به مناسبت روز جهانی بیابان زدایی مطرح شد

• یک‌شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۷ ۱۵:۳۱
• کد خبر : 1375139

• اخبار
• سایر رسانه ها

رئیس اداره امور بیابان منایع طبیعی و آبخیز داری سیستان وبلوچستان از محدودیت های مالی و آبی به عنوان بزرگترین مشکل بیابان زدایی در استان یاد کرد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از عصرهامون، سیستان و بلوچستان پس از کرمان دومین استان پهناور کشور است که در جنوب شرقی ایران واقع شده، این استان با حدود181هزار و 785 کیلومتر مربع وسعت، کمابیش اندازه کشور سوریه بزرگی دارد و بیش از ۱۱ درصد وسعت ایران را دربرمی‌گیرد.
این خطه در منطقه ای گرم و خشک واقع شده و حدود 20سال می باشد که با مشکل خشکسالی دست و پنجه نرم می کند موضوعی که زمینه ساز مشکلات عدیده ای از جمله مهاجرت شده است.
مدتی است که موضوع خشکسالی و بحران آب در سیستان و بلوچستان، کشور ایران و خاورمیانه در میان رسانه‌های جمعی و گروهی انعکاس زیادی داشته است، تحقیقات مختلف بین‌المللی از جمله پژوهش‌های دانشگاه معتبر « ام آی تی » و موسسه ماکس پلانک از آینده‌ای ترسناک در خاورمیانه که کشور ایران نیز در آن قراردارد، به علت گرمایش جهانی و خشکسالی خبر داده‌اند و حال سوالی که پیش می آید این است، آیا خاورمیانه، کشور ایران و خصوصا سیستان و بلوچستان در آینده سرزمینی غیرقابل زندگی خواهد بود که در آن بادهای خشک و خشن در بیابان‌هایی بی‌آب و علف فرمانروایی می‌کنند؟
اواخر سال گذشته سازمان فضایی آمریکا «ناسا» گزارشی پیرامون گرمایش جهانی و خشکسالی در ۳۰ سال آینده جهان منتشر کرد که نشان می‌داد ۴۵ کشور جهان در معرض خشکسالی شدید هستند و ایران در رتبه چهارم فهرست هشدار قرار دارد.
روزنامه « فایننشال تایمز » نیز در مقاله‌ای با عنوان « ایران خشک شد » نوشت که ایران با پیشینه هفت هزار ساله تا ۲۰ سال دیگر از بی آبی و خشکسالی نابود می شود، تلویزیون فرانسه هم در گزارشی هشدار داد که مزارع پسته ایران به دلیل خشکسالی و برداشت بی رویه آبهای زیرزمین رو به نابودی هستند..
موسسه بین‌المللی « منابع جهانی » طی تحقیقی اذعان کرده که تا سال ۲۰۴۰ کم آبی در خاورمیانه منجر به ایجاد بحران‌های امنیتی و اقتصادی می‌شود، در رتبه بندی بحران آب از ۳۳ کشور اول، ۱۴ کشور در خاورمیانه واقع شده‌اند و ایران هم در رتبه سیزدهم قرار دارد.
در گزارش نگران‌کننده ناسا به رودخانه‌های دجله و فرات نیز اشاره شده و اینکه این رودخانه‌ها چگونه بر اثر گرمایش زمین از یک سو و مسابقه سدسازی در منطقه از سوی دیگر بعد از رودخانه‌های هند، بیش از هر جای دیگر در حال از دست دادن آب هستند که خطر خشکیدن دجله و فرات برای ما به معنای از دست رفتن بارش‌های پاییزه و تشدید پدیده گرد و غبار است.
در گزارش ناسا به کشورهایی مثل ایران، عراق، ترکیه و سوریه هشدار جدی داده شده‌ که به‌ خاطر استفاده نامطلوب از منابع آب در معرض جدی خطر خشکسالی و بحران آب قرار خواهند داشت، در بخشی دیگر از این گزارش آمده که هیچ بعید نیست بین ۳۰ تا ۴۰ سال آینده، بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شود.
هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل نسبت به مسایل زیست محیطی و بحران آب در ایران هشدار داده است و از رسانه ها خواسته درباره این بحران به صورت جدی وارد شوند.
ایران با میانگین بارش ۲۵۰ میلی‌لیتر در سال در مقابل ۹۰۰ میلی‌لیتر متوسط بارندگی جهانی در کمربند خشکی کره زمین قرار گرفته است حال آنکه متوسط میزان بارندگی در سیستان و بلوچستان100میلی متر می باشد و امسال تاکنون حتی نصف این میزان هم محقق نشده است.
در ابتدای سال ۹۵ رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی تاکید کرد که بحران خشکسالی انباشته کشور با بارش های مقطعی رفع نخواهد شد و وضعیت آب‌های زیرزمینی با بارش‌های کوتاه مدت بهبود نمی‌یابد.
 
بیابان‌زایی بزرگترین چالش‌ در قرن اخیر
بیابان‌زایی در کنار تغییرات جوی، یکی از بزرگترین چالش‌های بشر در قرن اخیر می باشد، پیشروی بیابان‌ها، فرسایش زمین در نواحی خشک، نیمه خشک و مناطق نیمه مرطوب است که عوامل دخیل در پیدایش آن در مرحله نخست فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوا می‌باشد و پیشروی بیابان‌ها به مفهوم توسعه بیابان‌های از پیش موجود نیست و این روند در حقیقت به این دلیل رخ می دهد که به اکوسیستم های نواحی خشک که بیش از یک سوم کره زمین را در بر می گیرند، به شدت در معرض استفاده بیش از حد و بهره برداری های ناصحیح از زمین قرار دارند.
همچنین فقر، نبود ثبات سیاسی، جنگل زدایی و تخریب مراتع، چرای بیش از حد دام ها و روش های نامناسب و نادرست آبیاری؛ نیز می‌توانند به کاهش میزان حاصل خیزی زمین منجر شود.
توسعه بیابان‌ها زندگی بیش از ۲۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مستقیما تحت تاثیر قرار داده و این در عین حال زندگی قریب به یک میلیون نفر را در بیش از ۱۰۰ کشور دنیا به مخاطره می اندازد؛ مردمی که به طور معمول در فقیرترین و محروم‌ترین کشورها به لحاظ مسائل سیاسی به سر می‌برند.
در این راستا بیابان زدایی به منظور تضمین حاصلخیزی درازمدت در مناطق بیابانی، ضروری است. به دنبال نیاز به یافتن راهکاری تازه و نو، دولت های ۱۷۰ کشور جهان در ماه مارس سال ۲۰۰۲ میلادی به کنوانسیون بیابان‌زدایی سازمان ملل متحد پیوسته اند و هدف از این کار ارتقاء اقدامات موثر از طریق برنامه های محلی مبتکرانه و نیز همکاری های حمایتی بین المللی است.
به موجب کنوانسیون بیابان زدائی هرگونه تلاش در جهت محافظت از زمین های مناطق خشک در دراز مدت انجام خواهد گرفت چراکه عوامل تاخیر در پیدایش این فرایند، متعدد و در عین حال بسیار پیچیده می باشد و پهنه گسترده ای را در بر می گیرد که مسائلی نظیر الگوهای تجاری و روش های ناپایدار مدیریت اراضی را در خود جای داده است.
در این راستا تغییراتی بزرگ و شگرف و به معنای واقعی کلمه چه در سطح محلی و چه در سطح بین المللی می باید صورت پذیرد، کشورهایی که کما بیش با مسئله پیشروی بیابان‌ها دست به گریبانند، درحال اجرای این کنوانسیون از طریق توسعه و اجرای برنامه‌هایی در مقیاس های ملی، بین منطقه ای و منطقه ای می باشند.
معیار هایی در مورد تدارک و آماده سازی این برنامه ها در پیوست شماره پنج کنوانسیون پیرامون اجرای برنامه های منطقه ای به تفصیل ذکر شده و آفریقا (که به دلیل شدیدترین شدیدتر بودن پیشروی بیابان‌ها در درجه اول اهمیت قرار دارد)، آسیا، آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب، شمال دریای مدیترانه و قسمت‌های مرکزی و شرقی اروپا را در بر می گیرد.
 
سیستان و بلوچستان در زمره استان‌های بیابانی کشور
استان سیستان و بلوچستان از جمله استان‌های بیابانی کشور است که با خصوصیاتی چون کمی نزولات جوی، درجه حرارت بالا ،رطوبت نسبی اندک، پوشش گیاهای فقیر و میزان فرسایش آبی و بادی زیاد شناخته می شود.
به مناسبت روز جهنی بیایان و در آخرین خصوص وضعیت بیابانی استان سیستان و بلوچستان به سراغ رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان رفته ایم تا در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
 
نسبت به بیابان زایی موجود، در بیابان زدایی عقب هستیم
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان گفت: با توجه به محدودیت های موجود به خصوص بخش آب و اعتبارات مالی، در بیابان زدایی عقب تر از بیابان زایی موجود در سطح جامعه و خصوصا این استان هستیم.
 
چهار میلیون و 6دهم هکتار از اراضی استان را بیابانها تشکیل می دهند
راشکی در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، افزود: در سیستان و بلوچستان چهار میلیون و 6دهم هکتار از اراضی سیستان و بلوچستان را بیابانها تشکیل می دهند، این استان دارای ۲۸ کانون بحرانی فرسایش بادی با مساحتی بیش از یک میلیون هکتار می‌باشد، با توجه به اهمیت موضوع بیابان زدایی در این خطه از کشور و نظر به شدت فرسایش بادی، اقدامات بیابان زدایی در این نواحی مورد توجه خاصی قرار گرفته است به طوری که این اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری برحسب وظایف سازمانی خود اقدامات پیشگیرانه را برای مهار و کاهش اثرات بیابان‌زدایی در سطح استان برنامه ریزی و اجرایی کرده است.
 
محدودیت های مالی و آبی بزرگترین مشکل بیابان زدایی
وی با اشاره به مشکلات بخش بیابان زدایی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، گفت: بزرگترین مشکل این بخش محدودیت های مالی و آبی است.
این مسئول اظهار کرد: سال گذشته اعتبار در نظر گرفته شده برای بخش بیایان، حدود 25 میلیارد تومان بوده که متاسفانه از این میزان تخصیصی به غیر از اعتبارات مالچ پاشی وجود نداشته است و مابقی را منوط به اوراق خزانه اسلامی کرده بودند.
وی تاکید کرد: کارهای مختلفی توسط پیمانکاران و کشاورزان صورت گرفته و پولی برای پرداخت نداشته ایم و هم اعتبار و تخصیصمان در قالب کاغذ و اوراق خزانه اسلامی بوده و براین اساس پیمانکاران نیز ورودی برای اجرای پروژه ها نمی کنند.
وی تصریح کرد:براساس برنامه ریزی صورت گرفته، باید امسال از محل اعتبارات ملی، دو هزار و 579هکتار و دو هزار و 3هکتار نیز از محل اعتبارات استانی باید مالچ پاشی در سطح بیابانهای استان انجام می شد ولی به دلیل اینکه اعتبار مورد نیاز اجرای این پروژه بخشی نقد و بخشی نیز اسناد خزانه اسلامی بود، پیمانکار تنها قسمتی که دارای پول نقد بود را انجام و انجام دیگر بخشها را به دلیل نبود تخصیص نپذیرفت.
وی با بیان اینکه دوبار تاکنون مناقصه برای اجرای پروژه مالچ پاشی براساس اوراق خزانه اسلامی را برگزار کرده ایم اما حتی یک شرکت کننده نداشته ایم و پیمانکاران می گویند نمی توانند سه سال در انتظار دریافت پول خود بمانند.
راشکی خاطر نشان کرد: در زمینه بیابان زدایی، علیرغم مشکلات و محدودیت های موجود، پروژه نهال کاری 935 هکتار از اراضی را در سطح استان شامل 225 هکتار در حوزه نیمروز، 165هکتار در هیرمند، 220 هکتار در ایرانشهر، 225 هکتار در دلگان و 100 هکتار در نیکشهر را طی امسال انجام داده ایم.
وی با اشاره به کانون های بحرانی استان و اینکه حوزه بالادست تالاب بین المللی هامون که در کشور افغانستان قرار دارد نیز خود یک کانون بحران است، تاکید کرد: ردیف اعتباری دشت سیستان تحت عنوان طرح مقابله با فرسایش بادی دشت سیستان ردیف مهمی است با توجه به شرایط این منطقه انتظار داریم که ردیف اعتباری را تخصیص دهند چرا که از سال94 تخصیصی برای آن تامنون نداشته ایم.
وی نبود اعتبارات را از مشکلات اساسی بخش بیابان اعلام و گفت: یک سند 6ساله در سالهای اخیر برای حوزه های مختلف منابع طبیعی و آبخیزداری استان تدوین کرده ایم که برای اجرای کامل پروژه های این سند 155میلیارد تومان اعتبار نیاز می باشد که از این میزان 75 میلیارد تومان مربوط به به حوزه سیستان است.
وی در ادامه خواستار توجه بیش از پیش مسئولان به بخش بیابان شد.
 
انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #