کارشناس مسائل دینی:

• پنج‌شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۹ ۱۴:۲۴
• کد خبر : 1597955

• اخبار
• سایر رسانه ها

حجت‌الاسلام سید مهدی خضری گفت: در ابتلائات است که ما مضطر به امام می‌شویم، این رنج‌ها نیاز انسان به امام را یادآور می‌شود و انسان امروز به این نتیجه می‌رسد که مکتب و تفکر مادی، مدینه‌ی فاضله‌ای که گمان می‌کرد نیست و نیاز به امام دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  صبح قزوین؛ شاید این روزها که یک ویروس کوچک عالم را به هم ریخته و انسان‌ها را مشغول خودش کرده است، بیش از هر زمان دیگری نیازمندی خود را به درگاه خداوند به یاد‌آوریم و همین موجب شده تا انسان‌ها در نقاط مختلف عالم دست به دعا ببرند.

یکی از مهم‌ترین این دعاها، دعا برای ظهور است و شب و روز نیمه‌ی شعبان نیز از زمان‌هایی است که ادعیه‌ی مختلفی بر آن وارد شده و از زمان‌های سفارش شده برای دعا و تضرع به درگاه خداوند است. اما به راستی چرا باید

دعا کنیم و حقیقت دعا چیست؟ هنگام دعا کردن چقدر باید به دنبال استجابت باشیم؟ چرا گاهی دعا کردن برایمان سخت می‌شود و به اصطلاح 《تحبس‌الدعا》 می‌شویم؟ این‌ها بخشی از سوالاتی است که برای پاسخ به آن‌ها و

به مناسبت نیمه شعبان به سراغ حجت‌الاسلام سید مهدی خضری کارشناس مسائل دینی رفتیم و پاسخ‌های دقیق وی را شنیدیم.

دعا در ادبیات دینی ما چه جایگاهی دارد؟

خضری: دعا، ملاک ارزشمندی انسان است و انسان وقتی ارزشمند است که اهل دعا باشد، ما در ادبیات قرآن هم داریم که خداوند در آیه 77 سوره مبارکه فرقان می‌‎‌فرماید: «قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ

یَکُونُ لِزاماً»بگو اگر دعا و تضرع شما نبود، خداوند چه توجه و اعتنایی به شما داشت؟ کافرانی که آیات حق را تکذیب کردند بزودی به کیفر آن گرفتار می‌شوند.

این نشان می‌دهد که اگر انسانی اهل دعا نباشد، شایسته توجه خداوند نیست؛ همچون وسایل بی‌ارزشی که در خانه داریم، به آن‌ها توجه نمی‌کنیم و آن‌ها را در انباری می‌گذاریم، اما به وسایل با ارزش خود توجه کرده و از آن

نگهداری می‌کنیم. اگر انسان در مسیر دعا قرار داشت، ارزش پیدا می‌کند و هرچه بیش‌تر در این وادی پیش رود ارزشمندتر می‌شود؛ چرا که دعا عجز، نیاز و فقر ما را نسبت به خداوند ترسیم می‌کند.

 استجابت دعا چقدر مهم است؟

خضری: دعا یک بعد نتیجه و ثمرات مانند حل مشکلات و افزایش روزی دارد، اما بعد عمیق‌تر این است که رابطه‌ی انسان و خدا و فقر مطلق بودن را به انسان تذکر می‌دهد.

رسیدن به حاجت، ثمره‌ی دعا است، اما اصل دعا این نیست. اصل دعا تنظیم رابطه‌ی ما و خدا یعنی هدف خلقت است. بنا بر آیه‌ی «و ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» ما اصلا به عالم آمده‌ایم که عبد باشیم و دعا حرکت در

جهت هدف خلقت است. بنابراین نتیجه اولیه‌ی دعا قرار گرفتن در مسیر عبودیت و نتیجه‌ی ثانویه آن اجابت خواسته‌ی مورد نظر است. در واقع دعا یک معامله بردـ برد است و باخت ندارد، ورود در وادی دعا در هر صورت مایه‌ی موفقیت انسان است.

چرا گاهی دعا کردن برایمان سخت می‌شود؟

خضری: یکی از ریشه‌های دعا نکردن، حاکمیت تفکر مادی غرب است. ما اکنون در مواجهه‌ی دو مکتب الهی و مادی هستیم و غرب به واسطه‌ی رسانه‌ها مادی‌گرایی را به شدت ترویج می‌کند، در نتیجه‌ی این تفکر انسان‌ها صرفا به اسباب مادی توجه می‌کنند.

البته دین نیز نفی اسباب نمی‌کند، چرا که خدای توسل و دعا، خدای فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی نیز هست. همان خدایی که دعا و توسل را قرار داده، همان خدایی است که قواعد بهداشتی را قرار داده که مثلا اگر یک ماده‌ی ضد عفونی کننده را بر روی سطح آلوده استفاده کنیم، آلودگی را از بین می‌برد و این‌ها جزو قواعد هستی است.

اما تفکر مادی انسان را از مسبب‌الاسباب حاکم بر قوانین جدا کرد و همین موجب شده که برخی در بحران‌ها دعا نمی‌کنند. کبر، بزرگترین دام شیطان است و انسان امروز دچار کبر علمی است. بشر قبلی قدرت امروز را نداشته و انسان امروز به دلیل قدرتمندی دیگر خود را نیازمند خداوند نمی‌بیند.

ریشه‌ی دیگر دعا نکردن، غوطه‌ور شدن در گناه است. خداوند در قرآن می‌فرماید عاقبت گناه این است که انسان به کفر می‌رسد، باورهایش از بین می‌رود و قساوت قلب پیدا می‌کند، بنابراین می‌خواهد در شرایط بحران هم خود را در شادی غافلانه قرار دهد؛ این همان چیزی است که برخی روانشناسان هم توصیه کرده و می‌گویند هنگام مشکلات خودتان را به کار دیگری مشغول کنید تا از موضوع غافل شوید.

سرگرمی، نسخه‌ی غرب در ابتلائات است، مثلا اینترنت رایگان می‌دهیم تا مردم فیلم بیش‌تری نگاه کنند و سرگرم شوند. باید توجه کنیم که فیلم دیدن در جای خود خوب است، اما همین غفلت و سرگرمی می‌تواند در نهایت موجب افسردگی فرد شود.

 چرا این روزها توصیه به دعا و توسل جمعی می‌شود؟

خضری: به طور کلی هر کس علاوه بر داشتن اراده‌ی فردی، در اجتماع نیز تاثیرگذار است. بسیاری از آیات قرآن درباره‌ی امت‌هاست و مردم هستند که سرنوشت خود را تغییر می‌دهند، اراده بر دعا نیز یکی از اراده‌های امت‌ها است که وقتی  جمعی باشد اثرش بیش‌تر است.

با این وجود دعای جمعی باید تبدیل به جریان همیشگی چه در ابتلائات و چه در خوشی‌ها شود. قرآن کریم انسان‌ها را سرزنش می‌کند که شما در بلاها دعا می‌کنید و وقتی بلا برطرف می‌شود، خداوند را فراموش می‌کنید؛ البته بعد از انقلاب اسلامی دعا و توسل جمعی نسبت به قبل از انقلاب و نسبت به کشورهای دیگر بسیار بیش‌تر شده است.

در ابتلائاتی چون بیماری کرونا، دعا چه نقشی دارد؟

خضری: خداوند در آیه 42 سوره انعام می‌فرماید: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ» بَأْس به اتفاقات بیرونی چون سیل و زلزله و بیماری اشاره دارد و ضَّرَّاءِ ناظر به ناراحتی درونی، افسردگی

و غمگینی جامعه است، می‌‎فرماید ما شما را به هر دو نوع ابتلائات بیرونی و قلبی دچار می‌کنیم تا به درگاه خداوند تضرع کنید.

اکنون نیز شرایط همینطور است هم در بیمارستان‌ها و خانواده‌ها با بیماری و مرگ مواجهیم و هم جامعه غمگین شده است، باید بدانیم هدف از چنین ابتلائاتی تضرع ما به درگاه خداوند است.

تضرع به چه معناست؟

خضری: تضرع بالاتر از دعای عادی است و در زمان استیصال کامل انسان پدید می‌آید، مانند حال فردی که عزیزش در icu است و هیچ راهی برای نجاتش ندارد. اکنون نیز می‌بینیم که دنیا به مرحله‌ی استیصال رسیده و انسان‌ها

فهمیده‌اند که اسباب مادی به خودی خود حاکم نیست و مسبب‌الاسباب خداست.

درس تربیتی حادثه‌ی فراگیری کرونا در جهان این بود که انسان نباید از مسبب‌الاسباب غافل شود، اگرچه ما باید پیشرفت پزشکی داشته باشیم و موارد بهداشتی را رعایت کنیم، اما نباید مغرور به امکانات مادی شویم.

 این استیصال و تضرع اکنون چقدر درجهان ایجاد شده است؟

خضری: امروز مردم قوی‌ترین کشورها از نظر پزشکی نیز دعا می‌کنند، چون به این نتیجه رسیده‌اند که انسان فقیر و عاجز است. درس کرونا این بود که در این عالم خدا حاکم است، فیلسوف غربی در گذشته گفته بود که خدا مرده است، اما امروز طبق تحلیل خود غربی‌ها بازگشت معنویت به غرب را می‌بینیم.

پس از اینکه در دوره‌هایی بشر خدا را از زندگی خود حذف کرد، بازگشت انسان به معنویت و خداوند از انقلاب اسلامی آغاز شد و اکنون نیز شاهد آن هستیم. پس رنج، یک بعد این حادثه است و بعد دیگر بازگشت انسان به ارزش‌های واقعی است.

 آیا شرایط فعلی جهان می‌تواند انسان‌ها را به تمنای ظهور برساند؟

خضری: خداوند هر نعمتی به ما می‌دهد به واسطه‌ی وجود امام زمان (عج) است، در زیارت جامعه‌ی کبیره داریم که «بِکُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ...» یعنی خداوند به واسطه‌ی شما اهل بیت است که باران را فرو می‌ریزد.

تصور کنید ما اکنون در هواپیمایی نشسته‌ایم و این هوایپما بر فراز کره‌ی زمین که به اندازه‌ی دانه شنی در این عالم است، حرکت می‌کند، با این وجود ما آرامش داریم. این آرامش به واسطه‌ی فیض دائمی امام است و اگر ایشان نباشند، کل دنیا به لرزه می‌افتد و این هواپیما نیز تکان می‌خورد.

اینجا است که مضطر به امام می‌شویم، این رنج‌ها نیاز انسان به امام را یادآور می‌شود و انسان امروز به این نتیجه می‌رسد که مکتب و تفکر مادی، مدینه‌ی فاضله‌ای که گمان می‌کرد نیست و نیاز به امام دارد.

جهان در بحران‌های بین‌المللی نیاز به نظم و حاکمیت دارد، اما نه نظمی که امریکا بر آن حاکم باشد. اکنون امریکا مدعی حاکمیت جهان است، در حالی که این کشور قادر به حل مشکل نیست، نیازهای درمانی خود را نیز نمی‌تواند برطرف کند و از سوی دیگر متهم به انتشار این ویروس است. هنری کسینجر تئوریسین امریکایی و وزیر سابقه اسبق ایالات متحده نیز بیان کرده که جهان پس از ویروس کرونا، هرگز مانند قبل نخواهد بود؛ همه‌ی این موارد انسان و

نیاز به حاکمیت جدید انسان را به این نتیجه می‌رساند که به امام نیاز دارد.

چه توصیه‌هایی درباره‌ی دعا به ویژه در ایام نیمه شعبان دارید؟

خضری: جریان دعا و استغاثه باید همیشه در زندگی انسان جاری باشد، در روایت داریم که ساعات زندگی خود را تقسیم و بخشی را برای خودتان قرار دهید. ما در این زمانی که به خودمان اختصاص دارد چه می‌کنیم؟

معمولا مشغول تلفن همراهمان هستیم، برای خودمان سرگرمی درست می‌کنیم و وقتمان را با دوستانمان می‌گذارنیم. در حالی که باید برنامه‌ی دائمی دعا داشته باشیم؛ یکی از ساعات اختصاصی دعا بعد از نماز است و همچنین شب‌های ماه شعبان شب‌های استجابت دعاست که می‌توانیم با مناجات شعبانیه و دعاهای دیگر به درگاه خداوند دعا کنیم.

در کنار تمام کتاب‌ها باید با مفاتیح‌الجنان مانوس شویم، جوان امروزی جوان راهیان نور، پیاده‌روی اربعین و اعتکاف است و انس با معنویت دارد،جوانان در گذشته این چنین نبودند. با این وجود همین جوان با ادعیه انس ندارد و بیش‌تر مداحی و سینه‌زنی گوش می‌کند.

جوانان باید با کلمات دعا انس پیدا کنند، حتی اگر با آن گریه نکنند. زیرا ما خودمان دعا و کلمه برای صحبت با خداوند بلد نیستیم و چند جمله هم نمی‌توانیم با خداوند صحبت کنیم، در نتیجه این را در دعاهایی چون مناجات شعبانیه و

دعای کمیل از امام یاد می‌گیریم؛ ادعیه‌ی مفاتیح در کنار قرآن و نهج‌البلاغه چشمه‌های جوشان ما هستند و اندیشه‌ی ما را پربار می‌کنند.

انتهای پیام/ 

• برچسب ها
• #
• #
• #