نویسنده نخستین رمان درباره فتنه سال 88:
رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» مصداقی از همان آتش به اختیاری ها/ خوانندگان مهمترین حامیان این رمان هستند
یزدان پناه، عمل به فرمایش رهبر معظم انقلاب در خصوص «آتش به اختیارها» را مهم دانسته و گفت: وقتی حضرت آقا قریب به مضمون فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بودم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کردم.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از «بسیج زنان کشور»؛ زهره یزدان پناه قره تپه، متولد 1342 در تهران است، این هنرمند نویسنده، پژوهشگر و مستندساز، ضمن بهره مندی از «علوم حوزوی»، کارشناسی «تاریخ»، کارشناسی ارشد «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» و در مقطع کارشناسی ارشد «پژوهش هنر» است. از وی به عنوان هنرمند برگزیده (هنرمند زن نویسنده و کارگردان از ایران ) در اولین جشنواره بین المللی طلایه داران حجاب و عفاف بسیج و هنرمند برگزیده در بخش عماد مغنیه سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت به پاس سالها تلاش مستمر در زمینه دفاع مقدس و پایداری تقدیر شده است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, «بسیج زنان کشور»؛ , «بسیج زنان کشور»؛ , «بسیج زنان کشور»؛ , «بسیج زنان کشور»؛ , «بسیج زنان کشور, «بسیج زنان کشور, «بسیج زنان کشور, «بسیج زنان کشور, «بسیج زنان کشور, «بسیج زنان کشور, «, بسیج زنان کشور, بسیج زنان کشور, بسیج زنان کشور, »؛ , »؛ , »؛ ,یزدان پناه، به عنوان کارگردان و مستندساز، آثار مختلفی در زمینه های فیلم های مستند در عرصه داخلی و بین المللی هم دارد، همچنین در زمینه های ادبیات داستانی و حوزه دفاع مقدس و شهدا، نقد، تحلیل و پژوهش دارد؛ آخرین اثر این نویسنده و فعال عرصه فرهنگی– هنری، کتاب رُمان «نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها» در 316 صفحه است که توسط انتشارات شهرستان ادب، روانه بازار کتاب شد. این رُمان، تلفیقی است از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و عاشورا که نماد آن تعزیه است و فتنه عاشورای سال 88. این کتاب، نخستین رُمانی است که درباره فتنه سال 88، بخصوص، فتنه عاشورای آن سال نوشته شده است.
رونمایی از کتاب«نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها»، روز چهارشنبه سوم آبان ماه، با حضور نویسنده، ناشر و اهالی فرهنگ و هنر و ادب، در خبرگزاری فارس برگزار می شود؛ به بهانه چاپ این کتاب، به پای صحبت نویسنده این اثر نشسته ایم.
*چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟
بیش از سه دهه یعنی حدود 35 سال است که در مراکز مختلف علمی- پژوهشی، فرهنگی- ادبی و مطبوعات فعالیت دارم، همچنین به عنوان کارشناس در سازمان ها و مراکز مختلف همکاری می کنم.
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما، عضو انجمن قلم ایران (عضو سابق هیئت مدیره)، مدرس دوره های مختلف ادبیات داستانی و فیلمنامه نویسی و مدیریت جلسات نقد در این زمینه را بر عهده دارم و با مطبوعات و نشریات مختلف مانند سردبیری فصلنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «اصحاب قلم» و سردبیری ماهنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «نارنجستان هنر» همکاری دارم.
* در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟
بله، در زمینه نگارش فیلمنامه و نمایشنامه هم کار کردم که آثار تولیدی ام در زمینه فیلم، ساخت چندین مستند (به عنوان کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و پژوهشگر، مترجم و تدوینگر) در عرصه داخلی و بین المللی است که دو فیلم آخرم، فیلم مستند «وقتی آنها آمدند» درباره زنان لبنانی اسیر در زندان صهیونیست ها که در لبنان ساخته شده (به عنوان طراح ایده، کارگردان، نویسنده و پژوهشگر و همچنین تهیه کننده که بعد از تولید کامل در لبنان، به علت تقاضای یکی از سازمانها برای پرداخت هزینه تولید به شرط واگذاری فقط عنوان تهیه کنندگی آن به آن سازمان، فقط عنوان تهیه کنندگی آن، به آن سازمان واگذار شد)، این فیلم به بخش مسابقات چندین جشنواره مانند جشنواره فیلم مقاومت و بخش طلایی «عماد مغنیه» سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم عمار، جشنواره فیلم رشد، چهارمین جشنواره بزرگ فیلم شهید آوینی درجشنواره سینما حقیقت راه یافته است.
* در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟
کتاب زندگینامه داستانی «ستاره من» درباره شهید محمدعلی رجایی را در حوزه هنری منتشر کردم که به چاپ ششم رسیده، همچنین کتاب پژوهشی «زنان عاشورایی» که درباره زنانی است که به نهضت امام حسین (ع) یاری رساندند و در انتشارات موعود عصر به چاپ ششم رسید. پژوهش و تدوین کتاب پژوهشی «آتش فتنه؛ مسجد لولاگر، به روایت شاهدان عینی» (درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در سی ام خرداد فتنه سال 88) را بر عهده دارم.
کتاب پژوهشی دیگری هم پیرامون سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در دست ناشر دارم و در کنار آن مطالب و مقالات متعدد پژوهشی و تحلیلی و نقد در زمینه ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و تصویری (سینمایی و تلویزیونی، مستند وکوتاه) و... در کتاب ها، مطبوعات و فضای مجازی هم مانند کتاب پژوهشی «نسل نمیران (تصویرعاشورا)» که کارگروهی و مشترک در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، را دارم.
کتاب دیگری به نام «نشانی روی آب و دِّ کبوترها» نوشته ام که روز چهارشنبه سوم آبان ماه در خبرگزاری فارس رونمایی می شود.
* ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟
خُب، من هم نویسنده و پژوهشگر هستم و هم، مستندساز. بالطبع، همیشه دنبال سوژه های ناب هستم و به اقتضای هم رشته تحصیلی ام و هم، نوع نگاه و روحیه پژوهشگری ام، هر کجا سوژه ای پیدا می کنم، آن را ثبت می کنم تا روزی در موردش کار کنم؛ بخصوص در مورد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس که گنجینه ای از سوژه های ناب هستند. به همین دلیل، تعداد زیادی، سوژه هایی دارم که هنوز کار نشده و به مرور دنبال کار روی آنها هستم. از مدتها قبل، در فکر طرح یک رمان در مورد انقلاب و دفاع مقدس بودم و کارهایی هم برای آن کرده بودم، بعد از قضیه فتنه 88 و بخصوص ماجرای فتنه عاشورای همان سال، ضمن اینکه این اتفاقات ناگوار مانند خیلی های دیگر، برای بنده هم، مایه تأسف بود، اما من سوژه ی جدیدی هم پیدا کرده بودم که آن را با موضوع خودم تلفیق کنم. از سویی با توجه به اینکه خودم برخی از صحنه های ماجراهای آن سال را مشاهده کرده بودم، به عنوان یک هنرمند، این احساس تکلیف را می کردم که باید با استفاده از هنرم، به عنوان یک ابزار برای حقیقت طلبی و عدالت خواهی، شروع به پژوهش و جستجو درباره قضایای آن سال کنم که حاصل این جستجو و پژوهش، نگارش رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» شد.
* نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟
حدود 5 سال و همزمان، فیلمنامه اولیه آن را هم نوشتم تا در فرصت مناسب به صورت فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی هم تولید شود. همین اقدام باعث شد که در سال 94 با سرمایه گذاری مدرسه سینمایی عمار، فیلم مستند«میم، مثل مسجد؛ آ، مثل آتش» درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 بسازم که چندین بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده و اکنون هم جزو بسته های فرهنگی جشنواره عمار در سراسر کشور اکران می شود، همچنین جزو سه فیلم نهایی بخش فتنه در جشنواره عمار نامزد دریافت جایزه شد. کتاب مستندی هم درباره همان ماجرای به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 نوشته ام که دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آن را به چاپ خواهد رساند.
* ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟
- این کتاب، تلفیقی از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و عاشورا که با نماد تعزیه و همچنین فتنه عاشورای سال 88 است. فضای رُمان، یک فضای بومی است که در یکی از روستاهای آذربایجان اتفاق می افتد و بقیه ماجراها، در دو شهر مشهد و تهران ادامه می یابد که من برای طراحی این فضای بومی، هم سفرکردم و هم پژوهش. دو شخصیت اصلی دارد، پیرزنی به نام بی بی منظر و تعزیه داری به نام اِلدار. هر فصل از کتاب روایت از منظر یکی از شخصیت ها، انجام می گیرد و پازلی از پازل های وقایع، کم کم تکمیل می شود تا اینکه در اواخر رُمان، دیگر پس زمینه همه شخصیت ها مشخص شده و از حالت تیپ درآیند و تبدیل به شخصیت هایی شوند که برای مخاطب، آشنایی باورپذیر باشند.
* با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟
- به هر حال این کتاب، مخاطبان خود را خواهد داشت، گرچه اینکه یک کتاب به دست مخاطبان برسد، نیاز به یک برنامه ریزی و توزیع مناسب و حمایت دارد که آن هم از دست نویسنده خارج است؛ اما حالا در ارتباط با این کتاب، این مخاطبان هستند که هم برای اینکه بیشتر با فضای این رُمان و ماجراهای داستان آن آشنا شوند و هم، برای اینکه بنده را نسبت به کاری که انجام داده ام، آگاه کنند و بازخوردها را بدانم، باید سراغ این کتاب بروند و آن را مطالعه کنند.
*رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟
- ببینید، از یک سو، اصلاً یکی از مفاهیم آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، همین است؛ یعنی یک هنرمند، آن چنان دغدغه مند و حق طلب و عدالت خواه باشد که وقتی عدم توزانی در شرایط و فضای جامعه می بیند، ننشیند و منتظر شود تا کسی کاری انجام دهد و یا اینکه منتظر شود تا کسی به او بگوید که چه کارکند؛ باید آستین ها را بالا بزند و با هر توانایی هنری که دارد، وارد میدان شود. الآن چقدر ما هنرمند در عرصه های مختلف هنری داریم که با همان فرمان آتش به اختیار حضرت آقا، دلسوزانه و متعهدانه وارد میدان شده اند و با کمترین امکانات، شبانه روز تلاش می کنند تا با تولیدات هنری مناسب، فضای نامتوازن جامعه را به سمت توازون و بهبود ببرند.
از سوی دیگر، یک هنرمند، باید دغدغه مند باشد و یک هنرمند دغدغه مند، نمی تواند خود را جدای از جامعه بداند و نسبت به اتفاقات آن، بی تفاوت باشد. هنرمند بی دغدغه یعنی همان هنرمندی که هنر را، فقط برای هنر می خواهد و بس؛ برای چنین هنرمندی، پس جایگاه انسان ها، جایگاه حق و حقیقت طلبی و عدالت خواهی کجاست؟! چنین هنرمندی اگر از انسان و انسانیت و حق حرفی هم بزند، فقط درقالب همان شعار خواهد بود، نه عمل. مسئله حق و حقیقت. عدالت خواهی برای هنرمندان دغدغه مند چنان اهمیت دارد که حتی ممکن است به خاطر به تصویرکشیدن مظلومیتی در گوشه ای از جهان، حالا چه با قلم و چه چه با دوربین و یا ابزارهای هنری دیگر، جان خود را گذاشته اند و به شهادت رسیده اند مثل همان هنرمندانی در دوران هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. حتی در برخی مواقع، چنین هنرمندانی که اعتقادی به «هنر برای هنر» ندارند و هنر را، ابزاری در راه رسیدن به اهداف والا می دانند، مجبور شوند، ابزار هنری شان را مدتی زمین بگذارند و نوع دیگری وارد میدان شوند. به عنوان مثال آن هنرمند عکاسی که در سوریه، وقتی حدود 120 کودک بی گناه سوری، با انفجار انتحاری داعشی ها، به خاک و خون کشیده می شوند، دوربین عکاسی اش را کنار می گذارد و برای نجات کودکان زخمی آن حمله انتحاری می شتابد. اما هستند هنرمندانی هم که اگر با چنین صحنه هایی مواجه شوند، به جای امداد و نجات و یا مقابله با چنین ظلم و جنایت هایی، فقط مشغول ثبت و ضبط تصاویرهنری شان می شوند و حتی ممکن است، عکس سلفی هم بگیرند؛ این یعنی یکی از مصداق های همان هنر را، فقط برای هنر خواستن.
* حرف آخر
نکته ای که مایلم بگویم این است که، وقتی حضرت آقا، در ماه مبارک رمضان فرمودند که من نسبت به فتنه حساسم و تقریباً با مضمونی شبیه این فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بوده ام و هستم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کرده ام و بازهم خواهم کرد.
انتهای پیام/ز
یزدان پناه، به عنوان کارگردان و مستندساز، آثار مختلفی در زمینه های فیلم های مستند در عرصه داخلی و بین المللی هم دارد، همچنین در زمینه های ادبیات داستانی و حوزه دفاع مقدس و شهدا، نقد، تحلیل و پژوهش دارد؛ آخرین اثر این نویسنده و فعال عرصه فرهنگی– هنری، کتاب رُمان «نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها» در 316 صفحه است که توسط انتشارات شهرستان ادب، روانه بازار کتاب شد. این رُمان، تلفیقی است از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و عاشورا که نماد آن تعزیه است و فتنه عاشورای سال 88. این کتاب، نخستین رُمانی است که درباره فتنه سال 88، بخصوص، فتنه عاشورای آن سال نوشته شده است.
رونمایی از کتاب«نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها»، روز چهارشنبه سوم آبان ماه، با حضور نویسنده، ناشر و اهالی فرهنگ و هنر و ادب، در خبرگزاری فارس برگزار می شود؛ به بهانه چاپ این کتاب، به پای صحبت نویسنده این اثر نشسته ایم.
*چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟
بیش از سه دهه یعنی حدود 35 سال است که در مراکز مختلف علمی- پژوهشی، فرهنگی- ادبی و مطبوعات فعالیت دارم، همچنین به عنوان کارشناس در سازمان ها و مراکز مختلف همکاری می کنم.
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما، عضو انجمن قلم ایران (عضو سابق هیئت مدیره)، مدرس دوره های مختلف ادبیات داستانی و فیلمنامه نویسی و مدیریت جلسات نقد در این زمینه را بر عهده دارم و با مطبوعات و نشریات مختلف مانند سردبیری فصلنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «اصحاب قلم» و سردبیری ماهنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «نارنجستان هنر» همکاری دارم.
* در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟
بله، در زمینه نگارش فیلمنامه و نمایشنامه هم کار کردم که آثار تولیدی ام در زمینه فیلم، ساخت چندین مستند (به عنوان کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و پژوهشگر، مترجم و تدوینگر) در عرصه داخلی و بین المللی است که دو فیلم آخرم، فیلم مستند «وقتی آنها آمدند» درباره زنان لبنانی اسیر در زندان صهیونیست ها که در لبنان ساخته شده (به عنوان طراح ایده، کارگردان، نویسنده و پژوهشگر و همچنین تهیه کننده که بعد از تولید کامل در لبنان، به علت تقاضای یکی از سازمانها برای پرداخت هزینه تولید به شرط واگذاری فقط عنوان تهیه کنندگی آن به آن سازمان، فقط عنوان تهیه کنندگی آن، به آن سازمان واگذار شد)، این فیلم به بخش مسابقات چندین جشنواره مانند جشنواره فیلم مقاومت و بخش طلایی «عماد مغنیه» سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم عمار، جشنواره فیلم رشد، چهارمین جشنواره بزرگ فیلم شهید آوینی درجشنواره سینما حقیقت راه یافته است.
* در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟
کتاب زندگینامه داستانی «ستاره من» درباره شهید محمدعلی رجایی را در حوزه هنری منتشر کردم که به چاپ ششم رسیده، همچنین کتاب پژوهشی «زنان عاشورایی» که درباره زنانی است که به نهضت امام حسین (ع) یاری رساندند و در انتشارات موعود عصر به چاپ ششم رسید. پژوهش و تدوین کتاب پژوهشی «آتش فتنه؛ مسجد لولاگر، به روایت شاهدان عینی» (درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در سی ام خرداد فتنه سال 88) را بر عهده دارم.
کتاب پژوهشی دیگری هم پیرامون سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در دست ناشر دارم و در کنار آن مطالب و مقالات متعدد پژوهشی و تحلیلی و نقد در زمینه ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و تصویری (سینمایی و تلویزیونی، مستند وکوتاه) و... در کتاب ها، مطبوعات و فضای مجازی هم مانند کتاب پژوهشی «نسل نمیران (تصویرعاشورا)» که کارگروهی و مشترک در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، را دارم.
کتاب دیگری به نام «نشانی روی آب و دِّ کبوترها» نوشته ام که روز چهارشنبه سوم آبان ماه در خبرگزاری فارس رونمایی می شود.
* ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟
خُب، من هم نویسنده و پژوهشگر هستم و هم، مستندساز. بالطبع، همیشه دنبال سوژه های ناب هستم و به اقتضای هم رشته تحصیلی ام و هم، نوع نگاه و روحیه پژوهشگری ام، هر کجا سوژه ای پیدا می کنم، آن را ثبت می کنم تا روزی در موردش کار کنم؛ بخصوص در مورد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس که گنجینه ای از سوژه های ناب هستند. به همین دلیل، تعداد زیادی، سوژه هایی دارم که هنوز کار نشده و به مرور دنبال کار روی آنها هستم. از مدتها قبل، در فکر طرح یک رمان در مورد انقلاب و دفاع مقدس بودم و کارهایی هم برای آن کرده بودم، بعد از قضیه فتنه 88 و بخصوص ماجرای فتنه عاشورای همان سال، ضمن اینکه این اتفاقات ناگوار مانند خیلی های دیگر، برای بنده هم، مایه تأسف بود، اما من سوژه ی جدیدی هم پیدا کرده بودم که آن را با موضوع خودم تلفیق کنم. از سویی با توجه به اینکه خودم برخی از صحنه های ماجراهای آن سال را مشاهده کرده بودم، به عنوان یک هنرمند، این احساس تکلیف را می کردم که باید با استفاده از هنرم، به عنوان یک ابزار برای حقیقت طلبی و عدالت خواهی، شروع به پژوهش و جستجو درباره قضایای آن سال کنم که حاصل این جستجو و پژوهش، نگارش رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» شد.
* نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟
حدود 5 سال و همزمان، فیلمنامه اولیه آن را هم نوشتم تا در فرصت مناسب به صورت فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی هم تولید شود. همین اقدام باعث شد که در سال 94 با سرمایه گذاری مدرسه سینمایی عمار، فیلم مستند«میم، مثل مسجد؛ آ، مثل آتش» درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 بسازم که چندین بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده و اکنون هم جزو بسته های فرهنگی جشنواره عمار در سراسر کشور اکران می شود، همچنین جزو سه فیلم نهایی بخش فتنه در جشنواره عمار نامزد دریافت جایزه شد. کتاب مستندی هم درباره همان ماجرای به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 نوشته ام که دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آن را به چاپ خواهد رساند.
* ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟
- این کتاب، تلفیقی از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و عاشورا که با نماد تعزیه و همچنین فتنه عاشورای سال 88 است. فضای رُمان، یک فضای بومی است که در یکی از روستاهای آذربایجان اتفاق می افتد و بقیه ماجراها، در دو شهر مشهد و تهران ادامه می یابد که من برای طراحی این فضای بومی، هم سفرکردم و هم پژوهش. دو شخصیت اصلی دارد، پیرزنی به نام بی بی منظر و تعزیه داری به نام اِلدار. هر فصل از کتاب روایت از منظر یکی از شخصیت ها، انجام می گیرد و پازلی از پازل های وقایع، کم کم تکمیل می شود تا اینکه در اواخر رُمان، دیگر پس زمینه همه شخصیت ها مشخص شده و از حالت تیپ درآیند و تبدیل به شخصیت هایی شوند که برای مخاطب، آشنایی باورپذیر باشند.
* با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟
- به هر حال این کتاب، مخاطبان خود را خواهد داشت، گرچه اینکه یک کتاب به دست مخاطبان برسد، نیاز به یک برنامه ریزی و توزیع مناسب و حمایت دارد که آن هم از دست نویسنده خارج است؛ اما حالا در ارتباط با این کتاب، این مخاطبان هستند که هم برای اینکه بیشتر با فضای این رُمان و ماجراهای داستان آن آشنا شوند و هم، برای اینکه بنده را نسبت به کاری که انجام داده ام، آگاه کنند و بازخوردها را بدانم، باید سراغ این کتاب بروند و آن را مطالعه کنند.
*رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟
- ببینید، از یک سو، اصلاً یکی از مفاهیم آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، همین است؛ یعنی یک هنرمند، آن چنان دغدغه مند و حق طلب و عدالت خواه باشد که وقتی عدم توزانی در شرایط و فضای جامعه می بیند، ننشیند و منتظر شود تا کسی کاری انجام دهد و یا اینکه منتظر شود تا کسی به او بگوید که چه کارکند؛ باید آستین ها را بالا بزند و با هر توانایی هنری که دارد، وارد میدان شود. الآن چقدر ما هنرمند در عرصه های مختلف هنری داریم که با همان فرمان آتش به اختیار حضرت آقا، دلسوزانه و متعهدانه وارد میدان شده اند و با کمترین امکانات، شبانه روز تلاش می کنند تا با تولیدات هنری مناسب، فضای نامتوازن جامعه را به سمت توازون و بهبود ببرند.
از سوی دیگر، یک هنرمند، باید دغدغه مند باشد و یک هنرمند دغدغه مند، نمی تواند خود را جدای از جامعه بداند و نسبت به اتفاقات آن، بی تفاوت باشد. هنرمند بی دغدغه یعنی همان هنرمندی که هنر را، فقط برای هنر می خواهد و بس؛ برای چنین هنرمندی، پس جایگاه انسان ها، جایگاه حق و حقیقت طلبی و عدالت خواهی کجاست؟! چنین هنرمندی اگر از انسان و انسانیت و حق حرفی هم بزند، فقط درقالب همان شعار خواهد بود، نه عمل. مسئله حق و حقیقت. عدالت خواهی برای هنرمندان دغدغه مند چنان اهمیت دارد که حتی ممکن است به خاطر به تصویرکشیدن مظلومیتی در گوشه ای از جهان، حالا چه با قلم و چه چه با دوربین و یا ابزارهای هنری دیگر، جان خود را گذاشته اند و به شهادت رسیده اند مثل همان هنرمندانی در دوران هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. حتی در برخی مواقع، چنین هنرمندانی که اعتقادی به «هنر برای هنر» ندارند و هنر را، ابزاری در راه رسیدن به اهداف والا می دانند، مجبور شوند، ابزار هنری شان را مدتی زمین بگذارند و نوع دیگری وارد میدان شوند. به عنوان مثال آن هنرمند عکاسی که در سوریه، وقتی حدود 120 کودک بی گناه سوری، با انفجار انتحاری داعشی ها، به خاک و خون کشیده می شوند، دوربین عکاسی اش را کنار می گذارد و برای نجات کودکان زخمی آن حمله انتحاری می شتابد. اما هستند هنرمندانی هم که اگر با چنین صحنه هایی مواجه شوند، به جای امداد و نجات و یا مقابله با چنین ظلم و جنایت هایی، فقط مشغول ثبت و ضبط تصاویرهنری شان می شوند و حتی ممکن است، عکس سلفی هم بگیرند؛ این یعنی یکی از مصداق های همان هنر را، فقط برای هنر خواستن.
* حرف آخر
نکته ای که مایلم بگویم این است که، وقتی حضرت آقا، در ماه مبارک رمضان فرمودند که من نسبت به فتنه حساسم و تقریباً با مضمونی شبیه این فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بوده ام و هستم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کرده ام و بازهم خواهم کرد.
انتهای پیام/ز
یزدان پناه، به عنوان کارگردان و مستندساز، آثار مختلفی در زمینه های فیلم های مستند در عرصه داخلی و بین المللی هم دارد، همچنین در زمینه های ادبیات داستانی و حوزه دفاع مقدس و شهدا، نقد، تحلیل و پژوهش دارد؛ آخرین اثر این نویسنده و فعال عرصه فرهنگی– هنری، کتاب رُمان «نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها» در 316 صفحه است که توسط انتشارات شهرستان ادب، روانه بازار کتاب شد. این رُمان، تلفیقی است از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و عاشورا که نماد آن تعزیه است و فتنه عاشورای سال 88. این کتاب، نخستین رُمانی است که درباره فتنه سال 88، بخصوص، فتنه عاشورای آن سال نوشته شده است.
رونمایی از کتاب«نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها»، روز چهارشنبه سوم آبان ماه، با حضور نویسنده، ناشر و اهالی فرهنگ و هنر و ادب، در خبرگزاری فارس برگزار می شود؛ به بهانه چاپ این کتاب، به پای صحبت نویسنده این اثر نشسته ایم.
*چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟
بیش از سه دهه یعنی حدود 35 سال است که در مراکز مختلف علمی- پژوهشی، فرهنگی- ادبی و مطبوعات فعالیت دارم، همچنین به عنوان کارشناس در سازمان ها و مراکز مختلف همکاری می کنم.
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما، عضو انجمن قلم ایران (عضو سابق هیئت مدیره)، مدرس دوره های مختلف ادبیات داستانی و فیلمنامه نویسی و مدیریت جلسات نقد در این زمینه را بر عهده دارم و با مطبوعات و نشریات مختلف مانند سردبیری فصلنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «اصحاب قلم» و سردبیری ماهنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «نارنجستان هنر» همکاری دارم.
* در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟
بله، در زمینه نگارش فیلمنامه و نمایشنامه هم کار کردم که آثار تولیدی ام در زمینه فیلم، ساخت چندین مستند (به عنوان کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و پژوهشگر، مترجم و تدوینگر) در عرصه داخلی و بین المللی است که دو فیلم آخرم، فیلم مستند «وقتی آنها آمدند» درباره زنان لبنانی اسیر در زندان صهیونیست ها که در لبنان ساخته شده (به عنوان طراح ایده، کارگردان، نویسنده و پژوهشگر و همچنین تهیه کننده که بعد از تولید کامل در لبنان، به علت تقاضای یکی از سازمانها برای پرداخت هزینه تولید به شرط واگذاری فقط عنوان تهیه کنندگی آن به آن سازمان، فقط عنوان تهیه کنندگی آن، به آن سازمان واگذار شد)، این فیلم به بخش مسابقات چندین جشنواره مانند جشنواره فیلم مقاومت و بخش طلایی «عماد مغنیه» سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم عمار، جشنواره فیلم رشد، چهارمین جشنواره بزرگ فیلم شهید آوینی درجشنواره سینما حقیقت راه یافته است.
* در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟
کتاب زندگینامه داستانی «ستاره من» درباره شهید محمدعلی رجایی را در حوزه هنری منتشر کردم که به چاپ ششم رسیده، همچنین کتاب پژوهشی «زنان عاشورایی» که درباره زنانی است که به نهضت امام حسین (ع) یاری رساندند و در انتشارات موعود عصر به چاپ ششم رسید. پژوهش و تدوین کتاب پژوهشی «آتش فتنه؛ مسجد لولاگر، به روایت شاهدان عینی» (درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در سی ام خرداد فتنه سال 88) را بر عهده دارم.
کتاب پژوهشی دیگری هم پیرامون سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در دست ناشر دارم و در کنار آن مطالب و مقالات متعدد پژوهشی و تحلیلی و نقد در زمینه ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و تصویری (سینمایی و تلویزیونی، مستند وکوتاه) و... در کتاب ها، مطبوعات و فضای مجازی هم مانند کتاب پژوهشی «نسل نمیران (تصویرعاشورا)» که کارگروهی و مشترک در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، را دارم.
کتاب دیگری به نام «نشانی روی آب و دِّ کبوترها» نوشته ام که روز چهارشنبه سوم آبان ماه در خبرگزاری فارس رونمایی می شود.
* ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟
خُب، من هم نویسنده و پژوهشگر هستم و هم، مستندساز. بالطبع، همیشه دنبال سوژه های ناب هستم و به اقتضای هم رشته تحصیلی ام و هم، نوع نگاه و روحیه پژوهشگری ام، هر کجا سوژه ای پیدا می کنم، آن را ثبت می کنم تا روزی در موردش کار کنم؛ بخصوص در مورد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس که گنجینه ای از سوژه های ناب هستند. به همین دلیل، تعداد زیادی، سوژه هایی دارم که هنوز کار نشده و به مرور دنبال کار روی آنها هستم. از مدتها قبل، در فکر طرح یک رمان در مورد انقلاب و دفاع مقدس بودم و کارهایی هم برای آن کرده بودم، بعد از قضیه فتنه 88 و بخصوص ماجرای فتنه عاشورای همان سال، ضمن اینکه این اتفاقات ناگوار مانند خیلی های دیگر، برای بنده هم، مایه تأسف بود، اما من سوژه ی جدیدی هم پیدا کرده بودم که آن را با موضوع خودم تلفیق کنم. از سویی با توجه به اینکه خودم برخی از صحنه های ماجراهای آن سال را مشاهده کرده بودم، به عنوان یک هنرمند، این احساس تکلیف را می کردم که باید با استفاده از هنرم، به عنوان یک ابزار برای حقیقت طلبی و عدالت خواهی، شروع به پژوهش و جستجو درباره قضایای آن سال کنم که حاصل این جستجو و پژوهش، نگارش رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» شد.
* نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟
حدود 5 سال و همزمان، فیلمنامه اولیه آن را هم نوشتم تا در فرصت مناسب به صورت فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی هم تولید شود. همین اقدام باعث شد که در سال 94 با سرمایه گذاری مدرسه سینمایی عمار، فیلم مستند«میم، مثل مسجد؛ آ، مثل آتش» درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 بسازم که چندین بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده و اکنون هم جزو بسته های فرهنگی جشنواره عمار در سراسر کشور اکران می شود، همچنین جزو سه فیلم نهایی بخش فتنه در جشنواره عمار نامزد دریافت جایزه شد. کتاب مستندی هم درباره همان ماجرای به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 نوشته ام که دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آن را به چاپ خواهد رساند.
* ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟
- این کتاب، تلفیقی از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و عاشورا که با نماد تعزیه و همچنین فتنه عاشورای سال 88 است. فضای رُمان، یک فضای بومی است که در یکی از روستاهای آذربایجان اتفاق می افتد و بقیه ماجراها، در دو شهر مشهد و تهران ادامه می یابد که من برای طراحی این فضای بومی، هم سفرکردم و هم پژوهش. دو شخصیت اصلی دارد، پیرزنی به نام بی بی منظر و تعزیه داری به نام اِلدار. هر فصل از کتاب روایت از منظر یکی از شخصیت ها، انجام می گیرد و پازلی از پازل های وقایع، کم کم تکمیل می شود تا اینکه در اواخر رُمان، دیگر پس زمینه همه شخصیت ها مشخص شده و از حالت تیپ درآیند و تبدیل به شخصیت هایی شوند که برای مخاطب، آشنایی باورپذیر باشند.
* با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟
- به هر حال این کتاب، مخاطبان خود را خواهد داشت، گرچه اینکه یک کتاب به دست مخاطبان برسد، نیاز به یک برنامه ریزی و توزیع مناسب و حمایت دارد که آن هم از دست نویسنده خارج است؛ اما حالا در ارتباط با این کتاب، این مخاطبان هستند که هم برای اینکه بیشتر با فضای این رُمان و ماجراهای داستان آن آشنا شوند و هم، برای اینکه بنده را نسبت به کاری که انجام داده ام، آگاه کنند و بازخوردها را بدانم، باید سراغ این کتاب بروند و آن را مطالعه کنند.
*رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟
- ببینید، از یک سو، اصلاً یکی از مفاهیم آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، همین است؛ یعنی یک هنرمند، آن چنان دغدغه مند و حق طلب و عدالت خواه باشد که وقتی عدم توزانی در شرایط و فضای جامعه می بیند، ننشیند و منتظر شود تا کسی کاری انجام دهد و یا اینکه منتظر شود تا کسی به او بگوید که چه کارکند؛ باید آستین ها را بالا بزند و با هر توانایی هنری که دارد، وارد میدان شود. الآن چقدر ما هنرمند در عرصه های مختلف هنری داریم که با همان فرمان آتش به اختیار حضرت آقا، دلسوزانه و متعهدانه وارد میدان شده اند و با کمترین امکانات، شبانه روز تلاش می کنند تا با تولیدات هنری مناسب، فضای نامتوازن جامعه را به سمت توازون و بهبود ببرند.
از سوی دیگر، یک هنرمند، باید دغدغه مند باشد و یک هنرمند دغدغه مند، نمی تواند خود را جدای از جامعه بداند و نسبت به اتفاقات آن، بی تفاوت باشد. هنرمند بی دغدغه یعنی همان هنرمندی که هنر را، فقط برای هنر می خواهد و بس؛ برای چنین هنرمندی، پس جایگاه انسان ها، جایگاه حق و حقیقت طلبی و عدالت خواهی کجاست؟! چنین هنرمندی اگر از انسان و انسانیت و حق حرفی هم بزند، فقط درقالب همان شعار خواهد بود، نه عمل. مسئله حق و حقیقت. عدالت خواهی برای هنرمندان دغدغه مند چنان اهمیت دارد که حتی ممکن است به خاطر به تصویرکشیدن مظلومیتی در گوشه ای از جهان، حالا چه با قلم و چه چه با دوربین و یا ابزارهای هنری دیگر، جان خود را گذاشته اند و به شهادت رسیده اند مثل همان هنرمندانی در دوران هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. حتی در برخی مواقع، چنین هنرمندانی که اعتقادی به «هنر برای هنر» ندارند و هنر را، ابزاری در راه رسیدن به اهداف والا می دانند، مجبور شوند، ابزار هنری شان را مدتی زمین بگذارند و نوع دیگری وارد میدان شوند. به عنوان مثال آن هنرمند عکاسی که در سوریه، وقتی حدود 120 کودک بی گناه سوری، با انفجار انتحاری داعشی ها، به خاک و خون کشیده می شوند، دوربین عکاسی اش را کنار می گذارد و برای نجات کودکان زخمی آن حمله انتحاری می شتابد. اما هستند هنرمندانی هم که اگر با چنین صحنه هایی مواجه شوند، به جای امداد و نجات و یا مقابله با چنین ظلم و جنایت هایی، فقط مشغول ثبت و ضبط تصاویرهنری شان می شوند و حتی ممکن است، عکس سلفی هم بگیرند؛ این یعنی یکی از مصداق های همان هنر را، فقط برای هنر خواستن.
* حرف آخر
نکته ای که مایلم بگویم این است که، وقتی حضرت آقا، در ماه مبارک رمضان فرمودند که من نسبت به فتنه حساسم و تقریباً با مضمونی شبیه این فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بوده ام و هستم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کرده ام و بازهم خواهم کرد.
انتهای پیام/ز
یزدان پناه، به عنوان کارگردان و مستندساز، آثار مختلفی در زمینه های فیلم های مستند در عرصه داخلی و بین المللی هم دارد، همچنین در زمینه های ادبیات داستانی و حوزه دفاع مقدس و شهدا، نقد، تحلیل و پژوهش دارد؛ آخرین اثر این نویسنده و فعال عرصه فرهنگی– هنری، کتاب رُمان «نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها» در 316 صفحه است که توسط انتشارات شهرستان ادب، روانه بازار کتاب شد. این رُمان، تلفیقی است از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و عاشورا که نماد آن تعزیه است و فتنه عاشورای سال 88. این کتاب، نخستین رُمانی است که درباره فتنه سال 88، بخصوص، فتنه عاشورای آن سال نوشته شده است.
رونمایی از کتاب«نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها»، روز چهارشنبه سوم آبان ماه، با حضور نویسنده، ناشر و اهالی فرهنگ و هنر و ادب، در خبرگزاری فارس برگزار می شود؛ به بهانه چاپ این کتاب، به پای صحبت نویسنده این اثر نشسته ایم.
*چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟
بیش از سه دهه یعنی حدود 35 سال است که در مراکز مختلف علمی- پژوهشی، فرهنگی- ادبی و مطبوعات فعالیت دارم، همچنین به عنوان کارشناس در سازمان ها و مراکز مختلف همکاری می کنم.
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما، عضو انجمن قلم ایران (عضو سابق هیئت مدیره)، مدرس دوره های مختلف ادبیات داستانی و فیلمنامه نویسی و مدیریت جلسات نقد در این زمینه را بر عهده دارم و با مطبوعات و نشریات مختلف مانند سردبیری فصلنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «اصحاب قلم» و سردبیری ماهنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «نارنجستان هنر» همکاری دارم.
* در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟
بله، در زمینه نگارش فیلمنامه و نمایشنامه هم کار کردم که آثار تولیدی ام در زمینه فیلم، ساخت چندین مستند (به عنوان کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و پژوهشگر، مترجم و تدوینگر) در عرصه داخلی و بین المللی است که دو فیلم آخرم، فیلم مستند «وقتی آنها آمدند» درباره زنان لبنانی اسیر در زندان صهیونیست ها که در لبنان ساخته شده (به عنوان طراح ایده، کارگردان، نویسنده و پژوهشگر و همچنین تهیه کننده که بعد از تولید کامل در لبنان، به علت تقاضای یکی از سازمانها برای پرداخت هزینه تولید به شرط واگذاری فقط عنوان تهیه کنندگی آن به آن سازمان، فقط عنوان تهیه کنندگی آن، به آن سازمان واگذار شد)، این فیلم به بخش مسابقات چندین جشنواره مانند جشنواره فیلم مقاومت و بخش طلایی «عماد مغنیه» سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم عمار، جشنواره فیلم رشد، چهارمین جشنواره بزرگ فیلم شهید آوینی درجشنواره سینما حقیقت راه یافته است.
* در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟
کتاب زندگینامه داستانی «ستاره من» درباره شهید محمدعلی رجایی را در حوزه هنری منتشر کردم که به چاپ ششم رسیده، همچنین کتاب پژوهشی «زنان عاشورایی» که درباره زنانی است که به نهضت امام حسین (ع) یاری رساندند و در انتشارات موعود عصر به چاپ ششم رسید. پژوهش و تدوین کتاب پژوهشی «آتش فتنه؛ مسجد لولاگر، به روایت شاهدان عینی» (درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در سی ام خرداد فتنه سال 88) را بر عهده دارم.
کتاب پژوهشی دیگری هم پیرامون سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در دست ناشر دارم و در کنار آن مطالب و مقالات متعدد پژوهشی و تحلیلی و نقد در زمینه ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و تصویری (سینمایی و تلویزیونی، مستند وکوتاه) و... در کتاب ها، مطبوعات و فضای مجازی هم مانند کتاب پژوهشی «نسل نمیران (تصویرعاشورا)» که کارگروهی و مشترک در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، را دارم.
کتاب دیگری به نام «نشانی روی آب و دِّ کبوترها» نوشته ام که روز چهارشنبه سوم آبان ماه در خبرگزاری فارس رونمایی می شود.
* ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟
خُب، من هم نویسنده و پژوهشگر هستم و هم، مستندساز. بالطبع، همیشه دنبال سوژه های ناب هستم و به اقتضای هم رشته تحصیلی ام و هم، نوع نگاه و روحیه پژوهشگری ام، هر کجا سوژه ای پیدا می کنم، آن را ثبت می کنم تا روزی در موردش کار کنم؛ بخصوص در مورد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس که گنجینه ای از سوژه های ناب هستند. به همین دلیل، تعداد زیادی، سوژه هایی دارم که هنوز کار نشده و به مرور دنبال کار روی آنها هستم. از مدتها قبل، در فکر طرح یک رمان در مورد انقلاب و دفاع مقدس بودم و کارهایی هم برای آن کرده بودم، بعد از قضیه فتنه 88 و بخصوص ماجرای فتنه عاشورای همان سال، ضمن اینکه این اتفاقات ناگوار مانند خیلی های دیگر، برای بنده هم، مایه تأسف بود، اما من سوژه ی جدیدی هم پیدا کرده بودم که آن را با موضوع خودم تلفیق کنم. از سویی با توجه به اینکه خودم برخی از صحنه های ماجراهای آن سال را مشاهده کرده بودم، به عنوان یک هنرمند، این احساس تکلیف را می کردم که باید با استفاده از هنرم، به عنوان یک ابزار برای حقیقت طلبی و عدالت خواهی، شروع به پژوهش و جستجو درباره قضایای آن سال کنم که حاصل این جستجو و پژوهش، نگارش رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» شد.
* نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟
حدود 5 سال و همزمان، فیلمنامه اولیه آن را هم نوشتم تا در فرصت مناسب به صورت فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی هم تولید شود. همین اقدام باعث شد که در سال 94 با سرمایه گذاری مدرسه سینمایی عمار، فیلم مستند«میم، مثل مسجد؛ آ، مثل آتش» درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 بسازم که چندین بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده و اکنون هم جزو بسته های فرهنگی جشنواره عمار در سراسر کشور اکران می شود، همچنین جزو سه فیلم نهایی بخش فتنه در جشنواره عمار نامزد دریافت جایزه شد. کتاب مستندی هم درباره همان ماجرای به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 نوشته ام که دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آن را به چاپ خواهد رساند.
* ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟
- این کتاب، تلفیقی از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و عاشورا که با نماد تعزیه و همچنین فتنه عاشورای سال 88 است. فضای رُمان، یک فضای بومی است که در یکی از روستاهای آذربایجان اتفاق می افتد و بقیه ماجراها، در دو شهر مشهد و تهران ادامه می یابد که من برای طراحی این فضای بومی، هم سفرکردم و هم پژوهش. دو شخصیت اصلی دارد، پیرزنی به نام بی بی منظر و تعزیه داری به نام اِلدار. هر فصل از کتاب روایت از منظر یکی از شخصیت ها، انجام می گیرد و پازلی از پازل های وقایع، کم کم تکمیل می شود تا اینکه در اواخر رُمان، دیگر پس زمینه همه شخصیت ها مشخص شده و از حالت تیپ درآیند و تبدیل به شخصیت هایی شوند که برای مخاطب، آشنایی باورپذیر باشند.
* با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟
- به هر حال این کتاب، مخاطبان خود را خواهد داشت، گرچه اینکه یک کتاب به دست مخاطبان برسد، نیاز به یک برنامه ریزی و توزیع مناسب و حمایت دارد که آن هم از دست نویسنده خارج است؛ اما حالا در ارتباط با این کتاب، این مخاطبان هستند که هم برای اینکه بیشتر با فضای این رُمان و ماجراهای داستان آن آشنا شوند و هم، برای اینکه بنده را نسبت به کاری که انجام داده ام، آگاه کنند و بازخوردها را بدانم، باید سراغ این کتاب بروند و آن را مطالعه کنند.
*رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟
- ببینید، از یک سو، اصلاً یکی از مفاهیم آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، همین است؛ یعنی یک هنرمند، آن چنان دغدغه مند و حق طلب و عدالت خواه باشد که وقتی عدم توزانی در شرایط و فضای جامعه می بیند، ننشیند و منتظر شود تا کسی کاری انجام دهد و یا اینکه منتظر شود تا کسی به او بگوید که چه کارکند؛ باید آستین ها را بالا بزند و با هر توانایی هنری که دارد، وارد میدان شود. الآن چقدر ما هنرمند در عرصه های مختلف هنری داریم که با همان فرمان آتش به اختیار حضرت آقا، دلسوزانه و متعهدانه وارد میدان شده اند و با کمترین امکانات، شبانه روز تلاش می کنند تا با تولیدات هنری مناسب، فضای نامتوازن جامعه را به سمت توازون و بهبود ببرند.
از سوی دیگر، یک هنرمند، باید دغدغه مند باشد و یک هنرمند دغدغه مند، نمی تواند خود را جدای از جامعه بداند و نسبت به اتفاقات آن، بی تفاوت باشد. هنرمند بی دغدغه یعنی همان هنرمندی که هنر را، فقط برای هنر می خواهد و بس؛ برای چنین هنرمندی، پس جایگاه انسان ها، جایگاه حق و حقیقت طلبی و عدالت خواهی کجاست؟! چنین هنرمندی اگر از انسان و انسانیت و حق حرفی هم بزند، فقط درقالب همان شعار خواهد بود، نه عمل. مسئله حق و حقیقت. عدالت خواهی برای هنرمندان دغدغه مند چنان اهمیت دارد که حتی ممکن است به خاطر به تصویرکشیدن مظلومیتی در گوشه ای از جهان، حالا چه با قلم و چه چه با دوربین و یا ابزارهای هنری دیگر، جان خود را گذاشته اند و به شهادت رسیده اند مثل همان هنرمندانی در دوران هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. حتی در برخی مواقع، چنین هنرمندانی که اعتقادی به «هنر برای هنر» ندارند و هنر را، ابزاری در راه رسیدن به اهداف والا می دانند، مجبور شوند، ابزار هنری شان را مدتی زمین بگذارند و نوع دیگری وارد میدان شوند. به عنوان مثال آن هنرمند عکاسی که در سوریه، وقتی حدود 120 کودک بی گناه سوری، با انفجار انتحاری داعشی ها، به خاک و خون کشیده می شوند، دوربین عکاسی اش را کنار می گذارد و برای نجات کودکان زخمی آن حمله انتحاری می شتابد. اما هستند هنرمندانی هم که اگر با چنین صحنه هایی مواجه شوند، به جای امداد و نجات و یا مقابله با چنین ظلم و جنایت هایی، فقط مشغول ثبت و ضبط تصاویرهنری شان می شوند و حتی ممکن است، عکس سلفی هم بگیرند؛ این یعنی یکی از مصداق های همان هنر را، فقط برای هنر خواستن.
* حرف آخر
نکته ای که مایلم بگویم این است که، وقتی حضرت آقا، در ماه مبارک رمضان فرمودند که من نسبت به فتنه حساسم و تقریباً با مضمونی شبیه این فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بوده ام و هستم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کرده ام و بازهم خواهم کرد.
انتهای پیام/ز
یزدان پناه، به عنوان کارگردان و مستندساز، آثار مختلفی در زمینه های فیلم های مستند در عرصه داخلی و بین المللی هم دارد، همچنین در زمینه های ادبیات داستانی و حوزه دفاع مقدس و شهدا، نقد، تحلیل و پژوهش دارد؛ آخرین اثر این نویسنده و فعال عرصه فرهنگی– هنری، کتاب رُمان «نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها» در 316 صفحه است که توسط انتشارات شهرستان ادب، روانه بازار کتاب شد. این رُمان، تلفیقی است از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و عاشورا که نماد آن تعزیه است و فتنه عاشورای سال 88. این کتاب، نخستین رُمانی است که درباره فتنه سال 88، بخصوص، فتنه عاشورای آن سال نوشته شده است.
,رونمایی از کتاب«نشانی روی آب و رَدِّ کبوترها»، روز چهارشنبه سوم آبان ماه، با حضور نویسنده، ناشر و اهالی فرهنگ و هنر و ادب، در خبرگزاری فارس برگزار می شود؛ به بهانه چاپ این کتاب، به پای صحبت نویسنده این اثر نشسته ایم.
,,
*چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟
, *چه مدت است که به فعالیت های علمی، فرهنگی می پردازید؟,بیش از سه دهه یعنی حدود 35 سال است که در مراکز مختلف علمی- پژوهشی، فرهنگی- ادبی و مطبوعات فعالیت دارم، همچنین به عنوان کارشناس در سازمان ها و مراکز مختلف همکاری می کنم.
,عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه سینما، عضو انجمن قلم ایران (عضو سابق هیئت مدیره)، مدرس دوره های مختلف ادبیات داستانی و فیلمنامه نویسی و مدیریت جلسات نقد در این زمینه را بر عهده دارم و با مطبوعات و نشریات مختلف مانند سردبیری فصلنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «اصحاب قلم» و سردبیری ماهنامه تخصصی فرهنگی– هنری و ادبی «نارنجستان هنر» همکاری دارم.
,,
* در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟
, * در حوزه کارگردانی و فیلمنامه نویسی هم تجربه دارید؟,بله، در زمینه نگارش فیلمنامه و نمایشنامه هم کار کردم که آثار تولیدی ام در زمینه فیلم، ساخت چندین مستند (به عنوان کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و پژوهشگر، مترجم و تدوینگر) در عرصه داخلی و بین المللی است که دو فیلم آخرم، فیلم مستند «وقتی آنها آمدند» درباره زنان لبنانی اسیر در زندان صهیونیست ها که در لبنان ساخته شده (به عنوان طراح ایده، کارگردان، نویسنده و پژوهشگر و همچنین تهیه کننده که بعد از تولید کامل در لبنان، به علت تقاضای یکی از سازمانها برای پرداخت هزینه تولید به شرط واگذاری فقط عنوان تهیه کنندگی آن به آن سازمان، فقط عنوان تهیه کنندگی آن، به آن سازمان واگذار شد)، این فیلم به بخش مسابقات چندین جشنواره مانند جشنواره فیلم مقاومت و بخش طلایی «عماد مغنیه» سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم عمار، جشنواره فیلم رشد، چهارمین جشنواره بزرگ فیلم شهید آوینی درجشنواره سینما حقیقت راه یافته است.
,,
* در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟
, * در زمینه تالیف کتاب چه فعالیتی داشتید؟,کتاب زندگینامه داستانی «ستاره من» درباره شهید محمدعلی رجایی را در حوزه هنری منتشر کردم که به چاپ ششم رسیده، همچنین کتاب پژوهشی «زنان عاشورایی» که درباره زنانی است که به نهضت امام حسین (ع) یاری رساندند و در انتشارات موعود عصر به چاپ ششم رسید. پژوهش و تدوین کتاب پژوهشی «آتش فتنه؛ مسجد لولاگر، به روایت شاهدان عینی» (درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در سی ام خرداد فتنه سال 88) را بر عهده دارم.
,کتاب پژوهشی دیگری هم پیرامون سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در دست ناشر دارم و در کنار آن مطالب و مقالات متعدد پژوهشی و تحلیلی و نقد در زمینه ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و تصویری (سینمایی و تلویزیونی، مستند وکوتاه) و... در کتاب ها، مطبوعات و فضای مجازی هم مانند کتاب پژوهشی «نسل نمیران (تصویرعاشورا)» که کارگروهی و مشترک در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، را دارم.
, (س),کتاب دیگری به نام «نشانی روی آب و دِّ کبوترها» نوشته ام که روز چهارشنبه سوم آبان ماه در خبرگزاری فارس رونمایی می شود.
,
, ,
* ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟
, * ایده اصلی این کتاب از کجا به ذهنتان رسید؟,خُب، من هم نویسنده و پژوهشگر هستم و هم، مستندساز. بالطبع، همیشه دنبال سوژه های ناب هستم و به اقتضای هم رشته تحصیلی ام و هم، نوع نگاه و روحیه پژوهشگری ام، هر کجا سوژه ای پیدا می کنم، آن را ثبت می کنم تا روزی در موردش کار کنم؛ بخصوص در مورد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس که گنجینه ای از سوژه های ناب هستند. به همین دلیل، تعداد زیادی، سوژه هایی دارم که هنوز کار نشده و به مرور دنبال کار روی آنها هستم. از مدتها قبل، در فکر طرح یک رمان در مورد انقلاب و دفاع مقدس بودم و کارهایی هم برای آن کرده بودم، بعد از قضیه فتنه 88 و بخصوص ماجرای فتنه عاشورای همان سال، ضمن اینکه این اتفاقات ناگوار مانند خیلی های دیگر، برای بنده هم، مایه تأسف بود، اما من سوژه ی جدیدی هم پیدا کرده بودم که آن را با موضوع خودم تلفیق کنم. از سویی با توجه به اینکه خودم برخی از صحنه های ماجراهای آن سال را مشاهده کرده بودم، به عنوان یک هنرمند، این احساس تکلیف را می کردم که باید با استفاده از هنرم، به عنوان یک ابزار برای حقیقت طلبی و عدالت خواهی، شروع به پژوهش و جستجو درباره قضایای آن سال کنم که حاصل این جستجو و پژوهش، نگارش رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» شد.
,,
* نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟
, * نوشتن این رمان چند سال طول کشید؟,حدود 5 سال و همزمان، فیلمنامه اولیه آن را هم نوشتم تا در فرصت مناسب به صورت فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی هم تولید شود. همین اقدام باعث شد که در سال 94 با سرمایه گذاری مدرسه سینمایی عمار، فیلم مستند«میم، مثل مسجد؛ آ، مثل آتش» درباره به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 بسازم که چندین بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده و اکنون هم جزو بسته های فرهنگی جشنواره عمار در سراسر کشور اکران می شود، همچنین جزو سه فیلم نهایی بخش فتنه در جشنواره عمار نامزد دریافت جایزه شد. کتاب مستندی هم درباره همان ماجرای به آتش کشیده شدن مسجد لولاگر در فتنه سال 88 نوشته ام که دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آن را به چاپ خواهد رساند.
,,
* ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟
, * ماجرای رُمان «نشانی روی آب و رد کبوترها» چیست؟,- این کتاب، تلفیقی از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و عاشورا که با نماد تعزیه و همچنین فتنه عاشورای سال 88 است. فضای رُمان، یک فضای بومی است که در یکی از روستاهای آذربایجان اتفاق می افتد و بقیه ماجراها، در دو شهر مشهد و تهران ادامه می یابد که من برای طراحی این فضای بومی، هم سفرکردم و هم پژوهش. دو شخصیت اصلی دارد، پیرزنی به نام بی بی منظر و تعزیه داری به نام اِلدار. هر فصل از کتاب روایت از منظر یکی از شخصیت ها، انجام می گیرد و پازلی از پازل های وقایع، کم کم تکمیل می شود تا اینکه در اواخر رُمان، دیگر پس زمینه همه شخصیت ها مشخص شده و از حالت تیپ درآیند و تبدیل به شخصیت هایی شوند که برای مخاطب، آشنایی باورپذیر باشند.
,* با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟
, * با توجه به اوضاع نشر و وضعیت میزان مطالعه در جامعه، فکر می کنید این کتاب، با استقبال هم مواجه شود؟ ,- به هر حال این کتاب، مخاطبان خود را خواهد داشت، گرچه اینکه یک کتاب به دست مخاطبان برسد، نیاز به یک برنامه ریزی و توزیع مناسب و حمایت دارد که آن هم از دست نویسنده خارج است؛ اما حالا در ارتباط با این کتاب، این مخاطبان هستند که هم برای اینکه بیشتر با فضای این رُمان و ماجراهای داستان آن آشنا شوند و هم، برای اینکه بنده را نسبت به کاری که انجام داده ام، آگاه کنند و بازخوردها را بدانم، باید سراغ این کتاب بروند و آن را مطالعه کنند.
,,
*رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟
, *رسالت هنرمندان در خصوص مسائل مختلفی که درجامعه اتفاق می افتد، مثل همان فتنه سال 88 که اتفاق افتاد، چیست؟,- ببینید، از یک سو، اصلاً یکی از مفاهیم آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، همین است؛ یعنی یک هنرمند، آن چنان دغدغه مند و حق طلب و عدالت خواه باشد که وقتی عدم توزانی در شرایط و فضای جامعه می بیند، ننشیند و منتظر شود تا کسی کاری انجام دهد و یا اینکه منتظر شود تا کسی به او بگوید که چه کارکند؛ باید آستین ها را بالا بزند و با هر توانایی هنری که دارد، وارد میدان شود. الآن چقدر ما هنرمند در عرصه های مختلف هنری داریم که با همان فرمان آتش به اختیار حضرت آقا، دلسوزانه و متعهدانه وارد میدان شده اند و با کمترین امکانات، شبانه روز تلاش می کنند تا با تولیدات هنری مناسب، فضای نامتوازن جامعه را به سمت توازون و بهبود ببرند.
,از سوی دیگر، یک هنرمند، باید دغدغه مند باشد و یک هنرمند دغدغه مند، نمی تواند خود را جدای از جامعه بداند و نسبت به اتفاقات آن، بی تفاوت باشد. هنرمند بی دغدغه یعنی همان هنرمندی که هنر را، فقط برای هنر می خواهد و بس؛ برای چنین هنرمندی، پس جایگاه انسان ها، جایگاه حق و حقیقت طلبی و عدالت خواهی کجاست؟! چنین هنرمندی اگر از انسان و انسانیت و حق حرفی هم بزند، فقط درقالب همان شعار خواهد بود، نه عمل. مسئله حق و حقیقت. عدالت خواهی برای هنرمندان دغدغه مند چنان اهمیت دارد که حتی ممکن است به خاطر به تصویرکشیدن مظلومیتی در گوشه ای از جهان، حالا چه با قلم و چه چه با دوربین و یا ابزارهای هنری دیگر، جان خود را گذاشته اند و به شهادت رسیده اند مثل همان هنرمندانی در دوران هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. حتی در برخی مواقع، چنین هنرمندانی که اعتقادی به «هنر برای هنر» ندارند و هنر را، ابزاری در راه رسیدن به اهداف والا می دانند، مجبور شوند، ابزار هنری شان را مدتی زمین بگذارند و نوع دیگری وارد میدان شوند. به عنوان مثال آن هنرمند عکاسی که در سوریه، وقتی حدود 120 کودک بی گناه سوری، با انفجار انتحاری داعشی ها، به خاک و خون کشیده می شوند، دوربین عکاسی اش را کنار می گذارد و برای نجات کودکان زخمی آن حمله انتحاری می شتابد. اما هستند هنرمندانی هم که اگر با چنین صحنه هایی مواجه شوند، به جای امداد و نجات و یا مقابله با چنین ظلم و جنایت هایی، فقط مشغول ثبت و ضبط تصاویرهنری شان می شوند و حتی ممکن است، عکس سلفی هم بگیرند؛ این یعنی یکی از مصداق های همان هنر را، فقط برای هنر خواستن.
,,
* حرف آخر
, * حرف آخر,نکته ای که مایلم بگویم این است که، وقتی حضرت آقا، در ماه مبارک رمضان فرمودند که من نسبت به فتنه حساسم و تقریباً با مضمونی شبیه این فرمودند که افراد باید موضع خود را نسبت به قضیه فتنه مشخص کنند و بعد هم، فرمان آتش به اختیار را صادر کردند، من خیلی خوشحال شدم که حداقل با استفاده از توانایی هنری خودم و نوشتن این کتاب، مصداقی از همان آتش به اختیارهایی بوده ام و هستم که در راستای مطالبات حضرت آقا و دغدغه های ایشان، کاری کرده ام و بازهم خواهم کرد.
,
, انتهای پیام/ز
,]
ارسال دیدگاه