اخبار داغ

مسجد جامع ارومیه، یادگار زیبای سلجوقیان

مسجد جامع ارومیه، یادگار زیبای سلجوقیان
مسجد جامع ارومیه، یک اثر تاریخی است که در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد و یکی از بناهای دیدنی و مذهبی ارومیه است؛ تاریخ ساخت مسجد جامع که بنای اولیه آن مربوط به دوره سلجوقیان است، به قرن هفتم قمری می‌ رسد.
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از اروم نیوز، مسجد جامع ارومیه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، مجموعه بنای کنونی مسجد جامع با بخش‌ های مختلف قدیمی و جدید، به مرور زمان در اطراف هسته اولیه بنا ساخته شده که با توجه به مدارک و شواهد، به نظر می‌ رسد که بنای اولیه آن مربوط به دوره سلجوقی باشد. البته با توجه به نقشه چهار طاقی این شبستان و ورودی‌ های که در جهات مختلف آن وجود داشته، بعضی از محققین بر این عقیده‌ اند که مسجد بر روی بقایای آتشکده‌ ای از دوره ساسانی ساخته شده است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, اروم نیوز,

عده‌ ای نیز تاریخ بنای مسجد جامع را با تاریخ محراب یکی می‌دانند. اما با توجه به اینکه محراب حاضر برروی محراب قدیمی‌ تری بنا شده و خود بنا نیز باید قدیمی تر از محراب باشد، به نظر می‌ رسد که تاریخ دوره سلجوقی معقول تر باشد.

,

, ,

کارشناس ارشد باستان شناسی و میراث فرهنگی در مورد تاریخچه «مسجد جامع ارومیه» اظهار می کند: مسجد جامع ارومیه در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ با شماره ۲۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، مجموعه بنای کنونی مسجد جامع با بخش‌ های مختلف قدیمی و جدید، به مرور زمان در اطراف هسته اولیه بنا ساخته شده که با توجه به مدارک و شواهد، به نظر می‌ رسد که بنای اولیه آن مربوط به دوره سلجوقی باشد.

,

شبستان گنبد دار

,

بهروز خان محمدی با بیان اینکه بنای مسجد در دوره های مختلف، تعمیر و بازسازی شده یا قسمتی به آن افزوده شده است، می گوید: در سال ۱۱۸ هجری قمری، به دستور رضا قلی خان بیگلر بیگی افشار و حاکم ارومیه، تعمیراتی در این مسجد صورت گرفت، هسته اولیه و قدیمی مسجد جامع، شبستان گنبد دار مربع شکلی است که در اصل از سه طرف ورودی‌ هایی داشته که در دوره بعد، محوطه‌ های ستونداری به آن اضافه شده است. این شبستان به خاطر گنبد خوش ترکیب، عظمت و ارتفاع، عرض دهانه، تقسیم بندی نمای خارجی و حجم فضای داخلی، به ویژه به جهت داشتن محراب گچبری ارزشمند و بسیار بزرگی از دوره ایلخانی و کتیبه‌ های متعدد کوفی و نسخ و ثلث، بسیار مهم و درخور توجه است. در مرکز هر دیوار، پنجره‌ ای است و قدری پایین تر از آن، دو پنجره دیگر است؛ ولی در سمت جنوب، محراب سبب مسدود شدن این دو پنجره شده است.

,

وی با اشاره به چگونگی ساخت گنبد این بنای تاریخی ابراز می کند: برای ساخت گنبد این شبستان، با استفاده از گوشواره و فیلپوش، طرح مربع را به کثیر الاضلاع تبدیل کرده و پایه مدور گنبد را به نحو بسیار ماهرانه‌ ای بر روی طرح ۳۲ ضلعی قرار داده اند.

,

کارشناس میراث فرهنگی در ادامه می گوید: دهانه گنبد، ۱۱ متر و ارتفاع تیزه آن تا سطح زمین، در حدود ۱۸ متر است. مقطع گنبد، بیضی با خیز کم است و در رأس آن، طوقی همانند گنبد مساجد قزوین کار گذاشته‌ اند. این گنبد، از بیرون بر پایه ای ۱۶ ضلعی استوار شده است.

,

زیبایی های بی نظیر مسجد جامع ارومیه

,

خان محمدی با اشاره به زیبایی های این بنای تاریخی، اذعان می کند: بیشتر قسمت‌ های داخلی شبستان سفید کاری شده و در یک قسمت آن، کتیبه جدیدی است که دارای زمینه سیاه است. علاوه بر این، سه کتیبه دیگر مربوط به تعمیرات بنا بر روی دیوارها نقش شده است. یکی از این کتیبه‌ ها مربوط به زمان فتحعلی شاه و دیگری به تاریخ ۱۳۰۳ قمری و سومی مربوط به سال ۱۳۴۹ هجری قمری است. در پایین گنبد، کتیبه‌ ای به خط کوفی نوشته شده است که به نظر می‌ رسد همزمان با کتبیه تاریخی محراب (۶۷۶ هجری قمری) باشد.

,

وی می گوید: در ضلع جنوبی شبستان، محراب گچبری زیبایی به صورت برجسته قرار گرفته که در ردیف قدیمی‌ ترین، پرکارترین و بزرگترین محراب‌ های گچبری ایلخانی و شاهکاری بی نظیر از جنس تکنیک و تزیین است. این محراب، با مساحتی حدود ۶۰ متر با طرح‌ های متنوع هندسی و خطوطی با نقش و نگارهای ظریف به صورت بسیار حساب شده تزیین و گچبری شده است.

,

کارشناس باستان شناسی اظهار می کند: زمینه توری مانند و مشبک آن، با گوی‌ های نیم برجسته، با چنان مهارت و استادی ساخته شده که در ذهن انسان، تارهای ابریشمی را تداعی می‌ کند. مهارت فنی که در ساختمان محراب دیده می‌شود، در نوع خود بی نظیر است و طرح‌ های آن مفصل‌ تر و پیچیده‌ تر از نمونه‌ های دوره سلجوقی است. در قسمت پایین محراب، دو ستون گچبری و در وسط آن، کتیبه‌ های قرآنی و تاریخی قرار دارد. از شکاف های این محراب، قطعات کوچک محراب گچی قدیمی دیده می‌ شود که بدین ترتیب معلوم می‌ شود این محراب بر روی محراب قدیمی‌ تری اجرا شده است.

,

انتهای پیام/

]
  • برچسب ها
  • #
  • #
  • #

به اشتراک گذاری این مطلب!

ارسال دیدگاه