عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: به واسطهی اینکه در خصوص زندگی مشترک و همسر گزینی آموزشی به فرزندان خود ارائه نمیدهیم،بسیاری تجرد را به خاطر ترس از انتخاب برگزیدهاند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛به نقل از آناج، در بخش نخست این گفتوگو با حجت الاسلام دکتر فرج الله هدایتنیا خواندیم که کتاب "الگوی سوم الگوی رفتاری زن در خانواده و جامعه" در پی تدوین رفتار مطلوب زنان در جامعهی اسلامی است که در آن به بسیاری از شبهات و سوالهای بدون پاسخ مورد توجه قرار گرفته است. بخش دوم این گفتوگو را در ادامه میخوانید؛
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, آناج, , نخست این گفتوگو با حجت الاسلام دکتر فرج الله هدایتنیا, نخست این گفتوگو با حجت الاسلام دکتر فرج الله هدایتنیا,آناج: قبول دارید که تا کنون علمای ما کمتر به تبین وظایف مردان پرداختهاند و همواره این بایدهای زنان بوده که بیان شده است؟
, آناج: قبول دارید که تا کنون علمای ما کمتر به تبین وظایف مردان پرداختهاند و همواره این بایدهای زنان بوده که بیان شده است؟, آناج: قبول دارید که تا کنون علمای ما کمتر به تبین وظایف مردان پرداختهاند و همواره این بایدهای زنان بوده که بیان شده است؟,توجه گزینشی به آموزههای دینی این بلا را برسر ما آورده و اتفاقا این مسئله هم ربطی به دین ما ندارد. یکی از احادیثی که توسط وعاظ ما در منابر بیشتر پرداخت میشود این هست که زنی که با زبان شوهرش را آزار دهد فلان عقوبتها را دارد.... اما خوب این حدیث ادامه هم دارد. در ادامه بیان شده است که اگر مردی هم همسرش را با زبان آزار دهد دچار همان عقوبتها خواهد شد. ولی متاسفانه فقط غالب وعاظ ما وقتی بخش اول را خوندند بخش دوم را رها میکنند.
,آیا دین ما ویژگیهای شوهر خوب را تبیین کرده است؟
, آیا دین ما ویژگیهای شوهر خوب را تبیین کرده است؟, آیا دین ما ویژگیهای شوهر خوب را تبیین کرده است؟,شرح لُمعه کتابی درسی است که در حوزههای علمیه تدریس میشود. وقتی این کتاب توسط یک خانم خوانده شود دچار شبهاتی میشود زیرا مشخص است که نویسنده فقط سر و کارش با آقایان است. به طور مثال گفته شده است که اگر میخواهی همسری اختیار کنی، همسر خوب چطور آدمی هست. حالا اگر خانمی در پی انتخاب شوهر باشد دین ما آیا ویژگیهای شوهر خوب را نگفته است؟ چرا اتفاقا گفته است. پس چرا در این کتابهای درسی آثاری از اینها وجود ندارد؟
,دلیلش واضح است چون این کتاب در دورهای نوشته شده است که خانمها در کلاسهای درس حضور نداشتند. در همان دورهی خانه نشینی و مثلا در چهار دیواری خانه بودهاند و مدرس برای آقایان تدریس میکرده است.
,, ,
ولی ما روایاتی داریم که اگر مردی به خواستگاری دخترتان آمد و دیندار و از جهت عقیده سالم هست دختر بدهید و اگر شارب الخمر هست بهش دختر ندهید. روایات زیادی در خصوص ویژگیهای شوهر خوب وجود دارد.
,برخی مدعیاند دین در خصوص خانمها کوتاهی کرده است در حالی که این حرف اشتباه محض است. دین به ذات خود ندارد عیبی این کوتاهی ماست که به نام دین تمام میشود. اگر کتابی در دورانی نوشته شده که مخاطبش آقایان بوده امروز باید به روز رسانی شود در جایی که مخاطب خانم هم وجود دارد و هم مطالبهگری میکند. الان وقتی بنده در جمعی حضور پیدا میکنم که ترکیب جمعیتی برابر زن و مرد وجود دارد، دیگر نمیتوانم تنها خطاب به آقایان صحبت کنم. در این جمع حتما وظایف آقایان را هم میگویم.
,دین همانطوری که میگوید شربت آبی که خانم به شوهرش میدهد هزاران ثواب دارد یا زنی که هفت شبانه روز خدمت شوهر را به جا بیاورد هفت درب جهنم به رویش بسته میشود، همان دین میگوید مردی که برای رفاه خانواده تلاش میکند هر عرقی که میریزد ثوابی چون جهاد در راه خدا دارد.
,آناج: به بحث اشتغال اشاره شد؛ شبههای اخیرا توسط برخی طرح شد بر این مبنا که زنی که شاغل است از درآمد خود نمیتواند بدون اذن شوهر خرج نماید، آیا این امر منطبق بر دستور دین است یا باز هم برداشتهای نادرست از روایات است؟
, آناج: به بحث اشتغال اشاره شد؛ شبههای اخیرا توسط برخی طرح شد بر این مبنا که زنی که شاغل است از درآمد خود نمیتواند بدون اذن شوهر خرج نماید، آیا این امر منطبق بر دستور دین است یا باز هم برداشتهای نادرست از روایات است؟, آناج: به بحث اشتغال اشاره شد؛ شبههای اخیرا توسط برخی طرح شد بر این مبنا که زنی که شاغل است از درآمد خود نمیتواند بدون اذن شوهر خرج نماید، آیا این امر منطبق بر دستور دین است یا باز هم برداشتهای نادرست از روایات است؟,نکتهی نخست اینکه اسلام توجه به نیازهای همسر را بر عبادات غیر واجب ترجیح داده است. این نمایانگر خانوادهگرایی است که نه فقط در مورد زن بلکه در مورد مرد نیز گفته شده است.
,نظر اسلام راجع به اعتکاف آقایان در مسجدالحرام یا حضور در کنار همسر و فرزندان
, نظر اسلام راجع به اعتکاف آقایان در مسجدالحرام یا حضور در کنار همسر و فرزندان, نظر اسلام راجع به اعتکاف آقایان در مسجدالحرام یا حضور در کنار همسر و فرزندان,همان دین که گفته است روزه مستحبی زن بدون اجازه شوهر صحیح نیست همان دین میگوید اگر مردی در کنار خانوادهاش بنشیند پیش خدا دوست داشتنیتر است از آن که در مسجد النبی معتکف شود. یعنی مرتبه و مقام اعتکاف آنهم در بهترین نقطهی روی زمین را برابر با حضور در کنار خانواده ذکر کردهاند.
,اسلام مرد را خطاب قرار داده و گفته اگر میخواهی در بهترین نقطهی روی زمین معتکف شوی اما از سوی دیگر همسرت به سبب نبود تو معترض و رنجیده خاطر میشود، افضل اعمال حضور در کنار خانواده و ایجاد فضای توأم با آرامش است زیرا این نزد خدا دوست داشتنی تر است. این مطلب بیانگر آن است که نگاه اسلام در رابطه با توجه به نیازهای خانواده به جنس و جنسیت ربطی ندارد.
,آیا زن برای هزینه دسترنج خود به اذن شوهر نیاز دارد؟
, آیا زن برای هزینه دسترنج خود به اذن شوهر نیاز دارد؟, آیا زن برای هزینه دسترنج خود به اذن شوهر نیاز دارد؟,و اما در مورد مسئله مورد سوال، چه کسی گفته است که اگر زن صاحب درآمد است این درآمد را باید در اختیار شوهرش قرار دهد کجای دین ما گفته شده است؟ یک کلیپ در حال انتشار است که در آن گفته شده اسلام خواسته زن به لحاظ مالی به شوهر وابسته باشد. در بخش دیگری سخنران میگوید من زنان پزشک یا استاد دانشگاهی میشناسم که درآمد خود را دو دستی تقدیم همسرانشان میکنند و وقتی پول لازم دارند، از آنها میگیرند!
,برای پاسخ این مسئله به قرآن رجوع میکنیم؛ خداوند در قرآن میفرماید "للرجال نصیب من ما اکتسبوا و للنساء نصیب من مااکتسبن" زن و مرد بهرهای از دست رنج خودشان را دارند و بعد همین قرآن در جای دیگر برای مردها میفرماید "مهریه زنها را برای خودشان بدهید" حالا زنی که چه به سعی خودش درآمد دارد چه به صورت قهری از طریق قانون ارث، به او ارث رسیده این زن در هزینه کردن درآمد خودش استقلال مالی نباید داشته باشد؟
,زن هم اهلیت حقوقی دارد، یعنی بتواند معامله کند فروشنده باشد خریدار باشد؛ بتواند در آمد داشته باشد هم استقلال مالی دارد یعنی اگر بخواهد از درآمدش تصرفاتی داشته باشد اختیار تام دارد.
,تنها مسئلهای که در روایات ما هست و فقها به آن فتوا دادهاند مسئله نذر است و این حکم خاص میباشد و آن هم دو دسته است؛ برخی میگویند نذر مالی زن از اموال خودش باید با اجازه شوهر باشد و بعضیها هم میگویند اگر حقی از شوهر را ضایع میکند باید با اجازه شوهر باشد و الا اگر زن به گونهای عمل کند که هیچ حقی از شوهر را ضایع نکند، ایرادی ندارد. مثلا فرض میکنیم یک خانمی نذر کرده است که اگر فلان مشکلاش را خداوند برطرف نمود به فلان شماره حساب مبلغی پول بزند. آیا زن بخواهد بخشی از حقوقش را به یک موسسه خیریه هزینه کند این کار نیازمند تضییع حق شوهر هست؟ آقای مکارم میفرمایند "نذر مالی زن اگر حقی از شوهر را تضییع نکند اجازه شوهر لازم نیست ولی بعضی از فقها گفتند نذر مالی کلا نیازمند به اجازه شوهر هست ولی این فقط در نذر هست".
,در قانون مدنی ما آمده است؛ زن در دارایی خود مستقل هست و هر تصرفی را که بخواهد میتواند انجام دهد. مراد آن سخنران در آن کلیپ مسئلهی اخلاقی بوده است نه بحث حقوقی؛ به این معنا که (البته بنده موافق نیستم به این حرف که خداوند خواسته است زن به لحاظ مالی به شوهر وابسته باشد گویی این که میخواهیم نتیجه گیری کنیم که زن وقتی وضع مالیاش خوب شد روحیه طمرد دارد پس باید زن را در فقر نگه داشت تا مطیع باشد و این کار خوب و پسندیدهای نیست. مابه زن میتوانیم بگوییم تو مستقل باش از لحاظ مالی ولی از لحاظ اخلاقی خانوادهگرا باش. خانواده گرایی اتفاقا شاخصش این است. اخلاق هم یک طرفی نیست و به زن میگوید که تو همهی در آمدت را برای رفاه شوهرت هزینه کن، به مرد هم میگوید تو برای رفع نیازهای همسرت کم نگذار) آیا اخلاق تایید میکند که شوهر داراییاش را مخفی کند و از وضعیت مالی هیچ چیزی نگوید؟ و البته که این را اخلاق تایید نمیکند و نگاه اخلاق فرق میکند. نگاه اخلاق به همان زنی که میگوید تو اگر قرار است از خانه به بیرون بروی با هماهنگی شوهر باشد، همان اخلاق به مرد هم میگوید که شب اگر در خانه نباشی با خانواده ات هماهنگ کن و به آنها اطلاع بده.
,, ,
آناج: بین جوانان خانوادهگریزی در حال رشد کردن است به نظر شما کدام خلا اساسی جوانان را به این سمت سوق دادهاست؟
, آناج: بین جوانان خانوادهگریزی در حال رشد کردن است به نظر شما کدام خلا اساسی جوانان را به این سمت سوق دادهاست؟, آناج: بین جوانان خانوادهگریزی در حال رشد کردن است به نظر شما کدام خلا اساسی جوانان را به این سمت سوق دادهاست؟,ما دلایل متعددی برای این داریم؛ گروه زیادی از کسانی که مجرد هستند مایل به ازدواج هستند ولی تجرد ایشان ناخواسته است و اینها خانواده گریز نیستند؛ برخی نیز میگویند که حضرت معصومه (س) مجرد بوده و ماهم میخواهیم به او تاثی کنیم. در حالی که تجرد حضرت معصومه(س) هم براساس نتیجههای به عمل آمده اختیاری نبوده است .چون پدر بزرگوارشان در زندان و مورد غضب دستگاه خلافت بوده است از سوی دیگر به شدت خانواده امام تحت حفاظت بود و کسی جرات نداشت نزدیک خانواده امام (ع) شود. نه تنها حضرت معصومه (س) بلکه دیگر خواهرانش هم ازدواج نکردند به جز یکی از این ها؛
,یا مثلا تاثی به حضرت مریم (س) میکنند. حضرت مریم نذر شده بود که خادم خانه خدا باشد اصلا نمیتوانسته با آن وضعیت تشکیل خانواده بدهد یا استناد میکنند به تجرد حضرت عیسی (س)؛ طی تحقیقاتی که انجام دادم به این امر رسیدم که جوانان علاقه به ازدواج دارند ولی موانعی در سر راه دارند که البته این موانع را باید نظام برطرف میکرد. همانطوری که عرض شد خدمت سربازی، مسئله اشتغال باید سامان دهی میشد، قراردادهای کوتاه مدت مانع ازدواج است. این جوان با خودش میگوید قرارداد من 6 ماهه است بعد 6 ماه چی کاری خواهم کرد؟
,آیا تجرد امتیاز و تاهل نقطهی منفی زندگی هر فرد است؟
, آیا تجرد امتیاز و تاهل نقطهی منفی زندگی هر فرد است؟, آیا تجرد امتیاز و تاهل نقطهی منفی زندگی هر فرد است؟,اما یک سری هم کسانی هستند که مجرد هستند اما تجرد را ارزش میدانند از تاهل فرار میکنند و اینها ناشی از تفکرات فمنیستی و مکاتب رقیباند. اینها یک موج رسانهای را راه انداختند که تجرد یک امتیاز است و تاهل یک نقطه منفی است و اساسا چرا باید متاهل شد؟ ازدواج مسئولیت آفرین هست و برای مرد منافع کمتری دارد و مضرات بیشتری؛ جناب آقای مطهری میفرماید "ازدواج برای یک عدهای پایان دوران محرومیت هست و برای یک عدهای آغاز دورهی محرومیت" آن کسی که میگوید من میتوانم براساس اصل تنوع طلبی هر وقت بخواهم رابطه طرف مقابلم را عوض کنم بدون اینکه تعهد و مسئولیتی برعهدهی من باشد؛ من چرا باید وارد یک تعهدی بشوم که برای من مسئولیت می آورد و محدودیت ایجاد میکند؟
,تجرد به خاطر تنوع طلبی
, تجرد به خاطر تنوع طلبی, تجرد به خاطر تنوع طلبی,این در واقع مسئولیتگریزی هست میل به راحت طلبی هست میل به تنوع طلبی و اصل لذت پذیری و این همان تاثیر پذیری از فرهنگ مهاجم است.
,ما در حوزه مقابله با این فکر کوتاهی کردهایم انفعال داریم که ادبیات ما جذاب نبوده است. رهبری هم مطالبه کرد از همه دانشگاهیان و اساتید و گویندگان و پژوهشگران که با این موج فمنیستی نه برخورد تدافعی، بلکه برخورد تهاجمی داشته باشید. ما البته در این زمان یه مشکل هم داریم به نام ازدواج هراسی؛ به این معنی که گروهی از دختران و پسرانی که ازدواج نکردهاند از ازدواج هراس دارند. باید ببینیم این هراس از کجا ایجاد شده است؟ اضطراب شناخت دارند. در زندگی شهری که آدمها روحیه تظاهر و خود نمایی دارند اعتمادها کم شده است. امروزه یکی از دغدغههای اصلی دختران جوان شوهر مناسب هست و بالعکس.
,ترویج ازدواج هراسی به واسطهی عدم شناخت طرفین
, ترویج ازدواج هراسی به واسطهی عدم شناخت طرفین, ترویج ازدواج هراسی به واسطهی عدم شناخت طرفین,اگر همین الان از صد نفر تحصیل کرده دانشگاهی که واحد درسیِ دانش خانواده را گذراندهاند، بخواهیم معیارهای انتخاب همسر را بیان کنند، نخواهند توانست پاسخ درستی ارائه دهند زیرا یا خیلی کم در این خصوص بحث شده و یا منابع در دسترس آنها نبوده است. حداقل قابل رقابت با آن موجی که آن طرف وجود دارد نیست و البته جالب اینجاست که درس دانش خانواده در دانشگاه جایگزین درس کنترل خانواده شده است.
,خروجی این درس باید این باشد که دانشجو بعد از فراغت تحصیل اگر بخواهد ازدواج کند مهارتهای لازم را بتواند یاد گرفته باشد ولی بنابر پرسوجوهایی که کردم این درس برای دانشجویان جذاب نیست،چرا ؟ چون آنهایی که برای تدریس این درس آمدهاند مهارت و یا اصلا رشته درس تدریس شان مطابق با این درس نیست و این خیلی بد است. بالاخره ما شاهد ازدواج هراسی هستیم و دلیلش هم اضطراب از شناخت هست و فرد با خودش میگوید که من میترسم که فریب بخورم چون میداند که یک انتخاب غلط چه پیامدهایی میتواند داشته باشد.
,حالا فرض کنیم یک آقایی ازدواج غلط انجام داده است و این ازدواج به شکست انجام میده. پیامد های اقتصادی یک ازدواج به طلاق انجامیده برای یک مرد چقدر است؟ این آقا باید گرفتار اقساط مهریه باشد و این کار ماهها به طول می انجامد و سوال این است که آیا این آقا باز دوباره ازدواج خواهد کرد؟ بدتر اینجاست که چند نفر دیگر را هم از این کار منع خواهد کرد و همین سوال در مورد زن هم مطرح است. اگر خانمی ازدواج ناموفق داشته باشد چقدر طول میکشد تا این خانم بتواند خودش را از این ازدواج غلطی که سلب آرامش کرده است برهاند.
,, ,
الان ما در کشور حدود 3 میلیون خانم داریم که تجرد دوباره داشتهاند؛ الان سوال بر سر این است که چرا در کشور این 3 میلیون خانم فرصت دوباره ازدواج پیدا نکرده اند؟ بعضی از اینها فرصت ازدواج ندارند و بعضی هم فرصت ازدواج دارند ولی دچار ترس هستند و این جا بنده هم یک نکته آماری هم بگویم این که ما کسانی را که سابقه ازدواج را ندارند را در 3 طیف سنی طبقه بندی میکنیم. آنهایی که در سن متعارف ازدواج هستند بین 28 یا 29 نهایت زیر 30 سال هستند بالای 11میلیون نفر که متشکل از زن و مرد هستند. دسته دوم گروهی هستند که از سن متعارف ازدواج عبور کردهاند ولی در سن تجرد قطعی نیستند یعنی هنوز به ازدواج فکر میکنند اینها هم بین 30 تا 50 سال طبقه بندی شدهاند که حدود 1میلیون و سیصد هزار نفر هستند و نسبت زن و مرد در اینجا یک سوم هست یعنی زنها سه برابر مردها هستند به عبارت دیگر به ازای هر زن جوان که سابقه ازدواج ندارد و از 30 سال هم عبور کرده است ما یک مرد در همین بازهی سنی داریم و این یک بحرانی را برای دختران در این سن ایجاد کرده است.
,براساس تحقیقاتی که انجام شده بخشی از این مسئله در بی بیتدبیری خانواده است چون اغلب اینها زمانی که پیشنهاد ازدواج داشتند گفتند میخواهیم درس بخوانیم یعنی دغدغه اصلی اینها درس بوده و ازدواج در اولویت دوم قرار داشته و الان تحصیلات به پایان رسیده و ازدواج اولویت اول شده ولی شرایط دیگر فرق کرده است و پیشنهاد ازدواج برای آن دختر نیست و یک گروه سنی هم هستند که 50 سال را عبورکردهاند و سابقه ازدواج ندارند و در این طیف نیز خانمها یک و نیم برابر آقایان هستند و این آمارها یک هشدار جدی به خانواده و یک آسیب جدی اجتماعی است.
,یک مشکل دیگر هم هست که نظریه خانه نشینی است . زن با خودش میگوید من اگر ازدواج کردم دیگر نه میتوانم تحصیل کنم نه کار کنم و همین فکر مانع ازدواج میشود و این ها به هم تنیده هستند. بنابراین الان ما در وضعیتی هستیم که جامعه مجردهای ما رقم بسیار بالایی هستند و دوم این که ازدواج نمیکنند به خاطر اندیشههای فمنیستی یا این تفکر که تجرد ارزش هست و دیگری اینکه از ازدواج هراس دارند .
,آناج : آیا در این سالها تغییراتی داشتیم به نفع خانمها و اینکه وضعیت حقوقی خانمها چگونه است؟
, آناج : آیا در این سالها تغییراتی داشتیم به نفع خانمها و اینکه وضعیت حقوقی خانمها چگونه است؟, آناج : آیا در این سالها تغییراتی داشتیم به نفع خانمها و اینکه وضعیت حقوقی خانمها چگونه است؟,بعد از انقلاب تحولات حقوقی بسیاری در مورد خانم اتفاق افتاده است به جز در چند مورد که ما بازگشت به عقب داشتیم که آن ها به دلیل شبهاتی بود که از نظر شرعی وجود داشت که البته این در اواخر حل شده است.
,اصل 21 اشاره دارد به این که نظام باید حقوق زن را در جمیع جهات مادی و معنوی احیا کند و دیگر این که ما در مجلس میبینیم به تدریج سلسه قوانینی تصویب شدهاند که حقیقتا تحول اساسی درحقوق زن دارد.
,قانون گذار آمده است قانون را اصلاح کرده است که اگر زن مهریهاش، مهر رایج هست با توجه به شاخص تغییرات کالا و بهای آنها که در اصطلاح میگوییم تعدیل مهریه به نرخ روز، انجام دهد. پس در واقع زن الان بعد از انقلاب مهریه را میتواند به نرخ روز بگیرد هرچند فرهنگ حاکم بر کشور ما این است که مردها جان میدهند ولی مهریه را نمیدهند یعنی دارایی شان را مخفی میکنند.
,قانون دیگری هم تصویب شد در مسائل اقتصادی که نفقه زن تعریف شده است مثلا در ماده 1307 قانون مدنی مصادیق نفقه را توسعه داده است و گفته است نفقه زن عبارت است از همه نیاز های متعارف و متناسب با زن و باز قانون دیگری هم تصویب شده است که اگر زن بعد از یک دوره زندگی مشترک اگر طلاقی اتفاق بیفتد به لحاظ مالی آسیب پذیر هست یعنی مثلا اگر بخواهد خانهای اجاره کند این زن چیزی ندارد. در تبصره 336 قانون مدنی به زن حق داده است که اجرت خدماتی را که در دوران زوجیت انجام داده است مطالبه کند .
,حقیقتا بعد از انقلاب جمهوری اسلامی قدم های خوبی را برداشته است خوشبختانه رهبری عزیز و امام (ره) در بحث حقوق زن صاحب ایده و دغدغه هستند . حتی بعضی از این قانون ها بنابر نظر رهبری تغییر کرده اند.
,البته ما در این جا یک سری دغدغه هایی هم داریم و این نگرانی هم وجود دارد که این موج تحول خواهی به قیمت افتادن در دام یک سری نیاز های کاذب باشد که خوب اینها نیز بحث مفصلی دارد که در این گفتوگو مجال پرداخت به آن نیست.
,انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه