معرفی جاذبه های گردشگری زنجان؛

• چهارشنبه ۰۱ فروردین ۱۳۹۷ ۱۳:۳۹
• کد خبر : 1333113

• اخبار
• سایر رسانه ها

در حال حاضر بی نظیر ترین مومیایی ها دنیا در زنجان نگهداری می شوند و هر ساله گردشگران بسیاری برای بازدید به زنجان سفر می کنند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از موج رسا; مردان نمکی، مردان مرموزی هستند که رازهای سربه مهر زیادی برای گفتن دارند، رازهایی که پرده از اسرار تاریخی منطقه خمسه یازنجان کنونی بر می دارد.

مردانی که امروزه صاحب موزه شده اند قرن ها با نمک جسم شان عجین شده و به مردان نمکی مشهور شده اند. مردانی که روایتگر ناگفته های اسرار آمیز و کهن از تاریخ ایران باستان هستند.

در حال حاضر به ‌استثنای مومیایی نمکی شماره یک که در موزه ملی نگه‌ داشته می‌ شود، سایر اجساد و اشیای به ‌دست‌ آمده از معدن چهرآباد در موزه ذوالفقاری زنجان، تحت نظارت کارشناسان مربوط نگهداری می‌شوند.

هر چند بر اساس شواهد باستان‌شناختی دره این دو رودخانه از حدود عصر برنز تا حال حاضر به تناوب مورد سکونت اقوام و گروه‌های انسانی قرار گرفته است اما این منطقه به دلیل طبیعت نسبتا خشن تا پیش از کشف بقایای مومیایی ‌های معروف به انسان ‌های نمکی، برای ساکنان استان زنجان، ناحیه ‌ای کمتر شتاخته شده بود و هم اکنون نیز نزدیک‌ترین سکونتگاه در این منطقه، روستای حمزه‌لو است که شاید در حدود پنج خانوار در آن ساکن هستند.

کاوش ‌های باستان ‌شناسی انجام یافته تاکنون، حاکی از آن است که در دوره هخامنشی استخراج نمک با حفر تونل‌ ها و تالارهای بسیار بزرگ، بدون استفاده از ستون‌ های چوبی پشتیبان انجام می‌ گرفته و از کلنگ، چکش و احتمالا قلم‌ های فلزی برای کندن صخره‌ های نمک، خرد کردن آن‌ ها و انتقال نمک‌های خرد شده به داخل کیسه‌ های چرمی و احتمالا کیسه‌های پارچه‌ای استفاده می‌شد.

از طناب‌های بافته شده از الیاف گیاهی و جانوری نیز در بالا کشیدن کیسه‌های نمک از چاه‌ها و تونل‌های عمودی استفاده می‌کردند. برای روشن کردن تونل‌های تاریک و عمیق نیز از سوزاندن روغن در پیه‌سوزهای سفالی بهره می‌گرفتند.
تا اینکه بین سال‌های ۲۴۲۰ تا ۲۳۸۰ قبل، ریزش تونل‌های معدن موجب کشته شدن معدن‌کاران هخامنشی و توقف بهره‌برداری از نمک تا اوایل دوره ساسانی شده است. فعالیت معدن‌کاران ساسانی از حدود سده سوم میلادی آغاز و تا سده ۶ میلادی ادامه یافته است.

لایه‌های پی‌درپی و ضخیم واریزه‌های معدنی، نشانگر فعالیت طولانی مدت معدن‌کاوی در چهرآباد است. حتی لایه‌هایی نیز وجود دارد که حاوی کاه مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده محل نگهداری غذا و یا  خود چهارپایان در طول دوره فعالیت معدن است.

چاقویی که نشانه ای از فلزکاری در روزگاران دور این منطقه پاپوش هایی شبیه چاروق که صنایع دستی زنجان و لباس های دارای نقوش همگی دیروز را به امروز پیوند می دهد.

 عمارت ذوالفقاری بنایی تاریخی با معماری بومی، در دو طبقه با دیوارهای بلند و سقف های لمبه کاری شده با وجود مردان نمکی که بی نظیر ترین مومیایی ها در دنیا هستند ارزشی مضاعف یافته است.

 تماشای مردان نمکی  زنجان پرده از هویت  تاریخی زنجان بر می دارد، پوشینه های طرحدار رنگی، چاقوی بسته شد به کمر مرد نمکی،پا پوش ها وموهای بلند این مومیایی ها بیانگر تمدن کهن این سرزمین است.

یحیی رحمتی  در گفت و گو با خبرنگار موج رسا اظهار داشت: اولین مومیایی مردان نمکی در سال ۱۳۷۲ کشف و مشخص شد که معدن کارانی وجود داشته اند.

وی با بیان اینکه مرد نمکی شماره یک متعلق به دوره ساسانی است که در موزه ملی ایران نگهداری می شود، افزود: مردان نمکی دو، سه و چهار متعلق به عصر هخامنشیان و دارای قدمت دو هزار و ۵۰۰ ساله است.

این مسئول با اشاره به اینکه پس از آنکه  نیم پیکره مرد نمکی شماره یک در سال ۱۳۷۲ در معدن نمک چهر آباد به حال خود رها شد تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهره‌برداری از معدن صورت نگرفت، تصریح کرد: در پائیز ۱۳۸۳ معدن کاران حین کار با بولدوزر مجدداً با بقایای اسکلت انسانی مواجه شدند که به دلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی ‌شده بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان یادآور شد: با جستجوی معدن کاران در میان خاک ‌های آشفته، علاوه بر جمع ‌آوری قسمت‌ هایی از بقایای انسانی تکه ‌تکه شده، اشیایی نیز به دست آمد که به اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد.

رحمتی بیان داشت: بررسی‌ های اولیه بر روی بقایای انسانی، که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی ۲ نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میان ‌سال با میانگین قد حدود ۱۸۰ سانتی ‌متر بوده که در جریان ریزش دیواره ­ها و سقف تونل کشته‌ شده است.

وی گفت: تکه سبد و میخ‌ های چوبی، طناب‌ های گیاهی و منسوجات ازجمله اشیایی بود که همراه این مرد نمکی یافت شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با بیان اینکه کشف اتفاقی مرد نمکی ۲ و مجموعه ‌ای از اشیا موجب ازسرگیری پژوهش های باستان‌شناسی در معدن نمک چهر آباد بعد از گذشت ۱۱ سال شد، افزود:سریال مردان نمکی معدن چهر آباد با کشف مرد نمکی جدید همانند مرد نمکی شماره سه در پی باطله برداری در زمستان سال ۸۳ تداوم یافت و به دلیل کشف مومیایی توسط بولدوزر، این جسد نیز به‌ صورت متلاشی‌شده و تکه‌ تکه یافت شد.

رحمتی خاطرنشان کرد: بقایای مومیایی یا همان مرد نمکی ۳ شامل استخوان، لباس و قسمت‌ هایی از بافت نرم بود که همچون معدنچیان دیگر براثر ریزش تونل و سقوط یک سنگ چند تنی روی او کشته‌ شده است.

وی تصریح کرد: به هنگام کشف جسد در وضعیت دمر قرار داشت و صورت و قسمت جلوی بدن روی خاک قرار گرفته بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان ادامه داد: دست­ های این مرد نمکی از ناحیه آرنج خم ‌شده، دست چپ روی زمین و دست راست در حالت تقریباً مشت شده بود،پای راست به‌ صورت نیمه ‌باز و پای دیگر جمع شده در زیر شکم قرار داشت.

رحمتی افزود: با وجود شکستگی جمجمه در چند قسمت، دلیل مرگ بر اساس تحقیقات انجام ‌یافته توسط دکتر شکوهی با عکس‌برداری سی‌تی‌اسکن، فشار بر قفسه سینه و پارگی قلب درنتیجه ریزش تونل­‌ها و ریزش خاک و آوار روی وی بوده است.

وی گفت: بر اساس تحقیقات انجام‌ گرفته مشخص شد این مومیایی طبیعی، پسر جوانی بوده که به هنگام مرگ حدود ۱۶ سال داشته است، قد این مومیایی ۱۷۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر است. بر گوش­ هایش حلقه‌ هایی از جنس نقره دیده می ‌شد،موهای سر وی کوتاه و به رنگ خرمایی است.

این مسئول بیان داشت: به همراه این جوان مومیایی‌شده، اشیای جالب‌ توجهی نیز کشف شد. یکی از این اشیا چاقوی فلزی با دسته استخوانی است که در غلافی چرمی به کمربند پارچه‌ ای او بسته‌ شده بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گفت: دو کوزه کوچک سفالی سالم،طناب‌ های گیاهی، یک ‌مهره کوچک با لعاب آبی، یک پی‌سوز سالم دودزده، و ۱۱ تکه سفال نیز همراه این جسد کشف شد.

رحمتی با اشاره به منسوجات کشف شده از مردان نمکی، بیان داشت: بر اساس بررسی‏ های به عمل آمده منسوجات کشف شده متعلق به ۲ هزار و ۳۵۰ سال قبل بوده است.

وی با بیان اینکه منسوجات و پارچه های بدست آمده از معدن چهرآباد و هنر و ظرافت بکار رفته در این پارچه ها نشان از قدمت پارچه بافی  و صنعت نساجی در ایران است، گفت: منسوجات و یافته های بدست آمده  از مردان نمکی چهرآباد شامل دو دوره تاریخی ساسانیان و هخامنشیان است.

رحمتی افزود:  مجموعه وسایل و اشیائی از معدن نمک چهرآباد استان زنجان کشف شده‌ که بسیار بی‏ نظیر است و این یافته‏ ها یکی از مستندات قوی حوزه منسوجات کشور از نوع تاریخی به شمار می‏ رود.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان ادامه داد: قدمت این منسوجات و ظرافت به کار رفته در بافت آنها بر اهمیت آنها بیش از پیش می افزاید که مورد توجه باستان شناسان وکارشناسان این رشته است.

رحمتی با بیان اینکه تنها لباس بازمانده از دوره هخامنشیان بر تن مردان نمکی بوده است، گفت: منسوجات و لباس مردان نمکی از اشیای قابل توجه همراه آنان است.

وی اضافه کرد: در کنار تمام اشیا و سفالینه هایی که کنار مردان نمکی معدن چهرآباد زنجان یافت شد، منسوجاتی که متعلق به دو دوره ساسانی و هخامنشی بود شگفتی بسیاری از پژوهشگران را بر انگیخته است.

این مسئول تصریح کرد: نوع، کیفیت بافت و الیاف به کار رفته در این منسوجات شگفت انگیز است و وجود چنین پارچه های ارزشمند و زیبایی نشان دهنده برخورداری مردم آن دوران از فن پیچیده نساجی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گفت: منسوجات متعلق به مرد نمکی شماره یک متعلق به دوره ساسانی و دارای عمر یک هزار و ۷۵۰ سال و مردان نمکی دو، سه و چهار متعلق به دو هزار و ۳۵۰ سال پیش است.

رحمتی با بیان اینکه الیاف به کار رفته در این منسوجات از دو جنس پشم و مو و یا تلفیقی از هر دو است،افزود: یکی از بی نظیرترین پارچه های قدیمی به همراه مرد نمکی کشف شده است.

گفتنی است،در آخرین جلسه شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی کشور مرد نمکی شماره  4 که سالم­ترین و کامل ترین مومیایی مکشوفه از معدن نمک چهر آباد با قدمتی 2300 ساله است، ثبت ملی شد.

این مرد نمکی هم اکنون در موزه مردان نمکی عمارت ذوالفقاری زنجان نگهداری می شود.

علیرغم آسیب دیدگی به هنگام مرگ تقریبا بیشتر قسمت­های بدن سالم باقی مانده است که شامل مجموعه استخوان­ها و بافت نرم وی است که بر اثر از دست دادن آب بدن کاملا خشک شده است.

این مرد نمکی به هنگام کشف جسد در وضعیت دمر قرار داشت. به شکلی که صورت و قسمت جلوی بدن روی خاک قرار گرفته بود. دست­ها از ناحیه آرنج خم شده دست چپ روی زمین و دست راست در حالت تقریبا مشت شده بود . پای راست به صورت نیمه باز و پای دیگر جمع شده در زیر شکم قرار داشت.

با وجود شکستگی جمجمه در چند قسمت دلیل مرگ براساس تحقیقات انجام یافته فشار بر قفسه سینه و پارگی قلب در نتیجه ریزش تونل­ها و ریزش خاک و آوار روی وی بوده است.

بر اساس تحقیقات انجام گرفته مشخص شد این مومیایی طبیعی، پسر جوانی بوده که به هنگام مرگ حدود 16 سال داشته است.

قد این مومیایی 170 تا 175 سانتی متر است. بر گوش­هایش حلقه هایی از جنس نقره دیده می شود. موهای سر وی کوتاه و به رنگ خرمایی است.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #