیدا می کنند که در فضای حقیقی مجال کمتری به کنشگری و نمایش هویتشان داده شده باشد.
نوجوانان یکی از اقشاری هستند که به خوبی در این قاعده جای گرفته و تنها فضایی که دارای نقشی دوگانه به عنوان کنشگر و قانون گذار را برای این قشر ایفا می کند، فضای مجازی است. آزادی در انتخاب پوشش، نحوه صحبت کردن، ابراز علاقه و موارد متعدد دیگر از جمله مزایایی بوده که برخی از نوجوانان از آن به عنوان مدینه فاضله خود نام می برند. یک نوجوان در فضای مجازی خود قانون گذار نیز بوده و با راه اندازی یک گروه یا کانال تلگرامی، ادمین یا مدیر فضایی خواهد شد که شاید بالغ از صدها نفر را در درون خود بگنجاند. ایجاد حس هویت و تاثیرگذاری بوسیله مدیریت چنین گروه هایی یکی دیگر از قابلیت های فضای مجازی بوده که نوجوان امروزی را به سوی خود جلب می نماید. هویت سازی در فضای چگونه خلق می شود؟!
هر کاربری در فضای مجازی دارای هویتی بوده که بوسیله رفتار مجازی خویش یا اعتقاداتی که آنها را بروز داده کسب نموده است. هویت مجازی برای قشر نوجوان از هویت حقیقش در جامعه پررنگ تر شده چرا که بیشتر و بهتر دیده می شود. وقتی نوجوان 15 ساله مطلب یا عکسی را در فضای مجازی منتشر می کند هزاران نفر با لایک چنین مطلبی، هویت فرد را پررنگ تر نشان داده و به وی می فهمانند که تو دیده می شوی.
بدون شک دیده شدن و پسندیده شدن برای هر انسانی، احساسی خوشایند را در پی خواهد داشت چه برسد به نوجوانی که اقتضای سنی وی نیازمند تعریف و تمجید مداوم است. نوجوانی که صرفا در فضای مجازی مورد تمجید دیگران قرار گرفته(هرچند اکثرا از هم سن و سالانش می باشند) و در جامعه کنونی مجالی برای دیده شدن ندارد، پر واضح است که هرگونه ارتباط در فضای مجازی را بر جامعه حقیقی ترجیح خواهد داد.
نوجوانانی که هویت خویش را صرفا در فضای مجازی کسب کرده اند، با خلق و خویی متفاوت ظاهر شده و عقایدشان نیز تحت تاثیر هم کیشان خود تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال غیر ایدئولوژیک بودن در میان برخی دیگر از نوجوانان امروزی باعث شده فلسفه ای کلی در ذهنشان تحت عنوان نسبی گرایی فرهنگی رواج پیدا کند. در این فلسفه به زعم متولدین دهه هشتاد هر انسانی قادر است فرهنگ روابط اجتماعی و فردی خود را در پیش بگیرد حتی اگر چنین فرهنگی مغایر با قوانین موجود یا فرهنگ عامه جامعه باشد. در فضای مجازی فلسفه ذهنی هر نوجوانی به خوبی قابلیت اجرایی پیدا می کند چرا قادر خواهد بود تا هر عکسی یا هر متنی را با صدای رسا(نگارش متنی برای مشاهده همگانی) به گوش همه افراد برساند، چیزی که تقریبا در دنیای حقیقی برای نوجوان نسل جدید امکان پذیر نیست.
نسل جدید بر عکس گمانه زنی های برخی از سیاسیون یا اپوزیسیون خارج از کشور، خود را در پیچ و خم بازی های سیاسی و یا شخصیت های کاریزمای سیاسی قرار نمی دهد، آنچه برایش اهمیت داشته فرهنگ و تعامل اجتماعی است. از آن جایی که محیط های اجتماعی دارای تکثر فرهنگی هستند و هیچ گونه لیدری را در خود نمی پذیرند؛ بیشتر مورد پذیرش نوجوانی قرار می گیرد که دستور پذیر نیست. اگر به گردهمایی نوجوانان در روبروی پاساژ کوروش که چندی پیش مورد توجه بسیاری از رسانه ها قرار گرفت هم نگاهی بیندازیم، این حضور بدون لیدر و غیر سیاسی بر گفته ما صحه می گذارد.
موارد ذکر شده به عنوان سیر رشد و حرکت نوجوان نسل دهه هشتاد در فضای مجازی بود. آنچه موجب می شود نوجوان جامعه ایرانی از کندوی مجازی خود خارج شده و عملکردی اعتراض آمیز را در فضای حقیقی ایجاد نماید، عدم بستر های لازم برای بروز اعتراضش در فضای مجازی است. در واقع فضای مجازی صرفا به اطلاع رسانی برای انتخاب سبک اعتراضش تبدیل شده ولی اعتراض مجازی به صورت خودجوش تاثیری نخواهد داشت. به عنوان مثال، آزمون های امتحانی برخی از دانش آموزان سخت تر از تصورشان بوده و چون انتظار چنین آزمونی را نداشتند، با یک بسترسازی مناسب اقدام به اعتراضی همگانی در برخی شهرهای کشور نمودند.
زمانی که امکان خرید و برگزاری یک دورهمی دوستانه در داخل فضای مجازی وجود نداشته باشد، از بستر فضای مجازی برای اطلاع رسانی استفاده می شود و هرگونه مانع برای برگزاری چنین تجمعاتی با اعتراض شدید نوجوان روبرو خواهد شد. نوجوان امروزی در فضای مجازی هیچ محدودیتی نداشته و به همین منوال خواهان انطباق رفتارش از فضای مجازی به فضایی حقیقی است، امری که به صورت طبیعی امکان پذیر نمی باشد. عدم تطبیق صد درصدی بین رفتار مجازی و حقیقی، موجب ایجاد دوگانگی در ذهن هر نوجوانی شده و وی را دچار اعتراضی رفتار و یا ذهنی خواهد کرد. غرق شدن در فضای مجازی و تثبیت قوانین چنین فضایی در ذهن نوجوان باعث شده تا اصل را بر قوانین مجازی بداند و دیگر قوانین را ذیل قوانین مجازی تعریف کند. برای جلوگیری از چنین آسیبی در ذهن نوجوان امروزی باید نسبت به حضور و فعالیتش در فضای مجازی، مدیریت بیشتری توسط خانواده ها صورت گرفته و ابزارهای مجازی همچون موبایل، تبلت و لب تاپ به عنوان ابزارهای اصلی تفریح این قشر به حساب نیاید. گزافه نگفته ایم اگر بگوییم که خانواده ها با سپردن بی چون و چرای فرزندانشان به تکنولوژی نوین، مجری بوجود آمدن نوجوانانی مجازی و معترض شده اند!
انتهای پیام/ گ