معماری اصیلی که رنگ می‌بازد؛

• دوشنبه ۰۴ شهریور ۱۳۹۸ ۱۰:۲۲
• کد خبر : 1515816

• اخبار
• سایر رسانه ها

معماری روستاهای ثبت ملی شده اورامانات دستخوش تغییرات ناخوشایندی شده و روستاهای این مناطق هم ساز شهری می‌زنند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرصادنیوز، در دل کوه‌های سر به‌ فلک کشیده شاهو و در پس هر پیچ جاده به یک روستایی می‌رسی که با معماری زیبایی اش چشم‌ها را خیره می‌کند.

اینجا پشت‌بام هر خانه حیاط خانه دیگری است؛ خانه‌هایی با دیوارهای خشکه‌چینی شده که بدون استفاده از  ملات و با قرار دادن سنگها روی هم بنا شده و نمایی جالب به روستا می‌دهد و از کوچه‌هایش که گذر کنی حس خوبی از دیدن آنها روح آدم را نوازش می‌کند.

خانه‌های این روستاها چون در دل کوه قرار می‌گیرند سه طرف آن محصور می‌شود و در برابر زلزله‌ هم تا حد زیادی مقاوم هستند و از دور که به آنها نگاه کنید به یک بوم نقاشی می‌مانند.

روستاهای زیبای این منطقه با معماری چشمگیر و پلکانی در کمرکش کوه‌های سخت و طبیعت مسحورکننده خودنمایی می‌کنند؛ از پله‌های کوچه‌های شیب‌دارش که راه می‌روی صدای اهالی خانه ها را می‌شنوی و حتی بوی غذایشان هم به مشامت می‌رسد و این نزدیکی خانه‌ها به هم دلهای آنها را هم به هم نزدیک کرده است.

اما این معماری زیبا هویت این روستاهاست که در پس این همه سال و در دنیای ماشینی مردمان این منطقه تا همین چند سال پیش هنوز آن را حفظ کرده بودند؛ 6 روستای زیبای این منطقه هم در همین چند ماه پیش ثبت ملی شد.

رفته رفته این معماری زیبا و سنتی که مامن گردشگرانی ایرانی و خارجی بسیاری بود جای خود را به ساختمان‌های بدقواره بلندی می‌دهد و سایه شوم آنها معماری اصیل منطقه را تهدید می‌کند.

معماری اصیل و بومی منطقه کم‌کم در پس این هجوم معماری جدید در حال رنگ باختن است و هیچ نهادی هم بر این موضوع نظارتی نمی‌کند که چرا روستایی که یکی از دلایل ثبتش به عنوان میراث ملی همین معماری زیبایش است باید اینگونه تغییر هویت بدهد.

یکی از مباحثی که برای پیشگیری از این موضوع طی سالیان اخیر پیشنهاد و تصویب شده، نظارت بر ساخت و ساز واحدها در روستاهایی است که ثبت ملی میراث فرهنگی می شوند و طبیعتا باید این روستاها بافت هویتی خود را حفظ کرده و ساخت و سازی خارج از این حوزه صورت نگیرد، اما دیده می شود که در برخی از روستاهای کرمانشاه که ثبت ملی نیز شده اند، بناهایی در حال احداث بوده که با این موضوع منافات دارند و متناقض آنچه است که باید باشد.

بنیاد مسکن هم مسئول ساخت‌وساز در روستاهای ثبت ملی است

امید قادری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مرصاد در این خصوص گفت: حدود یک ماه پیش پرونده ۱۲ روستا را برای ثبت ملی تنظیم کردیم که تاکنون ۶ روستای آن در منطقه اورامانات ثبت شده و ۶ روستای دیگر نیز ظرف حدود ۱۲ روز دیگر ثبت خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه گفت: این اقدام اولین بار بود که در استان کرمانشاه اتفاق می افتاد و روستایی ثبت ملی می شد.

قادری تاکید کرد: تا زمانی که روستایی ثبت ملی نشود،  ضوابط حفاظتی بر آن حاکم نمی شود و پس از ثبت به عنوان میراث ملی میراث فرهنگی باید بر ساخت و سازهای آن نظارت کند و به جز میراث این موضوع در حوزه بنیاد مسکن قرار دارد.

ایجاد پایگاه اورامانات برای رصد ساخت و سازها در این مناطق

وی بیان داشت: با توجه به اینکه ۱۲ روستای معرفی شده برای ثبت ملی در منطقه اورامانات است، در این منطقه پایگاه اورامانات را راه‌اندازی کرده‌ایم که پس از ثبت پایگاه اورامانات هر روز ساخت و سازها را رصد کند که هر نوع ساخت و سازی در این منطقه متناسب با معیارها باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه ایجاد بناها با معیارهای بومی و محلی را خلاف رعایت موضوع مقاوم سازی ندانست و گفت: ما نمی گوییم مقاوم سازی نکنند و بنای مقاوم نسازند، اما نما و کارکرد بیرونی آن باید با بافت بومی و محلی هم خوانی داشته باشد.

نمای بناهای روستایی باید به گونه ای طراحی شود که معماری اصلی روستا را به هم نزند

قادری تصریح کرد: منظور استفاده از مصالح غیراستاندارد و غیرمقاوم نیست، آنها می توانند در عین ساخت یک بنای مقاوم با مصالح استاندارد نمای بیرونی را به گونه ای طراحی کنند که آن معماری اصلی روستا را به هم نزند و پایگاه اورامانات باید از این پس این موضوع را رصد کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه افزود: در حال حاضر ساخت و سازهایی در روستاهایی چون هجیج و داریان در حال انجام است که هنوز به اتمام نرسیده و منظور ما سازه آن نیست، بلکه باید در پایان نمای آن را به شکل بومی و محلی درآورد.

وی تاکید کرد: اگردر ۱۲ روستای مدنظر برای ثبت ملی بناهایی ایجاد شده باشد که هم خوانی با معماری اصلی و بومی روستا نداشته باشد، ما باید در راستای ثبت جهانی اورامانات با اعتبارات دولتی و کمک مردم بتوانیم آن نماها را اصلاح کنیم.

قادری تصریح کرد: پس از آنکه پرونده به یونسکو ارسال شود ارزیاب های آنها ظرف یک الی دو سال به ما این تذکرات را می دهند که بناهایی که از این نظر مناسب نیستند را اصلاح کنیم.

این مسئول ادامه داد: در این صورت ما باید استانی این موضوع را حل کنیم و ما در میراث فرهنگی، بنیاد مسکن پای کار بیاییم و آقای استاندار و دولت اعتباری اختصاص دهند که ما نماهای مذکور را تخریب کرده و نمای جدید برای آن بگذاریم، چرا که نمی توان زیاد به مردم در این زمینه به مردم فشار آورد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه تاکید کرد: برنامه ما این است که با رویه مذکور بتوانیم معماری بافت سنتی این روستاها را در استان حفظ کنیم.

لزوم اعمال نماهای روستایی در بازسازی روستاهای سیل و زلزله‌زده

وی گفت: سال ۹۶ یک زلزله رخ داد که بسیاری از واحدهای روستایی در آن تخریب شد لذا باید در آن زمان مصوباتی به تصویب می رسید که این بازسازی ها به شکلی صورت می گرفت که نماهای بومی و محلی در آنها لحاظ می شد.

این مسئول تصریح کرد: در آن زمان چنین مصوباتی نداشتند و فرصت از دست رفت و زمان انتصاب بنده در مسئولیت میراث فرهنگی استان بازسازی ها در روستاها تقریبا به اتمام رسید.

قادری گفت: در بحث بازسازی مناطق سیل زده هم این موضوع مصوب شده که بازسازی هایی که در سیل صورت می گیرد مانند زلزله نشود و به بافت بومی و محلی روستایی توجه شود و تاکید کرده‌ایم که این موضوع رصد شود.

وی تصریح کرد: ما نمای خانه‌های ۱۲ روستای مذکور را اصلاح می کنیم که به عنوان میراثی که نمونه این بافت ها است باشد، اما اگر در زلزله و بازسازی روستاهای زلزله زده تاکید بیشتری می شد، بافت این روستاها به هم نمی خورد هم اکنون نیز بنیاد مسکن می تواند با استفاده از ظرفیت هایی چون طرح هادی روستایی، بازسازی مناطق سیل زده و تسهیلات بازسازی که به روستائیان می پردازد، این موضوع را اعمال کند.

معماری بومی روستاهای فدای سیل و زلزله!

فرهاد فقیهی، معاون بازسازی بنیاد مسکن استان کرمانشاه نیز در گفتگو با خبرنگار مرصاد در این خصوص اظهار داشت: واقعیت امر این است که در بحث بازسازی های مناطق زلزله زده و سیل زده به دلیل ضرب العجل کاری و نبود زمان کافی ایجاد نماهای بومی و محلی ممکن نبود.

وی افزود: اولویت ما در بحث بازسازی ها، مقاوم سازی واحدهای خسارت دیده است و اخذ پایان کار نیز مستلزم ایجاد نمای مد نظر نبود و بحث نماها را به صورت شناورلحاظ می‌کنیم که پس از بازسازی این کار را انجام دهند و نمونه آن نیز همین کاری است که در برخی مناطق پاوه انجام می دهیم.

ایجاد نماهای بومی در روستاهای گردشگری اورامانات با پرداخت تسهیلات قرض الحسنه

فقیهی ادامه داد: در حال حاضر در حال اجرای این موضوع در چند روستای گردشگری پاوه چون اورامان تخت و... هستیم که تسهیلات قرض الحسنه برای آنها تهیه و پرداخت کرده ایم که ساختمانها را براساس معیارهای از پیش تعیین شده بسازند.

معاون بازسازی بنیاد مسکن استان کرمانشاه تصریح کرد: علاوه بر تسهیلات بازسازی زلزله، یک تسهیلات قرض الحسنه نیز به آنها پرداخت شد که از نماهای تعریف شده استفاده کنند.

وی گفت: ما بیشتر وقت و انرژی مان را برای این گذاشتیم که سرپناه های مذکور زودتر ساخته شود و این مورد را به زمان پس از بازسازی ها موکول کرده ایم که کارها به اتمام برسد و سپس به نماهای بومی پرداخته شود.

وی خاطرنشان کرد: در طول بازسازی ما بُرد زمانی زیادی نداشتیم که چندان به بحث نماها پرداخته شود و به جز برخی مناطق چون بعضی روستاهای پاوه، فرصتی برای پرداختن به بحث نماها وجود نداشت.

توجه به ایجاد نماهای بومی پس از اتمام بازسازی واحدهای خسارت دیده در سیل و زلزله

فقیهی خاطرنشان کرد: پس از بازسازی به ویژه در مناطق زلزله زده که در حال حاضر به پایان رسیده است، می توان روی بحث نماها به ویژه در روستاهایی که جنبه گردشگری دارند، زمان اختصاص داد و تسهیلاتی را بنیاد مسکن در اختیار کسانی که می خواهند در این زمینه اقدام کنند قرار دهد که نماهای ساختمانشان را براساس معیارهای بومی و محلی طراحی کنند.

معاون بازسازی بنیاد مسکن استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: همانطور که گفته شد در حال حاضر بیشتر وقت و انرژی ما روی ساخت و ساز واحدهای خسارت دیده است.

وی در پاسخ به اینکه آیا مصوبه ای برای اینکه در بازسازی خانه های روستایی نماهای بومی و محلی مد نظر قرار گیرد، وجود دارد؟ گفت: ما چنین مصوبه ای نداریم. ممکن است پیشنهاداتی در این زمینه بوده باشد اما الزامات و قطعیتی در این مسئله نبوده، چرا که این قطعیت مقداری کار را برای مردم سخت می کند.

پیشنهاد نماسازی بومی و انجام اقداماتی دراین حوزه در مناطق گردشگری

معاون بازسازی بنیاد مسکن استان کرمانشاه تصریح کرد: همانطور که گفته شد پیشنهاداتی بوده و ما قبل از زلزله در حال انجام اقداماتی روی برخی روستاهای گردشگری در پاوه، صحنه، کرند، دالاهو و... بودیم.

وی افزود: اعتباراتی به عنوان بومگردی نیز در این زمینه وجود دارد که در قالب آن و طی تفاهم نامه ای که با میراث فرهنگی داریم، تسهیلاتی را به صورت مشترک پرداخت می کنیم که واحدهایی با معیارهای بومگردی در روستاهای گردشگری استان کرمانشاه ایجاد شود که مسافران و گردشگران از واحدهایی که نماد فرهنگ آن منطقه و روستاها هستند، استفاده کنند.

فقیهی خاطرنشان کرد: این تفاهم نامه مربوط به پیش از زلزله بود که به دلیل وقوع زلزله ابتر ماند و کاملا اجرا نشد اما پس از بازسازی منازل زلزله زده که حدود ۲۸ هزار واحد ساخته شده، می توان به نمای آنها پرداخت.

معاون بازسازی بنیاد مسکن استان کرمانشاه تاکید کرد: نماسازی  پس از بازسازی منافاتی با اقداماتی که ما انجام داده ایم ندارد و هیچ مشکلی در این زمینه ایجاد نمی کند.

پرداخت تسهیلات قرض الحسنه برای ایجاد نماهای بومی در خانه های روستایی

وی در پاسخ به اینکه آیا تسهیلاتی برای نماسازی بومی و محلی ساختمان های بازسازی شده روستایی پرداخت می شود؟ گفت: ما تسهیلات خاصی برای این موضوع نداریم اما خودمان پیشنهاد دادیم  که برای برخی مناطق به ویژه مناطقی چون روستاهای شمشیر، اورامان تخت و... که طرح هادی ما خوب اجرا شده است، به شرط تخصیص اعتبارات تسهیلات قرض الحسنه ای به کسانی که قصد دارند نمای ساختمانشان را براساس معیارهای بومی و محلی ایجاد کنند، پرداخت کنیم.

فقیهی گفت: طی دو سال اخیر شرایط ویژه ای برای بنیاد مسکن در بحث زلزله و سیل پیش آمد و با توجه به اینکه وقوع دو حادثه این چنینی به صورت همزمان در کمتر استانی پیش می آید شرایط سختی بود، اما به خوبی از آن عبور کردیم و حدود ۲۸ هزار واحد مسکونی روستایی پس از زلزله ساخته شد و حدود ۱۲ هزار واحد شهری نیز در دست ساخت قرار گرفت. حدود ۲۶۰۰ واحد نیز پس از سیل داشتیم که ۶۰۰ واحد آن در مرحله اول آغاز شد و مابقی آن نیز در دست اقدام است.

با توجه به مباحث فوق به نظر می رسد که وجود یک مصوبه یا الزام قانونی برای ایجاد نماهای بومی روستایی در حین ساخت و ساز یک ضرورت است و در وهله بعدی نیز می توان با پرداخت تسهیلاتی به روستائیان و فرهنگسازی در این زمینه آنها را مجاب به این موضوع کرد که نمای ساختمان های خود را متناسب با فرهنگ بومی منطقه بسازند تا در نتیجه آن بافت هویتی روستا دچار تغییر نشود.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #