گزارشی از آداب مردم شاهرود در رمضان؛
"شوخوانی" آیینی رو به فراموشی
رمضان حال و هوای ویژه‌ای برای مردم این مرز و بوم به ارمغان آورده و در شهرهای مختلف آداب و رسوم گوناگونی برگزار می شود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل مرآت، مردم هر منطقه از کشور دارای آداب، رسوم و عقایدی هستند که ریشه در عقاید دینی و ملی آنان دارد. این آداب و رسوم که بخشی از فرهنگ بومی یک منطقه را شامل می‌شود بارزترین عنصر هویت بخشی مردمان یک ناحیه به شمار می‌آید در کشور ما همه مسلمین ماه مبارک رمضان را روزه می‌دارند ولی در جای جای کشورمان روزه داری در ماه مبارک رمضان با آدابی همراه است که ممکن است آن مراسم خاص را در جای دیگر نتوان یافت. این آداب را می‌توان در نحوه استقبال از این ماه عزیز، نحوه برپایی آن، آداب سحر و افطار، اطعام دادن، عبادات و مناجات مخصوص این ماه جستجو کرد.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, مرآت,ماه مبارک رمضان با سحری ها و افطاری های به یادماندن اش بوی صمیمیت می دهد. این ماه از دیرباز، حال و هوای ویژه‌ای برای مردم این مرز و بوم به ارمغان آورده و در شهرهای مختلف آداب و رسوم گوناگونی برگزار شده است. در این گزارش گوشه‌ای از آداب و سنن قدیمی ماه رمضان در شهرستان شاهرود گردآوری شده است.
,شهرستان شاهرود در 390کیلومتری شمال شرق پایتخت با 43هزار کیلومتر وسعت در استان سمنان واقع گردیده است. این شهرستان به لحاظ گستردگی و گوناگونی اقوام از موقعیت خاصی بر خوردار است. بنا بر همین امر شیوه های متفاوتی از آداب و رسوم قومیت های مختلف در شهرها و روستاهای آن پا برجاست.
,پیشواز ماه رمضان
, پیشواز ماه رمضان,مردم شهرستان شاهرود همانند دیگر مردم کشور، با گردگیری، غبار روبی و نظافت منازل و مساجد به استقبال ماه رمضان می روند.همچنین دعوت از روحانی برای برپایی نماز جماعت و بیان احکام شرعی در طول ماه مبارک رمضان در نقاط شهری و روستایی از دیگر آداب مربوط به این ماه می باشد.
,
, آوای شوخوانی در کوچه های روستا
, آوای شوخوانی در کوچه های روستا ,شو خوانی در زمره قدیمی ترین آیین های سحرهای ماه رمضان است که بنا به گفته مطلعین محلی بیش از سه قرن قدمت دارد. در شهرستان شاهرود مرسوم می باشد که سحرهای ماه رمضان در هر محله افراد سحرخوان از دو ساعت به سحر مانده برمناره مسجد و یا بام خانه ای می روند و با صدای خوش مناجات های مختلف که در سحر وارد شده، می خوانند. این مناجات خوانی در سحر را مردم شاهرود "شوخوانی" می گویند.
,اهالی هر محله با شنیدن صدای شوخوان متوجه می شوند که سحر نزدیک است که زنان برای پخت غذای سحری از خواب بر می خیزند. شوخوانی معمولا تا سحر طول می کشد آن گاه شوخوان از بام پایین آمده و مشغول سحری خوردن می شود. با نزدیک شدن اذان صبح شوخوان دوباره بر بام خانه و یا مسجد رفته و با صدای بلند اذان صبح را می گوید.
,
, سحرخوانان با ابیات گوناگونی که می خوانند اهالی محله را به سحرخیزی و طلب استغفار دعوت می کنند. دراین بین حتی افرادی که توان روزه گرفتن را ندارند نیز از بانگ مناجات سحر بیدار شده و به مناجات می پردازند. ابیات سحر خوانی از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و در زمره میراث معنوی ارزشمند منطقه به ثبت رسیده است .
,همچنین سحرخوان علاوه بر خواندن مناجات با کوبیدن دو چوب کوچک بر روی پیتی (ظرف حلبی) اهالی محله را متوجه هنگام سحر می کنند. خواندن ابیات سحرخوانی نیز در لابلای ریتم این موسیقی شنیده می شود. در نقاط روستایی شهرستان شاهرود شو خوانان با گردش در کوچه های محل علاوه بر زدن درب خانه ها با آوای شیپور و دهل و مناجات خوانی سایرین را از هنگام سحر مطلع می سازند.
,گفتنی است که اهالی روستای عشقوان در منطقه خوارتوران شهرستان شاهرود مراسم شب خوانی را چوشی (چاوشی) می گویند.
,
, در نزدیکی وقت افطار زنان خانه از ظهر برای آماده کردن افطار مشغول پخت و پز می شوند تا افطار را آماده کنند. بعضی از افراد پیش از اذان مغرب برای نماز آماده، و راهی مسجد می شوند همچنین برخی دیگر پس از خوردن افطار در مسجد حاضر می شوند و بعد از اقامه نمازجماعت به جزء خوانی قرآن کریم می پردازند. جزء خوانی قرآن کریم در طول روز در مساجد و خانه ها توسط زنان انجام و این مراسم در طی 30 روز از ماه مبارک رمضان برگزار می شود.
,نمونه ای از اشعار شو خوانان
, نمونه ای از اشعار شو خوانان ,یارب برسان تو مهدی غایب را فرزند علی بن ابی طالب را
,از دوری او همیشه ما گریانیم مانند سگی که گم کند صاحب را
,دلا برخیز طاعت کن که طاعت به زهر کاری است
,گستره سفره سحری در شب های قدر
, گستره سفره سحری در شب های قدر,مردم روستا در شب های قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور پیدا کرده و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده داری می پردازند. سخنرانی درارتباط با شهادت حضرت علی(ع) و عزاداری از دیگر مراسم شب های قدر است . در برخی از مساجد گستردن سفره سحری برای پذیرائی از عزاداران مرسوم می باشد. زنان در شب های قدر خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.
, .,عید فطر
, عید فطر,با اتمام ماه مبارک رمضان و ختم کردن قرآن مردم روستا برای این عید بزرگ خود را آماده می کنند، نماز عید فطرهمزمان با طلوع آفتاب در مساجد برگزار می شود که پس از اقامه نماز مردم به روبوسی می پردازند و از خداوند متعال طلب قبولی طاعات و عبادات برای یک دیگر می کنند.
,انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه