مرد نمکی زنجان تنها لباس دوره هخامنشیان را بر تن دارد +تصاویر

تنها یک دست لباس دوره هخامنشان از 2هزارو 350سال پیش در ایران موجود است و آن در تن یکی از مردان نمکی است.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از زنجانم، مردان نمکی نامی است که به چندین مومیایی کشف‌شده در معدن نمک چهرآباد داده شده‌است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,

این چند جسد، که بر اثر بی‌توجهی و ادامه کار معدن به‌ شدّت با بولدوزر آسیب دیده‌اند مربوط به زمان هخامنشی و دو جسد نیز مربوط به اواخر دوران اشکانی است.

پیکر نخستین مومیایی در معدن نمک چهرآباد زنجان پیدا شده‌است.

سر و پای چپ یکی از این مردان در موزه ایران باستان تهران قابل بازدید است.

جسد سه تن دیگر از مردان نمکی در عمارت ذوالفقاری در شهر زنجان نگهداری می‌شود.

کشف نخستین مرد نمکی در زمستان سال ۱۳۷۲، معدن‌کاران به‌هنگام خاکبرداری و استخراج نمک از معدن زیر تپه‌های این منطقه، با نیم‌تنه ی یک جسد روبه‌رو شدند.

این جسد دارای ریش و موی بلند و حلقه گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ بود.

جسد مزبور در اواسط یکی از تونل‌های معدن، که حدود ۴۵ متر طول داشت، به‌دست آمد.

از تاریخ ۶ اسفند ۱۳۷۲، کاوش‌ها در این منطقه آغاز شد. درپی کاوش‌ها؛ یک ساق پا درون چکمه ی چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شی نقره‌ای، قلاب سنگ، قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچه منقوش و قطعات خردشده استخوان نیز پیدا شد.

باستان شناسان در مورد ظاهر این پیکر گفته‌اند احتمالاً مرد نمکی از طبقه اشراف تات زبان و شاهزاده‌ ها بوده‌است، زیرا برروی لباس او جواهرات و زیورآلاتی پیدا شده که مخصوص این طبقه بوده، و همچنین آنها چنین فرضیه دارند که او یا درحال فرار به غار پناه برده یا در جنگی از میدان گریخته و به غار پناه آورده و آنجا فوت کرده و موریانه‌ها پیکرش را، که از نمک پوشیده بوده، خورده‌اند.

سه جسد دیگر ازجمله یک زن در این ناحیه نیز چندی بعد کشف شده‌است.

با انجام آزمایش‌های سالیابی به روش کربن ۱۴، که بر روی نمونه استخوان‌ها و پارچه‌های مجموعه انجام شد، قدمتی حدود ۱۷۰۰ سال (اواخر اشکانی – اوایل ساسانی) برای مرد نمکی تعیین شد.

آزمایشات دی‌ان‌آ نشان داد که سن مرد نمکی هنگام مرگ حدود ۳۷ سال و قد وی حدود ۱۷۵cm بوده‌است.

با بررسی آزمایش‌های انجام‌شده بر روی سلول‌های موی سر، گروه خونی مرد نمکی +B تعیین شد. با آزمایش سی تی اسکن و رادیولوژی، مشخص شد که مرد نمکی دراثر سقوط ناگهانی درون یکی از گودال های معدن نمک و وارد شدن ضربه بسیار شدید به ناحیه ی راست جمجمه و صورت از بین رفته‌است.

مطالعات باستان شناختی بر روی مجموعه مرد نمکی نشان داد که به علت آرایش خاص موهای بلند سر و صورت، وجود گوشواره ی طلا در گوش چپ، چکمه چرمی با ساخت و دوخت بسیار ظریف و هنرمندانه و همچنین نوع و بافت تکنیکی پارچه لباس و بدست آمدن شئ نقره‌ای همراه با متوفی، فرد مزبور یک کارگر ساده معدن نمک نبوده، بلکه فردی عالی رتبه و دارای پایگاه اجتماعی بالا بوده‌است، اما علت حضور، سقوط و مرگ وی در معدن نمک چهرآباد همچنان در پرده ی راز و ابهام باقی مانده‌است.

معدن نمک چهرآباد ، مـدفن مـردان نمکی در 75 کیلومتری غـرب زنجـان و یک کیلومتری جنوب روستای حمزه لو قـرار دارد و تا سال 72 بهره برداری از آن به روش سنتی و با استفاده از ابزارهای دستی انجام می شد.

تاکنون جسد 6 انسان نمکی از این معدن نمک کشف شده است. نخستین جسد معروف به "مرد نمکی" زمستان 1372،مـرد نمکی 2 و 3 به طور اتفاقی و طی کار باطله بـرداری بولـدوزر در سال 1383، مردان نمکی 4 و 5 طی کاوش های باستان‌شناسی درسال‌های 1383 و 84 کشف شدند.

,
,
,

ششمین مرد نمکی نیز هنگام بارندگی‌ های خرداد سال 86 نمایان و خرداد 89 کشف شد.

مـرد نمکی شماره 4 سالم ترین و کاملترین جسد نمکی بدست آمده از معدن چهرآباد است که با وجود آسیب دیدگی به هنگام مرگ ، بیشتر قسمت های بدن وی سالم باقی مانده است.

,
,
,
,
,

از ویژگی های بسیار مهم این مرد نمکی، لباس کاملی شـامل بـالا پـوش بلنـد ، شلوار و کفش چرمی است که با گذشت بیش از 2هزارو 350سال بر تن او سالم مانده است .

هـم اکنون به جز مرد نمکی شماره یک که در موزه ملی نگهداری می شود بقیه اجساد و اشیای بـدست آمده از معدن چهرآباد زنجان در موزه باستانشناسی عمـارت ذوالفقاری در معرض دید عموم است.

,
,
,

نتایج به دست آمده از 2 مرحله پیشین کاوش‌ در این معـدن باستانی نشان می دهد کـه معدن از حدود اواخر عصر آهن شناسایی شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

بـاستان شناسان با توجه به شواهد و مدارک موجود این احتمال را داده اند که ریـزش تـونل ‌های معدن چهرآباد ، دست کم 2 بـار و با فاصله زمانی حدود 500 سال روی داده باشد.