زندگی مجازی، بسیاری از مرزهای زندگی واقعی را شکست
امروزه خانواده ایرانی در سبد فرهنگی خود مواجه با شبکه های ماهواره ای ، فضای مجازی، رسانه های مدرن و .. است که هرکدام به نوبه خود بخشی از فرایند تاثیر گذاری در خانواده را هدف گرفته اند .[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا نگارانه در یادداشتی نوشت؛ امروزه خانواده ایرانی در سبد فرهنگی خود مواجه با شبکه های ماهواره ای ، فضای مجازی، رسانه های مدرن و .. است که هرکدام به نوبه خود بخشی از فرایند تاثیر گذاری در خانواده را هدف گرفته اند . بعضی از شبکه های ماهواره ای که به طور تخصصی تمام تمرکز خود را بر مقوله خانواده نهاده است و پیام مشترک برنامه های این شبکه ها عبارتند از: ترویج خانواده های بی سامان و بی بند و بار در مقابل ساختار خانواده، عادی سازی خیانت همسران به یکدیگر،عادی جلوه دادن روابط جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج ، ترویج فرهنگ هم باشی به جای ازدواج وعادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, نگارانه,پیامد های مواجه مخاطبان ایرانی با برنامه های شبکه های ماهواره ای دغدغه های بسیاری را برای جامعه کارشناسی ایجاد کرده است. بسیاری از کارشناسان خانواده و بهداشت جنسی از برنامه ریزی برای تاثیر فرهنگی این سریال ها در عادی سازی خیانت زوجین به یکدیگر می گویند . افزون بر شبکه های ماهواره ای ما مواجه با سیل عظیم دی وی دی های سریال های خارجی هستیم که بخش عمده این سریال ها در مقوله زن و خانواده با ترویج فرهنگ بی حیایی و بی عفتی و عادی سازی مقوله خیانت، عشق های ضربدری، مثلثی و … قصد همراه کردن مخاطب با خود را دارد و ممکن است مخاطب با دریافت پیام این سریال ها، با محتوای ارائه شده آنها احساس هم ذات پنداری کند .
,گسترش فضای مجازی در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی بوجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می توان نام برد . در بحث ازدواج ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت هایی برای ازدواج، ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و … را می توان اشاره کرد. تغییراتی که در حوزه دینی در جامعه رخ داده، کاهش آموزه های دینی درخانواده، دوری خانواده از شریعت، کم رنگ شدن حریم های دینی در روابط خانوادگی است . علاوه بر شبکه های ماهواره ای و مجموعه دی وی دی ها، مخاطب ایرانی با رسانه های مدرن از قبیل اینترنت و تلفن همراه که مجهز به امکانات پیامک و بلوتوث بوده نیز مواجه است، سبد فرهنگی خانواده ایرانی دچار تغییرات فراوانی شده است که همگی به نوعی مروج سبک زندگی مدرن است که خاستگاه این نوع سبک زندگی تمدن غربی است و ترویج این شیوه از زندگی، لاجرم تمام مولفه های معرفتی تمدن غرب را شایع می سازد و موجب می گردد بی سامانی در فرهنگ مسائل جنسی در کشور افزایش یابد. حال این سوال مطرح می شود که تاثیرات اجتماعی فضای مجازی چیست و چگونه می توان از تاثیرات زیان بار آن پیشگیری نمود؟
,این آسیب که در دوره حاضر با سرعتی روزافزون با وجود فضای مجازی، مرزهای عفاف و حیای اجتماعی را نشانه گرفته است، و ظرف قبح و پلشتی را در هم میشکند، به تهدیدی جدی برای فرهنگ حاکم بر جامعه اسلامی در براندازی حجاب و حائل ارزشی میان مرد و زن شده است.
,با توجه به اهمیت فضای مجازی در توسعه جوامع، در جامعه ی ما نیز در سال های اخیر به فناوری اطلاعات و ارتباطات توجه زیادی شده است. ولی در این رابطه آسیب های جدی وجود دارد که ضروری است به ریشه یابی آن پرداخت . ”کشور ما از نظربهره مندی از اینترنت در بین 170 کشور جهان رتبه ی 70 را دارد که براساس طبقه بندی اتحادیه جهانی مخابرات جزء کشورهای متوسط به شمار می رود 91 درصد استفاده کنندگان اینترنت را قشر جوان تشکیل می دهد و میانگین صرف شده برای اینترنت 19 دقیقه در هفته است” .شبکه های دوست یابی در کشور ما به سرعت در میان جوانان ایرانی محبوب شده است و ” ایرانی ها رتبه ی سوم را در این شبکه ها کسب کرده اند” . فرهنگ رسانه ای اینترنت، فضای ذهنی جوانان را اشغال کرده و از آن مهم تر، نمایانگر نقش خانواده در کنار این ابر رسانه است که والدین روی فرزندادن خود تا چه حد کنترل تربیتی و نظارت اخلاقی دارند .
,بروز آسیب های نوظهور می تواند زمینه ساز نوع جدیدی از آسیب های اجتماعی و روانی باشد. به همین دلیل، برنامه ریزی برای شناسایی، پیشگیری و کاهش آسیب های نوظهور لازم و ضروری می نماید . آسیب های نوظهور، آسیب های مرتبط با فناوری های جدید است که آسیب های ناشی از استفاده از ماهواره، بازی های رایانه ای، تلفن همراه و اینترنت می توانند در مجموعه قرارگیرد. در این گزارش سعی شده است تا به آسیب های مرتبط با اینترنت به ویژه عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی پرداخته و برای رفع این گونه معظلات پیشنهاداتی ارائه شود.
,یکی از بزرگترین مسائل اجتماعی که جوامع امروزی به آن مبتلا هستند، ضعف بنیاد خانواده است. از آنجایی که مشکلات خانواده ها به صورت ناهنجاری های اجتماعی بروز می کند، خانواده و سلامت آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. آماده کردن فرزندان برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی یکی از وظایف مهم و اساسی خانواده ها به شمار می رود. جوانان باید بتوانند بخصوص برای زندگی های مشترک آماده شوند و سعی نمایند روابط خود را با پیرامون شان در حد متعارف و قابل قبولی تنظیم نمایند.
,صرفه نظر از آمار و ارقام بالا و روز افزونی که در مسائلی مانند بالا رفتن سن ازدواج، طلاق، فرار از منزل، فحشا و سایر مسائل خانوادگی وجود دارد، سرد شدن ارتباطات عاطفی و نارضایتی ها از زندگی خانوادگی است که باعث ناکامی ها و شکست های بزرگی در زندگی جوانان شده است. این ها نشان از مشکلات عمیقی در سطح خانواده دارد که به نوعی باید ریشه یابی و درمان شوند .
,یکی از زمینه های اصلی در بروز مشکلات خانوادگی و اصولا نارضایتی از زندگی مشترک، فضای مجازی است که تحت تاثیر تولیدات رسانه ای به وجود آمده و باعث آن گردیده تا سطح توقع و ارضاء از زندگی های مشترک را به خصوص در میان نسل جوان بالا ببرد. تحت تاثیر این فضا آنچه جوان باید از زندگی مشترک انتظار داشته باشد به نوعی تحریف می شود. لذت و صمیمیتی که از برنامه ها و محتویات رسانه ها مانند فیلم ها و سریال ها در ذهن جوانان نقش می بندد تا حد بسیار زیادی درزندگی طبیعی قابل دست یابی نخواهند بود و این می تواند طبقات زیان باری برای آینده ی جوانان به همراه داشته باشد .
,نتیجه ی تحقیقات انجام شده در کشور نشان می دهد که ” بیشترین استفاده کنندگان از اینترنت جوانان هستند و 35 درصد از آنها به خاطر حضور در چت روم، 28 درصد برای بازی های اینترنتی، 30 درصد به منظور چک کردن پست الکترونیکی و 25 درصد نیز به دلیل جست و جو، در شبکه جهانی هستند ”.
,اعتیاد به اینترنت می تواند مشکلات جدی تحصیلی و خانوادگی برای مخاطبان بوجود آورند. اگر استفاده کنندگان از اینترنت نتوانند به مدت یک ماه دوری از اینترنت را تحمل کنند در معرض خطر اعتیاد به آن قرار دارند. متاسفانه ما شاهد این پدیده در میان جوانان هستیم، به طوری که برخی از جوانان، شب ها را تا صبح با اینترنت می گذرانند و تمام صبح را خواب هستند و این مسئله آغازگر آسیب های متعدد دیگر نیز می شود. از جمله ی این آسیب ها می توان به آسیب های خانوادگی، ارتباطی، عاطفی،روانی، جسمی و اختصاصی اشاره کرد .
,باید فکری کرد این فضای مجازی، یک هو آمد؛ بدون این که برایش فکر کرده باشیم؛ بدون این که مبانی اش را بدانیم؛ بدون اینکه برای زندگی در آن، ایده داشته باشیم. فضای مجازی برای ما شده است وادی تیه؛ پر از آدم سرگردان. آدم هایی که تا دیروز نمی توانستند با هم رابطه داشته باشند، امروز کلماتشان کنار هم آمده است. بعید می دانم کسی باشد که تلاش کرده باشد تمام رابطه را خلاصه کند در کلمات سیاه رنگ. این جا تناسخ است و آدم ها توی کلماتشان حلول کرده اند. کلمه ها احساس دارند؛ شادند؛غمگینند. زندگی مجازی، بسیاری از مرزهای زندگی واقعی را شکست؛ به بهانه این که کسی آدم های پشت این کلمات را نمیبیند؛ اما واقعیت چیز دیگری است؛ زندگی مجازی، دیگر مجازی نیست و پشت همه کلماتی که نوشته می شود، آدمی نشسته است؛مرد یا زن؛ دختر یا پسر .
,ما در حال گذر هستیم. آدم های در حال گذار، بیشترین آسیب را خواهند دید. آسیب های فضای نت، بسیار است. هنوز ما در این فضا سرگردانیم و برای زندگی اش برنامه ای نریخته ایم و انگار فکری هم نکرده ایم. برای نسل بعد، زندگی مجازی، بخشی از واقعیت زندگی انسانی است؛ اما برای ما بیشتر یک تفریح است و در بهترین حالت، مرجعی برای پژوهش.
,منابع:
,اکبری، ابوالقاسم و مینا اکبری؛ آسیب شناسی اجتماعی؛ تهران : انتشارات رشد و توسعه، 1390
,توانگر، گالیا (1395) ،سواد رسانهای و مدیریت بازدارنده آسیبهای فضای مجازی، روزنامه کیهان، تاریخ انتشار: 24 بهمن 1395
,نجانی زاده، هما؛« بررسی تأثیر اینترنت بر ارزش های خانواده در بین دانش مجله » آموزان انجمن جامعه شناسی ایران،دوره ششم، شماره 1384
,شریفی، فرزانه(1395) ، بی حجابی مجازی، دستاورد تروریسم فرهنگی غرب، پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا.
,شکربیگی، عالیه ؛« رسانه، زنان و مناسبات خانواده » ؛ نشست انجمن جامعه شناسی ایران، 1390
,صادقیان، عفت ؛ « تأثیر اینترنت بر کودکان و نوجوانان ، تهران : مجله الکترونیکی نما، شماره 4، 1384
,معمار، ثریا. عدلی پور ، صمد. خاکسار، فائزه (1391) شبکه های اجتماعی مجازی و بحران هویت ( با تأکید بر بحران هویتی ایران) ، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، مقاله 7، دوره 1، شماره 4، زمستان 1391 ، صفحه 155 الی 176.
,مالمیر، مهین (1395)، ضرورت آسیب شناسی فضای مجازی، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، استان البرز
,,
انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه