فرود شریفی معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی ضمن تأکید بر این نکته که برای کنترل سیل راه حلهای متفاوتی وجود دارد یادآوری کرد: اغلب دو راه حل آبخیزداری و یا احداث سد برای کنترل سیل و سیلاب مطرح میشوند؛ مقایسه بین این دو روش نشان میدهد که آبخیزداری راه حل بهتر و جامعتر برای کنترل سیل است.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ شورای عالی اداری در اواخر سال گذشته مصوبهای با عنوان «اصلاح ساختار سازمانی، حذف واحدهای موازی و سازماندهی مراکز و موسسات تحقیقاتی وابسته به وزارت جهادکشاورزی» داشته است. این مصوبه در اوایل اردیبهشت ۹۹ از طرف رئیس شورای عالی اداری کشور ابلاغ شد. طبق ماده دو این ابلاغیه، وزارت جهادکشاورزی (سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی) مکلف است نسبت به ادغام «پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری» در «موسسه تحقیقات جنگل و مراتع کشور» و تغییر نام موسسه به موسسه تحقیقات جنگل، مرتع و آبخیزداری کشور» ظرف دوماه اقدام کند.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,,
این اقدام با واکنشهای زیادی از سوی اساتید دانشگاه و کارشناسان در حوزه آبخیزداری مواجه شد.
,بی توجهی به تکالیف قانونی
, بی توجهی به تکالیف قانونی, بی توجهی به تکالیف قانونی,در همین راستا فرود شریفی معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در پاسخ به سوالی مبنی بر پشت پردههای انحلال عجولانه انحلال پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری اظهار داشت: گرچه اهدافی چون چابکسازی و کاهش هزینهها که برای این ادغام ذکر شده امری پسندیده است، اما بنظر میرسد در اینجا مصداق کلمه الحق یراد بهالباطل است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,وی در ادامه افزود: وقتی نیاز به انجام اقدامات معینی احساس شود، باید ساختاری را انتخاب کرد که از طریق آن انجام اقدام موردنظر به طور آسان و اثربخش صورت گیرد و هرگاه موضوعیت نیاز منتفی شود، یا شکل بهتری برای انجام کار فراهم شود، ساختار قدیم، خود بخود و با حداقل تنش منتفی میشود و لذا تقدسی در ساختار وجود ندارد.
,معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی عنوان کرد: درحالی که در مجموعه گسترده وزارت جهادکشاورزی موسسات آموزشی، پژوهشی و بعضا فرسوده متعدد و تکراری زیادی وجود دارد، پژوهشکده آبخیزداری متکی به نیاز و شرایط عینی شکل گرفته و با حداقل هزینه دارای کارایی و اثرگذاری است و در سطح ملی و استانی کمتر از دو درصد هزینهها و نفرات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را سهمبری میکند و اصولا خودگردان اداره میشود.
,, ,
رئیس اسبق سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور ضمن بیان اینکه هنوز زمان زیادی نگذشته که مرکز تحقیقات خشکسالی و کم آبی با تشکیلات مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری ادغام شده است و نتایج اینگونه ادغام ها جز خسارت و تعطیل کردن کارهای ضروری و بعد پرداختن خسارات بصورت سیل و خشکسالی نبوده است.
,شریفی همچنین گفت: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با تصویب شورای گسترش وزارت علوم تشکیل شده است و چنانکه این ادغام جدید صورت گیرد عملا دو موسسه منحصر به فرد در بخش کشاورزی و منابع طبیعی که متناسب با شرایط کشور برکات موثری داشتند تعطیل میشوند. این اقدام غیر کارشناسی بوده است به طوری که اعضای هیات امناء، مسئولان و اعضای هیات علمی از آن بی خبر بوده اند.
,شریفی با بیان اینکه نظام برنامهریزی در کشور ما برنامه محور نیست، هر دولتی که سرکار میآید، توقع برنامه از وزیر دارد گفت: وزیر برنامهای میدهد و برنامه مورد تصویب قرار میگیرد، اما شاید برنامه تدوین شده از سوی وزیر با وزیر قبلی، اختلافات زیادی داشته باشد. مشکل از اینجاست. قوانین فرا دستی لحاظ نمیشود، کمتراز یک سال پیش قانون حفاظت خاک تصویب شد و تکالیف زیادی برای حفاظت خاک تعیین کرد. تنها پژوهشکده حفاظت خاک که باید برای اجرای قانون تقویت شود تضعیف میشود. اینجاست که اعمال سلیقه افراد، بسته به انگیزه و دیدگاه، همه چیز را تحت شعاع قرار میدهد.
,وی همچنین افزود: مصوبه قانونی افزایش بهرهوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، مصوب ۶/۵/۱۳89 مجلس شورای اسلامی، در ماده11ـ دولت مکلف را کرده با اتخاذ تمهیدات لازم برای شناسایی و کنترل کانونهای بحرانی فرسایش آبی، بادی و مقابله با پدیده بیابانزایی و جلوگیری از هجوم شنهای روان و گرد و غبار با منشأ داخلی و خارجی به گونهای عمل کند که تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، میزان متوسط کاهش سالانه فرسایش خاک کشور یک تن در هکتار و در اراضی به حداقل سه تن در هکتار برسد.
,رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه تصریح کرد: همچنین در ماده ماده27ـ همان قانون دولت مکلف شده است به گونهای برنامهریزی کند که تا سال 1404 هجری شمسی و با استفادة بهینه از منابع مندرج در فصل تأمین آب بودجههای سنواتی، حداقل پانزده درصد (15%) متوسط بلندمدت نزولات آسمانی سالانة کشور (هفت و نیم درصد (5/7%) از محل کنترل آبهای سطحی و هفت و نیم درصد (5/7%) از طریق آبخیزداری و آبخوانداری) به حجم آب استحصالی کشور اضافه شود و صددرصد (100%) ترازنامه (بیلان) منفی آبهای زیرزمینی دشتهای کشور (با اولویت دشتهای ممنوعه آبی) جبران شود. با این وصف حذف و ادغام تشکیلات اجرایی و پژوهشی متولی و دست اندرکار این مواد، بی توجهی به تکالیف قانونی است.
,,
ادغام پژوهشکده آبخیزداری مانند ریختن روغن خوب و تازه در پوست کهنه و فرسوده است
, ادغام پژوهشکده آبخیزداری مانند ریختن روغن خوب و تازه در پوست کهنه و فرسوده است, ادغام پژوهشکده آبخیزداری مانند ریختن روغن خوب و تازه در پوست کهنه و فرسوده است,شریفی با بیان اینکه هیچ آدم عاقلی نباید روغن خوب و تازه را در پوست کهنه و پوسیده بریزد با تأکید بر اینکه این انحلال اقدامی سلیقهای، بدون مطالعه و کار کارشناسی است تصریح کرد: کسانی که به عنوان اصلاح ساختاری و با هدف کوچک سازی این پژوهشکده، این موضوع را مطرح کردهاند خودشان مطلعند که این پژوهشکده و اعضای هیات علمی آن مخارجی بر دوش دولت ندارند و هزینه های پژوهشکده تا حد زیادی متکی به فروش خدمات علمی بوده و نیازی به کوچک سازی آن نبوده است.
,وی در ادامه افزود: برخی دانشگاهها برای استفاده از ظرفیت و تجربیات ارزشمند این پژوهشکده درخواست الحاق این پژوهشکده را داشتهاند و در مصوبه قبلی شورایعالی اداری الحاق این پژوهشکده به دانشگاه تکلیف شده است و به دلیل مخالفت و نیاز وزارت جهاد کشاورزی این مصوبه مسکوت مانده است. در این شرایط انتظار میرفت بستر تقویت و ارتقای این پژوهشکده و دستگاه اجرایی متولی آبخیزداری فراهم شده تا پیگیری مسائل پژوهشی و اجرایی سیل، خشکسالی، گرد و غبار، فرسایش و تخریب خاک و تغذیه آبخوانهای کشور به نحو مناسب تری انجام شود.
,وی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون سرنوشت تخصیص 150 میلیون یورویی از صندوق توسعه ملی برای پروژه های آبخیزداری و سرنوشت این تخصیص اظهار داشت: ویژگیهای پروژههای آبخیزداری را در چند جمله خلاصه میکنم: کوتاهی زمان اجرا (بین 6 ماه تا 2 سال)، کم هزینه بودن، زود بازده بودن، پراکنش مناسب جغرافیایی، امکان اجرا در مناطق صعب العبور، چند منظوره بودن، استقبال و مشارکت مردم در اجرا، فنآوری ساده و برخورداری از پشتوانه دانش بومی. فعالیتهای آبخیزداری در زمره معدود فعالیتهای مصوب صندوق توسعه ملی به اذن مقام معظم رهبری قرار گرفته است و همچنین بر اساس دستور رییس جمهور باید «اهتمام ویژه دولت در اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری به منظور کاهش سیلاب، فرسایش خاک و تغذیه سفره های زیرزمینی» صورت گیرد؛ از همین جهت تضعیف آن با این اقدامات در سال آخر خدمت دولت منطق قابل قبولی ندارد.
,,
تضعیف منابع طبیعی با حذف نقاط قوت آن بر اساس سلیقه شخصی یا نشان دادن ناکارآمدی نظام
, تضعیف منابع طبیعی با حذف نقاط قوت آن بر اساس سلیقه شخصی یا نشان دادن ناکارآمدی نظام, تضعیف منابع طبیعی با حذف نقاط قوت آن بر اساس سلیقه شخصی یا نشان دادن ناکارآمدی نظام,معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی تخصیص 150 میلیون یورو از صندوق توسعه برای آبخیزداری و اثرات آتی آن در حفظ آب و خاک و جهش تولید را در این ایام خاص به عنوان راه کار بی بدیل در امر خودکفایی و اشتغال مطرح کرد و گفت: بعید نیست که دشمن به دنبال نشان دادن ناکارآمدی نظام در حفاظت، احیا، توسعه، منابع طبیعی و گسترش معضلات زمینخواری و تخریب منابع، آگاهانه نقاط قوت و موفقیتها را توسط عوامل داخلی هدف گرفته باشد. البته عقلای نظام نشان دادهاند که هوشیارانه این تحولات مشکوک را تا کنون با تیزبینی ثبت و ضبط و خنثی کرده اند.
,رئیس اسبق سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور ضمن اشاره به سیلاب های چند سال گذشته در کشور و ارتباط کاهش اثرات آن با آبخیزداری هم گفت: منابع آب مایه حیات بوده و همانند بسیاری از نعمتهای الهی ماهیت دوگانه خیر و شر در آن نهفته است. انسان با فکر و برنامهریزی و تلاش مناسب میتواند ماهیت دوم آنرا تبدیل به منبع خیر کند و آن را مورد استفاده قرار دهد.
,شریفی در ادامه افزود: هر ساله سیل، موجب خسارات فراوانی به مزارع، زمینهای کشاورزی، سدها، راهها، پلها و سازههای دیگر شده و در موارد بسیاری سبب تخریب خانه و کاشانه هزاران نفر میشود. هزینه هایی که باید صرف ارتقاء معیشت و بهبود زندگی مردم و توسعه شود، صرف بازسازی و جبران خسارات ناشی از سیل میشود.
, ,وی با بیان اینکه عدم توجه به آبخیزداری و خسارات ناشی از آن جامعه را روز به روز فقیرتر میکند عنوان کرد: منابع برای جوامع محدود است؛ فقر و نیاز برای کسب درآمد منجر به فشار بیشتر بر منابع شده و مجددا باعث تخریب ساختار طبیعی واجتماعی جوامع و خسارات بعدی میشود؛ این چرخه باطل ممکن است تا از بین رفتن تمدن و زیست ادامه پیدا کند.
,معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی ضمن تأکید بر این نکته که برای کنترل سیل راه حلهای متفاوتی وجود دارد که برخی از آنها مکمل دیگری است یادآوری کرد: اغلب دو راه حل آبخیزداری و یا احداث سد برای کنترل سیل و سیلاب بین کارشناسان و مهندسین بیشتر مطرح میشوند؛ مقایسه بین این دو روش نشان میدهد که آبخیزداری راه منحصر به فرد در برخی موارد و راه حل بهتر و جامعتر برای کنترل سیل است.
,این عضو هیات علمی در توضیح دلایل این مساله عنوان کرد: در همه جا امکان احداث سد نیست؛ حتی در مکانهایی هم که امکان احداث سد هست حتی اگر بپذیریم پایین دست ایمن میشود کماکان در بالادست آن هنوز خطر سیل باقی میماند. در پایین دست سازه سد هم نگرانی از شکست سد همواره وجود دارد و با احساس نگرانی و رها سازی یکباره آب سد با توجه به رسوبگذاری مجاری پایین دست سد و پرشدن شریانهای تخلیه آب حوضه در اثر رسوبات یا تجاوز به حریم و یا اطمینان کاذب ایجاد شده از نیامدن سیل، در زمان بروز سیلاب اب گرفتگی و تشدید خسارت سیل قطعی است. رودخانه کرخه که قبل از احداث سد بیش از 6000 مترمکعب درثانیه آب را بدون مشکل از خود عبور میداد سال گذشته با عبور 2000 متر مکعب آب رها شده از سد سیلابی شد.
,,
احداث سدها برای مقابله با سیلاب راه کاری ناقص و غیراقتصادی
, احداث سدها برای مقابله با سیلاب راه کاری ناقص و غیراقتصادی, احداث سدها برای مقابله با سیلاب راه کاری ناقص و غیراقتصادی,شریفی با بیان اینکه اصولا اقتصادی نیست که با احداث سد سیل کنترل شود تأکید کرد: اگر سیل ورودی به مخزن بلافاصله خارج شود فلسفه وجودی سد که ذخیره آب است زیر سوال میرود. آبخیزداری از جنس پیشگیری است و حفظ نزولات در محل وقوع بارش مانع از به وجود آمدن سیل شده و از فرسایش خاک جلوگیری میکند؛ از طرف دیگر پوشش گیاهی نیز تقویت میشود.
,وی در ادامه افزود: عملیات کنترلی از جمله عملیات آبخیزداری با هدف پیشگیری از سیل است. ممکن است این سوال مطرح شود که اگر پوشش گیاهی مناسب باشدسیل بوجود نمیآید و دیگر نیازی به آبخیزداری نیست. این سخن در سیلهای با شدت کم ممکن است درست بنظر برسد ولی در مناطق جنگلی هم سیل وجود دارد و در این مناطق سیل با عملیات خاص آبخیزداری مناطق جنگلی کنترل میشود.
,معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی همچنین گفت: برای مناطقی که مثلا صخره ای یا کویری است و امکان استقرار پوشش گیاهی معمولی وجود ندارد، آبخیزداری روشهای مختص این مناطق را دارد؛ اگر حجم سیل از حدی بالاتر برود سد یا پوشش گیاهی نمیتواند منجر به کنترل سیل شود و اصولا ممکن است سیل در زمان خزان پوشش گیاهی اتفاق بیفتد یا حجم نزولات از ظرفیت نگهداری خاک با پوشش خوب بیشتر باشد. سیل معمولا با رسوبات همراه است و میتواند مخزن سدها را پر و دریچههای تخلیه آب را مسدود کند و همچنین با تحمع حجم زیاد سیل، سازه سد به خطر می افتد و در صورت رهاسازی و یا شکستن سد، فاجعه به وجود میآید.
,رئیس اسبق سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه افزود: در برخی موارد احداث سد در شرایط مناطق خشک و نیمه خشک موجب تلف شدن حجم زیادی از آب بوسیله تبخیر میشود. به ویژه اینکه برخی سدها بدلیل نداشتن شبکه های آبیاری و زهکشی سالها بصورت حوضچه تبخیر عمل میکنند و تا به مرحله بهرهبرداری برسند، بخش زیادی از مخازن آنها توسط رسوب پر میشود. در این حالت اقدامات آبخوانداری که هم کم هزینه و هم پر فایده است میتواند با پخش کردن سیل در عرصه و توزیع رسوبات اولا اراضی نامرغوب را اصلاح کند ثانیا آب را به زمین نفوذ بدهد و ثالثا مستقیم با آب سیل تولید را افزایش بدهد.
,شریفی با بیان اینکه اقدامات آبخیزداری با نفوذ آب به زمین، چشمه ها و قنوات و چاهها و منابع آب زیرزمینی را تغذیه کرده و باعث حفظ محیط زیست و امکان تولید غیر متمرکز در مناطق مختلف میشود یادآوری کرد: برعکس آن اگر اصرار بر احداث سد و تمرکز آب برای تولید باشد، در چنین شرایطی هزینههای تسطیح و آمادهسازی اراضی کشاورزی و ایجاد زیر ساختهای اسکان بهرهبردار ( امکانات بهداشت وسکونت و آموزش ) برای برقراری جوامع جدید به هزینه های سد سازی افزوده میشود.
,وی عنوان کرد: ممکن است هزینه تخریب منابع طبیعی، جنگل، مرتع، پوشش گیاهی، زیر آب رفتن اراضی کشاورزی، تغییر در زندگی گونه های جانوری و گیاهی، و خساراتی از این قبیل نیز در صورت محاسبه چندین برابر منافع احداث سد باشد که معمولا بدلیل این که این خسارات به حقوق عمومی وارد میشود و منافع کوتاه مدت و در امد سد به توسعه ملموس و حقوق اشخاص مرتبط میشود، این هزینه ها حساب نمی شوند.
,معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه در سد سازی بهدلیل سرمایهگذاری متمرکز در تعداد محدودی از نقاط، معمولاً تعداد افراد کمی بصورت مستقیم از سرمایه گذاری انجام شده بهره مند میشوند گفت: در صورتی که اجرای طرح های آبخیزداری و احداث منابع آبی کوچک در اغلب مکانها (بدلیل عدم پیچیدگی و زودبازدهی) میسر است و تطابق بیشتری با توزیع امکانات و عدالت اجتماعی دارد. از یک طرف در زمان طغیان رودخانهها مقدار زیادی مواد جامد با آب حمل میشود که علاوه بر ورودآلودگی و پرکردن مخزن سد دریچه خروجی سد را نیز ممکن است مسدود کند.
,,
ادغام پژوهشکده ابخیزداری ناشی از هر انگیزهای باشد، هدردادن سرمایه ملی، زیانبار و خسارت آن برگشتناپذیر است
, ادغام پژوهشکده ابخیزداری ناشی از هر انگیزهای باشد، هدردادن سرمایه ملی، زیانبار و خسارت آن برگشتناپذیر است, ادغام پژوهشکده ابخیزداری ناشی از هر انگیزهای باشد، هدردادن سرمایه ملی، زیانبار و خسارت آن برگشتناپذیر است,امروزه، اصلیترین عامل تعیینکننده در خلق ارزش اقتصادی، دانش و توسعه فناوری است. مردم اصلیترین سرمایهی نظام اسلامی بوده و هستند. در صورتی که بتوان اقتصاد کشور را بر پایهی مشارکت حداکثری مردم شکل داد، اقتصادی درونزا و متمرکز بر زنجیرههای تولید پایداریش نیز تضمین خواهد شد. بهترین استراتژی در رابطه با تغییرات آب و هوایی، سیل و مقابله با خشکسالی ها در کشور، ذخیره سازی آب به شکل رطوبت خاک و آب در زیر زمین است بنحوی که از دسترس تبخیر فزاینده در شرایط در امان باشد. مخازن خداداد به اندازه کافی بطور طبیعی وجود دارد. این کار با تقویت بخش پژوهش و بکارگیری دانش نوین میسر میشود.
, ,رئیس اسبق سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سرنوشت پروژههای تحقیقاتی و اجرایی آبخیزداری در کل کشور و مناطقی نظیر اندیمشک، کردان، وردیج پس از حذف نهاد متولی تحقیقات و اجرای آبخیزداری چه خواهد شد گفت: این ادغام در شرایطی مطرح شده است که سیل، خشکسالی، گرد و غبار، فرسایش و تخریب خاک، افت سطح آب آبخوانهای کشور هر کدام به تنهایی بحرانی جدی برای بسیاری از مناطق کشور بوجود آورده است.
,شریفی در ادامه افزود: در حالی که سالانه هزاران میلیارد ریال خسارات سیل از منابع عمومی پرداخت شده که خود فقط جبران بخشی از خسارات وارده است و خسارات عظیمی مثل از دست رفتن میلیاردها تن خاک از عرصه سرزمین و میلیاردها مترمکعب آب در شرایط خشک و نیمه خشک کشور در این محاسبات هیچوقت به حساب نیامده است و ابعاد معضل به حدی برای کشور اهمیت دارد که با حمایت مجلس شورای اسلامی و تلاش دولت در دو سال اخیر از صندوق ذخیره ارزی برای آبخیزداری با اذن مقام معظم رهبری اعتبارات قابل توجهی تصویب شده است.
,وی ضمن بیان اینکه در چنین شرایطی که برای رفع این مشکلات اقدامات و برنامههای دانشبنیان میتواند راهگشا باشد یادآوری کرد: قطعاً تضعیف پژوهش روند خدمت رسانی را مختل یا کند میکند. این موضوع در گزارش گروه کارشناسی که برای بررسی سیلهای 97 و 98 به دستور ریاست محترم جمهور شکل گرفته است به عنوان تشکیل پژوهشکده سیل مورد تأکید قرار گرفته است.
,رئیس اسبق سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در پایان تصریح کرد: حذف پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور که تنها پژوهشکده فعال و تخصصی این موضوع است مورد بی مهری قرار گرفته و حتما باعث اعتراض و ناراحتی مردم و بهره برداران در بسیاری از مناطق کشور خواهد شد. از آنجایی که تجربیات و دستاوردهای ارزشمند این تنها مجموعه پژوهشی در حال حاضر راهگشای اقدامات اجرایی حل مسائل و مشکلات یاد شده است، لذا نه تنها از ادغام و حذف آن بایستی جلوگیری شود بلکه بایستی در ارتقاء و حمایت همه جانبه آن از هر تلاشی کوتاهی ننموده و زمینه گسترش فعالیتهای اثر بخش بهتر از گذشته فراهم شود.
,شریفی تصریح کرد: در تاریخ 4-3-98 قانون حفاظت از خاک با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود و پس از تصویب در جلسه علنی و تایید شورای محترم نگهبان در تاریخ 20-3-98 به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شده و وظایف سنگینی در زمینه حفاظت خاک را بر عهده دستگاه اجرایی قرار داده است و لذا ادغام تشکیلات اجرایی و پژوهشی عوامل منحصر بفرد اجرای بخش عمده ای از این قانون ادغام شده و خلاء آن بوجود میاید و لذا این مصوبه قانونی و منطقی بنظر نمیرسد.
,,
انتهای پیام/ط
,]
ارسال دیدگاه