دادههای باز میتوانند در شفافیت عملکرد دولتها نقش مهمی ایفا کنند و شرایط اجتماعی بسیار بهتری را برای شهروندان یک جامعه فراهم کند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خبرگزاری علم و فناوری از استان مرکزی، کنفرانس (IODC) یا همان کنفرانس جهانی داده باز (International Open Data Conference) که امسال در روزهای ۱۵ و ۱۶ مهرماه سال جاری در مادرید اسپانیا با شعار «اهداف جهانی، تأثیرات محلی» برگزار شد دارای اهمیتهای بسیاری در زمینه علم و فناوری است. اما اهمیت این کنفرانس چیست و اصلا از مفهوم «داده باز» و کاربردهایش چه میدانید؟
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, خبرگزاری علم و فناوری از استان مرکزی,در پاسخ به این سوالات ابتدا باید بدانیم داده باز چیست؟ باید گفت عنوان «داده باز»، به دادههایی اطلاق میشود که به صورت رایگان و آزاد در اختیار همه قرار دارد تا بتوانند از آن استفاده کنند و به هر صورت و فرمت دلخواهی به نشر آن بپردازند.
,«داده باز» دارای محدودیتهای مربوط به حق کپی رایت، یا موارد محدودکننده مشابه آن نیست و مفاهیم مشابهی با دیگر جنبش های باز (Open)، نظیر نرم افزارهای متن باز (Open Source) درست مشابه آنچه در سیستم عامل اندروید شاهد آن هستیم- یا محتوای آزاد (Open Content) دارد.
,همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، دادههای باز اغلب از جنس بیگ دیتا (کلان داده) هستند، با این حال مجموعه دادههای کوچک میتوانند بصورت باز منتشر شوند. به همین دلیل این دو تعریف از هم متمایز هستند.
, .,,
, , ,
,
شاید این سوال در ذهنتان بوجود آمده باشد که این دادههای باز چه کاربردی دارند؟ در پاسخ به این سوال میتوان از یکی از سخنرانیهای تد (TED) که از سوی «تیم برنرزلی» اجرا شد کمک بگیریم. او از فواید این دادهها میگوید و در مثالهایش میگوید: سایت (Open Street Map) سایتی است که در آن کاربران آزادند، نقشه هر مکانی را ویرایش کنند و به کمک اطلاعات آزادی که همه کاربران دارند نقشهای از کل جهان روز به روز در حال تکمیل شدن است. اما اتفاق جالبی که در این سایت رخ داد مربوط به سال ۲۰۰۹ و زلزله هائیتی است. نقشه شهر پورتو پرنس در این کشور قبل از زلزله، نقشه دقیق و مناسبی مانند نقشه شهرهای بزرگ و پر جمعیت شناخته شده مانند نیویورک نبود. اما بلافاصله بعد از رخ دادن زلزله، شرکت تجاری (GeoEye) تصاویر ماهوارهای را از هائیتی را به عنوان داده باز برای استفاده همگان منتشر کرد و بلافاصله افراد مختلفی از سراسر جهان که امکان و توان نقشهکشی را داشتند با کمک این تصاویر ماهوارهای شروع به ویرایش نقشه این شهر در سایت (Open Street Map) نمودند و به سرعت این نقشه را ساختند. آنها به کمک قرار دادن نقطههای آبی رنگی بر روی نقشه محل استقرار و کمپ افراد آسیب دیده و بی سرپناه را مشخص کردند. این کار یک نقشه پویا، آنلاین و دقیق را به وجود آورد که بلافاصله محلهای استقرار افراد بی سرپناه را نشان می داد. در نتیجه این نقشه به سرعت به بهترین نقشه برای کسانی که عملیات امداد را در پورتو پرنس انجام میدادند، تبدیل شد و تیمهای نجات از همین نقشه بر روی دستگاه های GPS خود استفاده میکردند. این نقشه به مرور تبدیل به یک نقشه فوق العاده از راههای مسدود شده، ساختمانهای آسیب دیده و حتی اقلام مورد نیاز تیمهای نجات و امداد در مناطق مختلف شد.
, (TED) , (Open Street Map) , GPS , .,خب این فقط یک مثال بود که قدرت «داده باز» را به ما نشان میدهد. اما دادههای باز می تواند در شفافیت عملکرد دولتها نقش مهمی ایفا کنند و شرایط اجتماعی بسیار بهتری را برای شهروندان یک جامعه فراهم کند و اصطلاحا دولتها درون یک اتاق شیشهای قرارخواهند گرفت تا هم در سرعت عمل فرآیندهای اجرایی شاهد رشد و تسریع کارها باشیم، هم اینکه مواردی مانند فساد، رانت و غیره به شدت کاهش مییابد یعنی به نوعی این را هم میتوان گفت که داده های باز در شفافیت عملکرد اقتصادی دولتها هم نقش مهمی ایفا می کنند.
, .,باید بدانیم که در حقیقت این «داده باز» باعث ایجاد مفاهیم جدیدی مثل دولت باز (Open Government) شده است و یکی از اصول هشتگانه دولت باز همین میزان دسترسی مردم به داده باز است که در زمینههای مختلف مالی، سلامت، حمل و نقل، انرژی، آموزش و غیره بطور بالقوه برآورد می شود که حدود ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیارد دلار ارزش اقتصادی را به همراه خواهد داشت.
, (Open Government) , .,البته بسترسازی برای «داده باز» اصولا باید از سوی دولتها انجام شود تا بتوان ارزش استخراج شده از سوی دادهها را به صورت واقعی مورد استفاده قرار داد.
, .,,
, , ,
,
آمریکا و انگلیس صدر نشین داده باز
, آمریکا و انگلیس صدر نشین داده باز, آمریکا و انگلیس صدر نشین داده باز,«بنیاد دانش باز» بریتانیا، شاخص دادههای باز و رابطه این شاخص با تولید ناخالص داخلی، شاخص توسعه انسانی و شاخص درک فساد را بر روی گروهی از کشورها مورد بررسی قرار داده است.
, .,در بررسی شاخص داده باز، دسترسی به اطلاعات در ۱۰ زمینه کلیدی زیر مورد بررسی قرار می گیرد:
, :,مخارج دولت
,بودجه دولت
,نتایج انتخابات
,جدول زمانی حمل و نقل
,میزان آلودگی
,ثبت شرکتها
,آمار ملی
,تصویب قانونها
,کدپستیها
,دسترسی به نقشه ملی
,در این رتبه بندی که میان ۷۰ کشور مختلف انجام شد، انگلیس و آمریکا توانستند رتبههای نخست را به ترتیب کسب کنند. رتبههای بعدی به ترتیب به دانمارک، نروژ و هلند اختصاص داده شده است.
, .,ایران و حرکت به سمت داده باز
, ایران و حرکت به سمت داده باز, ایران و حرکت به سمت داده باز,ظرف چند سال گذشته شاهد آن هستیم که کشورمان هم به سمت فعالیت در حوزه داده باز رفته است.
, .,از نمونه بسترهای ایجاد شده در این خصوص میتوان به پرتالهای «داده باز» اشاره کرد که در رویکرد نهادهای دولتی کشورمان شاهد هستیم تا پرتالهای مختلفی در این حوزه در حال راه اندازی است. اما برای مثال راه اندازی «درگاه دولت الکترونیک یا همان پنجره واحد خدمات دولت هوشمند» میتواند شروعی برای این فرآیند باشد یا حتی میتوان به راه اندازی شبکه ملی اطلاعات که حدود یک سال پیش مراسم رونمایی فاز نخست آن برگزار شد اشاره کرد که به گفته مسئولان یکی از اهداف مهم آن زمینه سازی برای بروز و نمود بستر «داده باز» در کشورمان است.
, .,حال با گذشت یک سال از اقدامات دولت در راستای استفاده از «داده باز» به منظور شفافیت عملکرد خود باید بررسی کنیم که آیا این وقت و هزینهای که در این راه خرج شده تاثیر مثبتی هم داشته یا خیر؟ آیا ایران در این زمینه هم میتوانند مانند سایر حورههای علم و فناوری در سطح جهان حرفی برای گفتن داشته باشد؟
,انتهای پیام/ط
]
ارسال دیدگاه