• دوشنبه ۰۵ شهریور ۱۳۹۷ ۱۷:۴۱
• کد خبر : 1402524

• اخبار
• سایر رسانه ها

روش سبک زندگى و سیره حکیمانه و اخلاقى فردى و اجتماعى و نیز کمالات معنوى امام‏ هادی(ع) سبب شد که آن بزرگوار در میان کارگزاران حکومت و دولتمردان عصر خویش محبوبیت خاصى پیدا کند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  راه آرمان؛ به مناسبت ۱۵ذى الحجه؛ ولادت پیشواى دهم شیعیان حضرت امام على النقى ال هادی(ع) در مدینه (۲۱۲ ق)به گوشه ای از سیره این امام همام در این یادداشت اشاره می کنیم.

حضرت امام ابوالحسن، على النقى ال هادی(ع) در نیمه ذى حجه سال ۲۱۲ هجرى در اطراف مدینه در محلى به نام «صریا» به دنیا آمد. پدرش پیشواى نهم، امام جواد(ع) و مادرش بانوى گرامى بافضیلت، شب‏ زنده ‏دار و باتقوا به نام «سمانه مغربیه» است. آن‏ حضرت در سال‏۲۲۰ه. ق در ۸ سالگى، پس از شهادت پدر گرامى‏اش به امامت رسید. حضرت امام‏ هادی(ع) به القاب دیگرى مانند نقى، عالم، فقیه، امین و طیب نیز شهرت داشت.

حیات بابرکت آن‏ حضرت در دوران اختناق و فشار خلفاى عباسى، همواره از سخت‏ ترین و حساس‏ ترین دوره‏ هاى امامت امامان شیعه محسوب مى‏ شود که آن‏ حضرت با مدیریت و شیوه رهبرى خاص خود، نه ‏تنها با این خلفا مبارزه کردند بلکه بر قدرت و اقتدار شیعیان افزودند و نیز زمینه را براى قبول هرچه بیشتر امامت حضرت حجت(عج) آماده نمودند. بررسى این شیوه رهبرى و مبارزه حضرت‏ هادی(ع) ضمن آشنایى هرچه بیشتر پیروان ایشان با ابعاد وجودى و شخصیتى امام خویش، شیوه‏ هاى سبک زندگى و حیات و مبارزه را در عصر حاضر و براى نسل امروز بازگو مى ‏نماید. }

امامت در عصر اختناق خلفاى عباسى‏

امام على النقى(ع) در طول ۳۳ سال امامت خویش، با شش تن از خلفاى عباسى به نام‏هاى معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین، معتز هم ‏عصر بود که آن‏ حضرت در زمان معتز و به دست عوامل وى مسموم گردید و به شهادت رسید.

از میان این خلفاى شش‏گانه، متوکل در دشمنى با اهل‏بیت مشهورتر بود. وى حدود پانزده سال حکومت کرد و بیش از سایر خلفا، معاصر امام دهم بود. متوکل عباسى در سال ۲۳۳، پس از گزارش‏هایى که توسط همسرش و عده‏اى دیگر مبنى برجذب شدن مردم به امام‏ هادی(ع) و احتمال وقوع شورش به او رسید، مصمم شد تا امام را از مدینه به سامرا بیاورد و امام تا پایان عمر خود، بیش از بیست سال در شهر سامرا در منطقه‏ اى به نام «عسکر» به‏ سر برد و تحت مراقبت شدید قرار داشت. به ‏همین ‏دلیل آن‏حضرت و فرزند گرامى ایشان امام حسن عسکرى(ع)، به «عسکریین» شهرت یافتند.

دوران متوکل عباسى از سخت‏ترین دوران‏هاى شیعه در تاریخ محسوب مى‏شود. چراکه این حاکم ستمگر، جو بسیار خفقان‏ آمیزى را بر جامعه حکم‏ فرما کرده بود و سختگیرى و فشار زیادى را بر شیعیان اعمال مى‏کرد. او علویان را در محاصره اقتصادى قرار داده بود. به شاعران دربارى مال فراوانى مى‏داد تا در اشعار خود به ائمه(ع)بى‏احترامى کنند. او اکثر سادات جلیل‏القدر آن زمان را دستگیر و زندانى کرده بود. از هولناک‏ترین اقدامات او در دوره حکومتش، انهدام و تخریب مرقد امام حسین(ع) بود. اوضاع معیشتى مردم و خصوصاً علویان در زمان خلفاى عباسى مخصوصاً متوکل و بقیه خلفاى هم ‏عصر امام‏ هادی(ع)، بسیار دشوار بود زیرا آنان بیت‏ المال مسلمین را صرف خوش ‏گذرانى‏ هایى‏ کردند که به گواهى تاریخ، هزینه‏ هاى مربوط به آن‏هابى‏سابقه بوده است. با توجه به این موضوع شیوه خاص امامت حضرت‏ هادی(ع) در مقابله با شرایط موجود بسیار جالب ‏توجه و قابل‏ ملاحظه است.

۱. نفوذ در میان دولتمردان با نمایاندن سیره اخلاقى و علمى امام(ع)

روش سبک زندگى و سیره حکیمانه و اخلاقى فردى و اجتماعى و نیز کمالات معنوى امام‏ هادی(ع) سبب شد که آن بزرگوار در میان کارگزاران حکومت و دولتمردان عصر خویش محبوبیت خاصى پیدا کند و بدین‏وسیله جایگاه علمى و ایمانى منحصربه ‏فرد امامت را به جامعه عصر خویش و حتى درباریان و حاکمان بشناساند و این جایگاه رفیع را زنده نگه دارد؛ به‏ نحوى که امام‏ هادی(ع) نمونه ‏اى از انسان کامل و مجموعه سترگى از اخلاق اسلامى را نه ‏تنها براى جامعه عصر خویش بلکه براى تمامى اعصار به یادگار گذاشت. «ابن شهرآشوب» دراین ‏باره مى ‏نویسد: «امام‏ هادی(ع) خوش‏خوترین و راست‏گوترین مردم بود. کسى‏ که او را از نزدیک مى‏دید، خوش‏برخوردترین انسان‏ها را دیده بود و اگر آوازه‏اش را از دور مى‏شنید، وصف کامل‏ترین فرد را شنیده بود.

این رفتار اخلاقى و معنوى تمامى کسانى‏ که با ایشان ارتباط داشتند را به اقرار به جایگاه آن‏حضرت واداشته بود. به‏عنوان‏مثال هنگامى که هرثمه، آن‏حضرت را وارد بغداد کرد، اسحاق بن ابراهیم طاهرى که والى بغداد بود به او گفت: تو متوکل را مى‏شناسى (که چه قدر فرد خبیث و بدسرشتى است) اگر او را بر قتل این آقا تحریک کنى، امام را خواهد کشت و حضرت رسول اکرم(ص) در روز قیامت خصم تو خواهد بود و او گفت: «سوگند به خدا، جز نیکى از او ندیده ‏ام.»

این رفتار و سیره اخلاقى آن‏حضرت که مبتنى بر ساده زیستى و زهد بود در مقابل دستگاه هوس ران حکومت کاملاً متجلى بود و افراد بسیارى را ناخودآگاه به‏ سوى خود فرامى خواند. در توصیف شیوه زاهدانه آن‏حضرت آمده است: «از دنیا چیزى در بساط زندگى نداشت. بنده‏اى وارسته از دنیا بود. در آن شبى که به خانه‏اش هجوم آوردند، او را تنها یافتند با پشمینه‏اى که همیشه بر تن داشت و خانه‏ اى که در آن هیچ اسباب و اثاثیه چشم‏گیرى دیده نمى‏شد. کف خانه‏ اش خاک‏پوش بود و بر سجاده حصیرى خود نشسته، کلاهى پشمین بر سر گذاشته و با پروردگارش مشغول نیایش بود.»

۲. حل مشکلات جامعه با بهره‏‏ گیرى از علم امامت‏

آن‏حضرت از همان آغاز دوران امامت در کودکى از علم ‏بى ‏منتهاى امام برخوردار بودند و اقدام ایشان به حل مشکلات علمى و فقهى عصر خویش خود گویاى جایگاه رفیع و متمایز ایشان بود. علاوه براین، اقدامات آن‏حضرت در حل مشکلات لاینحل و ارائه مشاوره علمى به درباریان که حاکى از علم‏ بى‏ منتهاى الهى امامت بود، سبب شده بود که بسیارى از مردم و کارگزاران حکومت به‏سوى دانش‏بى‏پایان حضرتش راهنمایى شوند. اظهارنظرهاى «یزداد نصرانى»، شاگرد «بختیشوع» درباره دانش امام‏ هادی(ع) بسیار جالب‏توجه است. او پزشک مخصوص دربار معتصم بود. چیرگى امام در دانش، به‏اندازه‏اى او را مجذوب خود کرده که در توصیف مقام علمى ایشان گفته بود: «اگر بنا باشد آفریده‏ اى را نام ببریم که از جهان غیب آگاهى داشته باشد، او (امام‏ هادی(ع)) خواهد بود.» این سخن نتیجه تنها دیدار کوتاه او با امام بود.

آن‏حضرت مى ‏کوشید تا به این وسیله در عصر خفقان خلفاى عباسى از موقعیت مثبتى که در جهت مصلحت دعوت الهى براى او فراهم آمده بود بهره‏ بردارى کند و این کار البته با حکمت و استقامت و بردبارى در راه خدا امکان‏ پذیرشد.

۳. سازمان‏دهى مبارزات سرى شیعیان با تقویت سازمان وکالت‏

یکى از شیوه‏ هاى رهبرى امام‏ هادی(ع)، مدیریت مبارزات مخفیانه با حکومت استبدادى و طاغوتى عصر خویش بود. آن‏حضرت این کار را از راه‏هاى مختلفى انجام مى ‏دادند که بارزترین آن تقویت سازمان وکالتى بود که از دوران امامت امام صادق پایه گذارى شده بود. هدف از شکل‏ گیرى این سازمان، ارتباط شیعیان با امام خود در زمانى بود که آنان به‏ دلیل محصور بودن و یا تحت نظارت قرار داشتن ایشان از این ارتباط محروم بودند اما ضرورى بود که براى مسائل مختلف دینى خود در اقصى نقاط بلاد اسلامى با امام خود ارتباط برقرار کنند. به‏ همین ‏دلیل امام‏ هادی در دوران امامت خود با تمهیدات بیشترى از این سازمان بهره کافى را بردند. چنان‏که از طریق این سازمان شیعیان ایران، عراق، یمن و مصر ارتباط مستمر و خوبى با حضرت داشتند و از این طریق وکلاى امام(ع) علاوه بر جمع‏آورى خمس و ارسال آن به امام(ع)، در پاسخگویى به مسائل کلامى و فقهى و حل شبهات مختلف نیز نقش سازنده‏اى داشتند و توانستند امامت امام بعدى و ورود شیعه به عصر غیبت را زمینه‏سازى نمایند. این شبکه ارتباطى چنان اهمیت داشت که متوکل را به فکر کنترل و نابودى آن انداخت و با تشکیل نیروهایى ویژه به دستگیرى، شکنجه، حبس و شهادت برخى از وکلاى امام(ع) در نقاط مختلف اقدام کرد؛ اما موفق نشد این شبکه گسترده را از میان بردارد.

۴. مبارزه با اندیشه‏ هاى باطل و فرقه ‏هاى انحرافى‏

«غالیان» کسانى بودند که بر مبنایى نادرست، امامان معصوم(ع) را تا مقام خدایى بالا مى‏بردند. امام‏ هادی(ع) موضع خویش را در قبال آنان روشن مى‏ ساخت و آنان را از گروه شیعه نمى‏دانست و حتى در نامه‏ هاى مختلف، غالیان را افرادى مشرک و کافر معرفى مى‏فرمود و بیزارى خویش را از آنان به ‏صورت آشکار اعلام مى‏ نمود و با گفتار حکیمانه، رفتار مدبرانه و نامه‏ هاى روشنگرانه خود مرز افراط وتفریط را مشخص مى‏ نمود. افرادى مانند: على بن حسکه قمى، قاسم یقطینى، حسن بن محمد باباى قمى، محمد بن نصیر و فارس بن حاتم قزوینى و… ازجمله این کج‏اندیشان منحرف بودند.

انتهای پیام/م

• برچسب ها
• #
• #
• #