شبکه های اجتماعی مجازی زمینه ساز نگرشی نوین در تعامل و ارتباطات انسانی شده اند. این شبکهها، با از بین بردن فاصله های زمانی و مکانی، ارتباط افراد با یکدیگر را در تمام نقاط دنیا برقرار می سازند. ارتباطات در فضای مجازی با افراد مجازی و با هویت های مجازی و ساختگی علاوه بر ایجاد بحران هویت در فرد باعث غفلت فرد در ارتباط چهره به چهره با افراد واقعی می شود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصر اترک، فضای مجازیِ شبکه های اجتماعی اینترنتی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانیشدن است. این فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می کند. افراد در مواجهه با این فضا و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق و سردرگمی میشوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم، بنیان های هویت خود را متزلزل می بینند و دچار تردید و اضطراب می شوند. اگرچه شبکههای اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات می توانند دارای تأثیرات مثبت و منفی باشند، پژوهش حاضر بر جنبههای بحرانزای این فرایند تأکید کرده است و همچنین به چالش ها و موانع اساسی فراروی امنیت در فضای مجازی و اینترنت پرداخته است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, عصر اترک,نخستین ویژگیای که در خصوص هویت مجازی میتوان به آن اشاره داشت، "آزادی انتخاب" است. آزادی انتخاب به معنی این است که فرد توانایی این را دارد که از میان تمامی ویژگیهای شخصیتی خود، آنچه را که دوست دارد به نمایش بگذارد. در فضای مجازی انتخاب اسم، تصویر پروفایل، حلقهی دوستان و مهمتر از همه بازنمایی از خود، بدون هیچگونه نظارت اجتماعی و به صورت آزادانه انجام میشود و از این رو میتوان گفت این آزادی انتخاب را به صورت تمام و کمال میتوان دید. به نظر میرسد این شکل از آزادی انتخاب نتیجهی نوعی از همگسستگی روابط در فضای مجازی است. به این معنی که در فضای واقعی نسبت اطرافیان با فرد کاملا مشخص و تعریف شده است ولی این ویژگی در فضای مجازی وجود ندارد و از این رو فرد به راحتی میتواند «خودِ آرمانی و مطلوب» را به نمایش بگذارد.
از همگسستگی روابط و عدم وجود نظارت اجتماعی بر رفتارهای افراد در فضای مجازی، خود باعث ویژگی دوم هویت در فضای مجازی میشود و آن این است که افراد "احساس آزادی بیان" بیشتری نسبت به فضای واقعی را تجربه کنند. به این معنی که زمانی که فرد از هویت واقعی خود جدا شده و در فضایی جدید، روابط و هویت جدیدی را میآزماید، بسیاری از محدودیتهای اجتماعی مانع از اظهار نظرهای وی نمیشود.
اینترنت دارای قابلیتی است که به واسطه آن افراد میتوانند خودهای جدیدی را در دنیاهای جدید بسازند. این امور ممکن است در دنیای مادی اصلاً وجود خارجی نداشته باشند یا فرد بهزعم خودش قادر به دستیابی به آن نباشد. اینها استفاده از فضای مجازی را برای کاربران جذابتر میکند. بدین ترتیب، وب به مکانی برای معرفی و نمایش شخصیت فرد تبدیل میشود. البته قضیه به همین جا ختم نمیشود؛ زیرا امکان دارد که تصویر ارائهشده از سوی یک فرد بر روی وب، توسط دیگران به صورتهایی غیر از شکل مورد نظر وی تفسیر شود.
شبکههای اجتماعی در فضای سایبر
شبکههای اجتماعی سایبر، یکی از بسترهای زندگی در عصر اطلاعات است که روابط رسمی و بوروکراتیک از آن رخت بربسته و تعامل در آن آسانتر و فارغ از دغدغههای جاری در زندگی صورت میگیرد. در نگاه نخست ممکن است شبکههای اجتماعی سایبری به جزیرههایی جدا از هم به نظر برسند، اما واقعیت این است که این شبکهها از طریق «سرپل»های متعدد با یکدیگر مرتبطاند و نیرویی عظیم ایجاد کردهاند. شبکههای اجتماعی سایبری، غالباً از ویژگی «باز بودن»، و «عدم تمرکز» برخوردارند، بدین معنا که آسیب دیدن یک عنصر یا گره در شبکه، آنرا متلاشی نمیکند، شبکههای اجتماعی سایبری، بطور مداوم به بازسازی و ترمیم خود میپردازند. در این شبکهها، افزون بر تعامل درون شبکهای، تعاملهای برونشبکهای نیز در آنها رایج است. این تعاملها، نه تنها «سرمایة اجتماعی» و «قدرت» میآفریند، بلکه در ایجاد موجهای اجتماعی و تأثیر بر واقعیتهای محیط واقعی، نقشآفرین است. این تأثیر تنها به جنبشهای اجتماعی محدود نمیشود، بلکه همة عرصههای زندگی را دربر میگیرد.
فضای مجازی و هویت
با پیدایش شبکه داده های جهانی یا اینترنت، زمان و مکان و هویت، تعریفی تازه یافته اند. اینترنت در واقع، مکان بی مکان است؛ جایی که انسانها می توانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، قرارداد ببندند، گروه های خود را بسازند، پیام بفرستند یا چیزی را معرفی کنند. در این مکان، مرزهای جغرافیایی هیچ معنا و مفهومی ندارد و ، فرد را از چارچوب معین و انعطاف ناپذیری که در جهان خارج دارد، جدا می کند و به او اجازه بروز بیشتر خود را می دهد. چنین فضایی که فرد را از قید و بندها رها می کند و به او در فضایی بسیار بی مرزتر از جهان واقعی مجال فعالیت می دهد، می تواند هویت دینی و ملی را تحت الشعاع خود قرار دهد.
ابتداییترین تأثیر شبکههای اجتماعی اینترنتی بر کاربران این است که هویت فعلی او را به چالش میکشند؛ ابتدا کاربر را از خود واقعی تهی میکنند و سپس به او فرصت میدهند خود ایدهآلش را بروز دهد، در حالی که بهطور ناخودآگاه، این خود جدید در فضای گفتمانی شبکههای اجتماعی برساخته شده است. شبکههای اجتماعی صحنهای فراهم میآورند که کاربران میتوانند از هر جنسیت، سن، طبقه اجتماعی، نژاد و قومیتی که باشند، در آن ظاهر شوند و نقش دلخواه خود را بازی کنند. در این سطح، شبکههای اجتماعی مجازی، کاربر را به هویتی فردمدارشده با مشخصات منحصر به فرد سوق میدهند. در واقع با شبکههای اجتماعی مجازی این قابلیت به فرد داده میشود تا خود را هر گونه که میخواهد، فراتر از هویت واقعی خود در جهان فیزیکی بازتعریف و روایت کند.
بحران هویت و اختلال در شکل گیری شخصیت
عناصر سه گانه هویت، یعنی: شخص، فرهنگ و جامعه، هر یک در تکوین شخصیت فرد نقش مهمى را ایفا می کنند.
هویت شخصى، ویژگى بى همتاى فرد را تشکیل مى دهد. هویت اجتماعى در پیوند با گروه ها و اجتماعات مختلف قرار گرفته و شکل گیری آن، متأثر از ایشان است. و در نهایت، هویت فرهنگی، برگرفته از باورهایی است که در عمق وجود فرد به واسطه تعامل او با محیط پیرامون و آموزه های آن، از بدو تولد تا کهنسالی جای گرفته است. از آن جا که فضای سایبری، صحنه ای فرهنگى و اجتماعى است که فرد خود را در موقعیت هاى متنوع، نقش ها و سبک هاى زندگى قرار مى دهد، خود زمینه ای است برای آسیب پذیری شخصیت کاربر که در نتیجه، موجب چند شخصیتی شدن کاربر خواهد شد. در فضای سایبر بیش از آن که هویت ظاهری فرد مطرح گردد، درون مایه های افراد بروز می کند. هر کس در صدد بیان اندیشه ها و علاقهمندی های خویش است.
مطرح نشدن هویت شخصی و مشخصات فردی در اینترنت موجب تقویت شخصیت های چندگانه و رشد و استحکام آن می گردد. جوانان در این محیط از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند و به ویژه در دورانی که هویت آنان شکل می گیرد، این خطر پر رنگ تر می شود.
چالش ها و موانع اساسی فراروی امنیت در فضای مجازی و اینترنت
در جریان سیاست گذاری برای امنیت فضای سایبر و اینترنت در کشور ما علی رغم ناآگاهی مردم از استفاده درست و قانونی از فضای مجازی، چالش ها و موانع جدی نیز در این بستر وجود دارد که عبارتند از؛
امروزه به علت عدم سازمان دهی اطلاعات علمی کشور، دسترسی به کتابخانه کنگره آمریکا بسیار ساده تر و مفیدتر از دسترسی به کتابخانه های ملی، مجلس و دانشگاه تهران است.
وقوع جرم در فضای مجازی با هویتی نا مشخص
با غلبه اینترنت بر زندگی روزانهی انسانها طبیعی به نظر می رسد که بسیاری از مشخصههای جامعه سنتی به درون اینترنت کشیده شوند و در آنجا شکل گیرند، امروزه امور زیادی از قبیل خرید و فروش، تحصیل، مشاوره خانوادگی، ازدواج و حتی مشاوره های پزشکی میان پزشکان و بیماران در اینترنت انجام میگیرد.
از این رو هیچ جای تعجبی نیست که مجرمان اینترنتی در فضای مجازی مرتکب جرم شوند. به خصوص گمنامی این فضا بر گسترش این نوع جرایم دامن می زند، در این فضا کمتر هویت واقعی مشخص می شود و افراد با کتمان هویت خویش به راحتی مرتکب انواع جرایم می شوند.
بحث و نتیجه گیری
آنچه که از این مطالب بدست آمده این است ارتباط از طریق فضای مجازی در سالهای اخیر جایگاه قابل توجهی در بین نسل جوان جامعه ما پیدا کرده است. شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف زندگی افراد (فردی و اجتماعی) تأثیرگذارند. در شکل دهی به هویت نقش دارند و حتی روی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع هم تأثیرگذارند و نمیتوان آن ها را نادیده گرفت. در حال حاضر رعایت اخلاق در فضای مجازی ابزاری مناسب برای توسعه ی افکار و اندیشه های بشری محسوب می شود به شرط آن که اصول اخلاقی رعایت شود. افراد باید برای ورود به دنیای مجازی اطلاعات کافی در اختیار داشته باشند، آسیبها و پیامدهای اخلاقی عدم رعایت اخلاق در این فضا رابشناسند. تا دچار مشکلات اخلاقی، روانی و اجتماعی نشوند. ارتباطات سالم در فضای مجازی و لزوم هوشیاری جوانان و خانواده ها نسبت به تهدیدات فضای سایبری در درجه ی نخست اولویت قرار دارد. پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و توجه والدین به رفتار فرزندان بسیار مهم می باشد و برای جلوگیری از هم پاشیدگی خانواده ها، والدین باید تا حدودی به فناوری های روز دنیا مسلط باشند و آگاه باشند که تغییر در رفتار فرزندان به معنای ایجاد تغییر در طرز فکر آنهاست و هنگامی که بنیان فکری و شخصیت آنها به صورت ناصحیح شکل گیرد، راه نفوذ شیادان به حریم خصوصی افراد و محیط امن خانواده باز می شود.
محمد قدرتی
انتهای پیام/
نخستین ویژگیای که در خصوص هویت مجازی میتوان به آن اشاره داشت، "آزادی انتخاب" است. آزادی انتخاب به معنی این است که فرد توانایی این را دارد که از میان تمامی ویژگیهای شخصیتی خود، آنچه را که دوست دارد به نمایش بگذارد. در فضای مجازی انتخاب اسم، تصویر پروفایل، حلقهی دوستان و مهمتر از همه بازنمایی از خود، بدون هیچگونه نظارت اجتماعی و به صورت آزادانه انجام میشود و از این رو میتوان گفت این آزادی انتخاب را به صورت تمام و کمال میتوان دید. به نظر میرسد این شکل از آزادی انتخاب نتیجهی نوعی از همگسستگی روابط در فضای مجازی است. به این معنی که در فضای واقعی نسبت اطرافیان با فرد کاملا مشخص و تعریف شده است ولی این ویژگی در فضای مجازی وجود ندارد و از این رو فرد به راحتی میتواند «خودِ آرمانی و مطلوب» را به نمایش بگذارد.
,از همگسستگی روابط و عدم وجود نظارت اجتماعی بر رفتارهای افراد در فضای مجازی، خود باعث ویژگی دوم هویت در فضای مجازی میشود و آن این است که افراد "احساس آزادی بیان" بیشتری نسبت به فضای واقعی را تجربه کنند. به این معنی که زمانی که فرد از هویت واقعی خود جدا شده و در فضایی جدید، روابط و هویت جدیدی را میآزماید، بسیاری از محدودیتهای اجتماعی مانع از اظهار نظرهای وی نمیشود.
,اینترنت دارای قابلیتی است که به واسطه آن افراد میتوانند خودهای جدیدی را در دنیاهای جدید بسازند. این امور ممکن است در دنیای مادی اصلاً وجود خارجی نداشته باشند یا فرد بهزعم خودش قادر به دستیابی به آن نباشد. اینها استفاده از فضای مجازی را برای کاربران جذابتر میکند. بدین ترتیب، وب به مکانی برای معرفی و نمایش شخصیت فرد تبدیل میشود. البته قضیه به همین جا ختم نمیشود؛ زیرا امکان دارد که تصویر ارائهشده از سوی یک فرد بر روی وب، توسط دیگران به صورتهایی غیر از شکل مورد نظر وی تفسیر شود.
,شبکههای اجتماعی در فضای سایبر
, شبکههای اجتماعی در فضای سایبر,شبکههای اجتماعی سایبر، یکی از بسترهای زندگی در عصر اطلاعات است که روابط رسمی و بوروکراتیک از آن رخت بربسته و تعامل در آن آسانتر و فارغ از دغدغههای جاری در زندگی صورت میگیرد. در نگاه نخست ممکن است شبکههای اجتماعی سایبری به جزیرههایی جدا از هم به نظر برسند، اما واقعیت این است که این شبکهها از طریق «سرپل»های متعدد با یکدیگر مرتبطاند و نیرویی عظیم ایجاد کردهاند. شبکههای اجتماعی سایبری، غالباً از ویژگی «باز بودن»، و «عدم تمرکز» برخوردارند، بدین معنا که آسیب دیدن یک عنصر یا گره در شبکه، آنرا متلاشی نمیکند، شبکههای اجتماعی سایبری، بطور مداوم به بازسازی و ترمیم خود میپردازند. در این شبکهها، افزون بر تعامل درون شبکهای، تعاملهای برونشبکهای نیز در آنها رایج است. این تعاملها، نه تنها «سرمایة اجتماعی» و «قدرت» میآفریند، بلکه در ایجاد موجهای اجتماعی و تأثیر بر واقعیتهای محیط واقعی، نقشآفرین است. این تأثیر تنها به جنبشهای اجتماعی محدود نمیشود، بلکه همة عرصههای زندگی را دربر میگیرد.
,فضای مجازی و هویت
, فضای مجازی و هویت,با پیدایش شبکه داده های جهانی یا اینترنت، زمان و مکان و هویت، تعریفی تازه یافته اند. اینترنت در واقع، مکان بی مکان است؛ جایی که انسانها می توانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، قرارداد ببندند، گروه های خود را بسازند، پیام بفرستند یا چیزی را معرفی کنند. در این مکان، مرزهای جغرافیایی هیچ معنا و مفهومی ندارد و ، فرد را از چارچوب معین و انعطاف ناپذیری که در جهان خارج دارد، جدا می کند و به او اجازه بروز بیشتر خود را می دهد. چنین فضایی که فرد را از قید و بندها رها می کند و به او در فضایی بسیار بی مرزتر از جهان واقعی مجال فعالیت می دهد، می تواند هویت دینی و ملی را تحت الشعاع خود قرار دهد.
,ابتداییترین تأثیر شبکههای اجتماعی اینترنتی بر کاربران این است که هویت فعلی او را به چالش میکشند؛ ابتدا کاربر را از خود واقعی تهی میکنند و سپس به او فرصت میدهند خود ایدهآلش را بروز دهد، در حالی که بهطور ناخودآگاه، این خود جدید در فضای گفتمانی شبکههای اجتماعی برساخته شده است. شبکههای اجتماعی صحنهای فراهم میآورند که کاربران میتوانند از هر جنسیت، سن، طبقه اجتماعی، نژاد و قومیتی که باشند، در آن ظاهر شوند و نقش دلخواه خود را بازی کنند. در این سطح، شبکههای اجتماعی مجازی، کاربر را به هویتی فردمدارشده با مشخصات منحصر به فرد سوق میدهند. در واقع با شبکههای اجتماعی مجازی این قابلیت به فرد داده میشود تا خود را هر گونه که میخواهد، فراتر از هویت واقعی خود در جهان فیزیکی بازتعریف و روایت کند.
,بحران هویت و اختلال در شکل گیری شخصیت
, بحران هویت و اختلال در شکل گیری شخصیت,عناصر سه گانه هویت، یعنی: شخص، فرهنگ و جامعه، هر یک در تکوین شخصیت فرد نقش مهمى را ایفا می کنند.
,هویت شخصى، ویژگى بى همتاى فرد را تشکیل مى دهد. هویت اجتماعى در پیوند با گروه ها و اجتماعات مختلف قرار گرفته و شکل گیری آن، متأثر از ایشان است. و در نهایت، هویت فرهنگی، برگرفته از باورهایی است که در عمق وجود فرد به واسطه تعامل او با محیط پیرامون و آموزه های آن، از بدو تولد تا کهنسالی جای گرفته است. از آن جا که فضای سایبری، صحنه ای فرهنگى و اجتماعى است که فرد خود را در موقعیت هاى متنوع، نقش ها و سبک هاى زندگى قرار مى دهد، خود زمینه ای است برای آسیب پذیری شخصیت کاربر که در نتیجه، موجب چند شخصیتی شدن کاربر خواهد شد. در فضای سایبر بیش از آن که هویت ظاهری فرد مطرح گردد، درون مایه های افراد بروز می کند. هر کس در صدد بیان اندیشه ها و علاقهمندی های خویش است.
,مطرح نشدن هویت شخصی و مشخصات فردی در اینترنت موجب تقویت شخصیت های چندگانه و رشد و استحکام آن می گردد. جوانان در این محیط از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند و به ویژه در دورانی که هویت آنان شکل می گیرد، این خطر پر رنگ تر می شود.
, .,چالش ها و موانع اساسی فراروی امنیت در فضای مجازی و اینترنت
, چالش ها و موانع اساسی فراروی امنیت در فضای مجازی و اینترنت,در جریان سیاست گذاری برای امنیت فضای سایبر و اینترنت در کشور ما علی رغم ناآگاهی مردم از استفاده درست و قانونی از فضای مجازی، چالش ها و موانع جدی نیز در این بستر وجود دارد که عبارتند از؛
,امروزه به علت عدم سازمان دهی اطلاعات علمی کشور، دسترسی به کتابخانه کنگره آمریکا بسیار ساده تر و مفیدتر از دسترسی به کتابخانه های ملی، مجلس و دانشگاه تهران است.
,وقوع جرم در فضای مجازی با هویتی نا مشخص
, وقوع جرم در فضای مجازی با هویتی نا مشخص,با غلبه اینترنت بر زندگی روزانهی انسانها طبیعی به نظر می رسد که بسیاری از مشخصههای جامعه سنتی به درون اینترنت کشیده شوند و در آنجا شکل گیرند، امروزه امور زیادی از قبیل خرید و فروش، تحصیل، مشاوره خانوادگی، ازدواج و حتی مشاوره های پزشکی میان پزشکان و بیماران در اینترنت انجام میگیرد.
,از این رو هیچ جای تعجبی نیست که مجرمان اینترنتی در فضای مجازی مرتکب جرم شوند. به خصوص گمنامی این فضا بر گسترش این نوع جرایم دامن می زند، در این فضا کمتر هویت واقعی مشخص می شود و افراد با کتمان هویت خویش به راحتی مرتکب انواع جرایم می شوند.
,بحث و نتیجه گیری
, بحث و نتیجه گیری,آنچه که از این مطالب بدست آمده این است ارتباط از طریق فضای مجازی در سالهای اخیر جایگاه قابل توجهی در بین نسل جوان جامعه ما پیدا کرده است. شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف زندگی افراد (فردی و اجتماعی) تأثیرگذارند. در شکل دهی به هویت نقش دارند و حتی روی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع هم تأثیرگذارند و نمیتوان آن ها را نادیده گرفت. در حال حاضر رعایت اخلاق در فضای مجازی ابزاری مناسب برای توسعه ی افکار و اندیشه های بشری محسوب می شود به شرط آن که اصول اخلاقی رعایت شود. افراد باید برای ورود به دنیای مجازی اطلاعات کافی در اختیار داشته باشند، آسیبها و پیامدهای اخلاقی عدم رعایت اخلاق در این فضا رابشناسند. تا دچار مشکلات اخلاقی، روانی و اجتماعی نشوند. ارتباطات سالم در فضای مجازی و لزوم هوشیاری جوانان و خانواده ها نسبت به تهدیدات فضای سایبری در درجه ی نخست اولویت قرار دارد. پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و توجه والدین به رفتار فرزندان بسیار مهم می باشد و برای جلوگیری از هم پاشیدگی خانواده ها، والدین باید تا حدودی به فناوری های روز دنیا مسلط باشند و آگاه باشند که تغییر در رفتار فرزندان به معنای ایجاد تغییر در طرز فکر آنهاست و هنگامی که بنیان فکری و شخصیت آنها به صورت ناصحیح شکل گیرد، راه نفوذ شیادان به حریم خصوصی افراد و محیط امن خانواده باز می شود.
,محمد قدرتی
,انتهای پیام/
,]
ارسال دیدگاه