رنگرزی، هنر زنان بختیاری است که در گذشته برای تامین رنگ های مورد نیاز قالی در خانه اقدام به رنگ آمیزی می کردند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از جهانبین نیوز؛ رنگرزی سنتی از هنرهای بومی و زیبا و دارای سابقهای کهن در این استان به شمار میرود که از گذشتههای دور به یادگار مانده است و به آثار هنری دستبافت مانند فرش، زیلو، گلیم و گبه، جلوهای خاص و منحصربهفرد میبخشد.
گرچه از تاریخچه دقیق رنگرزی در چهارمحال و بختیاری اطلاعی در دست نیست، اما فرشهای معروف نظیر فرش پازیریک، بهارستان، قالیهای بافته شده در گوشه و کنار کشور که به صورت مستند در دوران مختلف از آنها سخن به میان آمده، میتوان تاریخ رنگرزی در استان را به دوره بعد از ظهور اسلام منتسب دانست.
سابقه رنگرزی در چهارمحال و بختیاری از قدمت بالایی برخوردار است
مسلم اسدالهی کارشناس صنایع دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ رنگرزی را یکی از هنرهای سنتی و بومی استان عنوان و اظهار کرد: بر حسب سفرنامهها و کتب قدیمی تاریخ رنگرزی ایران به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد میرسد.
وی با بیان اینکه رنگرزیهای استان معمولا بر روی موادی انجام میگیرد که از مواد الی فسادپذیر (پشم) تشکیل شده است لذا آثار رنگرزی در این زمینه یا وجود ندارد یا اندک است افزود: در سفرنامههای مختلف ازجمله "مقدسی" جهانگرد معروف عرب صحبت از قالیهای سبز رنگ و فیروزهای در خانههای مناطق بختیارینشین (ایذه-ارجان) به میان آمده که مؤید این مطلب است که سابقه رنگرزی استان از قدمت بالایی برخوردار است.
اسداللهی ادامه داد: رنگ عنصر جداییناپذیر طبیعت است که بیشتر مواد عالم از جانداران و بیجان کم و بیش بهره از رنگ بردهاند بسیاری از اشیاء و پدیدهها به اشکال رنگین جلوهگر میشود از رنگهای گوناگون سنگ و آب و خاک گرفته تا رنگ گلها و درخشش پرتلالو بال و پر پرندگان و شکوه و خیالانگیز رنگین کمان و... .
وی بیان داشت: به همین دلیل وجود نساجی و بافتههای داری از گذشتههای دور در استان نقش انکارناپذیر رنگرزی و رنگآمیزی را با استفاده از مواد موجود در طبیعت و پیوندها ناگسستگی و جدایی ناپذیر آنها را نشان میدهد تا به آنجا که میتوان گفت شهرت جهانی قالی چالشتر و دیگر بافتههای داری و نساجی استان موهون رنگرزی هنرمندان این هنر سنتی محسوب میشود.
تنوع و کیفیت برتر رنگهای بکار رفته در فرشهای چهارمحال از ویژگیهای منحصربهفرد آنها است
کارشناس صنایع دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: تا چند دهه قبل هنر رنگرزی تنها منحصر به استادان، هنرمندان و موی سپیدان این رشته نبود بلکه اکثر بافندگان قالی و.سایر دستبافتها... با این هنر سنتی آشنایی کامل داشتند و بیشتر بافندگان ترجیح میدادند رنگهای مورد نیاز بافت را شخصا رنگآمیزی نمایند به همین دلیل از ویژگی فرش چهارمحال و علیالخصوص قالیهای چالشتری، شهرکردی، پیربلوطی، قهفرخی، سامانی و... تنوع و کیفیت برتر رنگهای بکار رفته در فرش ذکر شده قلمداد میشود.
اسداللهی ادامه داد: با گذشت زمان و پیدایش تکنولوژیهای نو و... به علت تقاضای بازار برای تولید بیشتر قالی کارگاههای متمرکز رنگرزی به وجود آمد و کم کم رنگرزیهای خانگی جای خود را به رنگرزیهای کارگاهی که قابلیت افزایش کمیت در رنگرزی داشته سپرد و تاکنون ادامه دارد.
با رنگهای طبیعی در خانه رنگرزی میکردیم
یکی از قالیبافان چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: در گذشته برای تامین رنگهای مورد نیاز قالیهایمان در خانه اقدام به رنگآمیزی کرده و برای این منظور از مواد طبیعی استفاده میکردیم.
وی با افزود: خودمان پشم را ریسیده و خامه مورد نیازمان را تولید میکردیم سپس این رشتههای ریسیده شده را رنگ کرده و در قالیهای از آنها استفاده میکردیم.
وی با اشاره به اینکه از رناس برای تهیه رنگ قرمز، از پوست گردو برای تهیه رنگ قهوهای، از زاج برای تهیه رنگ سفید و... استفاده میشد ادامه داد: الان دیگر قالی نمیبافم ولی دخترم برای قالیهایش از رنگهای آماده در بازار استفاده میکند.
این بانوی چهارمحالی ادامه داد: یکی از ویژگیهای مهم قالیهای چهارمحالی بهرگیری از رنگهای طبیعی است و در گذشته برای تهیه این رنگهای سختی بسیاری را متحمل میشدیم اما امروز با روی کار آمدن رنگرزیها دیگر نیاز به تهیه این رنگها در خانه نیست.
چهارمحال و بختیاری قطب تولید رنگهای طبیعی فرش ایرانی است
نعیم امامی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ گفت: تعداد رنگهای اصیل و طبیعی شناسایی شده در چهارمحال و بختیاری به دو یک هزار رنگ رسیده است.
وی با بیان اینکه رنگرزی در چهارمحال و بختیاری قدمت بالایی دارد اضافه کرد: امروز این استان به قطب تولید رنگهای طبیعی فرش ایران تبدیل شده است.
امامی افزود: هماکنون بیش از ۱۰۰ هزار بافنده، با ۲۰ هزار دار قالی سالانه بیش از ۲۰۰ هزار متر مربع فرش دستباف از نوع بختیاری، یلمه، گبه و چالشتر را تولید میکنند.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه