• یک‌شنبه ۰۲ شهریور ۱۳۹۳ ۱۵:۰۲
• کد خبر : 131880

• اخبار
• سایر رسانه ها

لباس‌های محلی سمنان روزگاری از جذابترین و زیباترین جاذبه‌های فرهنگی و صنایع دستی این خطه از استان محسوب می شد اما امروزه این نقش و نگار به دلیل بی تفاوتی مردم و همچنین عدم برنامه ریزی رو به فراموشی است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا  به نقل از شاخه طوبی، روزی در هراس بودیم که مبادا لباس‌های بومی سمنان فراموش شود و دیگر بر تن هیچ زن سمنانی « چارقد » و بر تن هیچ مرد سمنانی « چُقا » نبینیم، گویا امروز همان روزی است که از آن در هراس بودیم و لباس‌های محلی این مرز و بوم را به دستان تاریخ سپردیم.

پوشاک مردم سمنان در نهایت زیبایی و سادگی نمادی از پوشش اصیل اسلامی است که امروز جز در برخی مناطق روستایی و عشایری شاید دیگر نتوان نشانی از آن یافت.

پوشاک زنان سمنان بنا به موقعیت اجتماعی، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگی‌های مشخصی برخوردار است به طوری که پوشاک زنان جوان سمنان با پارچه‌های ابریشم در رنگ‌ها و طرح‌های شاد با سربندهای زیبا و رنگی است و زنان مسن‌تر پارچه‌هایی به رنگ تیره با طرح‌های ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می‌دهند.

روسری‌های زنان سمنانی که در زبان محلی به آن «چارقد» می‌گویند علاوه بر پوشیده بودن، زیبایی خاصی به زنان سمنان می‌دهد.

لباس نسبتاً بلند ابریشمی که عموماً به رنگ قرمز بود را " کژین شوی"می نامیدند که تنها ویژگی بارز آن هنر سوزن دوزی قابل تامل و توجه ای بود که در قسمت پایینی دامن و لبه های آستین چشم نوازی می کرد.

چادر تن پوش بانوان ایل  را " سرگیرا" می گفتند که امروزه به تعداد انگشت شماری از بانوان سالخورده و بلند همت ایل در گذر گاه های خاطره، با چنین پوششی چشم نوازی می کنند تنها شاید در مراسم عروسی و یا مراسم ویژه دعوت میهمانان به عروسی گروه های دو نفره دختران جوان با عنوان «خبرکر» موجی از غرور ایل وندی را هرچند برای لحظاتی کوتاه زنده نماید.

شال بلند ابریشمی (کَژین) به طول تقریبی سه متر که سطح آن را بطور کامل سوزن دوزی می کنند "مَکِنه" است. مَکنِه را طوری روی سر قرار می دهند که میان آن مقابل چانه قرار بگیرد.

بانوان نوعروس جوان و خانم های متاهل از مَکنه های با پارچه قرمز رنگ استفاده کرده و دختران جوان و خانم های مجرد از مکنه با پارچه به رنگ سفید و یا کرم رنگ استفاده می کردند.

"فراخ شوال سرپاره دار"، لباس یا دامن معمولاً جهت استفاده در مراسم عروسی و میهمانی توسط خانم های متاهل استفاده شده و دختران جوان از نمونه های گل دار استفاده می کنند. طول تقریبی پارچه مورد استفاده در اکثر این نوع دامن ها در حدود 30متر است که به صورت بسیار پُر چین دوخته شده است.

مردان سمنانی نیز دارای پوشش ساده‌ای هستند که جنبه‌های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به « سرپوش » و «کت چُقا » معروف است.

بقیه لباس های محلی مردان سمنان شامل سرپوش مردانه، تن پوش تابستانی مردانه، تن پوش زمستانی مردانه و پاپوش مردانه، کت چُقا، شلوار کمری، گیوه است.

 لباس اقوام سمنانی نمادی از پیشینه کهن این سرزمین است که متاسفانه امروزه این نوع پوشش به فراموشی سپرده شده و کمتر کسی را می توان در کل استان سمنان یا حتی روستاها با این پوشش و لباس محلی مشاهده کرد. لباس سمنانی از چنان ارزش و محبوبیتی در بین اقوام سمنان برخوردار است که ترانه های زیادی در باب هراس از فراموشی و نابودی کامل آن سروده شده است.

در سال‌های اخیر تار و پود لباس‌های محلی مردم سمنان اندک اندک گسسته و استفاده از این گونه البسه نیز به آرامی منسوخ می‌شود.

نقش و نگار موجود در لباس‌های محلی که اوج هنر و ظرافت هنرپردازان را روایت می‌کند، اکنون خود نیز همانند هنرشان به فراموشی سپرده شده است و در انتظار رونق دوباره هنرشان لحظه‌ شماری می‌‌کنند

اما متاسفانه امروزه با گسترش تبلیغات رسانه های بیگانه و مد گرایی این ذخیره فرهنگی و بومی جای خود را به فرهنگ بیگانه سپرده است

ورود مدهای جدید و بی‌هویت خارجی باعث از رونق افتادن لباس‌های بومی و محلی شده که معرف فرهنگ غنی و بومی هر منطقه و جلوه‌گر آیین‌های اصیل آن است.

درست است که پیشرفت و تکنولوژی تقریبا به تمام جوامع دنیا نفوذ کرده و به تبع آن الگوی زندگی سنتی این جوامع نیز کمابیش دستخوش تغییرات چشمگیری شده است، اما بسیاری از این جوامع برخی از سنن و آداب خود، همانند پوشش‌ها والبسه سنتی را گرامی داشته و آن‌ها را به عنوان میراث گرانبهای پدران و مادران خود حفاظت می‌کنند.

با پیشرفت و تکنولوژی نمی توان اسیر ملزومات و اقتضائات زمان قدیم بود

مریم اعوانی یکی از زنان اصیل سمنانی با اشاره به اینکه با پیشرفت و تکنولوژی نمی توان اسیر ملزومات و اقتضائات زمان قدیم بود، گفت: پس از گذشت این همه سال در حالی که دستگاه‌های بافندگی و تولیدی‌های لباس و کفش هر روز مدل‌های جدید و مناسب‌تری با اشکال و رنگ بندی‌های مختلف ارائه می‌دهند نمی توان همچنان تنها بر استفاده از بافته‌های سنتی خود تکیه کرد.

وی در ادامه با بیان اینکه مخالفت با تولیدات و ابزارهای جدید پاسخ مناسبی نخواهد داشت افزود: آنچه که نباید در هیاهوی استفاده از این تولیدات جدید فراموش شود پاسداری و حفاظت از داشته‌ها و بافته‌های سنتی پدران و مادران این سرزمین کهن است.

لباس‌های سنتی نشانه فرهنگ و هویت ماست

مرادی نسب با اشاره به اینکه  هم اینک دوخت انواع لباس‌های محلی در این استان منسوخ شده و هنرمندان شاخصی را نمی‌توان در این رشته هنری اصیل پیدا کرد، گفت: به رغم کم‌توجهی نسل جدید به لباس‌های محلی، هنوز بعضی از لباس های محلی در اقوام دیگر مورد توجه تعداد کمی از مردم است.

 وی در ادامه با توجه به اینکه  لباس‌های سنتی نشانه فرهنگ و هویت ماست و باید حفظ شود افزود: متاسفانه برخی افراد لباس‌های محلی را به دلیل کهنگی و بی‌ارزشی کنار گذاشته‌اند.

اکثر خانواده ها توان خریداری و تهیه لباس های سنتی را ندارند

یکی دیگر از خانم های فعال عرصه اجتماعی با بیان اینکه اکثر خانواده ها توان خریداری و تهیه لباس های سنتی را ندارند گفت: این افراد از این رو ترجیح می دهند از لباس های موجود در بازار و لو چینی برای پوشش خود و فرزندانشان استفاده کنند.

وی بااشاره به اینکه برای استفاده از لباس‌های محلی به جای لباس‌های غربی باید حمایت و فرهنگ‌ سازی شود بیان کرد: باید محبوبیت این پوشش لباس بخصوص بین جوانان امروزی، در سریال ها یا برنامه هایی تلویزیون صورت پذیرد.

لباس جامعه ایرانی باید گویای هویت ایرانی-اسلامی باشد

زهرا الهی، کارشناس مسائل دینی در گفتگو با خبرنگار شاخه طوبی  با اشاره به اینکه باید جامعه از لباس‌های اسلامی ایرانی استفاده کند، گفت: لباس جامعه ایرانی اعم از زن، مرد، کودک و بزرگسال، باید گویای هویت ایرانی اسلامی در جامعه باشد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: لباس‌های اسلامی و ایرانی ریشه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران دارد، این لباس‌ها از تنوع بسیاری برخوردار است که باید با طراحی مناسب بتوان سلیقه‌ها و نیازهای مصرف‌‌کنندگان پوشاک را تامین کرد.
 
  الهی، رسانه‌ها را عنصر اساسی برای تبلیغ و ترویج مدهای الگوی اسلامی ایرانی دانست و افزود: رسانه ها باید تلاش کنند تا مردم در جامعه بتوانند لباس‌های خوب و اسلامی بپوشند.
 
این کارشناس با تاکید بر اینکه عفاف در خوب پوشیدن و مناسب پوشیدن است بیان کرد: باید دغدغه لباس خوب پوشیدن را از دوش مردم برداریم تا آنها بتوانند به راحتی به انتخاب لباس‌های مورد نظرشان بپردازند.

 آنچه که پیداست تاکنون مسئولین و متولیان مربوطه برای نجات لباس‌های سنتی و محلی سمنان کار چندانی انجام نداده‌اند و مسئولین و متولیان مربوطه که شاید بتوان مسئولین میراث فرهنگی را در راس آنان قرار داد نیز در حال حاضر خود در میان جامه‌های غالبا بافت کشورهای خارجی در حال آرمیدن هستند.

به نظر می‌رسد، مجموع سیاست‌های فرهنگی پوشش در سمنان پاسخ مناسبی نداشته است و پوشاندن لباس‌های محلی به مجسمه‌های موزه گرمابه و چند مجسمه دیگر در استان، به تنهایی نمی‌تواند کارایی لازم را برای حفاظت از این میراث گذشتگان سمنان داشته باشد.

مسئولین استان سمنان ،برای فراگیری و ماندگاری البسه سنتی استان، علاوه بر حفاظت از پوشش‌های محلی، لازم است برای ایجاد انگیزه در مردم، فرهنگ سازی لازم را انجام دهند.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #