سیری بر پوشاک بانوان پهناورترین استان کشور در گذر زمان؛

• شنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ ۰۸:۵۲
• کد خبر : 1364305

• اخبار
• سایر رسانه ها

یکی از مهمترین ابزارهای شناخت باورها و اعتقادات ملل نوع پوشاک است که در هویت سازی ملتها سهم عمده ای ایفا می کند،پوشاک زنان کرمانی از تنوع رنگی وزیبایی خاصی در رنگ و نقوش دست دوزی شده برخوردار است. اصولا زنان کرمانی همیشه در راستای پوشش زیبا گام بر داشته اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل ازراه آرمان ؛ یکی از مهمترین ابزارهای شناخت باورها و اعتقادات ملل نوع پوشاک است که در هویت سازی ملتها سهم عمده ای ایفا می کند، زیرا پوشش خصوصاً از نوع سنتی آن در فرهنگ و هنر امروزی جایگاه ویژه ایی دارد که برای معرفی شاخصه های قومی و منطقه ای اقوام بهترین گزینه است. از آنجا که در هر دوره ای  نحوه تفکر و اندیشه مردمان توانسته بر تغییر رفتارهای اجتماعی تاثیر جدی داشته باشد سبب گردید تا بر تغییر و تحول بنیادی نوع پوشاک هم تاثیر گذارد.

عوامل زیادی در شکل گیری لباس اقوام ایرانی دخیل اند که از جمله می توان به مذهب، شرایط و عوامل طبیعی، شیوه امرار معاش، منزلت های اجتماعی، آداب و رسوم و ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر قوم اشاره کرد که همین امر سبب تنوع طرح لباس های ایرانی شده که البته هر کدام در جای خودشان طرح های بسیار زیبایی هستند. پوشاک ایرانی از لباس، کفش، کلاه، سربند، شال و روسری گرفته تا شال کمر، ردا، بالاپوش، جلیقه، لچک، زیورآلات و جواهرات هر کدام بخشی از هویت ملی و ایرانی ما را تشکیل می‌دهند.

کرمان نام منطقه‌ای در پارسی باستان کارمانیا یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان کرمان پهناورترین استان ایران درجنوب شرقی این کشور واقع است. جمعیت این شهر طبق سرشماری بر اساس آمار سال ۹۵ معادل ۶۳۴۱۳۲ نفر بوده‌است. کرمان یکی از پنج شهر تاریخی ایران است وسعت شهر کرمان حدود ۱۳۰۰۰ هکتار است و به دلیل وسعت شهری و جمعیت کرمان، این شهر جزو کلان‌شهرهای ایران طبقه‌بندی شده‌است. حاشیه‌نشینی مهمترین مشکل کلانشهر کرمان است. کرمان در حال تبدیل شدن به شهری الکترونیکی است و این شهر به عنوان پایلوت دولت الکترونیک انتخاب شده‌است و در برنامه‌های توسعه کشور باید به شهری الکترونیکی تبدیل شود شهر کرمان با ۱۷۵۶ متر ارتفاع از سطح دریا، سومین مرکز استان بلند و مرتفع ایران محسوب می‌شود و همین امر باعث اعتدال نسبی هوای شهر کرمان در تابستان شده‌است.

تقریباً تمامی مردم شهر کرمان همچون سایر مناطق مرکزی ایران از قوم آریایی و فارس می‌باشند. اما در قرون گذشته در مواردی اقوام مختلفی خصوصاً از اقوام و عشایر ترک آسیای میانه و حتی مغول به مناطقی از استان کرمان کوچ داده شده‌اند و همچنین تعدادی از عشایر لر و لک و نیز طوائفی از قوم بلوچ نیز در ادوار گذشته به این استان مهاجرت کرده‌اند که عمدتاً مگر در موارد معدود، به دلیل معاشرت و اختلاط با افراد بومی در گذر زمان استحاله شده و هویت خود را از دست داده و قابل تشخیص نمی‌باشند.

شکل گیری پوشش درمیان اقوام مختلف دارای خاستگاه مشترک بوده ،اما گذر زمان تحت تاثیر عوامل گوناگون هریک از اقوام نوعی خاص از پوشش را برگزیده اند، پوشش جدای از آنکه به عنوان یک نیاز بنیادین مادی برای بشر به حساب می آید،عاملی برای نمایش اعتقاد و شخصیت افراد تلقی می شود.

محمد علی گلاب زاده تاریخ شناس کرمانی در گفتگو با خبرنگار ما؛ با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی های نیاکان ما در گذر تاریخ توجه به زیبایی، زیبا نگاری و زیبا سازی بوده است، اظهار کرد: این مسئله  به این معنی است که زندگی را در قالب زیبایی ها جستجو می کردند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال وقتی ما جامی را که متعلق به 6000 سال پیش کشف می کنیم، توجه ما به این مسئله معطوف می شود که این جام برای آب خوردن بوده است؛اما آنهایی که در آن روزگاران زندگی می کردند حتی زمانی که می خواستند از لیوان و جام را برای نوشیدن آب مورد استفاده قرار دهند به زیبایی هایی که در آن شی به کار رفته بود توجه می کردند و این مسئله نشان می دهد در گذر زمان به زیبایی و هنر در اقلام مختلف توجه می شده است.

این مورخ و پژوهشگر کرمانی عنوان کرد: وقتی درفش شهداد با قدمت  5000 ساله را می بینیم، شاهد انواع هنرهای مختلف در این شی هستیم و همچنین در خصوص دیگر آثار تاریخی نیز به همین صورت می توان به این مسئله و توجه به زیبایی ها و هنر در آنها پی برد؛ موارد ذکر شده نشان می دهد که مردم کرمان در طول تاریخ مردمی هنرمند، هنر خواه و زیبا پسند بوده اند و این زیبایی را در تمام ارکان زندگی و حتی در پوشش بانوان خود لحاظ کرده اند.

گلاب زاده با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی ها زنان کرمانی در طول تاریخ این بوده است که همواره  پوشیده بوده اند، ابراز کرد: اما این پوشیدگی به معنای آن چیزی که برخی مورد نظرشان است، شاید نباشد.

وی عنوان کرد: زنان ما حجاب و پوششان کامل بوده است و لباس های آستین دار داشته اند و شلوار به پا می کردند، کفش هایی را به پا می کردند که تمام پا را بپوشاند و چادر وچاقچور و پیچکی را مورد استفاده قرار میدادند، که همه این موارد نشان می دهند که بانوان کرمانی از عریان خواهی و عریان بودن در گذر تاریخ پرهیز کردند.

این پژوهشگر کرمانی گفت:گواه بر این مسئله سرامیک های به دست آمده از تپه یحیی در استان  که قدمتی 5000 ساله دارند، می باشد و با مشاهده  تصویر زنان آن زمان  توجه تان به این مسئله جلب می شود که در آن زمان هم زنان ما پوشیده بوده اند و جالب است که زنان ما پیش از اسلام هم پوشیدگی را بر خودشان حض می دانستند.

گلاب زاده افزود: تصاویر و سوابقی را که در خصوص زنان زرتشتی ما نیز وجود دارد مشاهده می کنیم که این بانوان در طول تاریخ هیچ گاه عریان خواه و عریان نگر نبوده اند همیشه سعی بر این داشته اند که پوششان یک پوشش متین و شایسته ای باشد.

وی با بیان اینکه اصولا زنان کرمانی همیشه در راستای پوشش زیبا گام بر داشته اند، اظهار کرد: یکی از پوشش هایی که در گذشته وجود داشت لباس شادی بود که زنان ما برای خودشان می دوختند و بانوانی که از تمکن برخوردار بودند و از این لباس بسیار زیبا استفاده می کردند؛تا جایی که وقتی که ادوارد براون به کرمان  می آید و چندین طاق را برای ملکه انگلیس می برد او افتخار میکند که یک پوششی به عنوان شال کرمانی دارد.

گلاب زاده ادامه داد:ادوارد بروان، در جای دیگر عنوان کرده است که زنان متمکن انگلیس گفته اند که اگر در کمد لباسی مان پاره لباسی از شال کرمانی نداشته باشیم کمد لباسی خود را ناقص میدانیم  و این نشانه زیبا خواهی و زیبا نگری زنان ما در پوشش بوده است.

این تاریخ شناس کرمانی تصریح کرد: بانوان کرمانی زمانی که می خواستند از پوشش های خود استفاده کنند، البسه ای را بر تن می کردند که زیبایی های لازم را داشته باشد به عنوان مثال اگر لچک وجود داشت آن را با زیبایی خاص خود مورد استفاده می کردند و اگر از پیچه که نوعی رو بند و نقاب بود نیز به همین ترتیب به زیور و زینت های مختلف آرایش می دادند و یا دامن ها را تهیه میکردند که بتوانند به انواع زیبایی ها آراسته کنند.

گلاب زاده گفت: در تصاویری بدست آمده از ملکه های ساسانی میبینیم که آنها چادر و چاقچور به آن صورت امروزی نداشتند؛ ولی کلاهی بر سر داشتند که این کلاه به انواع زیبایی ها آراسته می شده و روی آن کلاه  نوعی پارچه میکشیدند که پارچه مذکور نیز به زیبایی خاصی داشته است .

وی در پایان خاطر نشان کرد: به هر حال پوشش بانوان کرمانی دارای دو ویژگی کامل بودن پوشش و گریز از عریانی و پوشش زیبا و جالب توجه در طول تاریخ بوده است.

زنان صاحب مال در گذشته شال کرمانی را به عنوان یکی از فاخرترین پوشش های رایج استفاده می کردند، البته همه زنان قادر نبودند با خرید شال گران قیمت کرمانی که به بعضا برای زنان دربار و حتی زنان انگلیس و سران کشورها ارسال می شد، برای خودشان جامه بدوزند.

نمی‌دانم چرا زن کرمانی، زیباترین و نفیس ترین فرش ها را می بافد اما خود بر روی حصیر و بوریایی می‌نشیند و زیباترین شالها ها را می بافد اما فقط می‌تواند آن را بر قامت زنان دربار ببیند به خود از آن بی‌بهره باشد.

به طور کلی می توان نتیجه گرفت؛ پوشاک زنان کرمانی از تنوع رنگی وزیبایی خاصی در رنگ و نقوش دست دوزی شده برخوردار است. اصولا زنان کرمانی همیشه در راستای پوشش زیبا گام بر داشته اند و یکی از پوشش هایی که در گذشته وجود داشت لباس شادی بود که زنان برای خودشان می دوختند و بانوانی که از تمکن برخوردار بودند از این لباس بسیار زیبا استفاده می کردند.

یافته ها نشان داد که عقاید و باورها و همچنین دیدگاه اعتقادی و مذهبی و هویت تمدنی وفرهنگی مردم کرمان در پوشاک زنان کرمان نقش داشته و از منظر زیبایی شناسی زنان کرمان به جزئیات زیبایی شناسی و کارکرد لباس و پوشش خود در مناطق و مراسمات مختلف دقت نظر کافی را داشته اند.

انتهای پیام/م

• برچسب ها
• #
• #
• #