گزارشی از خزنده آرام و نگهبان آبهای بلوچستان؛

• یک‌شنبه ۰۷ خرداد ۱۳۹۶ ۰۹:۳۲
• کد خبر : 1115026

• اخبار
• سایر رسانه ها

همه ساله در اواخر بهار با آغاز فصل تخم گذاری گاندو، تنها گونه تمساح در ایران که به خزنده آرام و نگهبان آبهای بلوچستان معروف است نور امیدی برای افزایش تعداد این گونه نادر و در خطر انقراض در دلهای مردم منطقه روشن می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پاپایا، گاندو یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی که تنها گونه از این نوع خزنده در ایران است که پراکنش جهانی آن منحصر به کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، نپال و بنگلادش بوده و در برمه نسل آن منقرض شده است و تنها زیستگاه این گونه در کشورمان در مناطقی از جنوب شرق ایران، رودخانه باهوکلات و برخی انشعابات آن مانند رودخانه کاجو و سرباز که هنوز ارزش های زیستگاهی خود را حفظ کرده واقع در جنوب سیستان و بلوچستان زیست میکنند.

این جانور زیبا و بی نظیر پهن ترین پوزه را در مقایسه با سایر تمساح ها جهان داشته و باقیمانده ای از راسته کروکودیل های است که در دوران "مزوزوئیک" یعنی در حدود225 تا 265 میلیون سال قبل بر روز زمین زندگی می کرده اند و در طول این 65 میلیون سال گذشته تنها تغییرات اندکی داشته اند.

گاندو، مهربان و مقدس

تمساح های ایرانی بر خلاف سایر هم نوعان خشن و ترسناک خود، بسیار آرام بوده و کمتر گزارش شده که به انسان و محیط زندگی آن حمله کنند به گونه ای که به خجالتی، محتاط و ترسو بودن مشهور شده اند چراکه  آنها از فاصله ۵۰۰ متری صدا را از پشت سر خود می شنوند و به سرعت در آب پنهان می شوند.

مردم بومی گاندو را مقدس می دانند و در سالهای خشکی آبراه ها و حوضچه های زیستگاه این جانور زیبا را برای جلوگیری از انقراض حفظ می کنند و حتی تعدادی از گاندوها را به برکه های پر آب انتقال می دهند و تا جایی که مردم بومی علاقه زیادی به این حیوان داشته و به این گونه خاص تمساح احترام میگذارند و اعتقاد دارند که شکار گاندو و کشتن آنها را موجب خشکسالی و کم آبی در منطقه خواهد شد چراکه به عقیده آنان گاندو نگهبان آب است.

حداکثر طول این حیوان چهار تا پنج متر است اما با طول کمتر و بیشتر نیز دیده می شود و غذای اصلی آن به طور عمده ماهی، لاک پشت، پرندگان آبزی و لاشخورهاست، رنگ عمومی بدن گاندو در ناحیه پشت زیتونی تا قهوه ای و به لحاظ وجود استخوان های استئودرم در زیرپوست و روی ماهیچه، سطح پشت جانور خشن و سپر مانند است، ناحیه شکم این حیوان به رنگ سفید متمایل به زرد است، دم حیوان که نیمی از طول بدن آن را تشکیل می دهد آنقدر قدرتمند است که می تواند استخوان بدن برخی پستانداران را با ضربه ای قوی خرد کند.

کروکودیل ایرانی در زمانهای مختلف، رفتارهای خاصی از خود نشان می دهد، کوچ کردن و حفرکانال عمیق به طول ۱۲ تا ۱۵ متر در کنار رودخانه و برکه، از تمهیدهای این جانور به منظور کاهش اثر خشکسالی بر زندگی اش است.
گاهی دیده شده حرکت تمساح از یک برکه به برکه ای دیگر در مسیر سکونت انسانها موجب وحشت اهالی شده اما این جابه جایی تنها به علت تغییر شرایط محیط زیست، کاهش آب برکه و موادغذایی طبیعی است و تا به حال خطری را متوجه کسی نکرده است.

آغاز فصل تخم گذاری تنها گونه تمساح در ایران

در همین رابطه رئیس اداره حفاظت محیط زیست سرباز در گفت و گو با خبرنگار پاپایا، با اشاره به آغاز فصل تخم گذاری گاندوها در سیستان و بلوچستان، اظهار داشت: هر ساله در فصل بهار و تقریباً اردیبهشت ماه گاندو یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی اقدام به لانه سازی و تخمگذاری می کند و امسال نیز با توجه به تحقیقات و مشاهدات عینی صورت گرفته در سطح شهرستان و حوزه های پراکنش این گونه، شواهدی از تخمگذاری این خزنده زیبا در زیستگاه طبیعی آن به دست آمده است.

وی با تاکید بر اینکه گاندو از گونه های درحال خطر انقراض است، افزود: از همین رو همواره فصل زادآوری و تخم گذاری این گونه نادر مورد توجه بوده و حفاظت از نوزادان، تخم ها و زیستگاه آن یکی از برنامه های اصلی و با اهمیت سازمان حفاظت محیط زیست است.

مردم مواظب حمله تمساح باشند

دهواری خاطر نشان کرد: گاندو موجودی آرام و خجالتی است اما در مدت تخم گذاری و حفاظت از لانه و فرزندان بسیار حساس بوده و ممکن است برای دفاع به افرادی که بیش از حد به لانه آنها نزدیک شوند حمله کنند.

وی با تاکید بر لزوم رعایت موارد ایمنی توسط مردم و گردشگران، بیان کرد: با توجه به مراقبت والدینی شدیدی که تمساح ماده از تخم ها، قلمرو زاد و ولد و لانه خود انجام میدهد، به بومیان عزیز منطقه، طبیعت دوستان و گردشگران توصیه می شود از نزدیک شدن به برکه ها و حاشیه رودخانه ها در این مدت جدا خودداری کرده و نکات ایمنی را کاملا رعایت کنند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست سرباز در پایان با بیان این مطلب که در حال حاضر در مرکز نگهداری و تیمارداری "ریکوکش"  ۴ لانه تمساح مردابی مشاهده شده است، تصریح کرد: نوزادان گاندو به طور متوسط بعد از گذشت ۶۰ روز سر از تخم در آورده و به کمک تمساح مادر به محیط های آبی هدایت می شوند.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #