ظرفیت عظیمی که در مرزها از آن غفلت می‌شود؛

• یک‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۱ ۰۸:۳۶
• کد خبر : 1880378

• اخبار
• سایر رسانه ها

علی‌رغم ظرفیتی که تعاونی‌های مرزنشین در توسعه اقتصادی و امنیتی مرزها دارند اما مشکلات متعدد، شرایط را برای ادامه فعالیت این تعاونی‌ها غیرممکن کرده است؛ به طوری که در حال حاضر فقط یک تعاونی مرزنشین در خراسان جنوبی فعال است و بقیه تعاونی‌ها به حالت نیمه فعال درآمده‌اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، یکی از برنامه های دولت برای ایجاد امنیت و توسعه اقتصادی در مناطق مرزی بر اساس اصل چهل و چهار قانون اساسی کشور ایجاد تعاونی های مرزنشین است.

بر اساس این اصل و مطابق با قوانین و مقررات صادرات و واردات ایران هدف از ایجاد چنین تعاونی های امکان استفاده بهتر از مبادلات مرزی برای مرزنشینان و توزیع صحیح کالا، سوق دادن مرزنشینان از قاچاق به سمت یک فعالیت سالم و مثبت، شکستن بازار سیاه موادغذایی و کالای ضروری در مناطق مرزی، جلوگیری از مهاجرت ساکنان این مناطق و بهبود وضع مردم منطقه از طریق درآمد برای آنان عنوان شده است، از این رو، ایجاد و گسترش تشکل های اقتصادی تعاونی از جمله برنامه های اقتصادی مد نظر آن ها بوده است.

در خراسان جنوبی هم با توجه به هم‌مرزی با افغانستان تعاونی هایی در این رابطه شکل گرفت، و در برهه ای هم شرایط خوبی داشتند و از ظرفیت های آن ها استفاده می شد، اما در سال های گذشته با توجه به مشکلاتی نظیر تعهد ارزی، مالیات های سنگین، بیمه و… توان ادامه فعالیت از بیشتر تعاونی ها گرفته شده است، طوری که بیشتر آنها کرکره تعاونی را پایین کشیده اند و نیمه فعال شدند و در شرایط فعلی فقط یک تعاونی مرزنشینان درح فعال است.

ضیایی مدیر عامل تعاونی مرزنشینان امید خراسان جنوبی با اشاره به تشکیل تعاونی از سال ۸۶ به خاورستان گفت: این تعاونی در سال ۹۵ و به دنبال رکود چند ساله فعال شد صادرات هم داشتیم و برمبنای آن واردات هم انجام می شد.

تعهد ارزی؛ مهمترین سد پیش روی فعالیت تعاونی‌های مرزی

به گفته وی در شرایط فعلی به دلیل شرط تعهد ارزی که مهمترین سد جلوی فعالیت های تعاونی های مرز نشین است فعالیت چندانی نداریم.

وی ادامه داد: در تعهد ارزی تعاونی ها مجبور هستند به صورت سوری برای واردات کالا برای مرز نشینان و اعضا صادرات را انجام دهند، و الان دولت تاکید بر تعهد ارزی دارد چون این تعهد وجود دارد بیشتر تعاونی ها صادرات را انجام نمی دهند.

وی تاکید کرد: صادرات نمی کنیم چون پولی رد و بدل نمی شود و به تبع آن واردات هم اتفاق نمی افتد و چرخه کار ما در حال حاضر قفل است.

ضیایی با اشاره به این که زمان فعال بودن کالاهای عمومی مثل کاشی مواد پلیمری و… را صادر می کردیم افزود: تعاونی می تواند بیش از ۵۰۰ میلیون دلار صادرات انجام دهد و از زمانی که تعهد ارزی اجباری شد فعالیت تعاونی متوقف شد.

وی راه خروج تعاونی های مرزنشین را از وضعیت فعلی نفی تعهد ارزی توسط مسئولان بیان کرد و افزود: این مشکل در استانداری خراسان جنوبی و کارگروه های استان قابل حل نیست و باید در هیئت وزیران این مشکل رفع شود

مدیر عامل تعاونی مرزنشینان امید خراسان جنوبی هم چنین از این که از فروش سوخت عوایدی برای مرزنشینان واریز نمی شود گلایه کرد و افزود: نقش تعاونی مرزنشینان به عنوان تثبیت کننده جمعیت مرز نشین به اثبات رسیده اما آن طور که باید مورد حمایت قرار نمی گیرند.

فعال بودن تعاونی درح

حیدری مدیر عامل تعاونی مرزنشینان درح با اشاره به ثبت تعاونی از سال ۷۷ به خبرنگار خاورستان گفت: تا سال ۹۱ چندان فعالیتی نداشته و از آن زمان حداقل فعالیت هایی برای صادرات و واردات داشتیم که آن هم به دلیل غیر کارشناسی بودن و نقدینگی پایین شرکت مجبور بودند که با تجار قراردادهایی ببندند و سود اصلی را آن تاجرها ببرند و شرکت به یک کارمزد بسیار اندکی بسنده کند.

به گفته وی در شرایط فعلی که این تعاونی جزو تعاونی های فعال است، از سال ۹۶ با پیگیری ها هیئت مدیره و مدیرعامل وقت و نگاه ویژه ای که از سمت اداره تعاون و استانداری بود و به دنبال فعال شدن مرز ماهیرود شرکتی را می خواستند که خدمات را انحام دهد که از سال ۹۶ خدمات به شرکت تعاونی مرزنشینان درح واگذار شد.

وی افزود: تامین نیرو، نوبت دهی کارگران برای تخلیه و بارگیری کالا از ماشین های ایران و افغانستان ، وصول مطالباتی دولت و… به این شرکت واگذار شد.

حیدری تصریح کرد: قراردادی با شرکت بومی بسته شد و با پیگیری نماینده مردم شهرستان های سربیشه و نهبندان این موضوع قوت گرفت و میزان قرار دادها سال به سال افزایش یافت و کم کم فعالیت های شرکت توسعه پیدا کرد و هم اکنون ۳۵ نفر در این شرکت تعاونی مشغول به کار هستند.

خلأهای قانونی در حوزه‌های تعاونی‌های مرز نشین

مدیر عامل شرکت تعاونی مرزنشینان درح به این نکته هم اشاره کرد: یک سری خلا های قانونی در انتخاب مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره در شرکت تعاونی ها وجود دارد، که آیتم های که امتیاز افراد با تجربه و کارکرده را بتوان بالا برد وجود ندارد و بیشتر مواقع باعث می شود که افرادی با سواد حداقلی و بدون سابقه کار در شرکت ها به عنوان هیئت مدیره و مدیر عامل انتخاب شدند و تصمیماتی گرفتند که به زیان شرکت ها تمام شده است.

حیدری در تکمیل صحبت هایش مثالی زد شرکت تعاونی مرزنشینان در سیستان و بلوچستان داریم که مرکز درمانی در این استان دارد اما در خراسان جنوبی سال های قبل که می توانستند در این رابطه سرمایه گذاری کنند به دلیل کم تجربگی و قدرت پایین ریسک به دنبال این مسایل و رشد و توسعه تعاونی ها نرفتد که ضربه بزرگی خوردیم طوری که الان بعد از ۲۵ سال هنوز باید گفته شود شرکت مرزنشینان درح یک شرکت نوپا است.

ایجاد سردخانه، نیازمند تسهیلات

به گفته مدیر عامل این شرکت تعاونی خوشبختانه در دوره فعلی هم افراد جوان تر و باسوادتری انتخاب شدند و شرکت سرمایه گذاری هایی را مرز ماهیرود انجام داده طوری که زمینی به وسعت ۵ هزار متر مربع با هزینه های اندک در اختیار شرکت قرار دادند که شرکت یک سردخانه ای را ایجاد کند.

حیدری ادامه داد: از سوی دیگر با توجه به نبود قدرت و پتانسیل ایجاد این ظرفیت از طرف کشور افغانستان و ضرورت ایجاد این فضا در مرز، قوت گرفت و در مرحله اول شنارژ این سردخانه ریخته شده و برای سازه و یخچال نزدیک ۵۰ میلیارد تومان هزینه می خواهد و شرکت تعاونی با توجه به این که بیشتر سهام داران مرز نشین هستند و توان مالی ندارند در این رابطه نمی تواند کمک کند .

وی ادامه داد: بنابراین در ستادهای ساماندهی استانداری در دولت قبل و جدید درخواست پرداخت تسهیلات مطرح شد موافقت هم شد برای تسهیلات بلند مدت برای شرکت تعاونی اما به دلیل ثبات نداشتن مدیریت ها سبب شد که در تقاضای بعدی که برای تسهیلات کردیم به در بسته خوردیم و چندین سال است که هم چنان معطل تسهیلات هستیم.

وی اظهار امیدواری کرد: در دولت جدید و استقرار نیروهای انقلابی بتوانیم مشکل را حل کنیم و یک سود حداقلی را برای ۱۳ هزار سهام دار مرزنشین فراهم کنیم.

مشوق صادراتی

وی هم چنین به مشکلات ایجاد شده برای تعاونی های مرزنشین در رابطه با صادرات اشاره کرد و افزود: این سهمیه صادرات را به شرکت های تعاونی داده می شده تعهدهای ارزی ایجاد می کرد و شرکت‌ها برای استفاده از آن باید یک صادرات صوری انجام دهند که در قبال آن، بتوانند واردات انجام دهند که مستلزم هزینه‌ها و مالیات‌های سنگین برای شرکت‌های مرزنشین بسته می‌شد.

وی تأکید کرد: اگر قرار است این شرط ها به شرکت های مرزنشین داده شود باید مشوق هایی هم برای این شرکت ها داده شود مثل حذف تعهد ارزی و معافیت‌های مالیاتی، آن هم به این دلیل این که بیشتر سهام‌داران شرکت روستایی و مرز نشین هستند و بلاخره به امنیت کشور کمک می کنند و در نقاطی با حداقل امکانات زندگی می‌کنند باید یک سری مشوق هایی به این ها داده شود تا بتوانند سهمیه را جذب کنند.

‌خرده فروشی در ماهیرود

مدیر عامل تعاونی مرزنشینان درح در ادامه گفت: در رابطه با خرده فروشی هم چندین سال است که قرار است در بازارچه ماهیرود شرایطش ایجاد شود ولی به عناوین مختلف چه از سمت ایران و چه از سمت افغانستان این موضوع همیشه دچار تعلل شده و به عناوین مختلفی به فراموشی سپرده شده و تاخیر در آن انجام شده است.

به گفته حیدری در ابتدای دولت فعلی از سمت تعاونی این موضوع مطرح شد و در جلسات مختلف بلاخره بنا به راه اندازی این محوطه خرده فروشی شد خوشبحتانه با پیگیری استاندار و نماینده مردم سربیشه و نهبندان در مجلس شورای اسلامی در ترک تشریفات قرار گرفت و این محوطه ۷ هزار متر مربعی از طرف دفتر امور اقتصادی استانداری به شرکت تعاونی مرزنشینان درح واگذار شد.

به گفته وی شرکت موظف شد یک سری زیرساخت هایی را برای استقرار گمرک و مرزبانی و یک سری دستگاه شناسایی افراد را نهیه و استقرار پیدا کند که سه ماه است مستقر شدیم.

حیدری ادامه داد: این شرکت اقدامات زیربنایی را انجام داده و تا کنون ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کرده است و امیدواریم که یک محوطه خرده فروشی همانند بانه در غرب کشور که شهرت یافته و انواع و اقسام لوازم اداری، خانگی و آن چه برای استفاده مردم است از مرزهای غربی وارد بازارچه می شود را در این مکان هم داشته باشیم.

وی تاکید کرد: نیاز است که دستگاه های دولتی حمایت کنند و در کنار ما باشند چرا که از سمت افغان هم شرایط ویژه ای است چون سرمایه ای که قرار است برای خرید لوازم و ملزومات هزینه شود نگران آن هستیم که مبادا به دلیل ناامنی سرمایه از دست برود و نیاز است توافقاتی در سازمان های بالا دستی انجام شود.

به گفته مدیر عامل تعاونی مرزنشینان درح در صورت فراهم شدن شرایط در آینده ای نه چندان دور قرار است این محوطه به چندین غرفه تقسیم بندی شود و در محوطه محصولات افغانستان را دسته بندی و به صورت خرد توزیع کنیم و برعکس از طرف ایران آن کالاهایی که منع صادراتی ندارند و یارانه‌ای نیستند در معرض فروش قرار دهیم تا آنها هم استفاده کنند.

توسعه اقتصادی با درآمد و اشتغال

مدیر عامل این تعاونی مرزنشین این طرح را طرح بسیار بزرگی خواند و تاکید کرد: اگر این ظرفیت بازارچه‌ای راه اندازی و در عمل موفق شود، بسیاری از مسایل اقتصادی مردم مرزنشین را حل خواهد کرد و درآمد و اشتعال ایجاد خواهد شد.

حیدری تاکید کرد: طرح بسیار بزرگی و خوبی است امیدواریم که حمایت ها از طرف دستگاه های دولتی ادامه دار باشد تا زمانی که طرح به موفقیت برسد و خروجی داشته باشد.

وی تصریح کرو: شاید تصور شود شرکت های مرزنشین بیش از ۲۰ سال از تاسیس آن می گذرد سرمایه دار هستند اما از لحاظ نقدیندگی و سرمایه در گردش ضعیف هستند.

به گفته وی در شرایط فعلی تنها تعاونی فعال هستیم. در صورتی که اینها طرفیت‌های بسیار بالایی دارند و امیدواریم دستگاه‌های دولتی با سرمایه در گردش و تامین نقدینگی با ارائه تسهیلات زمینه فعالیت همه تعاونی ها را فراهم کنند.

مالیات و تامین اجتماعی از عمده مشکلات تعاونی‌های مرزنشین

حیدری قوانین دست و پاگیر مالیات و تامین اجتماعی را از دیگر موانع پیش روی فعالان این حوزه بیان کرد و افزود: چون سهام داران این شرکت ها افراد مرزنشین و روستا نشین هستند نیاز است یک سری تصمیمات ویژه ای گرفته شود بلاخره اگر بخواهند مالیاتی پرداخت کنند مستقیم از جیب مردم مرز نشین و روستا نشین حاشیه مرز پرداخت خواهد شد که این دیدگاه باید تغییر کند.

وی بر این عقیده است: منافعی که این شرکت ها به وجود آورند مستقیم به جیب مردم مرز نشین و حاشیه نشینان مرزها برخواهد گشت و در راستای امنیت پایدار مرزها مد نظر است.

به گفته وی شاید سالیانه چندین میلیارد تومان برای امنیت مرزها هزینه می‌شود که می توان با حمایت از این تشکل‌ها خیلی راحت می‌توان امنیت را تامین کرد.

وجود ۱۲ تعاونی مرز نشین

غلام حسین حسینی رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی با اشاره به وجود ۱۲ تعاونی مرز نشین در خراسان جنوبی به خبرنگار خاورستان گفت: در شرایط فعلی فقط تعاونی مرزنشینان درح فعال است.

وی دلیل غیر فعال بودن این تعاونی ها را تعهد ارزی و مشکلات مالیاتی بیان کرد و افزود: در حالی تعاونی‌های مرزنشین با این وضعیت روبرو هستند که می توانند بخش عظیمی از اقتصاد خرد استان را در بخش مرز پوشش دهند اما چون از یک طرف درگیر مالیات شدند و از طرف دیگر قوانین دست و پاگیر دیگر چه در بخش گمرک و تامین اجتماعی و…. یک بخشی هم به دلیل عدم آشنایی مدیران به قوانین سبب شده که نتوانستند از طرفیت مرز به خصوص در خراسان جنوبی از طرفیت مرز افغانستان به نفع اقتصاد استان استفاده کنند.

به گفته حسینی از ۱۷ استان مرزنشین کشور به طور معمول بیشتر آنها درگیر این موضوعات هستند ولی به نظر استان‌های دیگر وضعیت بهتری دارند.

به گفته وی اتاق تعاون ایران یا وزارت‌خانه‌های مختلف نمی‌توانند به موضوعات درون استان‌ها ورود کنند و ایت مشکلات باید توسط مسئولان مربوطه استان ها مرتفع شود.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #
• #