هنرمند برجسته کشور از ناتوانی ذاتی سینما و تلویزیون برای به تصویر کشیدن حماسه اربعین میگویند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حماسه اربعین مدتهاست که مرزهای قومی و دینی را درنوردیده است و جذبه راهپیمایی عظیمی که از چند روز دیگر آغاز خواهد شد، خیل عظیمی از عاشقان حقیقت را به حیرت خواهد افکند. در این میان هر قشری میکوشد که نسبت خود را با این واقعه عظیم روشن کند و چندسالی است که هنرمندان نیز به این قافله پیوستهاند. پیش از ایام اربعین که سیدجواد هاشمی بازیگر نامآشنای سینما و تلویزیون و سیدمهدی تحویلدار مجری توانمند سیما میهمان مرآت بودند، فرصت را مغتنم شمردیم و در اینباره با آنها به گفتگو نشستیم. این دو هنرمند کشورمان در گفتگویی که در پی میآید سخنان قابل تأمل و زیبایی را با ما به اشتراک گذاشتهاند.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,مرآت شما را به مطالعه این گفتگو دعوت میکند.
, مرآت,مرآت- ما به تدریج به واقعه عظیم اربعین نزدیگ میشویم و گروههای مختلف مردمی نسبت به این واقعه واکنش نشان میدهند و در آن مشارکت میکنند. شما نقش و تأثیر هرمندان را در این جنبش مردمی چطور ارزیابی میکنید؟
, مرآت- ما به تدریج به واقعه عظیم اربعین نزدیگ میشویم و گروههای مختلف مردمی نسبت به این واقعه واکنش نشان میدهند و در آن مشارکت میکنند. شما نقش و تأثیر هرمندان را در این جنبش مردمی چطور ارزیابی میکنید؟,سیدجواد هاشمی: تأثیری اگر هست، تأثیر مستقیم و بلاواسطه خود حضرت سیدالشهداء(ع) است و هیچ ربطی به امثال ما و حتی مردم ندارد. این اثر سیدالشهداست که مردم ما عاشقاند. هیچ سیاستی نمیتواند اثر لاینقطع حضرت حسین(ع) را کمرنگ کند و به همین خاطر است که مردم ما حاضرند حتی از جانشان بگذرند و در این راهپیمایی شرکت کنند؛ چه رسد به گذشتن از مال...
, سیدجواد هاشمی:,برافراشتن پرچم امام حسین(ع) برای مردم ما یک جهاد محسوب میشود. به همین دلیل است که مردم ما نسبت به امام حسین(ع) تعصب عجیبی دارند و این تعصب، تنها یک تعصب دینی و مذهبی نیست بلکه حتی یک تعصب ملی نیز هست. شاید این سخن را کسی نگفته باشد اما من احساس میکنم اگر در زمان جنگ مردم از حریم وطنشان و از ملیتشان دفاع کردند به خاطر امام حسین(ع) بود.
,به همین خاطر، حرکت در مسیر امام حسین(ع) تنها یک حرکت مذهبی نیست، بلکه یک حرکت ملی است. هیچکس نمیتواند از این حرکت جلوگیری کند. فکر میکنم اگر گروهی هم هستند که از جهت سیاسی به نوعی با دیگران قهر میکنند، با امام حسین(ع) هرگز قهر نمیکنند.
,کسی نمیتواند این همایش بینظیر را نادیده بگیرد
, کسی نمیتواند این همایش بینظیر را نادیده بگیرد, کسی نمیتواند این همایش بینظیر را نادیده بگیرد,مرآت- جریانهای مختلفی تلاش میکنند تا ابعاد گسترده واقعهای که در اربعین اتفاق میافتد را بپوشانند یا دستکم در برابر آن سکوت کنند. فکر میکنید شما هنرمندان که خود به نوعی رسانه هستید، چگونه میتوانید پیام اربعین را به دیگران برسانید؟
, مرآت- جریانهای مختلفی تلاش میکنند تا ابعاد گسترده واقعهای که در اربعین اتفاق میافتد را بپوشانند یا دستکم در برابر آن سکوت کنند. فکر میکنید شما هنرمندان که خود به نوعی رسانه هستید، چگونه میتوانید پیام اربعین را به دیگران برسانید؟,سیدجواد هاشمی: جالب است که به شما بگویم من دیشب از ترکیه به ایران برگشتم. در ترکیه با شخصی آشنا شدم که به همهچیز و به همهکس بد و بیراه میگفت. میگفت ما الان مدتی است که در ترکیه زندگی میکنیم و فقط دو سه هفته دیگر یکبار به ایران میآییم تا در راهپیمایی اربعین شرکت کنیم. برای من جالب بود که همسر این شخص حجاب درست و حسابی نداشت و خودش هم به نظر نمیرسید که اعتقادات محکمی داشته باشد.
, سیدجواد هاشمی: ,پرسیدم واقعا میگویید یا جلوی من این حرف را میزنید؟! گفتند این مسأله که ربطی به کسی ندارد! من همانجا اشک در چشمانم جمع شد و میخواستم بگویم جذبه اربعین بینالمللی است اما دیدم اینگونه نیست: یسبح لله ما فیالسموات و ما فیالارض. این تسبیح خداوندی است و شاید موجوداتی در عالم باشند که ما نشناسیمشان و آنها هم عاشق امام حسین(ع) باشند.
,من ماورایی سخن نمیگویم. من دارم از عشق سراسر دنیا از شیعیان و غیرشیعیان نسبت به حضرت حسین(ع) حرف میزنم. امکان ندارد که کسی بتواند این نمایش و همایش بینظیر را نادیده بگیرد. مطمئن باشید که اربعین سال به سال پررونقتر خواهد شد. تردید نکنید.
,ماجرای سفر یک جهانگرد برزیلی به کربلا
, ماجرای سفر یک جهانگرد برزیلی به کربلا,سیدمهدی تحویلدار: یکی از دوستانم، در اربعین کاروانی را از اروپا به عراق برد که نیمی از آنها اصلا مسلمان نبودند. این یعنی اربعین، جهانی است. من در سال گذشته در عمود 1217 یک جهانگرد برزیلی را دیدم. همه گرد او جمع شده بودند و او یک جمله گفت: تمام دنیا را گشتهام. تجمعهای بوداییها و ادیان مختلف در هندوستان و دیگر نقاط جهان را دیدهام اما اینجا چیز دیگری است.
, سیدمهدی تحویلدار:,میگفت این سال دومی است که به مراسم اربعین میآیم. او 40 شتر برای اطعام زائران هدیه کرده بود. دین هم نداشت. میگفت من در زندگیام دو بار با تمام وجود گریستهام؛ یکبار سال قبل در اربعین و یکبار امسال در اربعین برای حسین(ع).
,سیدجواد هاشمی: او به بهشت میرود! من این جمله را به خانم کاتیا جورجورا گفتم. به او گفتم اگر برای حسین(ع) گریه میکنی، به بهشت میروی. او توهینی به فرزند امام حسین(ع) کرده بود. مسیحی بود. دوبار امام حسین(ع) را به خواب دید و به ایشان گفت قول میدهم به خاطر توهینی که کردم، تا ابد هرجا که رفتم از شما سخن بگویم. و این کار را کرد.
, سیدجواد هاشمی:,حسین(ع) واقعا فراتر از ملل و ادیان است. امام حسین(ع) شخصیتی است که واقعا به ما تعلق ندارد، متعلق به همه است.
,سیدمهدی تحویلدار: مسئول یکی از موکبهای سمنان به من میگفت پیرزنی سه عدد سیبزمینی با خود آورده بود و میگفت سید! این سه تا سیبزمینی را روی قلبم گذاشتهام و تا نجف آوردهام.
, سیدمهدی تحویلدار:,میوههایی که از آفریقا به موکب لبنانیها هدیه شد!
, میوههایی که از آفریقا به موکب لبنانیها هدیه شد!, میوههایی که از آفریقا به موکب لبنانیها هدیه شد!,سیدجواد هاشمی: من از این نمونهها زیاد دیدهام. من کسی را دیدهام که با خودش از آفریقا نوعی میوه آورده بود و میگفت این میوه غذا را معطر میکند. میگفت در جایجای مسیر یخ میگرفتم و کنار این میوهها میگذاشتم تا خراب نشوند و آنها را سالم به موکبها برسانم. او پیرزنی بود که نزدیک به 400 کیلومتر راه را پیاده آمده بود. این مسأله را با چه منطقی میشود تحلیل کرد؟
, سیدجواد هاشمی:,در موکب لبنانیها این میوهها را از او گرفته بودند و در غذاها میریختند. این چه عشقی است؟ این مسائل برای ما اهمیت دارد. من با تعصب عرض میکنم که چنین مردمی به بهشت میروند! مگر میشود امام حسین(ع) جواب ندهد؟ ما راجع به امام حسین(ع) چه حرفی میتوانیم بزنیم؟ ما فقط میتوانیم از آنچه که از دیگران دیدهایم حرف بزنیم.
,نمایش بینظیر؛ تماشاگران منحصربفرد
, نمایش بینظیر؛ تماشاگران منحصربفرد, نمایش بینظیر؛ تماشاگران منحصربفرد,مرآت- برخی در داخل کشور نسبت به «پیادهروی» موضع دارند! میگویند خب چرا سوار ماشین نمیشوید و به کربلا بروید؟ در این پیادهرفتنها چه سری هست؟
, مرآت- برخی در داخل کشور نسبت به «پیادهروی» موضع دارند! میگویند خب چرا سوار ماشین نمیشوید و به کربلا بروید؟ در این پیادهرفتنها چه سری هست؟,سیدجواد هاشمی: وقتی یکی از بزرگان تئاتر جهان وارد ایران شد، گفت من میخواهم نمایش ببینم. به او گفتند اگر میخواهی نمایش ایرانی ببینی باید در ماه محرم به ایران بیایی. او در ماه محرم هم به ایران آمد و او را به تماشای تعزیه بردند. بعد به خیابان میآید و میبیند که مردم از حفظ دیالوگهای همشکلی را با هم تکرار میکنند و دکورشان هم علم و کتل است!
, سیدجواد هاشمی: ,او وقتی برمیگردد در کشورش سخنرانی میکند و میگوید من نمایشهای بینظیری را در ایران دیدم که در هیچجای دنیا یافت نمیشود که کاترسیز یا تزکیه غایی در این نمایشها بیبدیل و بینظیر بود. من میدیدم که مردمی که تماشاگر این راز و همایش زیبا هستند، بیشتر لذت میبرند. من زنها و مردهایی را دیدهام که با تماشای این نمایشها به شدت میگریستند.
,او گفته بود که مردم برای تماشای این نمایشها از خانه بیرون میآیند، پنجرهها را باز میکنند و تمام خانهها میشود تماشاخانه. این که همه متحدالشکل لباس مشکی میپوشند و به خیابانها میآیند، یک سوگواره بینظیر در دنیاست. میخواهم بگویم کسی که حتی برای شیطنت میگوید چرا پیاده به کربلا میروید، اگر این پیادهروی را حتی یک نمایش تصور کند که همه مردمی که به عراق میروند بازیگران آن هستند و پیاده و پابرهنه راه را میپیمایند، باید به آن احترام بگذارند.
,کسی که به اربعین احترام نگذارد، محترم نیست
, کسی که به اربعین احترام نگذارد، محترم نیست, کسی که به اربعین احترام نگذارد، محترم نیست,اگر این پیادهروی قابل احترام نیست، چه چیزی قابل احترام است؟ اگر قرار است ما به افکار هم احترام نگذاریم، چه جایگاهی خواهیم داشت؟ به اعتقاد من کسی که به این نمایش، احترام نمیگذارد، آدم محترمی نیست و اصلا نباید به حسابش آورد. من به کسی که به این نمایش عظیم و راهپیمایی اربعین اعتراض میکند و احترام نمیگذارد، احترام نمیگذارم.
,او به عقاید دیگران احترام نگذاشته، پس عقاید او چه احترامی دارد؟ تعداد این افراد البته زیاد نیست.
,مرآت- شما اشاره کردید که دستگاه امام حسین(ع) نیازی به تبلیغ ما و امثال ما ندارد اما مسألهای که وجود دارد این است که عالم سینما در ایران همواره از وقایع مذهبی عقب است! الان حدود 5 سال است که راهپیمایی اربعین در این حد و اندازه برگزار میشود اما هنوز اثر درجه یکی در اینباره ساخته نشده است. چرا سینما همیشه عقب است؟
, مرآت- شما اشاره کردید که دستگاه امام حسین(ع) نیازی به تبلیغ ما و امثال ما ندارد اما مسألهای که وجود دارد این است که عالم سینما در ایران همواره از وقایع مذهبی عقب است! الان حدود 5 سال است که راهپیمایی اربعین در این حد و اندازه برگزار میشود اما هنوز اثر درجه یکی در اینباره ساخته نشده است. چرا سینما همیشه عقب است؟,سیدجواد هاشمی: سینما عقب نیست بلکه برخی مسائل تصویرکردنی نیستند. شما باید در جبهههای دفاع مقدس حضور میداشتید تا بفهمید در آنجا چه میگذرد. چند هزار اثر با موضوع دفاع مقدس ساخته شده است اما قطرهای از اقیانوس بیکران آن اتفاق عجیب نیست. شما میدانید که چقدر شفا در حرمین شریفین اتفاق افتاده است؛ اینها قابل درک نیست.
, سیدجواد هاشمی:,اتفاقات عجیبی در آیین اربعین میافتد که شما نمیتوانید آنها را در فیلم نشان بدهید؛ مگر آن که فیلم مستند باشد. امکان ندارد که بشود برای این وقایع فیلم ساخت. شما نمیتوانید تصویری از عاشورا بسازید. هرچه بسازید خواهند گفت این اثر بسیار ضعیف است و در برابر آن واقعه، اندک. مگر میتوان برای عظمت ابالفضلالعباس(ع) فیلم ساخت.
,البته میشود در حواشی اربعین فیلمهایی ساخت. تفاوت تئاتر با سینما همین است که در تئاتر نفس هست اما در سینما نفس نیست و شما روی پرده یک فیلم ضبطشده را میبینید. در تئاتر، همنفسی احساس را ایجاد میکند. اربعین را باید از نزدیک دید. من خوشحالم از این که نمیشود هیچ فیلمی برای اربعین ساخت! بگذارید همه بروند و این نمایش را از نزدیک ببینند؛ حتی به عنوان تماشاگر.
,آن مسافر برزیلی که از آن سوی دنیا به عراق میآید میخواهد این نمایش را تماشا کند. او نیامده است برای کامل شدن دینش! او آمده است تا ببیند در عراق چه خبر است. او میخواهد بداند که چطور ممکن است بعد از 1400 سال کسی به عشق یک امام کیلومترها پیاده برود و پاهایش تاول بزند. او دیوانه شده است؟ آری! او دیوانه شده است! و این دیوانگی چقدر بها دارد؟
,چه اثری بسازیم که تصویر سیدالشهداء(ع) در آن بگنجد؟
, چه اثری بسازیم که تصویر سیدالشهداء(ع) در آن بگنجد؟, چه اثری بسازیم که تصویر سیدالشهداء(ع) در آن بگنجد؟,بنابراین من فکر میکنم ما عقب نیستیم؛ بلکه نمیتوان فیلمی در این ارتباط ساخت. ما نمیتوانیم چیزی بسازیم؛ چون هرچه بسازیم عقبتر میافتیم! دشوار است! بخدا دشوار است. به همین خاطر است که تا بحال فیلمی به طور مستقل برای عاشورا ساخته نشده است. شهریار بحرانی چندینبار قصد کرد که پروژه امام حسین(ع) را بسازد و 40 میلیارد تومان هم هزینه شد و من هم قرار بود نقش مسلمبنعقیل را بازی کنم.
,وقتی این پروژه تعطیل شد من بسیار گریه کردم اما بعد فکر کردم و گفتم واقعا میخواهند چه بسازند که سیدالشهداء(ع) در آن بگنجد؟ خدا چگونه تصویر حسین(ع) را نقاشی کرده که تا به امروز هریک از ما تصویری از او در ذهن داریم که با دیگری متفاوت است. خدا فیلم خود را ساخته است و ما تا ابد این فیلم را تماشا میکنیم اما محال است که بتوان این فیلم را به سینما کشید.
,روضهها صوتیاند؛ امکان تصویری شدن ندارند!
, روضهها صوتیاند؛ امکان تصویری شدن ندارند!, روضهها صوتیاند؛ امکان تصویری شدن ندارند!,نمیشود! نمیشود حسین(ع) را به تصویر کشید چراکه از عظمت آن تصویر ذهنی کاسته میشود. تصویر حسین(ع) و سینمای امام حسین(ع) در دل همه هست. چشم دل همه در این سینما بیناست. روضهها تماما صوتی هستند و امکان ندارد که بصری بشوند؛ بصری میشود اما من و شما آن را در دلمان بصری میکنیم. پس اجازه بدهیم که فیلمی ساخته نشود؛ حتی برای کسانی که پابرهنه سمت حرم حضرت عباس(ع) میروند.
,من نمیتوانم جان کلام را ادا کنم و جرأت ندارم که از حسین(ع) فیلم بسازم. من سال گذشته مستندی درباره شهادت حاجیان در مکه ساختم که اجازه پخش پیدا نکرد؛ به این دلیل که مناسبات ما با عربستان سعودی به هم میریخت! من در آن مستند، راهپیمایی در منا و دور خانه خدا چرخیدن را به دور حضرت حسین(ع) چرخیدن وصل کرده بودم اما باور کنید در مستند هم نمیشود آنچه که را باید گفت. عظمت امام حسین(ع) بیشتر از آن است که به ما اجازه بدهد چیزی بسازیم.
,سیدمهدی تحویلدار: ای رخت معنی زیبایی عالم برگرد/ که در این آینه تصویر تو سرگردان است
, سیدمهدی تحویلدار: ,من با آقای هاشمی موافقم که نمیشود اثری در اینباره ساخت. آنچه که آقای هاشمی گفتند مرا به یاد داستانی انداخت. داریوش ارجمند میگفت اولینبار که آقای داوود میرباقری نقش مالک اشتر را به من پیشنهاد داد به طور جدی آن را رد کردم. به من میگفت «سید! مگر میشود آدم در کارنامه هنریاش نقش مالک اشتر را رد کند!» او اما این کار را کرد.
,راضی نمیشد تا این که در نهایت دست به دامان برادر رهبر انقلاب میشوند. داریوش ارجمند میگفت نقش مالک اشتر را رد کردم چون نگران بودم که این نقش خوب از آب درنیاید. میگفت اگر سریال امام علی(ع) یک سریال ضعیف میشد چه؟ واقعا نمیشود داستان عاشورا و اتفاقاتی مثل اربعین را به تصویر کشید. آقای هاشمی حرف بسیار زیبایی زدند. مردم باید خودشان بروند و ببینند.
,از همینجا برگردید!
, از همینجا برگردید!, از همینجا برگردید!,من به نیمهشبهای پیادهروی اربعین بسیار علاقهمندم. این زمان، هنگام پیادهروی آدمهای خاص است. یک نیمهشب دیدم چند جوان خوشتیپ و فشن و شیک و امروزی اهل تهران کنار یک موکب ایستادهاند. معلوم بود که بچهمایهدارند! بگذارید همینجا بگویم که گاهی برخی به واسطه دو رکعت نماز غرور برشان میدارد و همه را بیدین میدانند!
,چای عراقی بود و آتشی بود و یک پیرمرد عراقی. من از آن جوانها یک سوال پرسیدم. به آنها گفتم به این سوال با قلبتان جواب بدهید:«اگر همین الان اقامت یکماهه و ویزا و هرچقدر که پول بخواهید به شما بدهند به این شرط که از همینجا برگردید، به فرودگاه نجف بروید و از آنجا به هر کشوری که دلتان خواست بروید؛ چه میکنید؟» به خدا یکنفرشان نگفت که برمیگردم! این، عشق است!
,شما هرچقدر هم فیلم بسازید نمیتوانید این عشق را به تصویر بکشید.
,سیدجواد هاشمی: بازیگر باید «بازی» کند! اما ما با این واقعه زندگی میکنیم.
, سیدجواد هاشمی:,مرآت- از شما بابت وقت ارزشمندی که در اختیار ما گذاشتید سپاسگزارم.
, مرآت- از شما بابت وقت ارزشمندی که در اختیار ما گذاشتید سپاسگزارم.,سیدجواد هاشمی: من هم متشکرم. انشاءالله خدا با حسین(ع) محشورتان کند.
, سیدجواد هاشمی:,انتهای پیام/ح
]
ارسال دیدگاه