گزارش دانا از مصوبه حاشیه‌ساز مجلس؛

• سه‌شنبه ۰۹ بهمن ۱۳۹۷ ۱۲:۳۰
• کد خبر : 1453408

• اخبار
• اقتصادی

عمر سه دولت به سر آمد و دولت دوازدهم هم رسید اما هنوز قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب آذرماه 1384 همچنان در بایگانی‌ خاک می‌خورد. جمعیت جوان ایران می‌تواند در آینده یک بحران اساسی شود یا یک فرصت ناب. انتخاب میان این دو به عملکرد دولت­مردان روحانی بستگی دارد.

به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ چند ماهی از عمر دولت نهم می‌گذشت که قانون تسهیل ازدواج جوان مشتمل بر سیزده ماده و چهار تبصره در تاریخ 27 آذرماه 1384 در مجلس تصویب شد اما تا سال 1389 تنها سازمان ملی جوانان آیین‌نامه اجرایی آن را تنظیم کرد.

در دولت یازدهم و دوازدهم اما کارنامه قابل دفاعی از اقدامات انجام‌شده در راستای اجرایی شدن این قانون مهم وجود ندارد و مشکلات دولت‌های قبل همچنان پابرجاست در همین راستا کمیسیون فرهنگی مجلس طی گزارشی استنکاف دولت را از اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان اعلام کرد و مجلسی­‌ها آن را به قوه قضاییه ارجاع دادند.

در بخشی از این گزارش آمده است: «مستند به گزارش‌های ارسالی از سوی سازمان برنامه‌وبودجه، وزارتخانه‌های علوم، راه، اقتصاد، بهداشت، ورزش و کشور، مهم‌ترین احکام این قانون نظیر مواد یک، دو، چهار و یازده که به ترتیب دولت را به ایجاد صندوق اندوخته جوانان، تهیه اساسنامه صندوق، پرداخت وام ودیعه مسکن از محل صندوق، پرداخت کمک‌هزینه زندگی به‌صورت قرض‌الحسنه و تهیه آیین‌نامه اجرایی قانون مکلف می­‌کند و اهداف اصلی قانون­گذار نیز همین موارد بوده، اجرا نشده است. احکامی هم که اجرایی شده‌­اند یا نسبت به این احکام مهم درجه اهمیت کمتری داشته­‌اند یا از وظایف عادی دولت است و یا دستگاه اجرایی موارد دیگری را مثل سه روز مرخصی برای مجردانی که متأهل می­‌شوند را به­عنوان امور جایگزین این احکام معرفی کرده است.»

دولت دوازدهم و 20 میلیون جوان مجرد

امروزه نقش و اهمیت نیروی انسانی به‌خصوص از نیمه دوم قرن بیستم در فرآیند پیشرفت جوامع بشری به‌عنوان مهم‌ترین عامل مشخص شده است. اقتصاددانان معمولاً از عواملی مانند سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری به‌عنوان عوامل رشد اقتصادی نام می‏‌برند.

کشورهای جنوب شرقی آسیا با بهره از همین فرصت­ها به پیشرفت­های بزرگی دست پیدا کردند؛ کره­­‌ای­‌ها که روزگاری نه­ چندان دور برای کارگری به ایران رهسپار می‌شدند از سال 1963 تا سال 1997  با استفاده فراوانی نیروی کار تحصیل‌کرده توانستند به سریع‌ترین رشد اقتصادی خود برسند.

آمارهای سال  1395 نشان می‌دهد یک­ چهارم جمعیت 80 میلیون نفری ایران جوان­‌اند حال اگر دختران مجرد، از 15 تا 29 سال و پسران مجرد هم از  20 تا 34 سال که سن رایج ازدواج آن­هاست محاسبه شود عدد 9 میلیون و 796 هزار نفر به­ دست می­‌آید.

این تعداد زیاد در حدود نصف جمعیت جوان کشور را تشکیل می‌دهند؛ البته با احتساب آمار تجرد قطعی و تغییر این بازه سنی، قطعاً جمعیت مجرد جوان کشور بسیار بیشتر است. این تعداد جوان آماده به کار و تحصیل­کرده فرصتی بی­ بدیل برای رشد هر کشور به­ حساب می آید اما در ایران دولت با استنکاف از اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان درراه رفع ابتدایی و طبیعی­‌ترین نیازهای این جامعه پویا و مولد، مانع ایجاد می­کند.

«پنجره جمعیتی»، فرصت یا تهدید

حدوداً یک سال پس از تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان، جمعیت کشور وارد فازی شد که آرزوی کشورهای توسعه­‌یافته است. جمعیت شناسان معتقدند که کشورهایی که بالای 70 درصد جمعیت آن‌ها در گروه سنی 15 تا 64 سال باشد در فرصت یا پنجره جمعیتی قرار دارند؛ یعنی بالاترین جمعیت در سنِ فعالیت را دارا هستند و گروه زیر 15 و بالای 65 سال در این کشورها، کم است؛ درواقع این گروه باید گروه کمی کودکان و نوجوانان به همراه سال‌خوردگان را تأمین کنند.

این فرصت طلایی در تاریخ یک ملت به ندرت رخ می­ دهد و اگر مانند کشورهای آسیای جنوب شرقی مثل کره، سنگاپور و چین که زودتر از ایران کاهش باروری را شروع کردند که در دهه گذشته به پنجره جمعیتی رسیدند و با استفاده به‌موقع و حداکثری از آن توانستند به رشد مطلوب اقتصادی برسند ایران نیز از این فرصت بهره ببرد می‌­شود در پیشرفت کشور جهشی عظیم ایجاد کرد، اما این بهره‌برداری باید هرچه سریع­تر آغاز شود در غیر این صورت نزدیک سال 1405 این پنجره با ورود به فاز سال‌مندی و افزایش وابستگی سنی بسته می‌شود.

تأخیر در ازدواج و انحراف جامعه

قسمت بزرگی از پنجره جمعیت را جوانان تشکیل می­دهند؛ جوانی جامعه مساوی تراکم انواع هیجانات و تحریکات و مسائلی است که یکی از آن‌ها تراکم نیازهای جنسی افراد است، بنابراین کشور با چنین جامعه‌ای مواجه است و امروزه فاصله ۱۵ تا ۱۶ ساله بین بلوغ افراد تا ازدواج آنان وجود دارد و جوانان نیاز دارند که نیازهای جنسی خود را تخلیه کنند.

وقتی تحریکات اجتماعی رشد پیدا می‌کند باید راه‌هایی برای از بین بردن این تحریکات نیز به وجود بیاید، اما هنگامی‌که  راه درستی برای تخلیه این تحریکات وجود نداشته باشد، قاعدتاً مسیرهای دیگری باز می‌شود و تحریکات اجتماعی در سطح بالایی باقی می‌ماند.

این تحریکات باید تخلیه شوند که فعلاً مسیر درست آن یعنی ازدواج به تأخیر خورده است و باعث شده است تا افراد به سراغ مسیرهای دیگری بروند که این مسیرها مانند تجرد قطعی، ازدواج سفید، فحشا و... خود بحران‌آفرین و مشکل‌ساز است.

تسهیل ازدواج راه‌حلی مناسب

 جمعیت جوان که نیاز به توانمندسازی برای ساخت کشور و مواجهه با بحران‌های پیشرو از جمله بحران جمعیت و سالمندی دارد اکنون نزدیک به 12 سال است در ازدواج و تشکیل خانواده که از ابتدایی­ و اساسی­‌ترین نیازهایشان برای رشد، توانمندسازی و استقلال شخصیتی است با موانع بسیاری رو­به­ رو است و اینجاست که این پرسش مطرح می­‌شود چطور جمعیت درگیر با این مشکلات و هیجانات می­تواند راه­‌حل مشکلات باشد؟

تسهیل ازدواج جوانان شاید تنها بخشی از مشکلات این جمعیت را حل کند اما حل این بخش خود راه‌گشای شکوفایی جوانان در شرایطی باثبات­‌تر است که موجب بهره‌­وری کامل­تر از این ظرفیت بالقوه برای پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور می­شود، ظرفیتی که شاید تا صدها سال دیگر دوباره بازنگردد.

متاسفانه مچلس و دولت به جای تمرکز بر رفع این مشکلات در حال پیگیری یک مصوبه برای ممنوعیت ازدواج در سنین زیر 16 سال هستند؛ این مصوبه با این قانون که دولت باید شرایط را برای ازدواج جوانان فراهم کند کاملاً مغایر است.

سیده راضیه طاهریان

• برچسب ها
• #
• #
• #