فراموشی فرهنگ سنتی ازدواج در بام ایران!

سنت هایی ازدواجی که می شود از آنها هزاران کتاب نوشت امروز جای خود را به سایر فرهنگ ها داده است که نشانی از سنت های چندین هزار ساله بختیاری ندارد.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کوهرنگ خبر، زمانی نه چندان دور، صدای زیبای دهل و سورنا آمیخته در رقص زیبای مردان و زنان در زیر سایه کلاه، چوغا و قر، مینا و لچک بختیاری تنها از سنت هایی حکایت دارد که امروز جای خود را به مشتی لباس غرب زده، موسیقی با تلفیقی آهنگ های زیر زمینی داده است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, کوهرنگ خبر, کوهرنگ خبر,

سنت های ازدواجی که می شود از آنها هزاران کتاب نوشت امروز جای خود را به سایر فرهنگ ها داده است که نشانی از سنت های چندین هزار ساله بختیاری ندارد.

یکی از سنت‌های پسندیده در همه جای دنیا امر ازدواج است که هر قوم و ملت برای این امر رسم و سنن خاص خود را داراست و نحوه خواستگاری و مراسم ازدواج و هدایایی که عرضه می‌شود در هر مکانی به روش خاصی اعمال می‌شود.

ازدواج فامیلی رسم دیرین در بین بختیاری‌ها

بختیاری‌ها معمولا در بین خود ازدواج می‌کنند و کمتر پیش آمده که مرد بختیاری با زن غیربختیاری یا زن بختیاری با مرد غیربختیاری ازدواج کند.

یکی از سنت های بختیاری ازدواج فامیلی و یکی از ریشه‌دارترین و پر جمعیت‌ترین ازدواج در ایل بختیاری به شمار می‌رود، گستردگی این نوع ازدواج زبانزد خاص و عام است که اکنون بسیار کم اتفاق می افتد.

,
,
,
,
,
, ازدواج فامیلی رسم دیرین در بین بختیاری‌ها,
,
,
,
,
,

,
,

بختیاری ها با پیشینه غنی و طولانی از زندگی ایلی و عشایری دارای آداب و رسوم سنتی متعددی در زمینه‌های مذهبی، دینی، عروسی و عزاست که بسیاری از آنها هم اکنون زیر غبار سال ها به فراموشی سپرده شده و یا بسیار کمرنگ شده است.

بسیاری از جوانان به دلیل مشکلات قید ازدواج را می‌زنند

یکی از بانوان کوهرنگی در گفتگو با کوهرنگ خبر گفت: یکی از دلایل فراموشی سنت‌های بختیاری، مشکلات و مسائلی که بر سر راه جوانان وجود دارد است که به قدری زیاد است که جوانان را بر سر یک دو راهی قرار داده است.

وی گفت: جوانانی که باید قید ازدواج را زده، آن را به تعویق بیندازند، و یا بعد از تلاش های طولانی و مرارت های زیاد یا به سختی به نتیجه خواهند رسید و یا به طور کلی قید آن را خواهند زد.

این خانم افزود: در بروز این مشکلات نمی‌توان یک نفر و یا یک نهاد را مقصر دانست بلکه عوامل فرهنگی و اجتماعی زیاد دست به دست هم داده اند تا این سنت الهی را در مسیر سخت و دور از دسترس قرار دهد.

تا چهار دهه پیش حدود 50 درصد مردم بختیاری به صورت عشایری زندگی می کردند و اکنون نیز بافت قابل توجهی از ترکیب جمعیتی استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستا، لرستان، اصفهان، کهکلویه و بویر احمد، بوشهر و... به زندگی بختیاری اختصاص دارد اما بسیاری از آداب و رسوم سنتی که نمایش زیبایی از همبستگی اجتماعی میان مردم بود از یاد و خاطره ها رفته و با گذر زمان و حرکت به سمت مدرنیته بسیاری از آنها دچار دگرگونی و تغییر شده اند که دارای جنبه های مثبت و منفی است.

پاشکنو، باروزی، زوون گشون، هیاری و اصطلاحات دیگری از این قبیل از جمله سنت های پسندیده ای هستند که نماد تعاون و همیاری بودند اما اکنون شاید بیشتر مردم معانی آنها را ندانند و باید سراغ آنها را از قدیمی تر ها گرفت.

,
,
, بسیاری از جوانان به دلیل مشکلات قید ازدواج را می‌زنند,
,
, کوهرنگ خبر,
,
,
,
,
,
,
,
,
,

,
,

از طرفی بسیاری از مردم خاطره خود سنت های ناپسندی ازجمله خراشیدن صورت، لغو مراسم های عروسی و شادی و سیاه پوشان زنان و مردان در عزای اموات تا چندین سال را نیز در ذهن دارند که اکنون تا حدود بسیار زیادی به فراموشی سپرده شده است.

تلاش کنیم عناصر نامطلوب از آداب و رسوم حذف و سنت های پسندیده حفظ و احیا شوند

خانم احمدی، یکی از بانوان بختیاری است که در استان همجوار زندگی می کند در گفتگو با کوهرنگ خبر گفت: طبیعی است که آداب و رسوم سنتی به عنوان عنصری فرهنگی در گذر زمان و در تقابل با مدرن شدن جامعه دستخوش تغییرات شود و خوب و بد آن کمرنگ شده یا به فراموشی سپرده شود اما مساله اینکه تلاش کنیم در این مسیر تنها عناصر نامطلوب از آداب و رسوم حذف شده و سنت های پسندیده حفظ و احیا شوند.

وی افزود: در زمان‌هایی نه چندان دور اولویت برای زندگی جوانان ازدواج بود و دختران با داشتن خواستگار مناسب به خانه بخت می رفتند اما با تحولات فرهنگی و اجتماعی که اتفاق افتاده، امروزه تحصیل در مقاطع بالا به یکی از موانع ازدواج در پیش روی جوانان شده است، مشکلی که با تفاوت نرخ دختران تحصیل کرده، نسبت به پسران حادتر به نظر می رسد.

,
,
, تلاش کنیم عناصر نامطلوب از آداب و رسوم حذف و سنت های پسندیده حفظ و احیا شوند,
,
, کوهرنگ خبر,
,
,
,

,
,

آداب و رسوم جزئی فرهنگ است اما همه فرهنگ نیست

کارشناس مسائل فرهنگی کوهرنگی در گفت‌وگو با خبرنگار کوهرنگ خبر با بیان اینکه آداب و رسوم جزئی فرهنگ است اما همه فرهنگ نیست، گفت: فرهنگ ثابت نیست و تغییر می کند و تغییر فرهنگ ناشی از تغییر عناصر تشکیل دهنده آن از جمله آداب و رسوم است.

امیر محمدحسینی گفت: در تغییر فرهنگی عوامل درون و برون فرهنگی و محیط های فرافرهنگی ناشی از مراودات، مبادلات و تماس های فرهنگی با جوامع دیگر نقش دارند.

وی با بیان اینکه فرهنگ راکد نیست و تغییر بخشی ذاتی از فرهنگ است و اگر تغییر نکند یعنی جامعه مرده است، گفت: با این وجود تغییرات فرهنگی باید سمت و سوی توسعه ای داشته باشند به نحوی که اصالت فرهنگ بومی خدشه دار نشود.

محمدحسینی افزود: جلوگیری از ورود عناصر نامطلوب فرهنگی به شرطی امکانپذیر است که فرهنگ خود را نیک و برتر دانسته و آن را معیاری برای ارزشیابی فرهنگ های دیگر قرار دهیم.

وی اضافه کرد: نتیجه مثبت این رویکرد شکل گیری نوعی تعصب خاص نسبت به فرهنگ خودی در مقابل فرهنگ بیگانه است اما پیامد منفی نیز در پی دارد و مانع از تغییر و توسعه فرهنگی در جامعه می شود.

در چند سال گذشته سنت های و رسومی که بسیار زیبا بودند و پشت سر هر کدام از آنها فلسفه ای نهفته بود تبدیل شده اند به سنت هایی غلط که در بعضی از شهرستان ها و قومیت های شکلی افراطی تر به خود گرفته است.

گرفتن مراسم ها به شکل تجملاتی، هزینه های گزاف برای تزیینات و عکاسی و فیلم برداری، خرید های آنچنانی از این قبیل رسوم است.

بعضی از اوقات نیز این سنت ها جنبه مالی ندارند اما باعث تاخیر در ازدواج هستند، مانند موکول کردن ازدواج فرزند کوچکتر به ازدواج فرزندان بزرگتر، اعتقاد به ازدواج های فامیلی، و یا اعتقاد به شانس و بخت گشایی از دیگر رسوم نابهنجاری است که وجود دارد.

اما در گذشته های نه چندان دور مراسم ازدواج در بختیاری آداب و رسوم ساده و خاص خود را داشت که این روزها خبری از آن نیست که این امر توجه مسئولان به زنده نگهداشتن رسوم به جامانده را گوشزد می کند.

, آداب و رسوم جزئی فرهنگ است اما همه فرهنگ نیست,
,
, کوهرنگ خبر,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,

شاید بیان آداب و رسوم ازدواج در بختیاری قدیم نوعی یادآوری باشد برای آنهایی که زمانی این آداب و رسوم را دیده‌اند و بازگویی این آداب و رسوم برای کسانی باشد که آنها را ندیده‌اند اما در موردش شنیده‌اند.

در گذشته ازدواج از جمله مراسمی بود که آداب و رسوم خاصی برای خود داشت به‌ طوری که هنوز که هنوز است بسیاری از قدیمی‌ها این آداب و رسوم را به‌ یاد دارند.

پر واضح است که بسیاری از آداب و رسوم‌ می‌توانند به فرهنگ هر جامعه‌ای تبدیل شوند به‌طوری‌ که این تبدیل‌ها باعث تفاوت بین افراد می‌شود.

البته در شرایط فعلی و آنچه که ملاحظه می‌شود مرزهای فرهنگی در حال کمرنگ شدن است و به اعتقاد بسیاری از جامعه شناسان خرده فرهنگ‌ها در حال کمرنگ شدن هستند و این خرده فرهنگ‌ها همان‌هایی هستند که ریشه تاریخی طولانی ندارند اما فرهنگ‌هایی که قدیمی‌تر هستند ثبات خود را حفظ کرده‌اند.

در حال حاضر بسیاری از آنها دیگر وجود ندارند و فقط در حافظه‌هایی مانده‌اند که آنها را دیده‌اند و با از بین رفتن این افراد این آداب و رسوم به عنوان بخشی از تاریخ در خواهند آمد.

حرف پایانی یک ازدواج موفق می تواند باعث آسایش جسم و آرامش روان فرد و جامعه باشد و به هر مقدار که ازدواج جوانان بر اساس موانعی که ذکر شد و یا موانع دیگر به تاخیر بیفتد تاثیرات منفی آن دامان جامعه را خواهد گرفت، حل این مشکلات نیازمند همدلی همه نهاد های اجتماعی و دولت و خانواده است که بتوانند جامعه را از بحران تاخیر در ازدواج جوانان برهانند.