رابطه مدیریت نوین روستایی با توسعه روستایی

این یادداشت خلاصه ای از مقاله «رابطه مدیریت نوین روستایی با توسعه روستایی» پذیرش شده در دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری وشهرسازی در استانبول/ ترکیه (March 2016)، جهت بهره برداری همشهریان عزیزم می باشد.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از درسیاهکل، محمد عباسی در یادداشت خود نوشت: یادداشت زیر خلاصه ای از مقاله «رابطه مدیریت نوین روستایی با توسعه روستایی» پذیرش شده در دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری وشهرسازی در استانبول/ ترکیه (March 2016)، جهت بهره برداری همشهریان عزیزم می باشد.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, درسیاهکل,

مدیریت مهمترین عامل در حیات، رشد و بالندگی یا مرگ یک جامعه است و روند حرکت از وضع موجود به سوی وضع مطلوب را کنترل می کند. روستاها به منزله مکان هایی خاص با شیوه زندگی و فعالیت هایی متفاوت نسبت به شهرها نیازمند الگوی مدیریتی مجزا و منطبق با شرایط اقتصادی، اجتماعی و بوم شناختی حاکم بر روستا هستند(رکن الدین افتخاری،۱۳۸۶).

امروزه مدیریت روستایی سنتی با مشکلات عدیده ای رو به روست. به طوریکه با توجه به تغییر شرایط و مقتضیات زمانی، دیگر ساختار سنتی مدیریت در مناطق روستایی قادر به حل مشکلات کنونی نیست. لذا ضرورت مدیریت روستایی با رویکرد نوین قابل تامل و بررسی است. به منظور بیان روشن این مبحث، شرح عناوین زیر، ضروری بنظر می رسد.

توسعه روستایی

بانک جهانی برداشت زیر را از توسعه روستایی دارد: “توسعه روستایی راهبردی است که به منظور بهبود زندگی اقتصادی و اجتماعی گروه خاصی از مردم(روستاییان فقیر) طراحی شده است، این فرآیند شامل بسط منافع توسعه در میان فقیرترین اقشاری است که در مناطق روستایی درپی کسب معاش هستند این گروه شامل کشاورزان خرده پا، خوش نشینان و کشاورزان بی زمین است”.

اهداف توسعه روستایی

هدف مدیریت روستایی دستیابی به توسعه و به دنبال آن توسعه پایدار روستایی است. پس مدیریت روستایی دارای نقاط مشترکی با اهداف توسعه روستایی و توسعه پایدار است. این اهداف مشترک عبارتند از: «تامین نیازهای اساسی، افزایش تولید و امنیت غذایی، کاهش فقر، افزایش درآمد، حفظ محیط زیست، توسعه فرصت های شغلی، افزایش مشارکت و اعتماد به نفس» این اهداف مشترک مبتنی بر اصول بنیادی است که هیچ کشوری نمی تواند آنها را نادیده بگیرد، یعنی برآیند این اصول و اهداف باید منجر به عدالت-به ویژه عدالت مکانی شود(فیروزنیا و افتخاری،۱۳۸۲: ۱۴۳). بنابراین، هدف کلان مدیریت روستایی، حرکت برای رسیدن به وضعیت مطلوب با استفاده از توان های بالقوه و بالفعل موجود در روستاها، همسو با بهبود وضعیت جامعه روستایی است(طالب،۱۳۷۵:ص ۶).

مدیریت روستایی

مدیریت روستایی علم “تلفیق و تنظیم عوامل مختلف طبیعی و انسانی، اقتصادی و غیره در جامعه روستایی”است(طالب،۱۳۷۵،۶). پارادایم جدید مدیریت روستایی در ایران در محورهای مدیریت زمین و تولید کشاورزی، مدیریت زیرساخت ها و خدمات زیربنایی، مدیریت مالی و نظام درآمد هزینه برای روستاها، مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار و مدیریت برای کاهش فقر و عدالت اجتماعی قابل بررسی است.(قدیری معصوم و همکاران،۱۳۸۳).

تاریخچه مدیریت روستایی در ایران

آغاز شناخت ده به عنوان یک واحد در تقسیمات سیاسی به دوران مشروطیت باز می گردد. با تصویب قانون تشکیلات ایالات و ولایات در سال ۱۲۸۵ هجری، ده به عنوان کوچک ترین واحد حکومتی پذیرفته شد و کدخدایان به نمایندگی مالکان روستا، در روستاها ایفای نقش می کردند و به توصیه مالک در پاره ای امور مانند سربازگیری، سرشماری ها، اخذ مالیات و غیره در خدمت کارگزاران دولتی بودند و در همین سال ها قوانین مربوط به امور مدیریت روستاها تغییر کرد و قانون کدخدائی در سال ۱۳۱۴ و قانون عمران روستایی در سال ۱۳۱۶ به تصویب رسید.

به طور کلی تا قبل از اصلاحات ارضی در ایران، مالکان، مدیران و صاحبان اصلی روستا بشمار می آمدند و اداره امور روستاها را در دست داشتند(مزیتی،۱۳۷۷). در دوران پهلوی، دولت علی رغم آنکه تلاش می کرد تا نقشی در مدیریت روستاها محسوب می شدند. با اجرای اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۰ که طی سه مرحله اجرا گردید، اقتدار مالکان کاسته شد و نیروهای دولتی در قالب سپاه بهداشت، انجمن ده، خانه انصاف و خانه فرهنگ روستایی در روستاها حضور یافتند و شرکت های تعاونی روستایی نیز جهت پرکردن خلا مدیریت مالی که با کوتاه کردن دست مالکان در روستاها بوجود آمده بود، شکل گرفتند(مهدوی،۱۳۷۷). اما متاسفانه این نهادها به جهات متعدد نتوانستند، خلا بوجود آمده ی ناشی از عدم حضور مالک را جبران کنند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شوراهای روستایی بدون بازوی اجرایی تشکیل شدند و برای حل مشکل ناشی از عدم حضور مدیر اجرایی در روستاها، خانه همیار و دفتر عمران روستایی بوجود آمد که توفیق چندانی حاصل نکرد و متعاقب آن، قانون تاسیس دهیاری خودکفا در سال ۱۳۷۷ به تصویب رسید، تا بتواند به عنوان یک تشکیلات اجرایی در روستاها ایفای نقش نماید(۲۰۰۰٫Zaslow, )

دهیاری ها

دهیاری ها به عنوان سازمان اصلی مدیریت روستایی، نقش مهم و تاثیرگذاری در تامین خدمات عمومی و به سامان کردن زندگی روستایی دارد. این سازمان تعامل نزدیک و همیشگی با زندگی مردم دارد قانون تاسیس دهیاری ها خودکفا، در یک ماده و ۳ تبصره، در ۱۳۷۷/۰۷/۱۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی و پس از ۲ سال، در تاریخ ۱۳۸۰/۱۱/۲۱ در اساسنامه تشکیلات و سازمان دهیاری ها به تصویب رسید، این مقررات در کنار قانون تشکیلات شورای اسلامی کشوری، زمینه های قانونی لازم برای شکل گیری و تحقق نهاد جدید مهمی در جامعه روستایی کشور تکمیل شد. به طورکلی دهیاری سازمانی است که بخش هایی از مدیریت محلی روستا را برعهده دارد و ظاهرا نهادی مستقل است که به اتکای مشارکت های اهالی روستا، در چارچوب مدیریت محلی فعالیت می کند(طالب،۱۳۷۶).

یافته نشان می دهد امروزه نوع مدیریت جامعه روستایی برای نیل به توسعه پایدار است که در آن محور توسعه، انسان و روندآن به سوی پیشرفت و تعالی انسان جهت گیری شده است. بنابراین باتوجه به این واقعیتها روشن است، اگر توسعه برمبنای نیاز مردم انجام شود، مناسب تر خواهد بود. این امر در سطح محلی توسط دهیاری انجام می پذیرد. لذا راهبردهای زیر به دهیاران در جهت نیل به توسعه، پیشنهاد می شود:

– تشکیل تعاونی های مختلف ازجمله کشاورزی.

– تشکیل NGO های محلی جهت آموزش، فرهنگ سازی ، حفظ محیط زیست، کارآفرینی وغیره.

– بررسی وشناخت کمبودها، نیازها و نارساییها و ارایه راهکار و طرح پیشنهادی به مسئولین.

– تلاش در حفظ و نگهداری از بناهای تاریخی، ورزشی و گلزار شهدا.

– برگزاری جشنواره و همایش های علمی-فرهنگی توسط دهیاری ها در جهت توسعه فرهنگ بومی.

– ایجاد اداره گردشگری روستایی در محل دهیاری در روستاهای با قابلیت بالای گردشگری با همکاری بخشداری‌ها و سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری.

– توجه به اکو توریسم با هدف خارج نمودن روستاها از حالت انزوا، حفظ بافت کالبدی روستا، پرهیز از الحاق بیهوده به محدوده شهرها و حل شدن دربافت شهری.

– جلب مشارکت عمومی در حل و فصل مشکلات روستا و جذب کمکهای مردمی در جهت امور فرهنگی، دینی، ورزشی، عمرانی و غیره.

و تعامل و همکاری با مسئولان دولتی و غیر دولتی در جهت توسعه روستا.

منبع:

Abbasi,M et al.(2016),” New Rural Management Relationship with rural development”, ۲nd International Conference on Modern Research in Civil Engineering, Architectural & urban Development.Istanbul,Turkey.March 14. http://www.2cauconf.com

انتهای پیام/

]