اخبار داغ

امام عسکری(ع)؛ از نظام وکلایی تا مقابله با شبهه افکنی های علیه مهدویت و قرآن

امام عسکری(ع)؛ از نظام وکلایی تا مقابله با شبهه افکنی های علیه مهدویت و قرآن
تناقض یابی در قرآن، تحت فشار بودن شیعیان حضرت، تولید احادیث جعلی از امام هادی و امام عسکری (ع) و شبهه افکنی در ولادت و امامت امام زمان (عج) از مجموعه اقداماتی بود که عده ای علیه ایشان و یارانشان به کار می گرفتند.
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیار آفتاب؛ ائمه اطهار (ع) در طول دوره زندگانی خود با توجه به گستردگی فعالیت ها و روشنگری در سطح جامعه با فشار های بسیاری از سوی حکمای اموی و عباسی روبه رو بوده اند. حتی در کنار این تهدیدها و فشار ها افراد ساده لوح و یا که همراه با حاکمان سعی داشتند با فرقه گرایی و شبهه افکنی به این حوزه وارد شوند. امامان شیعه نیز در تلاش بودند که در هر دوره با توجه به اقتضائات زمانی از شیوه های خاص در جهت گسترش و ترویج مبانی اصیل اسلامی استفاده کنند و در مقابل تهاجمات بسیاری که از سوی حاکمان و افراد طرح شده صورت می گرفت، ایستادگی کنند.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, دیار آفتاب,

عصر امام عسکری(ع) پر از فرقه ها و انحرافات فکری متعدد است و در این دوره عده ای سعی دارند که در راستای خواسته های حکومت عباسی یا برخی از فرقه ها پایان امامت را اعلام کنند. در همین راستا تناقض یابی در قرآن، تحت فشار بودن شیعیان حضرت، تولید احادیث جعلی از امام هادی و امام عسکری (ع) و شبهه افکنی در ولادت و امامت امام زمان (عج)  از مجموعه اقداماتی بود که عده ای علیه ایشان و یارانشان به کار می گرفتند.

با توجه به پراکندگی شیعه در عصر امام هادی و عسکری (ع)، این دو بزرگوار جهت ارتباط با توده‌های هوادار، از نماینده استفاده می‌کردند. به عبارتی در مناطق شیعه نشین مانند ایران، کوفه، بغداد، مدائن، مصر، یمن، حجاز، سامرا، امام از شیوه «نظام وکلایی» بهره می‌گرفتند و حتی شیعیان برای حل مسائل فکری و شرعی و مسائل مالی به آن وکلا ارجاع ‌داده می شدند. علی رغم اینکه عملاً تنها راه ممکن و عملی، در آن زمان مکاتبه بود اما معتمدین امام، به همین شکل رابط بین شیعیان و امام معصوم بودند. طبق منابع تاریخی افرادی مانند عثمان بن سعید در پوشش شغل روغن فروشی با امام (ع) دیدار می کرد.

در چنین وضعیتی امام تنها از طریق وکلا با شیعیان ارتباط داشتند و آنها مسوولیت رد و بدل کردن نامه‌های شیعیان به امـام یا وکیل ارشد آن حضرت و همچنین جمع آوری امـوال مـربوط بـه امام از تمامی مناطق شیعه نشین و رساندن آن به امام را بر عهده داشتند. عثمان بن سعید، شخصیت موجّه و شناخته شده شیعی، وکیل ارشد امـام بـود و همه اموال به دست او می رسید.

علی بن جعفر از حلبی نقل می کند: در یکی از روزها که قرار بود امام به دار الخلافه برود ما در عسکر به انتظار دیدار وی جمع شدیم؛ در این حال از طرف آن حضرت توقیعی بدین مضمون به ما رسید:

ألّا یسلمنّ علیّ أحد و لا یشیر الیّ بیده و لا یؤمئ فإنّکم لا تؤمنون علی أنفسکم. کسی بر من سلام و حتی اشاره هم به طرف من نکند؛ زیرا که در امان نیستید!.

نظام وکلایی زمینه سازی برای غیبت

نظام وکلایی نوعی زمینه‌سازی برای عصر غیبت بود که شیعیان آرام آرام نبود امام در بینشان را و داشتن ارتباط غیر مستقیم با او را تجربه کنند. که بعد از رقم خوردن ماجرای غیبت صغری آن امام دوازدهم از دیده ها پنهان شدند و شیعیان توسط چهار وکیل و نایب خاص، امکان ارتباط با پیشوای خود داشتند.

تماس کم تر با مردم، صحبت کردن از پشت پرده در دیدار های حضوری، نشان دادن فرزند خردسال خود و امام آینده در برخی دیدارها به افراد مورد اعتماد از شیعه از مجموعه اقدامات حضرت عسکری (ع) در راستای زمینه سازی عصر غیبت بود.

ایشان برای حفظ عقیده نسبت به امامت، عدم ورود خدشه به امام معصوم و جلوگیری از حیرت و سردرگمی مردم در دوران غیبت به فعالیت های نظری و تبلیغی نیز می پرداختند. بیان ویژگی‌ها و مشخصات امام مهدی (عج) و طرح مسئله غیبت و ظهور و انتظار فرج و دولت حقه مهدوی و ... از جمله این گونه فعالیت‌ها بود. از سوی دیگر در میدان عمل، مردم را برای ورود به آن دوره خطر، آماده و مهیا می‌ساختند.

شخصیت قرآنی امام در مقابل مشکلات اعتقادی و فکری دیگران

امام(ع) در راستای پاسخ به شبهات فرقه ها و حتی تفسیر آیات قرآن نیز ورود داشتند. البته تفسیر قرآن در روایات و احادیث متعدد از ائمه (ع) دیده می شود اما در خصوص امام حسن عسکری برخی از بزرگانی مانند شیخ صدوق، طبرسی، شهید ثانی و ... یک کتاب تفسیر قرآن کریم را منتسب به ایشان می دانند که در مقابل، برخی از علما نیز به این مسئله معتقد نیستند.

البته شیوه های بحث و نوع بحث ایشان با مدعیان و شبهه افکنان مانند دیگر ائمه (ع) در تاریخ و کتب حدیث ثبت شده است. به عنوان نمونه در خصوص تناقض یابی در قرآن می توان شخصی چون اسحاق کندی را نام برد که مشغول کتابت تناقضات قرآنی بود. وقتی امام (ع) با یکی از شاگردان او برخورد داشتند شیوه برخورد و پاسخ گویی به شبهات کندی را به شاگردش آموختند و پس از مدتی شاگرد از همان شیوه ها استفاده نمود و اسحاق کندی که به حقانیت کلام پی برد، تمام نوشته های خود را آتش زد.

بخشی از شخصیت قرآنی امام را باید در مقابله اش با مسائل و مشکلات اعتقادی و فکری از طریق قرآن شناخت. امام عسکری(ع) برای هر مسئله ای، پاسخی شایسته از قرآن ارائه می کند و به این وسیله جلوی بسیاری از انحرافها را از لحاظ مبنایی سد می کند؛ به عبارتی مواردی چون رد غلوّ نسبت به ائمه، رد مفوضه(کسانی که معتقد به آفرینش جهان توسط پیامبر هستند)، رد عفو مشرکان و مبارزه با اسرائیلیات در مورد هاروت و ماروت، مورد توجه امام (ع) بودند و این شبهات به واسطه آیات قرآن پاسخ داده می شدند.

حضرت در خصوص فلسفه برخی از آیات نیز بیان نظر می کردند که آن طور که کلینی نقل می کند فردی از امام (ع) در خصوص فلسفه آیه ارث که مرد دو برابر زن ارث می برد، پرسید؛ و امام عسکری فرمودند: «انّ المراة لیس علیها جهاد ولانفقة ولا علیها معقله انما ذلک علی الرجال؛ زن نه وظیفه جهاد دارد، نه نفقه و نه دیه خطای، خویشان بر عهده اوست. اینها بر عهده مردان است.»

در اوج جوانمردی و کرامت

در خصوص امام عسکری(ع) نیز باید گفت که همچون دیگر امامان(ع) به جوانمردی و سخاوتمندی و دارا بودن کرامات شهره بودند و در همین راستا محمّد بن علی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) نقل می‌کند: زمانی به تهی‌دستی مبتلا شده و زندگی برایمان دشوار شده بود. روزی پدرم(که بعد از امام هفتم(ع) فردی را به امامت نمی‌پذیرفت) به من گفت: نزد حسن بن علی برویم؛ زیرا او را به جوانمردی توصیف می‌کنند. به پدرم گفتم: مگر او را می‌شناسی؟! گفت: نه! راه که می‌رفتیم، پدرم گفت: کاش ایشان پانصد درهم به من بدهد تا دویست درهم آن‌را صرف پوشاک و دویست درهم را صرف پرداخت بدهی‌ها و صد درهم دیگر را هم برای مخارج زندگی به مصرف برسانم. من هم با خود گفتم: کاش سیصد درهم نیز به من می‌داد تا صد درهم را برای پوشاک و صد درهم را برای مخارج زندگی و با صد درهم دیگر مرکبی تهیه می‌کردم! وقتی به حضورشان رسیدیم، ایشان از پدرم پرسیدند چرا تاکنون نزد ما نیامده‌ای؟ پدرم گفت: با این وضع خجالت می‌کشیدم خدمت برسم! وقتی خواستیم مرخص شویم، همان مقدار پول که آرزویش را داشتیم، به ما دادند ... به پدرم گفتم: آیا دلیلی روشن‌تر از این برای امامت ایشان می‌خواهی؟ پدر گفت: من به آیین خود عادت کردم!!

امام حسن عسکری(ع) همانند سایر امامان معصوم(ع) در زمینه تربیت شاگرد اهتمام خاصی داشت. چنانکه شیخ طوسی، بیش از صد نفر از یاران و شاگردان آن‌حضرت را یاد کرده است.

شایعاتی پیرامون عقیم بودن حضرت

یکی از مهم ترین مباحثی که در دوران امام عسکری (ع) مورد توجه بود شناسایی امام دوازدهم توسط نیروهای حاکمیت و فرقه ها و از طرفی دیدن و آشنایی شیعیان با ایشان بود. به عبارتی برخی دلیل زیر نظر بودن زندگی حضرت عسکری (ع) را یافتن فرزند ایشان می دانند. اما با توجه به عنایات الهی شناساسیی فرزند ایشان و امام دوازدهم شیعیان از سوی دشمنان رقم نخورد ولی در همین راستا عده ای به سوء استفاده پرداختن و برای اینکه شیعیان را نا امید کنند و پایان امامت را اعلام گردانند دست به اقداماتی می زدند.

اقداماتی که بر محور شایعه پیش می رفت. مانند اینکه امام (ع) فرزندی ندارند و در کل عقیم هستند. پخش شدن این شایعه توسط دشمنان امام حسن عسکری(علیه السلام) و معاندان اسلام و شیعیان، عنوان شدن این موضوع توسط جعفر کذاب برادر ناخلف امام حسن عسکری(علیه السلام)، عنوان شدن این موضوع توسط مسلمانان سنی مذهب و فرقه های مختلف، عنوان شدن این موضوع توسط خلفای عباسی و افراد آنها، عنوان این موضوع توسط وهابیون وکافران در سراسر جهان مجموعه ای از اقدامات دشمنان در راستای پخش شایعه عقیم بودن حضرت بود.

منابع

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

پایگاه علمی فرهنگی اعتقادی شیعه

انتهای پیام/

,

عصر امام عسکری(ع) پر از فرقه ها و انحرافات فکری متعدد است و در این دوره عده ای سعی دارند که در راستای خواسته های حکومت عباسی یا برخی از فرقه ها پایان امامت را اعلام کنند. در همین راستا تناقض یابی در قرآن، تحت فشار بودن شیعیان حضرت، تولید احادیث جعلی از امام هادی و امام عسکری (ع) و شبهه افکنی در ولادت و امامت امام زمان (عج)  از مجموعه اقداماتی بود که عده ای علیه ایشان و یارانشان به کار می گرفتند.

,

با توجه به پراکندگی شیعه در عصر امام هادی و عسکری (ع)، این دو بزرگوار جهت ارتباط با توده‌های هوادار، از نماینده استفاده می‌کردند. به عبارتی در مناطق شیعه نشین مانند ایران، کوفه، بغداد، مدائن، مصر، یمن، حجاز، سامرا، امام از شیوه «نظام وکلایی» بهره می‌گرفتند و حتی شیعیان برای حل مسائل فکری و شرعی و مسائل مالی به آن وکلا ارجاع ‌داده می شدند. علی رغم اینکه عملاً تنها راه ممکن و عملی، در آن زمان مکاتبه بود اما معتمدین امام، به همین شکل رابط بین شیعیان و امام معصوم بودند. طبق منابع تاریخی افرادی مانند عثمان بن سعید در پوشش شغل روغن فروشی با امام (ع) دیدار می کرد.

,

در چنین وضعیتی امام تنها از طریق وکلا با شیعیان ارتباط داشتند و آنها مسوولیت رد و بدل کردن نامه‌های شیعیان به امـام یا وکیل ارشد آن حضرت و همچنین جمع آوری امـوال مـربوط بـه امام از تمامی مناطق شیعه نشین و رساندن آن به امام را بر عهده داشتند. عثمان بن سعید، شخصیت موجّه و شناخته شده شیعی، وکیل ارشد امـام بـود و همه اموال به دست او می رسید.

, .,

علی بن جعفر از حلبی نقل می کند: در یکی از روزها که قرار بود امام به دار الخلافه برود ما در عسکر به انتظار دیدار وی جمع شدیم؛ در این حال از طرف آن حضرت توقیعی بدین مضمون به ما رسید:

, :,

ألّا یسلمنّ علیّ أحد و لا یشیر الیّ بیده و لا یؤمئ فإنّکم لا تؤمنون علی أنفسکم. کسی بر من سلام و حتی اشاره هم به طرف من نکند؛ زیرا که در امان نیستید!.

, ., !.,

نظام وکلایی زمینه سازی برای غیبت

, نظام وکلایی زمینه سازی برای غیبت, نظام وکلایی زمینه سازی برای غیبت,

نظام وکلایی نوعی زمینه‌سازی برای عصر غیبت بود که شیعیان آرام آرام نبود امام در بینشان را و داشتن ارتباط غیر مستقیم با او را تجربه کنند. که بعد از رقم خوردن ماجرای غیبت صغری آن امام دوازدهم از دیده ها پنهان شدند و شیعیان توسط چهار وکیل و نایب خاص، امکان ارتباط با پیشوای خود داشتند.

, .,

تماس کم تر با مردم، صحبت کردن از پشت پرده در دیدار های حضوری، نشان دادن فرزند خردسال خود و امام آینده در برخی دیدارها به افراد مورد اعتماد از شیعه از مجموعه اقدامات حضرت عسکری (ع) در راستای زمینه سازی عصر غیبت بود.

,

ایشان برای حفظ عقیده نسبت به امامت، عدم ورود خدشه به امام معصوم و جلوگیری از حیرت و سردرگمی مردم در دوران غیبت به فعالیت های نظری و تبلیغی نیز می پرداختند. بیان ویژگی‌ها و مشخصات امام مهدی (عج) و طرح مسئله غیبت و ظهور و انتظار فرج و دولت حقه مهدوی و ... از جمله این گونه فعالیت‌ها بود. از سوی دیگر در میدان عمل، مردم را برای ورود به آن دوره خطر، آماده و مهیا می‌ساختند.

, .,

شخصیت قرآنی امام در مقابل مشکلات اعتقادی و فکری دیگران

, شخصیت قرآنی امام در مقابل مشکلات اعتقادی و فکری دیگران, شخصیت قرآنی امام در مقابل مشکلات اعتقادی و فکری دیگران,

امام(ع) در راستای پاسخ به شبهات فرقه ها و حتی تفسیر آیات قرآن نیز ورود داشتند. البته تفسیر قرآن در روایات و احادیث متعدد از ائمه (ع) دیده می شود اما در خصوص امام حسن عسکری برخی از بزرگانی مانند شیخ صدوق، طبرسی، شهید ثانی و ... یک کتاب تفسیر قرآن کریم را منتسب به ایشان می دانند که در مقابل، برخی از علما نیز به این مسئله معتقد نیستند.

,

البته شیوه های بحث و نوع بحث ایشان با مدعیان و شبهه افکنان مانند دیگر ائمه (ع) در تاریخ و کتب حدیث ثبت شده است. به عنوان نمونه در خصوص تناقض یابی در قرآن می توان شخصی چون اسحاق کندی را نام برد که مشغول کتابت تناقضات قرآنی بود. وقتی امام (ع) با یکی از شاگردان او برخورد داشتند شیوه برخورد و پاسخ گویی به شبهات کندی را به شاگردش آموختند و پس از مدتی شاگرد از همان شیوه ها استفاده نمود و اسحاق کندی که به حقانیت کلام پی برد، تمام نوشته های خود را آتش زد.

,

بخشی از شخصیت قرآنی امام را باید در مقابله اش با مسائل و مشکلات اعتقادی و فکری از طریق قرآن شناخت. امام عسکری(ع) برای هر مسئله ای، پاسخی شایسته از قرآن ارائه می کند و به این وسیله جلوی بسیاری از انحرافها را از لحاظ مبنایی سد می کند؛ به عبارتی مواردی چون رد غلوّ نسبت به ائمه، رد مفوضه(کسانی که معتقد به آفرینش جهان توسط پیامبر هستند)، رد عفو مشرکان و مبارزه با اسرائیلیات در مورد هاروت و ماروت، مورد توجه امام (ع) بودند و این شبهات به واسطه آیات قرآن پاسخ داده می شدند.

,

حضرت در خصوص فلسفه برخی از آیات نیز بیان نظر می کردند که آن طور که کلینی نقل می کند فردی از امام (ع) در خصوص فلسفه آیه ارث که مرد دو برابر زن ارث می برد، پرسید؛ و امام عسکری فرمودند: «انّ المراة لیس علیها جهاد ولانفقة ولا علیها معقله انما ذلک علی الرجال؛ زن نه وظیفه جهاد دارد، نه نفقه و نه دیه خطای، خویشان بر عهده اوست. اینها بر عهده مردان است.»

, انّ المراة لیس علیها جهاد ولانفقة ولا علیها معقله انما ذلک علی الرجال؛ , .,

در اوج جوانمردی و کرامت

, در اوج جوانمردی و کرامت, در اوج جوانمردی و کرامت,

در خصوص امام عسکری(ع) نیز باید گفت که همچون دیگر امامان(ع) به جوانمردی و سخاوتمندی و دارا بودن کرامات شهره بودند و در همین راستا محمّد بن علی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) نقل می‌کند: زمانی به تهی‌دستی مبتلا شده و زندگی برایمان دشوار شده بود. روزی پدرم(که بعد از امام هفتم(ع) فردی را به امامت نمی‌پذیرفت) به من گفت: نزد حسن بن علی برویم؛ زیرا او را به جوانمردی توصیف می‌کنند. به پدرم گفتم: مگر او را می‌شناسی؟! گفت: نه! راه که می‌رفتیم، پدرم گفت: کاش ایشان پانصد درهم به من بدهد تا دویست درهم آن‌را صرف پوشاک و دویست درهم را صرف پرداخت بدهی‌ها و صد درهم دیگر را هم برای مخارج زندگی به مصرف برسانم. من هم با خود گفتم: کاش سیصد درهم نیز به من می‌داد تا صد درهم را برای پوشاک و صد درهم را برای مخارج زندگی و با صد درهم دیگر مرکبی تهیه می‌کردم! وقتی به حضورشان رسیدیم، ایشان از پدرم پرسیدند چرا تاکنون نزد ما نیامده‌ای؟ پدرم گفت: با این وضع خجالت می‌کشیدم خدمت برسم! وقتی خواستیم مرخص شویم، همان مقدار پول که آرزویش را داشتیم، به ما دادند ... به پدرم گفتم: آیا دلیلی روشن‌تر از این برای امامت ایشان می‌خواهی؟ پدر گفت: من به آیین خود عادت کردم!!

, !!,

امام حسن عسکری(ع) همانند سایر امامان معصوم(ع) در زمینه تربیت شاگرد اهتمام خاصی داشت. چنانکه شیخ طوسی، بیش از صد نفر از یاران و شاگردان آن‌حضرت را یاد کرده است.

, .,

شایعاتی پیرامون عقیم بودن حضرت

, شایعاتی پیرامون عقیم بودن حضرت, شایعاتی پیرامون عقیم بودن حضرت,

یکی از مهم ترین مباحثی که در دوران امام عسکری (ع) مورد توجه بود شناسایی امام دوازدهم توسط نیروهای حاکمیت و فرقه ها و از طرفی دیدن و آشنایی شیعیان با ایشان بود. به عبارتی برخی دلیل زیر نظر بودن زندگی حضرت عسکری (ع) را یافتن فرزند ایشان می دانند. اما با توجه به عنایات الهی شناساسیی فرزند ایشان و امام دوازدهم شیعیان از سوی دشمنان رقم نخورد ولی در همین راستا عده ای به سوء استفاده پرداختن و برای اینکه شیعیان را نا امید کنند و پایان امامت را اعلام گردانند دست به اقداماتی می زدند.

,

اقداماتی که بر محور شایعه پیش می رفت. مانند اینکه امام (ع) فرزندی ندارند و در کل عقیم هستند. پخش شدن این شایعه توسط دشمنان امام حسن عسکری(علیه السلام) و معاندان اسلام و شیعیان، عنوان شدن این موضوع توسط جعفر کذاب برادر ناخلف امام حسن عسکری(علیه السلام)، عنوان شدن این موضوع توسط مسلمانان سنی مذهب و فرقه های مختلف، عنوان شدن این موضوع توسط خلفای عباسی و افراد آنها، عنوان این موضوع توسط وهابیون وکافران در سراسر جهان مجموعه ای از اقدامات دشمنان در راستای پخش شایعه عقیم بودن حضرت بود.

,

منابع

,

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

,

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

,

پایگاه علمی فرهنگی اعتقادی شیعه

,

انتهای پیام/

,

 

]
  • برچسب ها
  • #
  • #
  • #

به اشتراک گذاری این مطلب!

ارسال دیدگاه