اخبار داغ

علل اختلاف در تاریخ شهادت حضرت زهرا (س)

علل اختلاف در تاریخ شهادت حضرت زهرا (س)
زمان شهادت و وفات حضرت زهرا (س) همانند مکان دفن ایشان از مجهولات تاریخی است که نشانه اوج مظلومیت حضرت است.
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ زمان شهادت و وفات حضرت زهرا (س) همانند مکان دفن ایشان از مجهولات تاریخی است که نشانه اوج مظلومیت حضرت است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,

عواملی چند ممکن است منشأ این اختلاف باشد؛ از جمله:

۱. نقل حوادث تاریخی در آن دوران همانند امروز نبوده که به صورت نوشته و کتاب در آید و به نسل‌های بعدی منتقل شود، بلکه انتقال رویداد‌های تاریخی به طور عمده شفاهی بود و از خاطر و ذهن افرادی به اذهان دیگران منتقل می‌شد. کسی نمی‌تواند ادعا کند که همه این ناقلان از‌اشتباه مصون بودند.

۲. از سوی دیگر در آن روز‌ها مسلمانان سرگرم جنگ بودند، در چنین شرایطی کمتر دغدغه داشتند که حوادث تاریخی را به طور دقیق ثبت کنند. [۱]۳. پس از اختلاف و دسته بندی‌های سیاسی که پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پدید آمد، کسانی که روی کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آنجا که توان داشتند، تاریخ حادثه‌ها را دست کاری کرده‌اند. [۲]پراکندگی گفتار تاریخ نگاران در این موضوع گواهی روشن بر تحریف عمدی آنان در تاریخ شهادت حضرت زهرا (س) است.

در رابطه با زمان وفات و شهادت حضرت زهرا (س) روایات متفاوتی نقل شده است که برخی از این روایات بی سند و مرفوع است و در نتیجه از اعتبار کافی برخوردار نیست و برخی روایات نیز مدت زندگی حضرت زهرا را پس از رحلت پدر گرامی‌اش دو یا شش و یا هشت ماه بیان کرده اند، چون این دسته از روایات نیز سند درستی ندارند و یا از امام معصوم نقل نشده‌اند نمی‌تواند معتبر و قابل توجه باشند.

بعضی از احادیث گویای این است که حضرت پس از رحلت رسول خدا (ص) ـ. سه ماه یا یکصد روز در قید حیات بود. [۳]این گونه احادیث را ممکن است با حدیث مشهور طبری که شهادت حضرت را سوم جمادی الثانیه می‌داند. [۴]بدین طریق جمع کرد که سه ماه پنج روز کمتر از سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز است و یکصد روز، پنج روز بیشتر از نود و پنج روز می‌شود و تفاوت چند روز قابل توجه نیست، مرحوم علامه مجلسی نیز به این مطلب‌اشاره دارد. [۵]در نتیجه تنها روایاتی که قابل تأمّل است؛ روایات هفتاد و پنج روز و سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز است. روایت هفتاد و پنج روز به دو طریق ـ. ابو عبیده و هشام بن سالم [۶]ـ. از امام صادق (ع) نقل شده است و روایت سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز در روایت ابو بصیر، نیز از امام صادق (ع) تصریح شده است. این دو تعبیر با توجه به قول مشهور شیعه درباره رحلت پیامبر اکرم (ص) در بیست و هشتم ماه صفر با هم تعارض دارد، چون که هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر اکرم، موافق با سیزدهم جمادی الاولی می‌شود، نه سوم جمادی الثانیه.

ممکن است دلیل اختلاف در این دو دسته از روایات صحیحه رایج نبودن نقطه گذاری بر کلمات در زمان صدور روایات باشد.

توجه به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسة تسعون» مؤید این معناست. به عنوان مثال در کتاب کافی در مورد زمان شهادت حضرت زهرا (س) چنین آمده است: «و توفیت و لها ثمان عشرة سنه و خمسة و سبعون یوما». [۷]همان گونه که در این روایت دیده می‌شود شباهت «خمسه و سبعون» به «خمسه تسعون» خیلی نزدیک است و‌اشتباه نسّاخ، تاریخ نویسان یا راویان حدیث می‌تواند موجب پدید آمدن دو تاریخ متفاوت در رابطه با روز شهادت حضرت زهرا (س) باشد.

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا (س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ص. ۱۵۵.
[۲]. همان، ص. ۱۵۵.
[۳]. مجلسی، بحارالانوار، موسسه الوفاء، ج. ۴۳، ص. ۲۱۳.
[۴]. محمد بن جریر طبری، دلائل الامامه، نجف، ص. ۴۳.
[۵]. بحارالانوار، همان، ج. ۴۳، صص ۲۱۵ و ۲۱۶.
[۶]. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، ج. ۱، ص. ۴۵۷.
[۷]. همان، ج. ۱، ص. ۴۵۷؛ مجلسی، همان، ج. ۴۳، ص. ۷.
*مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

منبع: کیهان
,

عواملی چند ممکن است منشأ این اختلاف باشد؛ از جمله:
,
,

۱. نقل حوادث تاریخی در آن دوران همانند امروز نبوده که به صورت نوشته و کتاب در آید و به نسل‌های بعدی منتقل شود، بلکه انتقال رویداد‌های تاریخی به طور عمده شفاهی بود و از خاطر و ذهن افرادی به اذهان دیگران منتقل می‌شد. کسی نمی‌تواند ادعا کند که همه این ناقلان از‌اشتباه مصون بودند.
,
,

۲. از سوی دیگر در آن روز‌ها مسلمانان سرگرم جنگ بودند، در چنین شرایطی کمتر دغدغه داشتند که حوادث تاریخی را به طور دقیق ثبت کنند. [۱]۳. پس از اختلاف و دسته بندی‌های سیاسی که پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پدید آمد، کسانی که روی کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آنجا که توان داشتند، تاریخ حادثه‌ها را دست کاری کرده‌اند. [۲]پراکندگی گفتار تاریخ نگاران در این موضوع گواهی روشن بر تحریف عمدی آنان در تاریخ شهادت حضرت زهرا (س) است.
,
,

در رابطه با زمان وفات و شهادت حضرت زهرا (س) روایات متفاوتی نقل شده است که برخی از این روایات بی سند و مرفوع است و در نتیجه از اعتبار کافی برخوردار نیست و برخی روایات نیز مدت زندگی حضرت زهرا را پس از رحلت پدر گرامی‌اش دو یا شش و یا هشت ماه بیان کرده اند، چون این دسته از روایات نیز سند درستی ندارند و یا از امام معصوم نقل نشده‌اند نمی‌تواند معتبر و قابل توجه باشند.
,
,

بعضی از احادیث گویای این است که حضرت پس از رحلت رسول خدا (ص) ـ. سه ماه یا یکصد روز در قید حیات بود. [۳]این گونه احادیث را ممکن است با حدیث مشهور طبری که شهادت حضرت را سوم جمادی الثانیه می‌داند. [۴]بدین طریق جمع کرد که سه ماه پنج روز کمتر از سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز است و یکصد روز، پنج روز بیشتر از نود و پنج روز می‌شود و تفاوت چند روز قابل توجه نیست، مرحوم علامه مجلسی نیز به این مطلب‌اشاره دارد. [۵]در نتیجه تنها روایاتی که قابل تأمّل است؛ روایات هفتاد و پنج روز و سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز است. روایت هفتاد و پنج روز به دو طریق ـ. ابو عبیده و هشام بن سالم [۶]ـ. از امام صادق (ع) نقل شده است و روایت سوم جمادی الثانیه یعنی نود و پنج روز در روایت ابو بصیر، نیز از امام صادق (ع) تصریح شده است. این دو تعبیر با توجه به قول مشهور شیعه درباره رحلت پیامبر اکرم (ص) در بیست و هشتم ماه صفر با هم تعارض دارد، چون که هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر اکرم، موافق با سیزدهم جمادی الاولی می‌شود، نه سوم جمادی الثانیه.
,
,

ممکن است دلیل اختلاف در این دو دسته از روایات صحیحه رایج نبودن نقطه گذاری بر کلمات در زمان صدور روایات باشد.
,
,

توجه به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسة تسعون» مؤید این معناست. به عنوان مثال در کتاب کافی در مورد زمان شهادت حضرت زهرا (س) چنین آمده است: «و توفیت و لها ثمان عشرة سنه و خمسة و سبعون یوما». [۷]همان گونه که در این روایت دیده می‌شود شباهت «خمسه و سبعون» به «خمسه تسعون» خیلی نزدیک است و‌اشتباه نسّاخ، تاریخ نویسان یا راویان حدیث می‌تواند موجب پدید آمدن دو تاریخ متفاوت در رابطه با روز شهادت حضرت زهرا (س) باشد.
,
,

پی‌نوشت‌ها:
,
,

[۱]. شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا (س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ص. ۱۵۵.
[۲]. همان، ص. ۱۵۵.
[۳]. مجلسی، بحارالانوار، موسسه الوفاء، ج. ۴۳، ص. ۲۱۳.
[۴]. محمد بن جریر طبری، دلائل الامامه، نجف، ص. ۴۳.
[۵]. بحارالانوار، همان، ج. ۴۳، صص ۲۱۵ و ۲۱۶.
[۶]. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، ج. ۱، ص. ۴۵۷.
[۷]. همان، ج. ۱، ص. ۴۵۷؛ مجلسی، همان، ج. ۴۳، ص. ۷.
*مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

منبع: کیهان
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,

 

]
  • برچسب ها
  • #
  • #
  • #

به اشتراک گذاری این مطلب!

ارسال دیدگاه