و بهاری که از راه رسید
نوروز و هفتسین نماد زندگی دوباره و انگیزه فعالیت بیشتر
هفتسین نمادی برای زندگی دوباره و انگیزه فعالیتهای بیشتر است و با آغاز سال نو و جوانه زدن طبیعت، انسان به وجد میآید و موجب ایجاد انگیزهای برای فعالیت بیشتر میشود.
[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از آوای شمال، هفتسین نمادی برای زندگی دوباره و انگیزه فعالیتهای بیشتر است، قدمت نوروز و وجود این جشن به زمانهای پیش از شکلگیری ایران و قبل از دوره مادها و هخامنشیان برخواسته، اما نام آن در اوستا نیست.
,
شبکه اطلاع رسانی راه دانا,
آوای شمال,
از 3 هزار سال پیش از میلاد، در آسیای میانه و آسیای غربی دو عید، رواج داشت، عید آفرینش در اوایل پاییز و عید رستاخیزی که در آغاز بهار، برگزار میشود و بعدها دو عید پاییزی و بهاری به یک عید تبدیل شد و سر بهار جشن گرفته میشود.
در ایران آیین مرگ و رستاخیز سیاوش «ایزد شهید شوندهٔ گیاهی ایران» با نوروز پیوند خورده است به این ترتیب که چند روز پیش از عید، به سوگ سیاوش مینشستند و با فرارسیدن نوروز، به جشن و شادی دست میزدند چنانکه گویا سیاوش، زنده شده باشد.
آریاییها که وارد منطقه شدند بنمایههایی مانند فروهرها و بازگشت ارواح را با خود آورده و به تدریج آیین خود را با باورهای قبلی رایج در منطقه ادغام کردند و از جمشید پادشاه مشهور پیشدادی به عنوان بنیانگذار این جشن یاد میشود.
علی مهدوی پژوهشگر فرهنگ بومی مازندران در گفتوگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه از پژوهشهایی که در تطبیق نوروز ایرانی و نوروز مصری و تأثیر و تأثر آن دو، به عمل آمده، نشان میدهد که نوروز ایرانی در زمان داریوش بزرگ در مصر رواج پیدا کرد، گفت: درباره نوروز و سنتهای وابسته به آن نوروز در دوران شاهنشاهی اشکانیان و ایامی قدیمتر از 2 هزار سال پیش در آغاز بهاران بوده است.
مهدوی افزود: در تمام دوران ساسانی نوروز جشن ملی همهٔ ایرانیان به شمار میرفت به همین دلیل حتی مردمی که پیرو آئین زرتشت نبودند اما در حوزهٔ حکمرانی ایران زندگی میکردند، نیز در آن شرکت میکردند.
وی تصریح کرد: شواهدی وجود دارد که در دوران ساسانی سالهای کبیسه رعایت نمیشد و روز برگزاری مراسم نوروز در هر دوره چهار ساله، یک روز از موعد اصلی خود عقب میماند و در نتیجه زمان نوروز در این دوران همواره ثابت نبود و به فصلهای گوناگون سال جاری منتقل میشد.
این پژوهشگر یادآور شد: پنج روز نخست فروردین جشنی همگانی بین عموم مردم برگزار میشد به همین دلیل آن را نوروز عامه مینامند.
وی گفت: روز ششم فروردین که جشن نوروز به گونهٔ درباری برگزار میشد، نوروز بزرگ نام داشت.
مهدوی افزود: مجموعهٔ رسمهای جشن بهاری نوروز با جشن سوری و آتشافروزی آغاز میشد و پس از برگزاری مراسم سال نو، در روز سیزده فروردین پایان مییافت.
شرح آیین نوروز و تشریفات وابسته به آن به تفصیل در تاریخ نگاری دوران اولیه اسلام آمده است، که قدیمیترین سند در این دوره به جاحظ دانشمند سدهٔ سوم هجری تعلق دارد.
سارا مجد کارشناس امور فرهنگی در گفتوگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه ایرانیان عقیده داشتند که در ایام نوروز ارواح درگذشتگان از جایگاه آسمانی خود به زمین و به خانههای آنان میآید، گفت: بازماندگان برای پذیرایی از ارواح سفرهای رنگین میگستراندند و انواع خوراکها و پوشاکها را در آن مینهادند تا ارواح درگذشتگان از پذیرایی و صفا و پاکیزگی بازماندگان، دل خوش شده و آنان را برکت عطا کنند.
مجد افزود: این رسم سفرهٔ نوروزی یا هفتسین شد و در این سفره علاوه بر آلات و اسباب نیایش، فرآوردههای مختلف فصلی نیز قرار داده میشد زیرا که خوردن میوهها و خوردنیهای برکت داده شده و تبرک یافته یکی از آئینهای ایرانیان بود.
وی تصریح کرد: این خوان را بر صفحهای بلندتر از سطح زمین میگستردند که بدان میزد گفته میشد و کسی که متصدی پخش کردن خوراکیها در میان حاضران بود، «میزدپان» خوانده میشد یعنی پایندهٔ خوراک فدیه. امروزه «میزد» بصورت «میز» و «میزدپان» بصورت «میزبان» در زبان فارسی بر جای مانده است.
این کارشناس گفت: بدون تردید هیچ موجبی برای مقدس بودن دو حرف سین یا شین در نزد ایرانیان باستان موجود نیست و عناصری که در خوان نوروزی بکار میرفته است با «سین» یا «شین» آغاز نمیشده است.
وی خاطرنشان کرد: در روزگار باستان در خوان نوروزی هفت «شین» مثل شربت، شیرینی، شمع، شراب و غیره مینهادند اساس و پایه درستی ندارد، البته شمع و شراب و شیرینی هم جزئی از خوان نوروزی بوده است.
مجد یادآور شد: انتخاب عدد هفت به علت تقدس این عدد میباشد که نظیرش در هفت امشاسپندان، هفت کواکب، هفت طبقهٔ زمین و آسمان، هفت ملکِ مقرب، هفت یشت موجود است و همه نمایندهٔ عظمت و تقدس عدد هفت در بین ایرانیان باستان است.
وی با بیان اینکه گذشتگان از هفت نوع حبوبات محلی در هفت قالب سفالی یا برنجی سبزه سبز میکردند، گفت: آنان خوب روییدن هر یک از سبزهها را به فال نیک گرفته، عقیده داشتند که هر نوع دانهای که در این میان خوب سبز شود، نشاندهندهٔ این است که هوا و زمین و فرشتگان نظر مساعد نسبت به آن دانه دارند.
مجد افزود: رنگ سبز نزد ایرانیان رنگ مقدس دینی و ملی شمرده میشد از این روی وجود سبزه را در خوان نوروزی حتمی و آن به فال نیک میگرفتند.
این کارشناس فرهنگی تصریح کرد: آتشدان را نیز آنان در میان سفره قرار میدادند و دانههای مقدس اسپند و چوبهای خشک خوشبو در کنار آن جای داشت.
وی با اشاره به اینکه از چیزهای مهمی که در خوان نوروزی جای داشت، ماهروی بود که همان برسمدان است و به مناسبت آنکه تیغهٔ نگهدارندهٔ برسم به شکل هلال ماه است آن را ماهروی مینامیدند، گفت: شاخههایی کوتاه از انار یا بید یا انجیر یا زیتون را به درازای سه بند میبریدند و آنها را بر سر خوان در ماهروی جای میدادند زیرا در دوران ساسانیان برای اینکه خوان شاهان شکوه بیشتری داشته باشد این ترکهها را از زر میساختند و بر سفره مینهادند و بر آنها «زرین تره» نام نهاده بودند.
مجد با بیان اینکه علاوه بر موارد گفته شده قرآن، کوزهٔ آب، نان، شعمدان نیز بر سر سفره هفتسین قرار داده میشد، گفت: در گذشته بر سر سفره تخم مرغ و شیر هم قرار میدادند و کوزهٔ آب توسط دختران نورسیده پر میشد و بر سر سفر قرار داده میشد اما امروزه جای کوزه را تنگهای کوچکی گرفته است که بر سر آنها عدس یا گندم یا جو سبز میکنند.
به گزارش آوای شمال، با آغاز سال نو و جوانه زدن طبیعت انسان به وجد میآید و موجب ایجاد انگیزهای برای فعالیت بیشتر میشود و این چنین است که وقتی سال نو میشود ما برای استقبال از سال نو اقدام به پهن کردن سفره هفتسین به رسم نیاکانمان میکنیم.
آیینه، سمنو، سنجد، انار، سیب، ماهی، سکههای زرین و سنبل، گلِ بیدمشک، نارنج، دانههای اسپند، شیرینی و نقل بر روی سفره هفتسین خود نمادی برای زندگی دوباره است.
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
انتهای پیام/
,
]
به اشتراک گذاری این مطلب!
ارسال دیدگاه