در گفتگوی تفصیلی با مرشد میرزاعلی مطرح شد:
اشکالات تعزیه رفع شود، امکان پخش آن از تلویزیون وجود دارد
مرشد میرزاعلی می‌گوید مدیران در تلویزیون بیشتر به دنبال چهره‌ها هستند و به محتوای برنامه‌ها چندان توجهی ندارند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرآت، نقالی بی‌تردید یکی از شورانگیزترین هنرهای ایرانی است؛ هنری که توده مردم با آن ارتباط برقرار می‌کنند. امروز نه فقط فارسی‌زبانان بلکه شمار زیادی از غیرفارسی‌زبانان در بسیاری از نقاط جهان، نقالی را می‌شناسند و آن را دنبال می‌کنند. در این میان، نام «مرشد محسن میرزاعلی» به عنوان یکی از حرفه‌ای‌ها بارها در عرصه‌های بین‌المللی هم درخشیده است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید گفتگویی تفصیلی با ایشان است. بی‌درنگ شما را به مطالعه این گفتگو دعوت می‌کنیم.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, مرآت,مرآت: جناب میرزاعلی! با توجه به تجربه ارتباط شما با مخاطبان بسیار؛ آغوش نسل جدید چقدر برای نقالی باز است؟
«نخستین سخن چون گشایش کنیم/ جهان‌آفرین را ستایش کنیم» شرایط امروز ما با چند دهه قبل، بسیار متفاوت است. مخاطبان قدری درگیر فضای مجازی و مشکلات روزمره شده‌اند؛ با این وجود امروز جمعیت خاصی طرفدار هنر روایت‌گری هستند؛ علت این امر آن است که هنر روایت‌گری و قصه‌گویی در ذات بشر وجود دارد. بسیاری از فیلم‌های هالیوودی از این شیوه استفاده می‌کنند.
ما هم که کودک بودیم، با قصه بزرگ شدیم. پدران ما هم چنین بودند. روایت‌گری یک ابزار قدرتمند و تأثیرگذار است که چنان‌که اشاره کردم در نهاد بشر هست. روایت‌گری، امروز هم مخاطبین و طرفداران خود را دارد. در این میان نقش ارائه‌دهنده هم بسیار مهم است. اگر بپرسید که چلوکباب هنوز طرفدار دارد؟ من می‌گویم بستگی دارد که در کدام رستوران و در چه شرایطی طبخ و سرو شود.
نقالی هم به عنوان غذای روح مردم، به ارائه‌کننده وابسته است.
مرآت: پیشتر، «مکان» در نقالی موضوعیت داشته است؛ اکنون مکان‌های نقالی به شکل سابق وجود ندارند؛ آیا این مسأله را یک نقیصه می‌دانید؟
آدم‌ها عوض شده‌اند. قهوه‌خانه دیگر جایی برای نقالی نیست. پیشنهادات بسیاری برای نقالی در قهوه‌خانه به من می‌دهند اما نمی‌پذیرم؛ چراکه جایگاه نقالی دیگر در قهوه‌خانه نیست. زمانی ما تلویزیون، روزنامه، رادیو، اینترنت، اینستاگرام، تلگرام و... نداشتیم و پاتوق مردم قهوه‌خانه‌ها یا سرِ گذرها بود. در مکان‌های شلوغ، پرده‌خوان‌ها کار می‌کردند و قهوه‌خانه‌ها نیز پاتوق نقالان بود.
قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست
با گسترش استفاده از تلویزیون و رادیو، این نقش قهوه‌خانه‌ها کم‌رنگ شد. قهوه‌خانه‌های امروز با قهوه‌خانه‌های 60 سال قبل تفاوت دارند. آن‌جا دیگر پاتوق مردم نیست. امروز موسسات فرهنگی و فرهنگسراها پاتوقی است برای شنیدن نقل. جایگاه و کلاس نقالی نیز ارتقاء یافته است و دیگر جایی در قهوه‌خانه‌ها ندارد. روایت‌گری و نقالی ما در یونسکو ثبت جهانی شده است؛ این یعنی نقالی در جهان حرفی برای گفتن دارد.
نقالی ابزار کاملی است که در آن موسیقی، آواز، هنرهای تجسمی، نمایش و... نقش دارد. ممکن است ما در سال‌های آتی نقالانی داشته باشیم که حتی از قدما هم بهتر نقالی می‌کنند.
مرآت: بهتر از چه دیدگاهی؟
شیوه اجرا، ارتباطی که با مخاطب می‌گیرند و دانشی که در اجرا به کار می‌بندند.
نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین
مرآت: اصطلاحا حرفه‌ای‌تر می‌شوند.
بله. ما امروز روان‌شناسی و مخاطب‌شناسی می‌خوانیم. قدمای ما صرفا در قهوه‌خانه‌ها نقل می‌گفتند اما امروز شرایط متفاوت شده است. به همین خاطر شمار زیادی از مردم به نقالی علاقه‌مند شده‌اند. زمانی فقط آقایان نقل می‌گفتند اما امروز دخترخانم‌ها در سنین مختلف به نقالی علاقه‌مندند. نسبت نقال دختر به پسر، پنج به یک است. از طرفی امسال چهارمین سال بود که نقالان ما در راهپیمایی اربعین حضور پیدا کردند و به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی و فارسی نقل گفتند.
در چنین شرایطی، شیوه اجرایی نقالی باید متفاوت شود. نقالان ما زمانی در راه ابریشم هم حضور پیدا می‌کردند اما راه ابریشم کجا و روزی 4 تا 5 هزار مخاطب داشتن در اربعین کجا؟ هیچ‌یک از قدما این تجربه را نداشته‌اند که 80 هزار نفر یک‌جا پای نقل آن‌ها بنشینند. ما اولین‌نفری بودیم که این امر را در استادیوم آزادی تجربه کردیم و شاید باز هم پیش بیاید.
مرآت: برخی مسئولان، آن‌قدر که در آتش تئاترهای لاکچری می‌دمند، از هنر نقالی حمایت نمی‌کنند. آیا با من موافقید؟
بله. متأسفانه مدیران ما امروز به دنبال چهره‌ها هستند. من دائما شاهد بوده‌ام که مدیران اگر بخواهند برنامه‌ای بگذارند، به محتوای آن توجهی نمی‌کنند بلکه تنها به چهره‌ها توجه می‌کنند. گاه چهره‌ها را دعوت می‌کنند اما برنامه به درد مردم نمی‌خورد. می‌گویند نقالی خیلی خوب است اما حیف! کاش مردم علاقه نشان می‌دادند! مردم نقالی را دوست دارند! شمایید که دارید خوراک خاصی به مردم می‌دهید.
خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند
شما مجال نقالی را ایجاد کنید، مردم خودشان حق انتخاب خواهند داشت. برخی از خوانندگان دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند! اگر درباره تئوری موسیقی از آن‌ها سوال کنید، درمی‌مانند. یکی فالش می‌خواند و یکی اشعار دیگری را! با این وجود مردم را به سمت آن‌ها سوق می‌دهند. موسیقی راک و پاپ که مال ما نیست جان می‌گیرند و می‌بینیم که موسیقی سنتی‌مان دارد نابود می‌شود.
نقالی نمایش اصیل ایرانی است و تئاتر، نمایش غربی است. در نقالی هیچ نقطه سیاهی نمی‌بینید. نکته زننده و بار منفی ندارد. همه هنرهای سنتی ما چنین‌اند. حال آن که بسیاری از موسیقی‌های جدید روان را آزرده و قلب را خراب می‌کنند. نمایش بدی هم اگر ببینید، قلب شما آزرده می‌شود.
مرآت: اکنون در کشور آموزش رسمی نقالی داریم؟
بله و اوضاع خوبی هم دارد. کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی علاقه‌مند به فراگیری آموزش در این حوزه هستند. چنان‌که اشاره کردم استقبال دختران، بیش از پسران است.
در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم
مرآت: از تجربه نقالی بین‌المللی برایمان بگویید.
ما امروز اساتید مبرزی داریم که در حوزه نقالی انگلیسی فعال هستند. کسانی را داریم که در کشورهای عربی به زبان عربی نقالی می‌کنند. در ترکیه و آذربایجان نیز کسانی را داریم که می‌توانیم با مردم ارتباط برقرار کنند. من خودم در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم و در کنارم از مترجم استفاده می‌کنم. خوشبختانه هرکجا که رفتیم استقبال خوبی از کار ما شده است.
من در اوکراین در حوزه هنرهای آیینی نفر اول شدم. در ترکیه مقام کسب کردم. در ایتالیا در بین 150 کشور نقره گرفتیم.
مرآت: آیا همچنان پخش تعزیه در تلویزیون ممنوع است؟
من مسئول دفتر تعزیه حوزه هنری هستم و نظرم این است که برخی از دلایل پرهیز از پخش تعزیه در تلویزیون وارد است؛ البته نه با این حد از سختگیری. می‌‌توان نسخ را تصحیح، اشکالات وارد بر تعزیه را برطرف و کارهای مطلوب برای تلویزیون ضبط کرد. اگر شاخ و برگ‌های اضافه‌شده به تعزیه حذف شود و اصل مقاتل اجرا شود؛ در این صورت امکان پخش تعزیه از تلویزیون وجود دارد.
مرآت: بخشی از هنر نقالی ما معطوف به مدح امیرالمومنین(ع) است. راز ارادت نقالی به امیرالمومنین(ع) چیست؟
در تمام سال‌های فعالیتم، این اولین‌بار است که این پرسش از من می‌شود. پرده‌خوانی و نقالی اصلا مختص شیعیان امیرالمومنین(ع) است. فردوسی در شاهنامه به امیرالمومنین(ع) ارادت کامل دارد. این ارادت در وجود نقالان هم هست. اصلا کسانی به این رشته ورود کرده‌اند که محب و شیعه علی(ع) بوده‌اند و اولین رکن حب، ارادت به ساحت مقدس امیرالمومنین(ع)، یعسوب‌الدین است.
نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم
ما چه شاهنامه بخوانیم، چه منطق‌الطیر عطار و چه سعدی و حافظ و هر داستان و شعر دیگری، سخن را با مدح امیرالمومنین(ع) آغاز می‌کنیم. به نظر من نقالی یک هنر شیعی است و رشد آن توسط علویان صورت گرفته است. در کنار این امر، ایرانیان ارادت ویژه‌ای به شاهنامه دارند. شاهنامه در زندگی مردم ایران از قرآن و نهج‌البلاغه جدا نیست.
یک ایرانی توامان به شاهنامه و قرآن و نهج‌البلاغه شوق دارد و روحش را با مضامین این کتاب‌ها جلا می‌دهد.
مرآت: به جز خودتان چه کسی را به عنوان یک نقال بزرگ به ما معرفی می‌کنید؟
من کم‌ترینِ خانواده بزرگ روایت‌گری هستم. اساتید بسیاری در این زمینه فعال هستند. نوجوانان بااستعدادی نیز به این رشته وارد شده‌اند. افراد بسیاری مطالعه شبانه‌روزی و تمرین دارند و امروز در ایران و جهان می‌درخشند. الگوهای نسلی که امروز کار روایت‌گری می‌کند دو نفر هستند: مرحوم مرشد ولی‌الله ترابی و سیدمصطفی سعیدی که اهل بروجرد و در قید حیات هستند.
مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید
در زمینه پرده‌خوانی هم استاد مرشد ابوالحسن‌خان میرزاعلی از خوبان هستند. مرشد علی قمی هم که از دنیا رفته‌اند از خوبان بودند. مرشد مهدی چایانی، اهل همدان در زمینه نقل شاهنامه بی‌نظیر هستند.
مرآت: آیا برنامه‌ای برای نقل داستان‌های جدید هم داشته‌اید؟
بله. مهم فونداسیون یک ساختمان است؛ خواه روی این فونداسیون برج بسازید و خواه ویلا. ریشه مهم است و تکنیک اجرای روایت‌گری اهمیت دارد. 4 چیز در روایت‌گری حائز اهمیت است:«زمان»، «مکان»، «یاران» و «حادثاتی که در حین اجرا رخ می‌دهد». ما هم‌اکنون در مشهد در حال ضبط یک اثر جدید با تم قدیمی درباره امام رضا(ع) هستیم.
ما درباره دفاع مقدس از سالیان قبل، کارهای جدیدی ارائه کرده‌ایم. در زمینه مدافعان حرم و انقلاب اسلامی هم آثاری داریم. من خودم برای قهوه شعر نوشتم و نقالی کردم؛ آقای خیابانی هم حضور داشتند و اتفاقا بسیار مورد استقبال قرار گرفت. هیچ‌کس در نقالی با ویدئوپروجکشن کار نمی‌کرد؛ من اولین‌نفری بودم که این کار را در برج آزادی انجام دادم و کار جدیدی بود.
نقل‌های همراه با موسیقی هم کم نداشته‌ایم. کارهای مشترک و جدید زیادی هم با کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، هند، قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه انجام داده‌ایم.
مرآت: به جز شاهنامه اصلی‌ترین اثری که به آن رجوع می‌کنید چیست؟
این موضوع کاملا به کاری که می‌خواهیم انجام بدهیم بستگی دارد. ما طومارهای کهنی داریم که هنوز از آن استفاده می‌کنیم.
مرآت: آیا به پژوهش‌های علمی که درباره نقالی انجام می‌شود مراجعه می‌کنید؟
بله؛ این یک بخش از کار ما و نیاز ماست. دانشجویان برای تحقیق و پژوهش نزد ما می‌آیند و ما باید دستمان پر باشد.
فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری
مرآت: آیا از سطح بالای حاکمیت و به طور خاص شخص رهبر معظم انقلاب تأیید و تشویقی دریافت کرده‌اید؟
حضرت آقا کاملا بر شاهنامه و حافظ و منابع دینی و مذهبی واقف‌اند و بی‌تردید هنر روایت‌گری را رصد می‌کنند. ما هم هدیه گرفتیم و هم تشویق و تأیید شدیم. اصلا بخشی از فراگیری هنر نقالی، حاصل حمایت مقام معظم رهبری است. شما سوالاتی پرسیدید که تا کنون کسی از من نپرسیده بود. ما از رهبر معظم انقلاب و حمایت‌های ایشان ممنونیم.
مرآت: مرشد میرزاعلی! از گفتگو با شما خرسند شدم و امیدوارم که روایت‌گری را بیش از پیش در حال درخشش ببینیم.
به مدد امیرالمومنین(ع) و دعای خیر شما ان‌شاءالله.
انتهای پیام/
مرآت: جناب میرزاعلی! با توجه به تجربه ارتباط شما با مخاطبان بسیار؛ آغوش نسل جدید چقدر برای نقالی باز است؟
«نخستین سخن چون گشایش کنیم/ جهان‌آفرین را ستایش کنیم» شرایط امروز ما با چند دهه قبل، بسیار متفاوت است. مخاطبان قدری درگیر فضای مجازی و مشکلات روزمره شده‌اند؛ با این وجود امروز جمعیت خاصی طرفدار هنر روایت‌گری هستند؛ علت این امر آن است که هنر روایت‌گری و قصه‌گویی در ذات بشر وجود دارد. بسیاری از فیلم‌های هالیوودی از این شیوه استفاده می‌کنند.
ما هم که کودک بودیم، با قصه بزرگ شدیم. پدران ما هم چنین بودند. روایت‌گری یک ابزار قدرتمند و تأثیرگذار است که چنان‌که اشاره کردم در نهاد بشر هست. روایت‌گری، امروز هم مخاطبین و طرفداران خود را دارد. در این میان نقش ارائه‌دهنده هم بسیار مهم است. اگر بپرسید که چلوکباب هنوز طرفدار دارد؟ من می‌گویم بستگی دارد که در کدام رستوران و در چه شرایطی طبخ و سرو شود.
نقالی هم به عنوان غذای روح مردم، به ارائه‌کننده وابسته است.
مرآت: پیشتر، «مکان» در نقالی موضوعیت داشته است؛ اکنون مکان‌های نقالی به شکل سابق وجود ندارند؛ آیا این مسأله را یک نقیصه می‌دانید؟
آدم‌ها عوض شده‌اند. قهوه‌خانه دیگر جایی برای نقالی نیست. پیشنهادات بسیاری برای نقالی در قهوه‌خانه به من می‌دهند اما نمی‌پذیرم؛ چراکه جایگاه نقالی دیگر در قهوه‌خانه نیست. زمانی ما تلویزیون، روزنامه، رادیو، اینترنت، اینستاگرام، تلگرام و... نداشتیم و پاتوق مردم قهوه‌خانه‌ها یا سرِ گذرها بود. در مکان‌های شلوغ، پرده‌خوان‌ها کار می‌کردند و قهوه‌خانه‌ها نیز پاتوق نقالان بود.
قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست
با گسترش استفاده از تلویزیون و رادیو، این نقش قهوه‌خانه‌ها کم‌رنگ شد. قهوه‌خانه‌های امروز با قهوه‌خانه‌های 60 سال قبل تفاوت دارند. آن‌جا دیگر پاتوق مردم نیست. امروز موسسات فرهنگی و فرهنگسراها پاتوقی است برای شنیدن نقل. جایگاه و کلاس نقالی نیز ارتقاء یافته است و دیگر جایی در قهوه‌خانه‌ها ندارد. روایت‌گری و نقالی ما در یونسکو ثبت جهانی شده است؛ این یعنی نقالی در جهان حرفی برای گفتن دارد.
نقالی ابزار کاملی است که در آن موسیقی، آواز، هنرهای تجسمی، نمایش و... نقش دارد. ممکن است ما در سال‌های آتی نقالانی داشته باشیم که حتی از قدما هم بهتر نقالی می‌کنند.
مرآت: بهتر از چه دیدگاهی؟
شیوه اجرا، ارتباطی که با مخاطب می‌گیرند و دانشی که در اجرا به کار می‌بندند.
نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین
مرآت: اصطلاحا حرفه‌ای‌تر می‌شوند.
بله. ما امروز روان‌شناسی و مخاطب‌شناسی می‌خوانیم. قدمای ما صرفا در قهوه‌خانه‌ها نقل می‌گفتند اما امروز شرایط متفاوت شده است. به همین خاطر شمار زیادی از مردم به نقالی علاقه‌مند شده‌اند. زمانی فقط آقایان نقل می‌گفتند اما امروز دخترخانم‌ها در سنین مختلف به نقالی علاقه‌مندند. نسبت نقال دختر به پسر، پنج به یک است. از طرفی امسال چهارمین سال بود که نقالان ما در راهپیمایی اربعین حضور پیدا کردند و به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی و فارسی نقل گفتند.
در چنین شرایطی، شیوه اجرایی نقالی باید متفاوت شود. نقالان ما زمانی در راه ابریشم هم حضور پیدا می‌کردند اما راه ابریشم کجا و روزی 4 تا 5 هزار مخاطب داشتن در اربعین کجا؟ هیچ‌یک از قدما این تجربه را نداشته‌اند که 80 هزار نفر یک‌جا پای نقل آن‌ها بنشینند. ما اولین‌نفری بودیم که این امر را در استادیوم آزادی تجربه کردیم و شاید باز هم پیش بیاید.
مرآت: برخی مسئولان، آن‌قدر که در آتش تئاترهای لاکچری می‌دمند، از هنر نقالی حمایت نمی‌کنند. آیا با من موافقید؟
بله. متأسفانه مدیران ما امروز به دنبال چهره‌ها هستند. من دائما شاهد بوده‌ام که مدیران اگر بخواهند برنامه‌ای بگذارند، به محتوای آن توجهی نمی‌کنند بلکه تنها به چهره‌ها توجه می‌کنند. گاه چهره‌ها را دعوت می‌کنند اما برنامه به درد مردم نمی‌خورد. می‌گویند نقالی خیلی خوب است اما حیف! کاش مردم علاقه نشان می‌دادند! مردم نقالی را دوست دارند! شمایید که دارید خوراک خاصی به مردم می‌دهید.
خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند
شما مجال نقالی را ایجاد کنید، مردم خودشان حق انتخاب خواهند داشت. برخی از خوانندگان دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند! اگر درباره تئوری موسیقی از آن‌ها سوال کنید، درمی‌مانند. یکی فالش می‌خواند و یکی اشعار دیگری را! با این وجود مردم را به سمت آن‌ها سوق می‌دهند. موسیقی راک و پاپ که مال ما نیست جان می‌گیرند و می‌بینیم که موسیقی سنتی‌مان دارد نابود می‌شود.
نقالی نمایش اصیل ایرانی است و تئاتر، نمایش غربی است. در نقالی هیچ نقطه سیاهی نمی‌بینید. نکته زننده و بار منفی ندارد. همه هنرهای سنتی ما چنین‌اند. حال آن که بسیاری از موسیقی‌های جدید روان را آزرده و قلب را خراب می‌کنند. نمایش بدی هم اگر ببینید، قلب شما آزرده می‌شود.
مرآت: اکنون در کشور آموزش رسمی نقالی داریم؟
بله و اوضاع خوبی هم دارد. کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی علاقه‌مند به فراگیری آموزش در این حوزه هستند. چنان‌که اشاره کردم استقبال دختران، بیش از پسران است.
در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم
مرآت: از تجربه نقالی بین‌المللی برایمان بگویید.
ما امروز اساتید مبرزی داریم که در حوزه نقالی انگلیسی فعال هستند. کسانی را داریم که در کشورهای عربی به زبان عربی نقالی می‌کنند. در ترکیه و آذربایجان نیز کسانی را داریم که می‌توانیم با مردم ارتباط برقرار کنند. من خودم در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم و در کنارم از مترجم استفاده می‌کنم. خوشبختانه هرکجا که رفتیم استقبال خوبی از کار ما شده است.
من در اوکراین در حوزه هنرهای آیینی نفر اول شدم. در ترکیه مقام کسب کردم. در ایتالیا در بین 150 کشور نقره گرفتیم.
مرآت: آیا همچنان پخش تعزیه در تلویزیون ممنوع است؟
من مسئول دفتر تعزیه حوزه هنری هستم و نظرم این است که برخی از دلایل پرهیز از پخش تعزیه در تلویزیون وارد است؛ البته نه با این حد از سختگیری. می‌‌توان نسخ را تصحیح، اشکالات وارد بر تعزیه را برطرف و کارهای مطلوب برای تلویزیون ضبط کرد. اگر شاخ و برگ‌های اضافه‌شده به تعزیه حذف شود و اصل مقاتل اجرا شود؛ در این صورت امکان پخش تعزیه از تلویزیون وجود دارد.
مرآت: بخشی از هنر نقالی ما معطوف به مدح امیرالمومنین(ع) است. راز ارادت نقالی به امیرالمومنین(ع) چیست؟
در تمام سال‌های فعالیتم، این اولین‌بار است که این پرسش از من می‌شود. پرده‌خوانی و نقالی اصلا مختص شیعیان امیرالمومنین(ع) است. فردوسی در شاهنامه به امیرالمومنین(ع) ارادت کامل دارد. این ارادت در وجود نقالان هم هست. اصلا کسانی به این رشته ورود کرده‌اند که محب و شیعه علی(ع) بوده‌اند و اولین رکن حب، ارادت به ساحت مقدس امیرالمومنین(ع)، یعسوب‌الدین است.
نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم
ما چه شاهنامه بخوانیم، چه منطق‌الطیر عطار و چه سعدی و حافظ و هر داستان و شعر دیگری، سخن را با مدح امیرالمومنین(ع) آغاز می‌کنیم. به نظر من نقالی یک هنر شیعی است و رشد آن توسط علویان صورت گرفته است. در کنار این امر، ایرانیان ارادت ویژه‌ای به شاهنامه دارند. شاهنامه در زندگی مردم ایران از قرآن و نهج‌البلاغه جدا نیست.
یک ایرانی توامان به شاهنامه و قرآن و نهج‌البلاغه شوق دارد و روحش را با مضامین این کتاب‌ها جلا می‌دهد.
مرآت: به جز خودتان چه کسی را به عنوان یک نقال بزرگ به ما معرفی می‌کنید؟
من کم‌ترینِ خانواده بزرگ روایت‌گری هستم. اساتید بسیاری در این زمینه فعال هستند. نوجوانان بااستعدادی نیز به این رشته وارد شده‌اند. افراد بسیاری مطالعه شبانه‌روزی و تمرین دارند و امروز در ایران و جهان می‌درخشند. الگوهای نسلی که امروز کار روایت‌گری می‌کند دو نفر هستند: مرحوم مرشد ولی‌الله ترابی و سیدمصطفی سعیدی که اهل بروجرد و در قید حیات هستند.
مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید
در زمینه پرده‌خوانی هم استاد مرشد ابوالحسن‌خان میرزاعلی از خوبان هستند. مرشد علی قمی هم که از دنیا رفته‌اند از خوبان بودند. مرشد مهدی چایانی، اهل همدان در زمینه نقل شاهنامه بی‌نظیر هستند.
مرآت: آیا برنامه‌ای برای نقل داستان‌های جدید هم داشته‌اید؟
بله. مهم فونداسیون یک ساختمان است؛ خواه روی این فونداسیون برج بسازید و خواه ویلا. ریشه مهم است و تکنیک اجرای روایت‌گری اهمیت دارد. 4 چیز در روایت‌گری حائز اهمیت است:«زمان»، «مکان»، «یاران» و «حادثاتی که در حین اجرا رخ می‌دهد». ما هم‌اکنون در مشهد در حال ضبط یک اثر جدید با تم قدیمی درباره امام رضا(ع) هستیم.
ما درباره دفاع مقدس از سالیان قبل، کارهای جدیدی ارائه کرده‌ایم. در زمینه مدافعان حرم و انقلاب اسلامی هم آثاری داریم. من خودم برای قهوه شعر نوشتم و نقالی کردم؛ آقای خیابانی هم حضور داشتند و اتفاقا بسیار مورد استقبال قرار گرفت. هیچ‌کس در نقالی با ویدئوپروجکشن کار نمی‌کرد؛ من اولین‌نفری بودم که این کار را در برج آزادی انجام دادم و کار جدیدی بود.
نقل‌های همراه با موسیقی هم کم نداشته‌ایم. کارهای مشترک و جدید زیادی هم با کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، هند، قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه انجام داده‌ایم.
مرآت: به جز شاهنامه اصلی‌ترین اثری که به آن رجوع می‌کنید چیست؟
این موضوع کاملا به کاری که می‌خواهیم انجام بدهیم بستگی دارد. ما طومارهای کهنی داریم که هنوز از آن استفاده می‌کنیم.
مرآت: آیا به پژوهش‌های علمی که درباره نقالی انجام می‌شود مراجعه می‌کنید؟
بله؛ این یک بخش از کار ما و نیاز ماست. دانشجویان برای تحقیق و پژوهش نزد ما می‌آیند و ما باید دستمان پر باشد.
فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری
مرآت: آیا از سطح بالای حاکمیت و به طور خاص شخص رهبر معظم انقلاب تأیید و تشویقی دریافت کرده‌اید؟
حضرت آقا کاملا بر شاهنامه و حافظ و منابع دینی و مذهبی واقف‌اند و بی‌تردید هنر روایت‌گری را رصد می‌کنند. ما هم هدیه گرفتیم و هم تشویق و تأیید شدیم. اصلا بخشی از فراگیری هنر نقالی، حاصل حمایت مقام معظم رهبری است. شما سوالاتی پرسیدید که تا کنون کسی از من نپرسیده بود. ما از رهبر معظم انقلاب و حمایت‌های ایشان ممنونیم.
مرآت: مرشد میرزاعلی! از گفتگو با شما خرسند شدم و امیدوارم که روایت‌گری را بیش از پیش در حال درخشش ببینیم.
به مدد امیرالمومنین(ع) و دعای خیر شما ان‌شاءالله.
انتهای پیام/
مرآت: جناب میرزاعلی! با توجه به تجربه ارتباط شما با مخاطبان بسیار؛ آغوش نسل جدید چقدر برای نقالی باز است؟
«نخستین سخن چون گشایش کنیم/ جهان‌آفرین را ستایش کنیم» شرایط امروز ما با چند دهه قبل، بسیار متفاوت است. مخاطبان قدری درگیر فضای مجازی و مشکلات روزمره شده‌اند؛ با این وجود امروز جمعیت خاصی طرفدار هنر روایت‌گری هستند؛ علت این امر آن است که هنر روایت‌گری و قصه‌گویی در ذات بشر وجود دارد. بسیاری از فیلم‌های هالیوودی از این شیوه استفاده می‌کنند.
ما هم که کودک بودیم، با قصه بزرگ شدیم. پدران ما هم چنین بودند. روایت‌گری یک ابزار قدرتمند و تأثیرگذار است که چنان‌که اشاره کردم در نهاد بشر هست. روایت‌گری، امروز هم مخاطبین و طرفداران خود را دارد. در این میان نقش ارائه‌دهنده هم بسیار مهم است. اگر بپرسید که چلوکباب هنوز طرفدار دارد؟ من می‌گویم بستگی دارد که در کدام رستوران و در چه شرایطی طبخ و سرو شود.
نقالی هم به عنوان غذای روح مردم، به ارائه‌کننده وابسته است.
مرآت: پیشتر، «مکان» در نقالی موضوعیت داشته است؛ اکنون مکان‌های نقالی به شکل سابق وجود ندارند؛ آیا این مسأله را یک نقیصه می‌دانید؟
آدم‌ها عوض شده‌اند. قهوه‌خانه دیگر جایی برای نقالی نیست. پیشنهادات بسیاری برای نقالی در قهوه‌خانه به من می‌دهند اما نمی‌پذیرم؛ چراکه جایگاه نقالی دیگر در قهوه‌خانه نیست. زمانی ما تلویزیون، روزنامه، رادیو، اینترنت، اینستاگرام، تلگرام و... نداشتیم و پاتوق مردم قهوه‌خانه‌ها یا سرِ گذرها بود. در مکان‌های شلوغ، پرده‌خوان‌ها کار می‌کردند و قهوه‌خانه‌ها نیز پاتوق نقالان بود.
قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست
با گسترش استفاده از تلویزیون و رادیو، این نقش قهوه‌خانه‌ها کم‌رنگ شد. قهوه‌خانه‌های امروز با قهوه‌خانه‌های 60 سال قبل تفاوت دارند. آن‌جا دیگر پاتوق مردم نیست. امروز موسسات فرهنگی و فرهنگسراها پاتوقی است برای شنیدن نقل. جایگاه و کلاس نقالی نیز ارتقاء یافته است و دیگر جایی در قهوه‌خانه‌ها ندارد. روایت‌گری و نقالی ما در یونسکو ثبت جهانی شده است؛ این یعنی نقالی در جهان حرفی برای گفتن دارد.
نقالی ابزار کاملی است که در آن موسیقی، آواز، هنرهای تجسمی، نمایش و... نقش دارد. ممکن است ما در سال‌های آتی نقالانی داشته باشیم که حتی از قدما هم بهتر نقالی می‌کنند.
مرآت: بهتر از چه دیدگاهی؟
شیوه اجرا، ارتباطی که با مخاطب می‌گیرند و دانشی که در اجرا به کار می‌بندند.
نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین
مرآت: اصطلاحا حرفه‌ای‌تر می‌شوند.
بله. ما امروز روان‌شناسی و مخاطب‌شناسی می‌خوانیم. قدمای ما صرفا در قهوه‌خانه‌ها نقل می‌گفتند اما امروز شرایط متفاوت شده است. به همین خاطر شمار زیادی از مردم به نقالی علاقه‌مند شده‌اند. زمانی فقط آقایان نقل می‌گفتند اما امروز دخترخانم‌ها در سنین مختلف به نقالی علاقه‌مندند. نسبت نقال دختر به پسر، پنج به یک است. از طرفی امسال چهارمین سال بود که نقالان ما در راهپیمایی اربعین حضور پیدا کردند و به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی و فارسی نقل گفتند.
در چنین شرایطی، شیوه اجرایی نقالی باید متفاوت شود. نقالان ما زمانی در راه ابریشم هم حضور پیدا می‌کردند اما راه ابریشم کجا و روزی 4 تا 5 هزار مخاطب داشتن در اربعین کجا؟ هیچ‌یک از قدما این تجربه را نداشته‌اند که 80 هزار نفر یک‌جا پای نقل آن‌ها بنشینند. ما اولین‌نفری بودیم که این امر را در استادیوم آزادی تجربه کردیم و شاید باز هم پیش بیاید.
مرآت: برخی مسئولان، آن‌قدر که در آتش تئاترهای لاکچری می‌دمند، از هنر نقالی حمایت نمی‌کنند. آیا با من موافقید؟
بله. متأسفانه مدیران ما امروز به دنبال چهره‌ها هستند. من دائما شاهد بوده‌ام که مدیران اگر بخواهند برنامه‌ای بگذارند، به محتوای آن توجهی نمی‌کنند بلکه تنها به چهره‌ها توجه می‌کنند. گاه چهره‌ها را دعوت می‌کنند اما برنامه به درد مردم نمی‌خورد. می‌گویند نقالی خیلی خوب است اما حیف! کاش مردم علاقه نشان می‌دادند! مردم نقالی را دوست دارند! شمایید که دارید خوراک خاصی به مردم می‌دهید.
خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند
شما مجال نقالی را ایجاد کنید، مردم خودشان حق انتخاب خواهند داشت. برخی از خوانندگان دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند! اگر درباره تئوری موسیقی از آن‌ها سوال کنید، درمی‌مانند. یکی فالش می‌خواند و یکی اشعار دیگری را! با این وجود مردم را به سمت آن‌ها سوق می‌دهند. موسیقی راک و پاپ که مال ما نیست جان می‌گیرند و می‌بینیم که موسیقی سنتی‌مان دارد نابود می‌شود.
نقالی نمایش اصیل ایرانی است و تئاتر، نمایش غربی است. در نقالی هیچ نقطه سیاهی نمی‌بینید. نکته زننده و بار منفی ندارد. همه هنرهای سنتی ما چنین‌اند. حال آن که بسیاری از موسیقی‌های جدید روان را آزرده و قلب را خراب می‌کنند. نمایش بدی هم اگر ببینید، قلب شما آزرده می‌شود.
مرآت: اکنون در کشور آموزش رسمی نقالی داریم؟
بله و اوضاع خوبی هم دارد. کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی علاقه‌مند به فراگیری آموزش در این حوزه هستند. چنان‌که اشاره کردم استقبال دختران، بیش از پسران است.
در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم
مرآت: از تجربه نقالی بین‌المللی برایمان بگویید.
ما امروز اساتید مبرزی داریم که در حوزه نقالی انگلیسی فعال هستند. کسانی را داریم که در کشورهای عربی به زبان عربی نقالی می‌کنند. در ترکیه و آذربایجان نیز کسانی را داریم که می‌توانیم با مردم ارتباط برقرار کنند. من خودم در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم و در کنارم از مترجم استفاده می‌کنم. خوشبختانه هرکجا که رفتیم استقبال خوبی از کار ما شده است.
من در اوکراین در حوزه هنرهای آیینی نفر اول شدم. در ترکیه مقام کسب کردم. در ایتالیا در بین 150 کشور نقره گرفتیم.
مرآت: آیا همچنان پخش تعزیه در تلویزیون ممنوع است؟
من مسئول دفتر تعزیه حوزه هنری هستم و نظرم این است که برخی از دلایل پرهیز از پخش تعزیه در تلویزیون وارد است؛ البته نه با این حد از سختگیری. می‌‌توان نسخ را تصحیح، اشکالات وارد بر تعزیه را برطرف و کارهای مطلوب برای تلویزیون ضبط کرد. اگر شاخ و برگ‌های اضافه‌شده به تعزیه حذف شود و اصل مقاتل اجرا شود؛ در این صورت امکان پخش تعزیه از تلویزیون وجود دارد.
مرآت: بخشی از هنر نقالی ما معطوف به مدح امیرالمومنین(ع) است. راز ارادت نقالی به امیرالمومنین(ع) چیست؟
در تمام سال‌های فعالیتم، این اولین‌بار است که این پرسش از من می‌شود. پرده‌خوانی و نقالی اصلا مختص شیعیان امیرالمومنین(ع) است. فردوسی در شاهنامه به امیرالمومنین(ع) ارادت کامل دارد. این ارادت در وجود نقالان هم هست. اصلا کسانی به این رشته ورود کرده‌اند که محب و شیعه علی(ع) بوده‌اند و اولین رکن حب، ارادت به ساحت مقدس امیرالمومنین(ع)، یعسوب‌الدین است.
نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم
ما چه شاهنامه بخوانیم، چه منطق‌الطیر عطار و چه سعدی و حافظ و هر داستان و شعر دیگری، سخن را با مدح امیرالمومنین(ع) آغاز می‌کنیم. به نظر من نقالی یک هنر شیعی است و رشد آن توسط علویان صورت گرفته است. در کنار این امر، ایرانیان ارادت ویژه‌ای به شاهنامه دارند. شاهنامه در زندگی مردم ایران از قرآن و نهج‌البلاغه جدا نیست.
یک ایرانی توامان به شاهنامه و قرآن و نهج‌البلاغه شوق دارد و روحش را با مضامین این کتاب‌ها جلا می‌دهد.
مرآت: به جز خودتان چه کسی را به عنوان یک نقال بزرگ به ما معرفی می‌کنید؟
من کم‌ترینِ خانواده بزرگ روایت‌گری هستم. اساتید بسیاری در این زمینه فعال هستند. نوجوانان بااستعدادی نیز به این رشته وارد شده‌اند. افراد بسیاری مطالعه شبانه‌روزی و تمرین دارند و امروز در ایران و جهان می‌درخشند. الگوهای نسلی که امروز کار روایت‌گری می‌کند دو نفر هستند: مرحوم مرشد ولی‌الله ترابی و سیدمصطفی سعیدی که اهل بروجرد و در قید حیات هستند.
مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید
در زمینه پرده‌خوانی هم استاد مرشد ابوالحسن‌خان میرزاعلی از خوبان هستند. مرشد علی قمی هم که از دنیا رفته‌اند از خوبان بودند. مرشد مهدی چایانی، اهل همدان در زمینه نقل شاهنامه بی‌نظیر هستند.
مرآت: آیا برنامه‌ای برای نقل داستان‌های جدید هم داشته‌اید؟
بله. مهم فونداسیون یک ساختمان است؛ خواه روی این فونداسیون برج بسازید و خواه ویلا. ریشه مهم است و تکنیک اجرای روایت‌گری اهمیت دارد. 4 چیز در روایت‌گری حائز اهمیت است:«زمان»، «مکان»، «یاران» و «حادثاتی که در حین اجرا رخ می‌دهد». ما هم‌اکنون در مشهد در حال ضبط یک اثر جدید با تم قدیمی درباره امام رضا(ع) هستیم.
ما درباره دفاع مقدس از سالیان قبل، کارهای جدیدی ارائه کرده‌ایم. در زمینه مدافعان حرم و انقلاب اسلامی هم آثاری داریم. من خودم برای قهوه شعر نوشتم و نقالی کردم؛ آقای خیابانی هم حضور داشتند و اتفاقا بسیار مورد استقبال قرار گرفت. هیچ‌کس در نقالی با ویدئوپروجکشن کار نمی‌کرد؛ من اولین‌نفری بودم که این کار را در برج آزادی انجام دادم و کار جدیدی بود.
نقل‌های همراه با موسیقی هم کم نداشته‌ایم. کارهای مشترک و جدید زیادی هم با کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، هند، قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه انجام داده‌ایم.
مرآت: به جز شاهنامه اصلی‌ترین اثری که به آن رجوع می‌کنید چیست؟
این موضوع کاملا به کاری که می‌خواهیم انجام بدهیم بستگی دارد. ما طومارهای کهنی داریم که هنوز از آن استفاده می‌کنیم.
مرآت: آیا به پژوهش‌های علمی که درباره نقالی انجام می‌شود مراجعه می‌کنید؟
بله؛ این یک بخش از کار ما و نیاز ماست. دانشجویان برای تحقیق و پژوهش نزد ما می‌آیند و ما باید دستمان پر باشد.
فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری
مرآت: آیا از سطح بالای حاکمیت و به طور خاص شخص رهبر معظم انقلاب تأیید و تشویقی دریافت کرده‌اید؟
حضرت آقا کاملا بر شاهنامه و حافظ و منابع دینی و مذهبی واقف‌اند و بی‌تردید هنر روایت‌گری را رصد می‌کنند. ما هم هدیه گرفتیم و هم تشویق و تأیید شدیم. اصلا بخشی از فراگیری هنر نقالی، حاصل حمایت مقام معظم رهبری است. شما سوالاتی پرسیدید که تا کنون کسی از من نپرسیده بود. ما از رهبر معظم انقلاب و حمایت‌های ایشان ممنونیم.
مرآت: مرشد میرزاعلی! از گفتگو با شما خرسند شدم و امیدوارم که روایت‌گری را بیش از پیش در حال درخشش ببینیم.
به مدد امیرالمومنین(ع) و دعای خیر شما ان‌شاءالله.
انتهای پیام/
مرآت: جناب میرزاعلی! با توجه به تجربه ارتباط شما با مخاطبان بسیار؛ آغوش نسل جدید چقدر برای نقالی باز است؟
, مرآت: جناب میرزاعلی! با توجه به تجربه ارتباط شما با مخاطبان بسیار؛ آغوش نسل جدید چقدر برای نقالی باز است؟,«نخستین سخن چون گشایش کنیم/ جهان‌آفرین را ستایش کنیم» شرایط امروز ما با چند دهه قبل، بسیار متفاوت است. مخاطبان قدری درگیر فضای مجازی و مشکلات روزمره شده‌اند؛ با این وجود امروز جمعیت خاصی طرفدار هنر روایت‌گری هستند؛ علت این امر آن است که هنر روایت‌گری و قصه‌گویی در ذات بشر وجود دارد. بسیاری از فیلم‌های هالیوودی از این شیوه استفاده می‌کنند.
,ما هم که کودک بودیم، با قصه بزرگ شدیم. پدران ما هم چنین بودند. روایت‌گری یک ابزار قدرتمند و تأثیرگذار است که چنان‌که اشاره کردم در نهاد بشر هست. روایت‌گری، امروز هم مخاطبین و طرفداران خود را دارد. در این میان نقش ارائه‌دهنده هم بسیار مهم است. اگر بپرسید که چلوکباب هنوز طرفدار دارد؟ من می‌گویم بستگی دارد که در کدام رستوران و در چه شرایطی طبخ و سرو شود.
,نقالی هم به عنوان غذای روح مردم، به ارائه‌کننده وابسته است.
,مرآت: پیشتر، «مکان» در نقالی موضوعیت داشته است؛ اکنون مکان‌های نقالی به شکل سابق وجود ندارند؛ آیا این مسأله را یک نقیصه می‌دانید؟
, مرآت: پیشتر، «مکان» در نقالی موضوعیت داشته است؛ اکنون مکان‌های نقالی به شکل سابق وجود ندارند؛ آیا این مسأله را یک نقیصه می‌دانید؟,آدم‌ها عوض شده‌اند. قهوه‌خانه دیگر جایی برای نقالی نیست. پیشنهادات بسیاری برای نقالی در قهوه‌خانه به من می‌دهند اما نمی‌پذیرم؛ چراکه جایگاه نقالی دیگر در قهوه‌خانه نیست. زمانی ما تلویزیون، روزنامه، رادیو، اینترنت، اینستاگرام، تلگرام و... نداشتیم و پاتوق مردم قهوه‌خانه‌ها یا سرِ گذرها بود. در مکان‌های شلوغ، پرده‌خوان‌ها کار می‌کردند و قهوه‌خانه‌ها نیز پاتوق نقالان بود.
,قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست
, قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست, قهوه‌خانه دیگر جایگاه نقالی نیست,با گسترش استفاده از تلویزیون و رادیو، این نقش قهوه‌خانه‌ها کم‌رنگ شد. قهوه‌خانه‌های امروز با قهوه‌خانه‌های 60 سال قبل تفاوت دارند. آن‌جا دیگر پاتوق مردم نیست. امروز موسسات فرهنگی و فرهنگسراها پاتوقی است برای شنیدن نقل. جایگاه و کلاس نقالی نیز ارتقاء یافته است و دیگر جایی در قهوه‌خانه‌ها ندارد. روایت‌گری و نقالی ما در یونسکو ثبت جهانی شده است؛ این یعنی نقالی در جهان حرفی برای گفتن دارد.
,نقالی ابزار کاملی است که در آن موسیقی، آواز، هنرهای تجسمی، نمایش و... نقش دارد. ممکن است ما در سال‌های آتی نقالانی داشته باشیم که حتی از قدما هم بهتر نقالی می‌کنند.
,مرآت: بهتر از چه دیدگاهی؟
, مرآت: بهتر از چه دیدگاهی؟,شیوه اجرا، ارتباطی که با مخاطب می‌گیرند و دانشی که در اجرا به کار می‌بندند.
,نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین
, نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین, نقالی به زبان‌های مختلف در راهپیمایی اربعین,مرآت: اصطلاحا حرفه‌ای‌تر می‌شوند.
, مرآت: اصطلاحا حرفه‌ای‌تر می‌شوند.,بله. ما امروز روان‌شناسی و مخاطب‌شناسی می‌خوانیم. قدمای ما صرفا در قهوه‌خانه‌ها نقل می‌گفتند اما امروز شرایط متفاوت شده است. به همین خاطر شمار زیادی از مردم به نقالی علاقه‌مند شده‌اند. زمانی فقط آقایان نقل می‌گفتند اما امروز دخترخانم‌ها در سنین مختلف به نقالی علاقه‌مندند. نسبت نقال دختر به پسر، پنج به یک است. از طرفی امسال چهارمین سال بود که نقالان ما در راهپیمایی اربعین حضور پیدا کردند و به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی و فارسی نقل گفتند.
,در چنین شرایطی، شیوه اجرایی نقالی باید متفاوت شود. نقالان ما زمانی در راه ابریشم هم حضور پیدا می‌کردند اما راه ابریشم کجا و روزی 4 تا 5 هزار مخاطب داشتن در اربعین کجا؟ هیچ‌یک از قدما این تجربه را نداشته‌اند که 80 هزار نفر یک‌جا پای نقل آن‌ها بنشینند. ما اولین‌نفری بودیم که این امر را در استادیوم آزادی تجربه کردیم و شاید باز هم پیش بیاید.
,مرآت: برخی مسئولان، آن‌قدر که در آتش تئاترهای لاکچری می‌دمند، از هنر نقالی حمایت نمی‌کنند. آیا با من موافقید؟
, مرآت: برخی مسئولان، آن‌قدر که در آتش تئاترهای لاکچری می‌دمند، از هنر نقالی حمایت نمی‌کنند. آیا با من موافقید؟,بله. متأسفانه مدیران ما امروز به دنبال چهره‌ها هستند. من دائما شاهد بوده‌ام که مدیران اگر بخواهند برنامه‌ای بگذارند، به محتوای آن توجهی نمی‌کنند بلکه تنها به چهره‌ها توجه می‌کنند. گاه چهره‌ها را دعوت می‌کنند اما برنامه به درد مردم نمی‌خورد. می‌گویند نقالی خیلی خوب است اما حیف! کاش مردم علاقه نشان می‌دادند! مردم نقالی را دوست دارند! شمایید که دارید خوراک خاصی به مردم می‌دهید.
,خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند
, خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند, خوانندگانی که دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند,شما مجال نقالی را ایجاد کنید، مردم خودشان حق انتخاب خواهند داشت. برخی از خوانندگان دستگاه‌های موسیقی را نمی‌شناسند! اگر درباره تئوری موسیقی از آن‌ها سوال کنید، درمی‌مانند. یکی فالش می‌خواند و یکی اشعار دیگری را! با این وجود مردم را به سمت آن‌ها سوق می‌دهند. موسیقی راک و پاپ که مال ما نیست جان می‌گیرند و می‌بینیم که موسیقی سنتی‌مان دارد نابود می‌شود.
,نقالی نمایش اصیل ایرانی است و تئاتر، نمایش غربی است. در نقالی هیچ نقطه سیاهی نمی‌بینید. نکته زننده و بار منفی ندارد. همه هنرهای سنتی ما چنین‌اند. حال آن که بسیاری از موسیقی‌های جدید روان را آزرده و قلب را خراب می‌کنند. نمایش بدی هم اگر ببینید، قلب شما آزرده می‌شود.
,مرآت: اکنون در کشور آموزش رسمی نقالی داریم؟
, مرآت: اکنون در کشور آموزش رسمی نقالی داریم؟,بله و اوضاع خوبی هم دارد. کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی علاقه‌مند به فراگیری آموزش در این حوزه هستند. چنان‌که اشاره کردم استقبال دختران، بیش از پسران است.
,در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم
, در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم, در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم,مرآت: از تجربه نقالی بین‌المللی برایمان بگویید.
, مرآت: از تجربه نقالی بین‌المللی برایمان بگویید.,ما امروز اساتید مبرزی داریم که در حوزه نقالی انگلیسی فعال هستند. کسانی را داریم که در کشورهای عربی به زبان عربی نقالی می‌کنند. در ترکیه و آذربایجان نیز کسانی را داریم که می‌توانیم با مردم ارتباط برقرار کنند. من خودم در کشورهای مختلف به زبان فارسی نقل می‌گویم و در کنارم از مترجم استفاده می‌کنم. خوشبختانه هرکجا که رفتیم استقبال خوبی از کار ما شده است.
,من در اوکراین در حوزه هنرهای آیینی نفر اول شدم. در ترکیه مقام کسب کردم. در ایتالیا در بین 150 کشور نقره گرفتیم.
,مرآت: آیا همچنان پخش تعزیه در تلویزیون ممنوع است؟
, مرآت: آیا همچنان پخش تعزیه در تلویزیون ممنوع است؟,من مسئول دفتر تعزیه حوزه هنری هستم و نظرم این است که برخی از دلایل پرهیز از پخش تعزیه در تلویزیون وارد است؛ البته نه با این حد از سختگیری. می‌‌توان نسخ را تصحیح، اشکالات وارد بر تعزیه را برطرف و کارهای مطلوب برای تلویزیون ضبط کرد. اگر شاخ و برگ‌های اضافه‌شده به تعزیه حذف شود و اصل مقاتل اجرا شود؛ در این صورت امکان پخش تعزیه از تلویزیون وجود دارد.
,مرآت: بخشی از هنر نقالی ما معطوف به مدح امیرالمومنین(ع) است. راز ارادت نقالی به امیرالمومنین(ع) چیست؟
, مرآت: بخشی از هنر نقالی ما معطوف به مدح امیرالمومنین(ع) است. راز ارادت نقالی به امیرالمومنین(ع) چیست؟,در تمام سال‌های فعالیتم، این اولین‌بار است که این پرسش از من می‌شود. پرده‌خوانی و نقالی اصلا مختص شیعیان امیرالمومنین(ع) است. فردوسی در شاهنامه به امیرالمومنین(ع) ارادت کامل دارد. این ارادت در وجود نقالان هم هست. اصلا کسانی به این رشته ورود کرده‌اند که محب و شیعه علی(ع) بوده‌اند و اولین رکن حب، ارادت به ساحت مقدس امیرالمومنین(ع)، یعسوب‌الدین است.
,نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم
, نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم, نقالی را یک هنر شیعی می‌دانم,ما چه شاهنامه بخوانیم، چه منطق‌الطیر عطار و چه سعدی و حافظ و هر داستان و شعر دیگری، سخن را با مدح امیرالمومنین(ع) آغاز می‌کنیم. به نظر من نقالی یک هنر شیعی است و رشد آن توسط علویان صورت گرفته است. در کنار این امر، ایرانیان ارادت ویژه‌ای به شاهنامه دارند. شاهنامه در زندگی مردم ایران از قرآن و نهج‌البلاغه جدا نیست.
,یک ایرانی توامان به شاهنامه و قرآن و نهج‌البلاغه شوق دارد و روحش را با مضامین این کتاب‌ها جلا می‌دهد.
,مرآت: به جز خودتان چه کسی را به عنوان یک نقال بزرگ به ما معرفی می‌کنید؟
, مرآت: به جز خودتان چه کسی را به عنوان یک نقال بزرگ به ما معرفی می‌کنید؟,من کم‌ترینِ خانواده بزرگ روایت‌گری هستم. اساتید بسیاری در این زمینه فعال هستند. نوجوانان بااستعدادی نیز به این رشته وارد شده‌اند. افراد بسیاری مطالعه شبانه‌روزی و تمرین دارند و امروز در ایران و جهان می‌درخشند. الگوهای نسلی که امروز کار روایت‌گری می‌کند دو نفر هستند: مرحوم مرشد ولی‌الله ترابی و سیدمصطفی سعیدی که اهل بروجرد و در قید حیات هستند.
,مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید
, مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید, مرشدهای بزرگ ایران را بشناسید,در زمینه پرده‌خوانی هم استاد مرشد ابوالحسن‌خان میرزاعلی از خوبان هستند. مرشد علی قمی هم که از دنیا رفته‌اند از خوبان بودند. مرشد مهدی چایانی، اهل همدان در زمینه نقل شاهنامه بی‌نظیر هستند.
,مرآت: آیا برنامه‌ای برای نقل داستان‌های جدید هم داشته‌اید؟
, مرآت: آیا برنامه‌ای برای نقل داستان‌های جدید هم داشته‌اید؟,بله. مهم فونداسیون یک ساختمان است؛ خواه روی این فونداسیون برج بسازید و خواه ویلا. ریشه مهم است و تکنیک اجرای روایت‌گری اهمیت دارد. 4 چیز در روایت‌گری حائز اهمیت است:«زمان»، «مکان»، «یاران» و «حادثاتی که در حین اجرا رخ می‌دهد». ما هم‌اکنون در مشهد در حال ضبط یک اثر جدید با تم قدیمی درباره امام رضا(ع) هستیم.
,ما درباره دفاع مقدس از سالیان قبل، کارهای جدیدی ارائه کرده‌ایم. در زمینه مدافعان حرم و انقلاب اسلامی هم آثاری داریم. من خودم برای قهوه شعر نوشتم و نقالی کردم؛ آقای خیابانی هم حضور داشتند و اتفاقا بسیار مورد استقبال قرار گرفت. هیچ‌کس در نقالی با ویدئوپروجکشن کار نمی‌کرد؛ من اولین‌نفری بودم که این کار را در برج آزادی انجام دادم و کار جدیدی بود.
,نقل‌های همراه با موسیقی هم کم نداشته‌ایم. کارهای مشترک و جدید زیادی هم با کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، هند، قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه انجام داده‌ایم.
,مرآت: به جز شاهنامه اصلی‌ترین اثری که به آن رجوع می‌کنید چیست؟
, مرآت: به جز شاهنامه اصلی‌ترین اثری که به آن رجوع می‌کنید چیست؟,این موضوع کاملا به کاری که می‌خواهیم انجام بدهیم بستگی دارد. ما طومارهای کهنی داریم که هنوز از آن استفاده می‌کنیم.
,مرآت: آیا به پژوهش‌های علمی که درباره نقالی انجام می‌شود مراجعه می‌کنید؟
, مرآت: آیا به پژوهش‌های علمی که درباره نقالی انجام می‌شود مراجعه می‌کنید؟,بله؛ این یک بخش از کار ما و نیاز ماست. دانشجویان برای تحقیق و پژوهش نزد ما می‌آیند و ما باید دستمان پر باشد.
,فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری
, فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری, فراگیری هنر نقالی در سایه حمایت رهبری,مرآت: آیا از سطح بالای حاکمیت و به طور خاص شخص رهبر معظم انقلاب تأیید و تشویقی دریافت کرده‌اید؟
, مرآت: آیا از سطح بالای حاکمیت و به طور خاص شخص رهبر معظم انقلاب تأیید و تشویقی دریافت کرده‌اید؟,حضرت آقا کاملا بر شاهنامه و حافظ و منابع دینی و مذهبی واقف‌اند و بی‌تردید هنر روایت‌گری را رصد می‌کنند. ما هم هدیه گرفتیم و هم تشویق و تأیید شدیم. اصلا بخشی از فراگیری هنر نقالی، حاصل حمایت مقام معظم رهبری است. شما سوالاتی پرسیدید که تا کنون کسی از من نپرسیده بود. ما از رهبر معظم انقلاب و حمایت‌های ایشان ممنونیم.
,مرآت: مرشد میرزاعلی! از گفتگو با شما خرسند شدم و امیدوارم که روایت‌گری را بیش از پیش در حال درخشش ببینیم.
, مرآت: مرشد میرزاعلی! از گفتگو با شما خرسند شدم و امیدوارم که روایت‌گری را بیش از پیش در حال درخشش ببینیم.,به مدد امیرالمومنین(ع) و دعای خیر شما ان‌شاءالله.
,انتهای پیام/
,]
ارسال دیدگاه