نگاهی روانشناختی به یک فیلم؛
«برادرم خسرو» یک قدم جلوتر از میشل فوکو
فیلم برادرم خسرو سعی می کند به بحثی که فوکو در خصوص جنون مطرح کرده است، نگاه خاص خود را داشته باشد.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از مرصادنیوز، جنون، اختلالات روانی و هر آنچه که انسان را از حالت طبیعی خود خارج می کند، از گذشته تا به امروز همواره محل بحث های جدی میان اندیشمندان حوزه علوم انسانی و فیلسوفان بوده است. اینکه چرا انسان از حالت طبیعی خود خارج می شود، یک بحث است و نام گذاری آن یک بحث دیگر.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, مرصادنیوز,در گذشته به سبب آنکه تشخیص درستی از اختلالات روانی وجود نداشته است، به انسانی که نشانه های یک اختلال روانی را پیدا می کرد، مجنون به معنای جن زده می گفتند. قدیمی ها چون آشنایی چندانی با کارکرد مغز و ذهن نداشتند این نامگذاری را انجام داده اند اما حالا اوضاع فرق کرده است. امروز برای انواع اختلالات روانی نامگذاری کرده اند و برای هر کدام نیز به میزان پیشرفت علم، درمانی ارائه شده است.
,با این وجود اما کماکان بحث هایی در این حوزه مطرح شده و فیلسوفانی در این حوزه نظر داده اند و بحث ها کرده اند. میشل فوکو یکی از همان فیسلوفانی است که با کتاب تاریخ جنون خود بیشترین تاثیر را براین بحث ها گذاشته است. هر چند که کتابش یک تبارشناسی از واژه جنون است اما در مصاحبه هایش به صورت واضح موضع خود را بیان کرده است.
,
, اما در سینما نیز فیلم هایی ساخته شده است که می توان گفت تحت تاثیر این بحث ها و به خصوص میشل فوکو هستند. یکی از همین فیلم ها "پرواز بر فراز آشیانه فاخته" یا همان "دیوانه از قفس پرید" است. این فیلم سعی دارد که نشان دهد جنون، شخصیت های ضد اجتماعی و ... همه ساخته بشر هستند که انسان های متفاوت را در بند نگه بدارند! چیزی که میشل فوکو به گونه ای مشابه مطرح می کرد.
,در سینمای ایران نیز فیلمی به تازگی ساخته و اکران شد که شباهتی به این بحث تاریخی دارد. "برادرم خسرو" داستان یک بیمار دوقطبی را روایت می کند که زندگی آشفته ای دارد و یک سری اتفاقات پس از آنکه به خانه برادرش می آید برای او رخ می دهد.
,البته باید گفت که تنها نقطه اشتراک "برادرم خسرو" با "پرواز بر فراز آشیانه فاخته" در طرح یک سوال در ذهن بیننده است؛ "واقعا چه کسی بیمار است؟" در جایی از فیلم که برادرِ خسرو یعنی ناصر سعی می کند با قرص های خواب آور فراوان خسرو را ساکت کند و به دلیل تداخل های دارویی خسرو به کما می رود، این سوال را برای بیننده ایجاد می کند که واقعا بیمار روانی کیست؟
,در نگاه اول خسرو یک بیمار دوقطبی است که نشانه های بیماری برای او بیشتر و بیشتر می شود. روانپزشک داروهایش را افزایش می دهد که نشانه ها کاهش یابد. پرخاشگر است و از بی خوابی رنج می برد. در مقابل برادر او یک دندان پزشک نسبتا موفق در حوزه کاری اش است ولی کم کم در فیلم نشانه هایی دیده می شود که باید به سلامت برادر او نیز با تردید نگاه کرد.
,
, او نمی خواهد که همسرش کار کند و برای جلوگیری از این کار متوسل به فشار و دروغ می شود. شب ها قرص خواب آور می خورد. به پزشک برادرش توضیحات کاملی نمی دهد. مشکلات گذشته اش با برادرش را هنوز به یاد دارد و برادرش را کتک می زند. در نهایت موجب می شود که برادرش به کما برود.
,در ظاهر و عرف اجتماع ناصر بیمار نیست اما باید گفت که او نیز بیمار است . هر چند که جامعه او را یک دندانپزشک موفق می داند!
,باید گفت که سوال مهم تر فیلم این است که واقعا کدامیک خطرناک تر هستند؟ خسرو که خودش هم می داند بیمار است و جز چند پرخاشگری کوتاه، با دیگران مشکلی نداشت و حتی به همسر برادرش و برادرزاده اش بیشتر از ناصر احترام می گذاشت یا برادرش ناصر که کسی او را بیمار نمی داند اما تا مرز ایجاد یک فاجعه رفت.
,فیلم بر خلاف فوکو که در مورد بیماری های روانی موضع گیری کرده، پاسخ این سوال را نمی دهد و تفاوت و خوبی فیلم نیز به این است.
,به قلم "علی حسینی "
,انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه