• پنج‌شنبه ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ ۱۰:۱۹
• کد خبر : 1518783

• اخبار
• سایر رسانه ها

یکی از قدیمی ترین مراسم عزاداری آذری ها آیین شاخسی-واخسی است که در برخی شهرستان های استان اردبیل با شکوه خاص برگزار می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سبلان‌ما،قدیمی ترین مراسم عزاداری و منحصر به فرد آذری ها  مراسم شاخسی-واخسی می باشد، ریشه لغوی شاخسی-واخسی چندان معلوم نیست، اما برخی آنرا مخفف و تحریف شده ی شاه حسین-وای حسین می دانند.

می توان گفت زمانی که تمامی شهرهای شیعه دنیا ،در خاموشی و سکوت شب فرو می روند، صدای شاخسی-واخسی در آذربایجان و به خصوص اردبیل بلند می شود.

در برخی دستجات، از طبل های بزرگ و کوچک و سنج و شیپور برای حفظ ریتم آهنگ نوحه ها استفاده می شود. و در برخی از دستجات، از چوب های بزرگی در دست استفاده می‌شود و با حرکت دادن سریع آن شاه‌حسین گویان، آمادگی خود را برای حضور در رکاب امام (ع) و جنگ با دشمنان اعلام می دارند.

مراسم شاه حسین گویان بسیاری از محلات به لحاظ عظمت، بزرگی دسته ها، تعداد افراد، توانایی نوحه خوانان، تنوع و سوز مرثیه ها، از شهرت بالایی در بین مردم برخوردار است.

این مراسم، در شب های دهه ی اول محرم به اوج خود می رسد و تا صبح تاسوعا و عاشورا ادامه می یابد. بر طبل کوبیدن و چنین حرکت های تند و ریتمیک تا ظهر عاشورا تداوم می یابد و بعد از آن تقریباً به پایان می رسد.

یکی از مهمترین نوحه های ذکر شده در هیات ها، شعر زیبای استاد دیلریش اردبیلی است که چنین سرود:

حسینه یئرلر آغلار گویلر آغلار

بتول و مرتضی پیغمبر آغلار

الم آغلار،شه آغلار،لشکر آغلار

سو آغلار،قاتیل آغلار،خنجر آغلار

و یا این جمله بیشتر به گوش می رسد:

صحرای کربلاده طوفاندئ یا محمد(ص)

گؤنده ر کفن حؤسین (ع)ـه،عؤریان دئ یا محمد(ص)

یحیوی اردبیلی

و یا

بو گئجه بیعت پوزولدو آشینالر گئتدیلر

قویدولار پیغمبر-اوغلون،بی وفا لر گئتدیلر

صراف تبریزی

بنابر سنت دیرینه همه ساله در دهه آخر ماه ذیحجه به عبارتی از ۱۰روز مانده به محرم در این استان آغاز می شود. آئین شاخسی ، واخسی امسال نیز در شهرهای اردبیل در حال برگزاری است اما باشکوهترین آن در مشکین شهرو خلخال برپا می شود.

شرکت کنندگان در این مراسم به ویژه جوانان و مردان در میدان شهرها و روستاها دور هم جمع می شوند و با به دست گرفتن چوب دستی به عنوان نمادی از شمشیر در دست راست و یا سینه زدن ، صف دایره واری می بندند و دست چپ خود را از پشت برکمر نفر سمت چپ خود می گیرند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی به وجود می آوردند و با زمزمه نوحه و مرثیه و مهمتر از همه یکصدا شاخسی و واخسی گویان چنان صحنه ی حزن انگیزی خلق می کنند که تماشاگران به یاد مظلومیت امام حسین ع و یارانش سر از پا نشناخته اشک ماتم می ریزند.

حجت الاسلام یدالله نعمتی در این باره به خبرنگار سبلان ما گفت: این مراسم هر ساله در آستانه ماه محرم در مرکز برخی شهرستان ها اجرا و با این آیین سنتی نشان می‌دهند که همچنان بر راه و رسم حسینی وفادار هستند.

وی خاطر نشان کرد: شاخسی تلخیصی از کلمه شاه حسین است؛ از اداب این مراسم سنتی این است که عزاداران حسینی در این مراسم در حالی که شاه حسین، وای حسین می‌گویند دست در دست هم داده و به صورت زنجیره‌وار مراسم عزاداری را برپا می‌کنند.

وی ادامه داد: در این مراسم عزاداران به زبان محلی فریاد می‌زنندکه « ای مردم با خبر باشید که عزای حسینی در راه است و لباس ماتم بر تن کنید.»

وج این مراسم در ظهر عاشورا و پس از اتمام تعزیه خوانی ظهر عاشورا می باشد که عزاداران دسته ها، «شاخسی، واخسی» گویان، پس از طی نمودن مسیری طولانی، خود را به خیمه های به آتش کشیده شده رسانده و عزاداری سوگ می کنند

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #