مدیرکل کتابخانه های عمومی استان سمنان:

• دوشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۶ ۱۱:۲۳
• کد خبر : 1234827

• اخبار
• سایر رسانه ها

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان سمنان با انتقاد از ورود برخی دستگاه های فرهنگی به حوزه کتاب گفت: به عنوان متولی کتاب از موازی کاری در این حوزه رنج می بریم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ نورعلی غلامحسین نیا سماکوش مدیرکل کتابخانه های عمومی استان سمنان در بازدید از دفتر شبکه اطلاع رسانی مرآت ضمن اطلاع از نحوه تولید و انتشار خبر در این رسانه با خبرنگار مرآت به گفتگو پرداخت.

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان سمنان در این گفتگو با تاکید بر اهمیت رسانه ها در ترویج فرهنگ کتابخوانی گفت: شخصا ارتباط زیادی با رسانه ها داشته و دارم لذا با حوزه اطلاع رسانی بیگانه نیستم و معتقدم رسانه ها در عصر کنونی از جایگاه مهمی برخوردار هستند.

بخش اول گفتگوی خبرنگار مرآت با سماکوش را در ادامه می خوانید:

مرآت- در ابتدا در خصوص نهاد کتابخانه های عمومی توضیح دهید.

سماکوش- این نهاد از سال 1385 مستقل شد. نهاد کتابخانه های عمومی پیش از این زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می کرد. از زمانی که این نهاد استقلال پیدا کرد کار ما سخت شد چراکه ساختارهای اداری و نیز سیاستگذاری ها دستخوش تغییرات جدی شدند. اما وظیفه شاخص و مهم اداره کل کتابخانه های عمومی استان ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی با استفاده از امکانات و تجهیزات مختلف است. یک بخش به موضوعات سخت افزاری مربوط می شود و بخش دیگر به موضوعات نرم افزاری. همانطور که از اسم این نهاد بر می آید ما متولی کتابخانه های عمومی هستیم و قاعدتا کتب تخصصی که در دانشگاه ها رایج است به آن معنا در کتابخانه های ما وجود ندارد. کتابخانه عمومی جایی است که اقشار مختلف مردم از هر سن و گروهی بتوانند به کتب مورد نیاز خود در سطح عمومی دسترسی داشته باشند. بسیاری سوال می کنند که چرا برخی کتب تخصصی در این کتابخانه ها وجود ندارد مگر شما کتابخانه نیستید؟ پاسخ این است که بله ما کتابخانه هستیم اما کتابخانه تخصصی نیستیم. در حقیقت ما باید کل جامعه را مدنظر قرار دهیم. ساختارهای ما بویژه بحث ممیزی به گونه ای است که برای تهیه برخی کتب محدودیتهایی داریم و نمی توانیم آنها را برای عموم ارائه کنیم. از منظری دیگر کتبی که ارائه می شود باید از استانداردها و ضوابط مرکز برخوردار باشند.

از طرفی دیگر در بعد نرم افزاری نیازمند سیستم های اینترنتی نوین هستم که البته نیازمند اعتبارات زیادی است. متاسفانه باید این را بگویم که در بخش فرهنگی ما به اولویتها توجه نمی شود و اعتباراتی که به ما تعلق می گیرد بسیار ناچیز است.

مرآت- شاخص های ممیزی این کتب صرفا محتوایی است یا شامل شاخص های شکلی و فنی نیز می شود؟

سماکوش- هر دوی آنها را شامل می شود. طبیعتا برخی کتب به لحاظ محتوایی با فرهنگ جامعه ما سازگار نیستند و از طرفی دیگر ممکن است نوع مطلب، نویسنده و ... نیز با ضوابط ما همخوانی نداشته باشد.

مرآت-  جایگاه نیروی انسانی را در نهاد چگونه ارزیابی می کنید؟

سماکوش- طبیعتا فردی باید در کتابخانه حضور داشته باشد که از توانایی های لازم برای راهنمایی و معرفی کتاب به مراجعه کنندگان برخوردار باشد. ما تلاش می کنیم مانند سیستم های مشتری مدار کاری کنیم تا مراجعه کنندگان به کتابخانه با کتاب از کتابخانه خارج شوند. هرچند با نقطه ایده آل خود فاصله زیادی داریم اما به کتابداران خود توصیه کرده ایم اگر فردی کتاب مورد نظر  خود را در کتابخانه پیدا نکرد کتبی را که می تواند به فرد کمک کند به وی معرفی کنند. همین قضیه نیز به سطح دانش کتابداران ما نیز افزایش یابد. بدیهی است که کتابخوانی ابتدا باید از خود مسئولان نهاد کتابخانه ها آغاز شود تا دیگران نیز به مطالعه ترغیب شوند.

مرآت- لطفا آماری از کتابخانه های تحت نظر خود در استان سمنان ارائه کنید.

سماکوش- در حال حاضر 73 کتابخانه تحت نظر اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان قرار دارد. ما 3 نوع کتابخانه شامل کتابخانه های نهادی، مشارکتی و مستقل داریم. در مخازن این کتابخانه ها حدود 1 میلیون و 300 هزار جلد کتاب نگهداری می شود. همچنین حدود 60 هزار عضو فعال و غیرفعال در کتابخانه های عمومی استان حضور دارند. خوشبختانه استان سمنان از لحاظ تعداد اعضا نسبت به جمعیت در بین استان های درجه 1 کشور قرار دارد. به عبارتی حدود 10 درصد مردم استان سمنان عضو کتابخانه های عمومی هستند. توجه داشته باشید که بسیاری از افراد در کتابخانه های دیگر نظیر دانشگاه ها و یا مدارس عضویت دارند.

در خصوص 3 دسته کتابخانه تحت نظر نهاد نیز باید این توضیح را بدهم که کتابخانه های عمومی نهادی آن دسته از کتابخانه هایی هستند که صفر تا 100 آنها در اختیار ما قرار دارد. کتابخانه های مشارکتی آن دسته ای هستند که همانطور که از اسم آنها مشخص است به صورت مشارکتی بین ما و نهاد یا مجموعه ای دیگر اداره می شوند. کتابخانه های عمومی مستقل نیز کتابخانه هایی هستند که صرفا صدور مجوز و نظارت های آنها توسط ما صورت می گیرد که در استان سمنان 2 کتابخانه به صورت مستقل اداره می شوند.

در حال حاضر 51 کتابخانه نهادی، 20 کتابخانه مشارکتی و 2 کتابخانه مستقل تحت نظر اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان فعالیت می کنند که از این بین 18 کتابخانه در مناطق روستایی استان قرار دارد.

استان سمنان از لحاظ سرانه فضای مطالعاتی در بین 4 استان اول کشور قرار دارد لذا در این خصوص وضعیت به مراتب بهتری نسبت به سایر نقاط کشور داریم.

مرآت- منابع درآمدی و محل تامین اعتبارات نهاد کتابخانه های عمومی چیست؟

سماکوش- سه منبع درآمدی برای نهاد پیش بینی شده است. بخشی از منابع ما از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی تامین می شود که البته عمده این بودجه ها صرف هزینه های جاری می شود. در حال حاضر 144 نفر در بخش های مختلف اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان مشغول به کار هستند که حدود 100 نفر آنها را بانوان تشکیل می دهند.

بخش دیگری از منابع درآمدی ما از محل حق عضویت ها و دیرکردها تامین می شود که مبالغ بسیار ناچیزی است. حتی در مناطق محروم هیچ حق عضویت دریافت نمی شود. همچنین در برخی موارد خیران و نیکوکاران با ما مشارکت می کنند.

اما مهمترین بخش که می تواند مشکلات ما را مرتفع کند و در قانون نیز پیش بینی شده است موضوع اختصاص نیم درصد درآمدهای شهرداری ها به کتابخانه های عمومی است. فرض کنید بودجه شهرداری یکی از شهرهای استان در سال 96 حدود 150 میلیارد تومان باشد. نیم درصد آن حدود 700 میلیون تومان خواهد شد که این مبلغ به کتابخانه های عمومی همان شهر اختصاص می یابد.

متاسفانه باید عرض کنم که بسیاری از شهرداری های استان نسبت به اجرای این قانون کوتاهی می کنند. البته برخی شهرداری ها پرداخت هایی انجام می دهند اما نه به اندازه نیم درصد پیش بینی شده در قانون! طبیعتا این امر در روند کار ما ایجاد اختلال می کند. اما اتفاقی که در قانون نیز پیش بینی شده است آن است که نهاد کتابخانه های عمومی می تواند راسا و مستقیما طلب خود را از درآمد شهرداری ها برداشت کند.

اما مشکل این امر چیست؟ آنکه اگر این مطالبات توسط نهاد در مرکز برداشت شود توزیع آن به صورت کشوری انجام می گیرد و الزاما آن درصد که حق استان است به کتابخانه های استان باز نمی گردد چراکه در بروکراسی اداری دچار تحولات می شود.

مرآت- امکان ورود استاندار به این موضوع وجود ندارد؟

سماکوش- اتفاقا استاندار محترم نیز به این موضوع ورود پیدا کردند. در اولین ملاقاتی که بنده با دکتر خباز داشتم ایشان گفتند چرا این بودجه مستقیما به شما پرداخت نمی شود و چرا وقتی قرار است به شما پرداخت شود اینقدر کش و قوس برای آن ایجاد می کنند؟ خوشبختانه آقای استاندار در این خصوص به شهرداری های استان دستور دادند و پس از آن شاهد تحولات جدی در این خصوص بودیم که لازم می دانم از ایشان تشکر کنم.

 مرآت- در خصوص جلب مشارکت های مردمی چه دیدگاهی دارید؟

سماکوش- شدیدا به تشویق خیران برای ساخت کتابخانه اعتقاد دارم. ببینید امروز در جامعه ما فرهنگ سازی مناسبی برای ساخت مدرسه توسط نیکوکاران صورت گرفته است اما برای جذب خیران به ساخت کتابخانه کمتر تلاش شده است. همین الان اگر از شما سوال کنند که یک مدرسه که توسط خیران ساخته شده باشد را نام ببرید به سادگی چند مدرسه را نام خواهید برد اما آیا می توانید از کتابخانه ای نام ببرید که توسط خیران ساخته شده باشد؟ چرا جامعه ما این موضوع را امر خیر نمی داند؟ چرا عواملی را که به ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی منجر می شود در جامعه ما به عنوان یک خیر و معروف شناخته نمی شوند؟ معتقدم جامعه ما به سمتی می رود که منافع آنی و زودگذر برای آن اهمیت یافته است و نه منافع بلندمدت و عمیق. فرزند من و شما هیچگاه یک شبه کتابخوان نخواهد شد لذا باید به کتاب و کتابخوانی بیش از پیش اهمیت دهیم. آیا در جامعه ما از ظرفیت کتابخانه ها برای اوقات فراغت به خوبی استفاده می شود؟ کدام شخصیت کشور به اندازه مقام معظم رهبری بر کتاب و کتابخوانی تاکید دارند؟ سایر مسئولین ما چه اندازه به فرهنگ کتاب و کتابخوانی اهمیت می دهند و خودشان عامل به آن هستند؟

البته ما انجمن خیرین کتابخانه ساز در استان داریم اما به اندازه انجمن های خیرین مدرسه ساز نقش پررنگی ندارند که البته این امر نیازمند جذب و تبلیغ امر کتابخوانی است.

قطعا تحقق این امر نیازمند تغییر نگرش عمومی نسبت به کتاب و کتابخانه است که رسانه ها در این خصوص می توانند نقش ایفا کنند.

مرآت- مشکلات دیگر حوزه کتاب و کتابخوانی چیست؟ بویژه در حوزه ساختاری؟

سماکوش- یکی از مشکلات اصلی کار خود را موازی کاری برخی دستگاه های فرهنگی در حوزه کتاب می دانیم. نهادی آمده است و در یک مراسم از کتابی رونمایی کرده است بدون اینکه ما را به عنوان متولی امر کتاب دعوت کند! سوال ما این است که آیا کتابی که رونمایی می شود از لحاظ فنی ویژگی های لازم را دارد؟ اگر رونمایی از یک کتاب به همین سادگی است که هرکس می تواند کتاب منتشر کند! موازی کاری در بسیاری های دستگاه های فرهنگی ما به تعدد رخ می دهد. این موضوع به ساختار حاکمیتی در حوزه فرهنگ باز می گردد که وظایف به درستی مشخص نشده است. در حقیقت هرچیز باید سرجای خود قرار بگیرد. موضوع دیگر آنکه خود مسئولین فرهنگی ما تا چه اندازه عامل به انجام این تکالیف هستند؟

بخش دوم این گفتگو در روزهای آینده منتشر خواهد شد.

مصاحبه و تنظیم: مسعود تبریزی

عکس: محمد نجم

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #