• یک‌شنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۶ ۱۱:۳۰
• کد خبر : 1194461

• اخبار
• سایر رسانه ها

همه ساله بر اساس یک سنت دیرین همزمان با دهه‌ی سوم ذیحجه مراسم عزاداری حضرت امام حسین (ع) در شهرستان نیر آغاز می‌شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از نیریمیز، همه ساله بر اساس یک سنت دیرین در شهرستان نیر و همزمان با دهه‌ی سوم ذیحجه مراسم عزاداری حضرت امام حسین (ع)  آغاز می‌شود.

آئین شاخسی :

در این مراسم که به اصلاح محلی به شاخسی (شاه حسین) معروف است، دسته‌  شاخسی شهر بعد غروب هنگام به خیابان و کوچه های اصلی شهر آمده و تا پاسی از شب به عزاداری می‌پردازند.

 دسته ­های "شاخسی، واخسی"،  نمودی از عزاداری مردم نیر می باشد که با مرثیه­ ها و آداب خاصی برگزار می شود.

در گذشته یک ماه قبل از ماه محرم و اکثرا  از فردای عید قربان با تشکیل دسته­ های شاه حسینی این شکل از عزاداری آغاز می گشت. به این صورت که  ریش ­سفیدان شهر، زنجیر آهنی بزرگی آماده می کردند، سپس آن را بر سر چوب قطوری نصب می کردند.  چون غروب می­شد، جوانان و مردان نیر در  میدان یا مقابل یکی از مساجد حاضر می­ شدند و هر یک چوب­دستی بلند و محکمی همراه می­ آوردند. پس از انجام یک سلسله کارهای مقدماتی دیگر و تقریبا همزمان با غروب با هماهنگی رشید سفیدان، شاه­ حسینی ­ها صف می بستند و در حالی که حاضریان چوبدستی را مثل شمشیر در دست راست می­ گرفتند، دست چپ را از پشت، بر کمر نفر سمت چپ خود قرار می­دادند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی بوجود می­ آوردند. و در جواب شعار و ابیاتی که ریش سفید (دَستهَ باشی) با آهنگ ترغیب کننده­ای می­ خواند، همه با هم ذکر شاخسی (شاه­ حسین) سر می دادند.. بعضی روزها برای آنکه شکوه و جلال خاصی داشته باشند، اتاقک­ های مجلل چوبی بنام اطاق حضرت قاسم در بین خود حمل می­کردند...این مراسم تا آغاز محرم ادامه داشت و بعد از طشت گذاری پایان می یافت.

آیین طشت گذاری

مردم حسینی شهرستان نیر هر سال پیش از فرا رسیدن ماه محرم با تجمع در مساجد و حسینیه‏ ها و پر کردن تشت های آب که سمبل یک حادثه تاریخی در کربلا است اقدام به نوحه خوانی و مدیحه سرایی می کنند.

در این آیین که از سه یا چهار روز مانده به محرم اجرا می‏شود عزاداران حسینی تشت‏ها را بالای سرها می‏گیرند و مسجد را دور می‏زنند ، سپس در داخل آن‏ها آب می‏ریزند.

در این آیین که نمادی از بیعت عزاداران حسینی با حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش به وسعت آب فرات است ، عزاداران دست به تشت و آب می‏زنند و به یاد لبان تشنه امام حسین(ع) و یارانش سوگواری می کنند.

عزاداران آب تشت‏ها را در شیشه‏ هایی برای تبرک پر می کنند که این سنت از حادثه جوانمردانه آب دادن امام حسین‏(ع) به سپاه حر در 27 ذیحجه گرفته شده که آب مشک‏ها را در تشت‏ها ریختند و تمام لشکر حر و اسبان را سیراب کردند.

در این آیین عزاداران با حضور خود در مساجد ، حسینیه ها به همراه عزاداری ، جامه عزای حضرت سید الشهدا (ع) را بر تن می کنند.

آیین طشت‌ گذاری از ریشه ‌دارترین آیین های ماه محرم است که در روزهای پایان ماه ذیحجه برگزار می ‌شود و در حقیقت برگزاری آن به مثابه آماده شدن حسینیان برگزاری آیین های سوگواری سید و سالار شهیدان است.

هم اکنون حدود ‎40 هیات حسینی و 101 ‎مسجد شهری و روستایی درشهرستان نیر در مناسبت های مذهبی فعالیت دارند.

در آیین طشت‌گذاری، طشت‌های آب را که نمادی از فرات است در مساجد و حسینیه‌ها می‌آورند و این اقدام به تاسی از اقدام سرور و سالار شهیدان و یادآور رفتار جوانمردانه امام حسین(ع) در مقابل سپاه "حر" است که به روایتی آن حضرت در روز 25 ماه ذالحجه سال 60 هجری قمری آب مشک‌ها را در طشت‌ها ریخته و تمام لشکر حر و اسبان آن‌ها را سیراب کردند.

همزمان با عاشورای حسینی، گروه‌های کثیری از عاشقان اهل بیت(ع) در شهر نیر با برپایی آیین‌های شبیه‌خوانی، تاریخ دشت کربلا را برای عزاداران ترسیم می‌کنند.

 در برخی از  روستاهای نیر نیز میدانی بزرگ به عنوان نمادی از میدان جنگ مهیا شده و یاران و اهل بیت امام حسین(ع) در یک گوشه و لشکریان "عمرسعد" ملعون در گوشه‌ای دیگر قرار می‌گیرند و با ورود اصحاب امام به کارزار حماسه کربلا و درنهایت با شهادت امام حسین(ع) و شبیه‌خوانی به انجام می‌رسد.
 

شبیه‌خوانی معمولا توسط عده‌ای از عزاداران معتقد و با استعداد انجام گرفته و بازیگران آن به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1- موافق‌خوانان، معمولا نقش امامان معصوم و اصحاب اباعبدالله(ع) را اجرا می‌کنند، گویش آن‌ها ادبی بوده و بصورت نظم سخن می‌گویند و مطالب خود را بصورت آهنگین روی دستگاه ماهور و گوشه‌های آن ادا می‌کنند.
 

2- مخالف‌خوان‌ها، دسته دیگرند که عمر سعد، شمر و لشکریان یزید را شامل می‌شوند و مطالب خود را معمولا بصورت نثر و با صدای بلند، خشن و خوفناک ادا می‌کنند.

موسیقی، بویژه ابزارهایی مانند طبل و شیپور نقش اساسی در ایجاد شور و هیجان در شبیه‌خوانی بر عهده دارد.

شمع‌گردانی

 شمع‌گردانی فردی و جمعی صورت می‌گیرد و گاه دسته‌های عزاداری بزرگی هم تشکیل می‌دهند، عموما با پای پیاده این کار انجام می‌شود و در مورد قدمت آن حرف و حدیث گوناگون است اما طبق برخی نقل و قول‌ها مربوط به 300 سال پیش می‌شود که بنیان گذارده شده است .

 نذر در نیر

 شهرستان نیر نیز  همانند سایر نقاط ایران با فرا رسیدن ماه محرم اقدام به احسان نذورات می‌کند.

مردم نیر عقیده ویژه‌ای به اطعام از سفر اباعبدالله الحسین(ع) داشته و معمولا از غذای پخته شده نذری برای تبرک و شفای بیماران به تبرک استفاده می‌کنند.

مساجد عمدتا در دهه اول به طبخ غذاهای نذری نظیر آبگوشت و پلو با مرغ مبادرت می‌ورزند، بعضی از خانه‌ها نیز بنا به یک سنت دیرینه و عمدتا موروثی روزهای خاص احسان می‌دهند.

 

پخش شربت، انواع نان‌ها و شیر گرم‌، چای نیز در زمره نذورات عاشقان و ارداتمندان حضرت اباعبدالله(ع) در سطح استان اردبیل قرار گرفته است.

بعضی از خانه‌ها هیات‌های خود را برای صرف صبحانه‌ای مفصل مرکب از سرشیر، ماست،‌کره، شیر و انواع مرباها و نان‌های روغنی و مغزدار دعوت می‌نمایند و بعضی‌ها هم برای ناهار تدارک دارند.

همچنین در این دو ماه بساط سفره‌های نذری حضرت عباس(ع) و فاطمه زهرا(س) و سایر ائمه(ع) توسط حاجت‌مندان که حاجت روا شده‌اند، متداول است.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #