یادداشت؛

• یک‌شنبه ۳۰ تیر ۱۳۹۸ ۱۶:۲۶
• کد خبر : 1505587

• اخبار
• سایر رسانه ها

پدیده پیمانکار سالاری که مثال هایی از جمله در توسعه نفتی و گازی در کشور تا کنون از آن به یاد داریم، در واقع وضعیتی را پیش آورده که دولت ها پول تنبلی و سهل انگاری پیمانکاران و فرصت طلبی آنها را گردن گرفته و هزینه های اقتصادی آن را پرداخت می کند، اما مشکل این مسئله عدم پرداخت هزینه های اجتماعی و زیست محیطی است که هیچ گاه پرداخت نشده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از تابان تربت، چند روزی است که متوجه اتفاقی عجیب در یکی از روستاهای بخش مرکزی تربت حیدریه شدیم و آن چیزی که با حضور در آن منطقه شاهد آن بودیم، احتمال آسیب جدی به حدود ۳۰ درصد از منابع طبیعی و باغات کشاورزی مردم ساکن این روستا، یعنی قطع حدود هزار درخت میوه به بهانه اجرای یک طرح ملی بود.

صرف نظر از اینکه این طرح مربوط به چه ارگان دولتی بوده و شرایط فنی آن به چه صورت است؛ قصد داریم از دو منظر به این اتفاق نامیمون بپردازم.

نگارنده ،ابتدا با بررسی ارزش درخت، محیط زیست و احترام به طبیعت و جایگاه آن در احادیث و روایات اسلامی و همچنین تاکیدات مقام معظم رهبری بر حفظ مناظر طبیعی پرداخته و سپس در گام بعدی، ابعاد پدیده پیمانکار سالاری دولت و عدم توجه به منافع مردم مجاور منطقه که متاسفانه اصل موضوع موجب غفلت مسئولان است را مورد بررسی قرار می دهد.

تخریب یا آبادانی؟ مسئله این است

با تحقیق در آیات و روایات کافی است به کتاب اصول کافی جلد پنجم سری زده و صفحه ۲۶۴ آن را ورق بزنید.
"درختان را برای ساخت و ساز قطع نکنید، مگر آنکه در مقابل قطع درخت، درختی را غرس کنید. (۱) امام صادق فرمود: درختان را قطع نکنید، زیرا خداوند بر شما عذاب می‌فرستد."(۱)

در واقع باید گفت که در دوران معاصر مسئولان به بهانه توسعه و آبادانی با قطع درختان و کاشت ساختمان ها یا تاسیسات زیر بنایی ،آبادانی را از آن منطقه گرفته و موجب ویرانی آن می شوند که این امر بر اساس روایات مردود بوده و سبب عذاب الهی می‌شود.
در اسلام به فضای سبز و درخت بسیار اهمیت داده شده است تا جایی که پیامبر گرامی اسلام فرمودند: اگر قیامت فرا رسد و در دست یکی از شما نهالی باشد، چنانچه بتواند، برنخیزد تا آن نهال را بکارد،این کار را بکند.(۲)

و یا امام صادق (ع) در جایی دیگر فرمودند: خداوند درخت را برای انسان آفرید و بر او تکلیف کرد که آن را بکارد و آبیاری کند و بر نگهداری آن تلاش ورزد.(۳)

این که اسلام به زراعت و ایجاد فضای سبز و درختکاری و پرورش گل و گیاه اهمیت می دهد و اجر معنوی برای کسی که به کشت و کار می پردازد در نظر می گیرد و نوید ثواب و بهشت می دهد همه از آن روست که دنیای انسان مسلمان را شاداب نگهدارد و انسان مسلمان را در فضاهای سبز و خرّم و در لابه لای انبوه درختان از افسردگی بیماریهای روحی و روانی به دور بدارد و رهایی بخشد و شادابی همیشگی را در جامعه سایه گستر کند و زمینه را برای حرکت های بزرگ مهیا سازد و بدین سان تمدّنی سالم و باشکوه را پی ریزد.

یکی از روحانیون این روستا که با من همراه بود،می گفت: در روایات اسلامی وارد شده که سبزه چشم را نیرو می دهد وغم و اندوه را می زداید.
اما متأسفانه کم توجهی برخی افراد مسئول و بعضی مجموعه های دولتی و عدم جامع نگری آنها به اینگونه مسائل و متاسفانه نگاه مادی و اقتصادی به توسعه،موجب شده تا امروزه در ساخت و سازها شاهد کم توجهی به فضای سبز باشیم با اینکه بنظر می رسد باید روح جامع نگری اسلام بر توسعه شهر ها و روستاها حاکم بوده و به تمامی جوانب و نیازهای یک مجموعه توجه شود.

توصیه به اهتمام کامل دستگاه قضایی

از طرفی مقام معظم رهبری هر ساله در روز درختکاری بر حفظ پوشش گیاهی و تثبیت و ارتقاء جایگاه واقعی محیط زیست در فرهنگ عمومی تاکید می نمایند.
چند سالی است که معظم له در پانزدهم اسفند، دو اصله نهال میوه غرس می کنند که در واقع این اقدام مهم تر بودن کاشت درخت مثمر را نشان می دهد.
ایشان با اشاره به خسارت ‌هایی که در اثر بی ‌اعتنایی به جنگلها، مراتع و پوشش گیاهی به کشور تحمیل می‌شود، خاطر نشان کرده اند که مسئله درخت و حفظ پوشش گیاهی باید جایگاه واقعی خود را در فرهنگ عمومی پیدا کند و هدف کاشت درخت را در این روز که نمادین صورت میگیرد،تقویت فرهنگِ اهمیت دادن به درخت و گیاه بر می شمارند و با انتقاد از آسیب زدن به درختان در برخی مراکز پر درخت با انگیزه احداث ساختمان، می افزایند: دستگاههای مسئول باید جداً در مقابل اینگونه کارها بایستند و اجازه انجام آن را ندهند.

رهبر انقلاب اسلامی چند ماه پیش در روز درختکاری ضمن اینکه تاکید بر حفظ جنگلها و مراتع نمودند؛از دستگاههای ناظر از جمله دستگاه قضایی خواستند تا برای جلوگیری از تعرض به جنگل ها،اهتمام کامل را داشته باشند.

تنبلی پیمانکاران،حمایت دولت و نادیده گرفتن حقوق مالکین

حال احداث این تاسیسات زیربنایی در این منطقه، یک نکته فنی بوده و باید کارشناسان این حوزه دست به کار شده و یک راهکار راهبردی ارائه دهند.
مبرهن است که تغییر مسیر این خط انتقال از جایگاه فعلی پیش بینی شده در مطالعات باید در دستور کار قرار بگیرد تا از تخریب درختان و تضییع حقوق مالکین جلوگیری شود.

باید توجه کرد که نیمی از مردم این روستا در طول سال از محل برداشت محصولات خود از این باغ ها ارتزاق می نمایند و از بین رفتن این درختان یعنی مسدود کردن مسیر تامین معیشت مالکین.

این نکته روشن است که پیمانکار دقیقا همان جایی که خاک مساعد بوده و اصطلاحا تُنُک تر است و انجام عملیات خاکبرداری آسان تر می باشد را برای عبور این تاسیسات در نظر گرفته است.

پیمانکار می خواهد یک لوله ای را از دل خاک رد کند و با توجه به آزمایشات خاک و وضعیت ژئوتکنیک پروژه، جایی که زمین سنگ لاخ بوده نسبت به جایی که یک بستر غیر سنگی است؛ امکان لوله کشی بسیار سهل تر و کم هزینه تر به لحاظ اقتصادی برای آنان است. اما مسئله ای که باید به آن اشاره کرد این است که اینجا دقیقا همان جاییست که طبیعت برای عبور آب جهت رشد گیاهان در نظر گرفته است.

برای اینکه بهتر متوجه این مسئله بشویم، این مثال را در ذهن خود بیاوریم که سالهاست مردم روی گسل ها شروع به ساخت و ساز کرده و اکثر شهر ها روی گسل بنا شده است. اما سوال اینکه مردم چرا روی گسل ساخت و ساز می کنند؟ چرا در جایی که با وجود گسل آب از سطح پوسته بالا می زند و چشمه و رودخانه شکل می گیرد؛شروع به ساخت خانه می کنند؟

یکی از دلایل این است که اگر از گسل ها فاصله بگیرند، برای حفر چاه موفق نبوده و دچار مشکل خواهند شد، بنابراین در این حالت یک مزیت و یک ضرر کنار هم قرار می گیرد، منتهی در این اتفاق نکته این است که پیمانکاران بخاطر کاهش هزینه و استهلاک دستگاه های خود با بستن قرارداد با بالاسری های دولتی در تلاش اند تا با اندک هزینه پروژه را اجرا کرده و چون مصوبه قانونی برای اجرای طرح، پشت سر خود می بینند، تلاشی برای تغییر مسیر نداده و این نگاه را دارند که اگر حتی این ماجرا متحمل ضرر مالی می شود، دولت این ضرر را جبران خواهد کرد.

بنابراین این نگاه پیمانکاران باعث می شود که طرح از وسط مزارع کشاورزی مردم به بهانه اینکه پولش را دولت می دهد؛عبور کند.

پدیده پیمانکار سالاری که مثال هایی از جمله در توسعه نفتی و گازی در کشور تا کنون از آن به یاد داریم، در واقع وضعیتی را پیش آورده که دولت ها پول تنبلی و سهل انگاری پیمانکاران و فرصت طلبی آنها را گردن گرفته و هزینه های اقتصادی آن را پرداخت می کند، اما مشکل این مسئله عدم پرداخت هزینه های اجتماعی و زیست محیطی است که هیچ گاه پرداخت نشده است.

نکته اینجاست که منطقه وسیع بوده و پیمانکار می تواند از دیگر اراضی از جمله اراضی ملی بهره ببرد.

درست است که تغییر مسیر انتقال از نقطه فعلی،هزینه های پیمانکار را افزایش خواهد داد و برای پیمانکار زحمت بیشتری ایجاد خواهد کرد؛ اما جلوی ضایع شدن حقوق نیمی از مردم در این منطقه به بهانه توسعه و اجرای طرح ملی گرفته خواهد شد.
 

منابع:

۱:(اصول کافی،جلد پنجم،ص۲۶۴)

۲:(میزان الحکمه،ج۶،ص ۲۶۷۰)
۳:(بحارالانوار،ج ۸۶،ص۳)

میرزا حسین شعبانی

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #