در گزارشی از بحران آبی همدان بخوانید:

• شنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۶ ۱۱:۵۴
• کد خبر : 1154505

• اخبار
• سایر رسانه ها

"جنگ آینده جنگ آب است" شاید این جمله برای همه ما تکراری باشد اما به واقع چند نفرمان به عمق این جمله تا بحال اندیشیده ایم تا منجر به عملی صحیح گردد!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از نافع، "جنگ آینده جنگ آب است" شاید این جمله برای همه ما تکراری باشد اما به واقع چند نفر از ما به عمق این جمله تا بحال اندیشیده ایم تا منجر به عملی صحیح گردد!

با توجه به اینکه کشور ایران نیز در کمربند خشک زمین قرار دارد و همچنین استان همدان در سالهای اخیر با کاهش های بارندگی مواجه بوده است برآن شدیم تا گزارشی پیرامون وضعیت این استان از نظر بحران آبی و همچنین راههای مدیریت آن تهیه نماییم.

در ابتدای گزارش با دهیار روستای بابانظر بخش دمق به گفت و گو نشستیم تا از وضعیت این روستا از نظر آب بیشتر مطلع گردیم.

*تأمین آب برخی روستاها از طریق مجتمع آبرسانی

جلیل صادقی با ابراز نارضایتی از وضعیت کم آبی در این منطقه اظهار داشت: حدودا 8-9 روستا در این منطقه (دهستان بغراطی) است مثل روستاهای بابانظر، غینرجه، گندوز، تپه دیبی، چورمق، قراکند، مزرعه دیمور و قلعه زندلیج که از مجتمع آبرسانی روستای خورونده تغذیه می شوند.

وی با بیان این که این مجتمع سه مخزن بزرگ آب گیری دارد، افزود:  آب از این مخازن می آید و بین این روستاها تقسیم می شود این مجتمع در مجموع بیش از ۱۴ روستا را پوشش میدهد.

این اهل روستای بابانظر گفت: اواخر بهار و در فصل تابستان اهالی این روستاها بیشتر با مشکل کم آبی مواجه می شوند که البته امسال با افزودن دو چاه جدید به مجتمع خورونده و تجهیز آن طی یکی دو هفته اخیر کمی مشکل کم آبی این روزها بهتر شده است.

صادقی افزود: گاهی نوسانات برق موجب خاموشی پمپ ها می شود و یا برای پمپ ها مشکلی پیش می آید که منجر به قطعی آب می شود اما به نسبت سالهای گذشته بهتر شده است و در صورتی که  الگوی صحیح مصرف در روستاها رعایت نشود آب فعلی هم جوابگوی روستاها نخواهد بود که متاسفانه در برخی موارد عده ای توجهی به این مسئله نکرده و از آب در موارد غیر شرب استفاده میکنند.

وی با بیان اینکه گاها پمپ ها نیاز به تعمیر داشته و موجب میشد که قطعی آب زمان بیشتری ببرد، گفت: در این شرایط گاهی دو سه روز قطعی آب ادامه داشت اما در یکی دو هفته اخیر با راه اندازی پمپ های جدید کمی وضعیت بهتر شده است اما همچنان گاهی قطعی آب وجود دارد.

*تأثیر روشهای نوین آبیاری بر استفاده بهینه از آب

همانطور که شاهد هستیم پیش‌بینی‌ها وضع منابع آب جهان را بسیار مخاطره‌آمیز نشان می‌دهد، در ادامه گزارش با حجت علیخانی عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور به گفت و گو نشسته و نظر وی را در رابطه با اینکه استان همدان در حال حاضر در چه شرایطی به سر میبرد، جویا شدیم.

دانشجوی مقطع دکترای تخصصی آب اذعان داشت: به نظر بنده استان همدان نیز همانند بیشتر استان های کشور از نظر وضعیت آب در شرایط خوبی به سر نمی برد، چرا که وضعیت بارندگی و سایر عوامل موثر در بهبود وضعیت آب، نسبت به سالهای قبل تفاوت مثبتی نشان نمی دهد.

وی در ادامه در پاسخ به خبرنگار نافع که آیا سیستم آبیاری نوین راهکار خوبی برای حل  موضوع  هدر رفت آب در این استان بوده است یا خیر بیان داشت: درصورتی که در کشور حدود 92 درصد آب موجود در بخش کشاورزی مصرف میشود، در استان همدان نیز تقریبا همین وضعیت حاکم است لذا علیرغم وجود هدر رفت آب در سایر بخشها، عمده هدررفت در بخش کشاورزی میباشد.

این دانشجوی مقطع دکترای تخصصی آب استفاده از روشهای نوین آبیاری در استفاده بهینه از آب بسیار موثر خواند و افزود: استفاده از این روش ها مشروط براین است که سطح زیرکشت محصولات کشاورزی نیز کاهش یابد و یا حداقل ثابت بماند و کاهش مصرف آب بواسطه استفاده از روشهای نوین آبیاری، موجب افزایش سطح زیر کشت نسبت به قبل نگردد.

وی افزود: در استان همدان این موضوع بتازگی مورد توجه قرار گرفته و سطوح زیر کشت کمی در سطح استان از این روشها استفاده میکنند.

علیخانی ادامه داد: امیدوارم بسرعت در سطوح بیشتری از مزارع و باغها از این روشها کمک گرفته شود.

*عدم مدیریت صحیح در استفاده از آبهای زیرزمینی خطری جدی در ایجاد بحران آبی

این استاد دانشگاه عمده آب مورد استفاده در استان همدان را از طریق آبهای زیرزمینی دانست و گفت: عدم مدیریت صحیح در این بخش بشدت استان را دچار مشکل خواهد کرد.

وی ادامه داد: از سال 67 تا بحال سطح آبهای زیرزمینی در استان همدان بطور متوسط سالانه حدود یک متر افت داشته است و این نگرانی متخصصین را چندین برابر میکند.

*مسئولین با کنترل چاههای غیر مجاز گامی بهتر در وضعیت آبی استان همدان بردارند

علیخانی تصریح کرد: امیدوارم مسئولین با کنترل و انسداد چاههای غیر مجاز و همچنین مدیریت صحیح در بخشهای مختلف بویژه در بخش کشاورزی و همچنین مدیریت آبهای سطحی بتوانند گامی بهتر در وضعیت آب در استان بردارند.

وی با بیان اینکه با وجود خشکسالی نسبی در کشور، نگاه ویژه به مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی امری کاملا ضروری است، بیان کرد: تعریف الگوی کشت مناسب و عدم کشت گیاهان با نیاز آبی بالا، استفاده از ارقام گیاهی با نیاز آبی کمتر، استفاده از روشهای آبیاری نوین با راندمان بالا بجای روشهای دیگر، جلوگیری از افزایش غیر اصولی سطح زیر کشت به صرفه جویی در مصرف آب کمک میکند.
 

عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور جلوگیری از تجارت غیر اصولی آب در بخش کشاورزی توسط سودجویان بخش خصوصی را نیز بسیار مهم برشمرد و افزود: انسداد چاههای غیر مجاز، کنترل هوشمند چاههای مجاز و جلوگیری از اضافه برداشت، آموزش کشاورزان و مردم در استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی و خانگی، انتقال حساسیت موضوع با اطلاع رسانی مناسب به مردم و کمک گرفتن اصولی از مردم در مدیریت هر چه بهتر از آب و در نهایت نگاه ملی به مقوله آب و خاک از سوی مردم و مسولین، میتواند کمک بزرگی به موضوع بحران آب در کشور و استان داشته باشد.

در ادامه گزارش به سراغ رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان همدان و نظری وی را در رابطه با وضعیت استان همدان از نظر بحران آبی جویا شدیم.

احد ظفری در گفت و گو با خبرنگار با ما اشاره به اقداماتی که در کنترل بحران آب انجام شده است، اظهار داشت: در راستای جلوگیری از بحران آب ما تغییر روش های آبیاری را در پیش گرفته ایم.

وی ادامه داد: راندمان آب آبیاری در روش های سنتی 25 درصد است که با سیستم های آبیاری جدیدی که آورده ایم این راندمان را بالا برده ایم و میزان آن 75 الی90 درصد می رسد که این میزان به نوع سیستم به کارگرفته شده بستگی دارد.

ظفری با اشاره به استقبال کشاورزان از این روش های جدید آبیاری افزود: الان ما به کشاورزان برای تغییر سیستم های آبیاری آنها در زمین های کشاورزی تسهیلات خوبی در اختیارشان می دهیم.

رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان همدان تصریح کرد: با توجه به اینکه راندمان آب آبیاری در روش های آبیاری سنتی و نشتی تا 20 درصد بود کارایی تا 90 درصد بسته به نوع سیستم ها تغییر میکند یعنی ما صرفه جویی از منابع آبی را در این زمینه داریم.

ظفری با بیان طرح الگوی کشت به عنوان یکی دیگر از کارهای اثرگذار در کاهش مصرف آب، بیان داشت: در این روش در حال ترویج کشت دانه های کم آب بر هستیم خصوصا مثل دانه های روغنی کلزا یا کشت گشنیز.

*کاهش سطح کشت گیاهان پُر آب بَر در سال جاری

وی ادامه داد: امسال نسبت به سنوات گذشته نسبت به کشتهای پر آب بر مثل چغندرقند و سیب زمینی کاهش سطح کشت را داشته ایم و این است که در حال برنامه ریزی در بحث کشت های کم آب بر غیر از سیستم های آبیاری باشیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه در بحث پوشش انهار اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است، بیان داشت: این موضوع در دستور کار است در حال ساماندهی انهاری که به روش سنتی آبیاری میکنند هستیم.

وی ادامه داد: لایه روبی قنات ها هم جزء برنامه های کاری است که در حال انجام است.

*لزوم برنامه ریزی در جهت جمع آوری آبهای جاری در فصول غیر زراعی

ظفری در رابطه با تاثیراتی که این اقدامات بر افزایش صرفه جویی در مصرف آب داشته است اظهار داشت: در رابطه با سطوح آبیاری تحت فشار راندمان آب آبیاری که برای هر متر مکعب چقدر است و با این سیستم های آبیاری چقدر بالاتر رفته است و صرفه جویی شده میشود.

وی با بیان اینکه بیشترین هدر روی آب ها بیشتر در فصول غیر زراعی است تصریح کرد: در فصول غیر زراعی که کشاورزی تعطیل است به همین دلیل بیشتر در فصول غیرزراعی آبهای جاری که به صورت روانابها جاری هستند از دسترس خارج و به خارج از استان می روند اگر ما برنامه ای داشته باشیم هدر روی کاهش می یابد.

رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان همدان ادامه داد: البته کارهایی انجام شده است در این راستا برای نفوذ آب ها در اراضی و جلوگیری از رواناب ها در کوهپایه ها و در دستوکارمان قرار دارد ولی آن چیزی که مورد نظر ما است و بایستی اتفاق بیافتد هنوز در استان ما صد در صد انجام نشده است.

*منابع طبیعی و آبخیزداری در انتظار اعتبارات کافی!

وی تأکید کرد: اگر اعتبارات خوبی به منابع طبیعی و قسمت آبخیزداری تعلق بگیرد با احداث بانکت ها و بندهای گاویونی ما میتوانیم خیلی آب های هایی که ممکن است از دسترس خارج شوند را حفظ بکنیم و باعث قوی تر شدن سفره های آب زیر زمینی شوند.

ظفری با اشاره به شهرهای فامنین و قهاوند افزود: بحران آب در این مناطق بیشتر است به علت بیابانی شدن دشتهای این مناطق هرچند که اقداماتی هم در این شهرها صورت گرفته است یعنی بیشترین اراضی  تحت پوشش آبیاری تحت فشار در این شهرها است.

وی افزود: به دلیل اینکه خشکسالی های متوالی در سالهای گذشته بوده است و بارندگی کافی نداشتیم، سطوح آبهای زیرزمینی در این مناطق افت آب داشته است و شهرهایی مثل نهاوند، تویسرکان،اسد آباد و ملایر بالطبع وضعیت بهتری دارند.

رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: منابعی همچون آب از منابع ملی ما است که نسل بعد نیز از آن قرار است که استفاده بکند، ما که تسهیلاتی را میدهیم، کشاورزان نیز در کشت محصولات پر آب بر مثل خیار، هندوانه سیب زمینی و چغندر قند یک تعادل نسبی برقرار کرده و طرح الگوی کشت را رعایت کنند.

وی افزود: در رابطه با اجرای سیستم های آبیاری همکاران با تمام توان در حال آماده کردن برای کشاورزان هستند آنها استفاده کنند تا صرفه جویی در مصرف آب شود.

وی با اشاره به مشکل خرده مالکی اظهار داشت: سازمان آمادگی کامل دارد که با درخواست یک پارچه سازی اراضی کشاورزان این کار را توام با روش های نوین آبیاری برای آنها انجام دهد.

ظفری افزود: به کشاورزانی که مثلا 5 قطعه اراضی پراکنده دارند ما با تجمیع اراضی به آنها مثلا دو قطعه زمین بدهیم مرزها اینطور از بین میروند و به اراضی آنها افزوده میشود و یک بهره بردار برای انتقال آب از نقطه ای به نقطه ای دیگر بسیار زمان بر است، در بعضی روستاها این کار صورت گرفته است.

وی در پایان اشاره داشت: این کار کاهش هزینه تولید را در بر دارد و میتواند از نظر بالا بردن ضریب مکانیزاسیون در روستا بهتر شود اگر کشاورزان تحمل داشته و بیایند ما برای انجام این کار در خدمتشان هستیم هزینه زیادی هم نمیخواهد فقط مشارکت کشاورزان را میطلبد.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #