چالشهای بیابان زایی در زنجان؛

• دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۶ ۱۴:۵۲
• کد خبر : 1131199

• اخبار
• سایر رسانه ها

استفاده بهره برداران معدنی و ایجاد واحدهای صنعتی نیز بخشی از عوامل ایجاد بیابان زایی در استان است که گاها با وجود بهره برداری بیش از ۵۰ساله از منابع معدنی هیچ عملکرد قابل قبولی را در احیای محیط زیست حاشیه این معادن نمی بینیم .

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛به گزارش زنجانم، روز ۱۷ ژوئن در تقویم کشور ها به عنوان روز جهانی بیابان زدایی نام گذاری شده است که نام گذاری این مناسبت لزوم توجه به هشدارها در خصوص خشک شدن زمین و کمبود منابع آبی را به صدا درآورده است.

پدیده بیابان زایی در منطقه خاورمیانه و در کشور ما نیز  با روند شتابانی در حال انجام است به گونه ای که بر اساس برآوردهای انجام شده بالغ  بر  ۸۰ درصد از مساحت  ایران از آب و هوای خشک و نیمه خشک برخوردار هستند که همین امر لزوم توجه برای مقابله با بیابان زایی در کشورمان را دو چندان می کند.

کارشناسان بیابان‌زایی عامل اصلی بیابان زایی را عملکرد نادرست انسان در طبیعت می دانند که با اقداماتی همچون  بهره برداری نادرست از زمین‌های کشاورزی،  چرای بیش از حد از ظرفیت مراتع، از بین بردن پوشش گیاهی مراتع و جنگلها، عدم مدیریت صحیح بر منابع آبهای زیر زمینی و سطحی و تبدیل اراضی به زمینهای کشاورزی دست به تخریب طبیعت زده است ومیراثی از گرد و خاک و غبار را به آیندگان به جا گذاشته است که در این مجال سعی شده است تا با بررسی عوامل بیابان زایی در استان به برخی چالش ها در این زمینه در استان اشاره کرد.

اصلی ترین علت بیابان زایی در کشور عدم مدیریت صحیح بر منابع طبیعی است چرا که در کشور ما هیچ برآوردی از ظرفیتهای منابع طبیعی صورت نگرفته است که همین عدم اطلاع از ظرفیتها و منابع سبب شده است که در استفاده از این منابع ما با افراط از طرف بهره برداران مواجه باشیم که نمونه ان چرای بیش از حد دام در مراتع و عرصه های منابع طبیعی است.

از دیگر دلایل بیابان زایی این است که ارائه اموزش و فرهنگ سازی دربین بهره برداران از منابع مرتع ها و جنگلها کمتر مورد توجه قرار گرفته است و بیشتر بهره برداران که روستایان هستند تنها به فکر عواید کوتاه مدت خود هستند که نمونه ان را می توان در تبدیل بسیاری از زمینهای روستایی به کاشت محصولی همچون گندم رانام برد و در بسیاری از روستاهای استان ما کمتر کاشت درخچه ها و درختان مقاوم به کم ابی را می بینیم.

عدم تعادل دام و مراتع برای حفاظت از پوشش گیاهی موجود یکی دیگر از عوامل تشدید کننده بیابان زایی است که با توجه به بالا بودن میزان پرورش دام این موضوع باید مورد توجه قرار داده شود که آیا این میزان دام تولید شده متناسب با مراتع استان است یا اینکه ما ریشه به تیشه منابع خود زنده ایم .

درکنار چرای بیش از حد دام ها،تبدیل مراتع به کاشت محصولی همچون گندم،از بین بردن پوشش گیاهی بکر منابع طبیعی در اتش سوزی های عمدی و غیر عمدی نیز می تواند پوشش گیاهی که شاید شکل گیری ان در چندین سال صورت گرفته و اکنون بادگیر و حفاظت کننده خاک هستند را ازبین ببرد که نمونه این اتش سوزی ها در مراتع استان بارها تکرار شده است.

استفاده بهره برداران معدنی و ایجاد واحدهای صنعتی نیز بخشی از عوامل ایجاد بیابان زایی در استان است که گاها با وجود بهره برداری بیش از ۵۰ساله از منابع معدنی هیچ عملکرد قابل قبولی را در احیای محیط زیست حاشیه این معادن نمی بینیم که نمونه انرا در معدن سرب و روی انگوران شاهد هستیم و شاید در سالهای آینده پسماندهای تلنبار شده شهرک روی  عامل اصلی ایجاد ریزدگردها دراستان شناخته شود موضوعی که کمتر مسئولان به آن فکر کرده و راه چاره برای این بمب ساعتی که در جوار ساکنان زنجان قرار گرفته است اندیشیده اند.

تلنبار شدن کوهی از پسماندهای دپو شده در شهرک روی و انتشار این پسماندهای خطرناک توسط باد به سمت شهر زنجان بسی خطرناکتر و آلوده تر از ریزدگردهای وارد شده از کشور عراق است چرا که ذرات معلق انتشار یافته از این پسماندها به دلیل داشتن عناصر سنگین و خطرناک جان ساکنان و گیاهان زنجان را تهدید می کند این درحالی است که بهره برداران از این منابع تنها به منفعت خود فکر کرده اند و با گذشت سالیان سال از استقرار این واحدها و استفاده از منابع و راه اندازی شرکتها تاکنون هیچ اقدامی برای احیای محیط زیست و جلوگیری از انتشار آلودگی ها را در عمل ندیده ایم هر چند که این واحدها در طی سالهای اخیر اقدام به پاک سازی و ایزوله کردن فضای شرکتهای خود کرده اند اما همین افراد به فصله چند هزار متری پسماندهای خود را در کنار کوهی از پسماندها دپو می کنند بدون انکه بی خطر سازی انجام شود .

مصداق این عمل آنها این است که ما زباله های خود را از خانه خارج کرده و در بیرون در بگذاریم و بگوییم که دیگر آلودگی از جانب ما وجود ندارد چه بسا که همین پسماندها که اکنون دیگر تبدیل به کوهی شده اند پسماندهای همین واحدهای به اصطلاح ایزوله هستند.

از دیگر عوامل در بیابان زایی توجه کمتر دستگاهای متولی به افزایش ذخیره گاه و پوشش گیاهی در مرتع های استان است که اگر از هم اکنون به فکر اقدام جدی در این زمینه نباشیم در سالهای اینده حرف از بیابان زدایی کاری انجام نشدنی تلقی شود.

اما آنچیزی که دارای اهمیت بسیار در این زمینه است شناختن فرصتها چالش ها و ظرفیتها و محدودیتها در این امر است که بتوان با حضور کارشناسان خبره علمی و فنی به شناخت درست از وضعیت استان در این زمینه رسید که با توجه به این پایش و اطلاع از وضعیت مناطق مختلف استان راهکارهای اجرایی برای هر منطقه را با در نظر گرفتن مصالح و منابع موجود به کار برد.

شاید در مناطقی همچون ماهنشان که در بسیاری از سالها با خشکسالی روبه رو هستند توصیه به مدیریت منابع ابی و استفاده از سیستم های نوین ابیاری و مدیریت بر واحدهای پرورش ماهی که در چند سال اخیر در این مناطق ابهای زیر زمینی را می بلعد راهگشا باشد .

و یا در مناطقی همچون طارم ارائه اموزش و ترویج فرهنگ استفاده درست از مراتع تاثیر گذار تر باشد .

به هر حال این عزم و مدیریت درست مسئولان و درکنار انرا بالا بردن مسئولیت اجتماعی مردم را می طلبد که خود حافظ منابعی باشیم که میراثی برای آیندگان است.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #