یادداشت

• دوشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۶ ۲۰:۱۵
• کد خبر : 1151528

• اخبار
• سایر رسانه ها

کسانی که بر علیه شورای نگهبان هجمه و شبهه وارد می‌کنند با اصل نظام و انقلاب مشکل دارند و می خواهند از این طریق به نظام ضربه بزنند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از اراک امروز؛ شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران یکی از نهاد های مهم به حساب می آید در بسیاری از کشورها نیز شورای نگهبان با عناوین و نام های دیگر یافت می شود.

همچنین در قانون اساسی برخی از کشورها نهادهایی به نام «دادگاه قانون اساسی»، « شورای قانون اساسی»، «دیوان قانون اساسی» و مشابه آن پیش بینی شده است که با وجود برخی تفاوت‌ها، از نوع ساختار و مسئولیت‌ها با یکدیگر شباهت های فراوانی دارند.

شورای نگهبان در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد، که بر اساس قانون، فقدان آن موجب عدم اعتبار مجلس در امر قانونگذاری می‏ گردد در ادبیات حقوقی می‌توان دریافت که شورای نگهبان وجود داشته است هم در اصل دوم قانون مشروطه آورده شده بود.

همانطور که در پیشینه تاریخی هم آورده شد می‌بینیم که شورا وجود داشته است اما نه به شکل تکاملی موجود امروزی.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ یکم اسفند ۱۳۵۸ امام خمینی (ره)حکم تشکیل شورای نگهبان قانون اساسی را صادر فرمودند. فقهای اولین دوره توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران انتخاب و فعالیت آنها از تاریخ ۲۶ تیر سال ۵۹ آغاز شد.

در قانون اساسی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ۹ اصل  در قانون اساسی درباره تعریف و ترکیب شورای نگهبان و کارکرد آن آمده است و اهمیت موضوع را می‌رساند که شورای نگهبان چه جایگاهی دارد. که به صورت موجز و مختصر به شرح ذیل جهت آشنایی با شورای نگهبان و دفاتر نظارتی در استان‌ها برای خوانندگان محترم در این یادداشت آورده شده است.

شورای نگهبان، یک شورای ۱۲ نفره با قواعد قانونی و اجرایی وسیع است که سنگ بنای قانون اساسی جمهوری اسلامی است با توجه به اصل ۹۱ قانون اساسی، آن شامل دوازده عضو، که شش نفرفقیه و شش نفر از حقوقدانان در زمینه های قانونی مختلف هستند. شش نفر از فقهای عادل و آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روزکه انتخاب این عده با مقام رهبری است.

شش نفر حقوقدان ، در رشته های مختلف حقوقی ، از میان حقوقدانان مسلمانی که به وسیله رییس قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی معرفی می شوند و با رای مجلس انتخاب می گردند.

 در مدت زمان آنها در شورا به مدت شش سال است (ماده ۹۲ قانون اساسی) وظایف  شورای نگهبان، همانطور که در قانون اساسی آمده است، در چهار بخش بحث خواهد شد: صلاحیت قانونی، تفسیر قانون اساسی، نظارت بر انتخابات و سایر وظایف

صلاحیت قانونی: شورای نگهبان مجاز است همه تصمیمات پارلمان را بررسی کند "به لحاظ انطباق با اصول اسلام و قانون اساسی". اصل ۹۴ - کلیه مصوبات مجلس شورای اسلامی باید به شورای نگهبان فرستاده شود.

شورای نگهبان موظف است آن را حداکثر ظرف ده روز از تاریخ وصول از نظر انطباق بر موازین اسلام و قانون اساسی مورد بررسی قرار دهد ، یا آن را مغایر ببیند برای تجدید نظر به مجلس بازگردانده و در غیر این صورت مصوبه قابل اجرا است .

 اصل ۹۵ - در مواردی که شورای نگبهان مدت ده روز را برای رسیدگی و اظهار نظر نهایی کافی نداند، می‌تواند از مجلس شورای اسلامی حداکثر برای ده روز دیگر با ذکر دلیل خواستار تمدید وقت شود.

 اصل۹۶  بیان می دارد  - تشخیص عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با احکام اسلام با اکثریت فقهای شورای نگهبان و تشخیص عدم تعارض آنها با قانون اساسی بر عهده اکثریت همه اعضای شورای نگهبان است.

حق رأی شورای نگهبان محدود به اسنادی است که توسط مجلس تصویب شده نیست، بلکه برای مقررات تصویب شده توسط هیئت های سازمان ها و جوامع متعلق به دولت یا وابسته به دولت (اصل ۸۵)نیز اعمال می شود.

شورای نگهبان نیز با اشاره به اصل۴ قانون اساسی، حق اعتراض خود را نسبت به مقررات قانونی که توسط کابینه و سایر اعضای اجرایی، احکام کابینه، معاهدات و مقررات مورد تأیید قرار گرفته است، اعمال می کند. کلیه قوانین و مقررات در تمام زمینه ها باید مطابق موازین اسلامی باشد و تشخیص این امر به عهده فقهای شورای نگهبان است.

شورای نگهبان به طور مرتب تصمیمات مجلس را بررسی می کند و مواردی که با شریعت یا قانون اساسی اختلاف دارد، بازگشت داده می شود، اما اگر مجلس اصرار به تصویب مصوبه داشته باشد طبق اصل ۱۱۲ قانون اساسی به مجمع تشخیص مصلحت ارسال می‌شود.

تفسیر قانون اساسی

بر اساس اصل‏ نود و هشتم قانون اساسی، تفسیر قانون‏ اساسی‏ به‏ عهده‏ شورای‏ نگهبان‏ است‏ که‏ این مهم با تصویب‏ سه‏ چهارم‏ آنان‏ انجام‏ می‏ شود‏. در نتیجه شورای نگهبان فرصت دارد تا مصوبه را تائید کند. هنگامی که این تفسیرها توسط اکثریت دو سوم پذیرفته می شوند، همانند اصل قانون اساسی نیز معتبر هستند. در غیر این صورت آنها به عنوان "تصمیم مشورتی" بدون رای قانونی مورد توجه قرار می گیرند.

درخواست کننده تفسیر قانون اساسی می تواند، مقام معظم رهبری ،ریاست مجلس،  و رییس جمهور باشند. در عمل، شورای نگهبان نیز به عنوان مترجم از جانب مقامات پایین تر دولت عمل می کند. این که آیا درخواست پذیرفته شده یا نه، توسط شورای نگهبان تعیین می شود. تفاسیر شورای نگهبان از قانون اساسی عمدتا مربوط به روابط متقابل بین مقامات خاص دولت و یا ارتباط بین دفاتر مختلف در هر مقام دولتی است. و تفسیر قانون اساسی به عنوان قانون اساسی محسوب می گردد.

نظارت بر انتخابات

 نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آراء عمومی و همه‏پرسی را دارد(اصل ۹۹ و ۱۱۸ قانون اساسی ) نحوه‌ی نظارت بر انتخابات که استصوابی می‌باشد.

یعنی شامل تمام مراحل اجرائی انتخابات از جمله تائید و رد صلاحیت  کاندیداها حتی لغو نتایج تمام یا بخشی از انتخابات می‌شود.

اکنون شورای محترم نگهبان در مراکز استانی سراسر کشور  دفاتری با نام دفتر نظارت وبازرسی انتخابات  مختص هر استان و شهرستان دارد  که وظیفه رصد  فعالیت‌های نمایندگان فعلی و کاندیداهای احتمالی را دارند و همچنین ناظران انتخاباتی در طول سال  ضمن ارتباط مستمر ، آموزش و سازمان‌دهی می‌شوند.

شورای نگهبان با گذشت ۳۹ سال از عمر انقلاب، مسئولیت نظارت بر بیش از ۳۲ انتخابات را بر عهده داشته و به صورت دقیق و بر اساس موارد پیش بینی شده در قانون صحت انتخابات را مورد تأیید قرار داده است.

 اگرچه در این مدت همواره از طرف افراد و گروه های مختلف مشکلاتی پیش روی شورای نگهبان بوده است و با بهانه‌های مختلفی از قبیل تقلب در انتخابات و یا تشکیل کمیته صیانت و ... مورد هجمه و تهمت های فراوان  قرار گرفته است. ولکن با تکیه بر حمایت های مقام معظم رهبری این مسؤولیت خطیر را همچنان بر دوش می کشد و در این باره می فرماید: ((شورای نگهبان حافظ اسلام و قانون‌ اساسی است)).

معلوم می شود که کسانی که به این شورا هجمه و شبهه وارد می‌کنند با اصل نظام و انقلاب مشکل دارند و می خواهند از این طریق به نظام ضربه بزنند .

زیرا بر فرض اینکه بجای شورای نگهبان نهاد و یا سازمان دیگری بود مطمئناً باز هم مشکلات و ایرادهای خود را می آورند چرا که با اصل انقلاب مشکل دارند ،اما نمی دانند و یا غافل هستند از اینکه شورای نگهبان به مثابه یک درخت تنومند شده است که در دل جامعه و آحاد مردم ریشه دوانیده و نمی‌توانند آن را از بین ببرند و شورای نگهبان همیشه به وظیفه ذاتی و قانونی خود عمل کرده است.

حمیدرضا مبارک آبادی

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #