واکاوی عواملی که بیشترین تاثیر را در کاهش فرزندآوری داشته است؛
تمایل به فردگرایی و کوچک تر شدن خانواده‌های ایرانی ثمره مدرنیته/ مشکلات اقتصادی گریبان‌گیر ولادت‌ها شده است
اصلیترین مصادیق آسیب‌های اجتماعی برآمده از کاهش نرخ رشد جمعیت، کاهش نرخ فرزندآوری و رواج الگوی بی فرزندی و تک فرزندی در جامعه است که منجر به تضعیف و گسست روابط عاطفی بین اعضای خانواده و به ویژه همسران شده است.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، خانواده مهم‌ترین و مقدس‌ترین کانون اجتماع بشری است که به عنوان سنگ بنا و پایه اصلی جوامع از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. این نهاد ارزشمند با گذشت زمان و در دوره‌های گوناگون زندگی انسان، دستخوش دگرگونی و تغییرات زیادی شده است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, به نقل از , عصراترک, عصراترک, عصراترک, ، خانواده مهم‌ترین و مقدس‌ترین کانون اجتماع بشری است که به عنوان سنگ بنا و پایه اصلی جوامع از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. این نهاد ارزشمند با گذشت زمان و در دوره‌های گوناگون زندگی انسان، دستخوش دگرگونی و تغییرات زیادی شده است. ,
گذر جوامع از سنتی به مدرنیته، دگرگونی‌های زیادی همچون دگرگونی در الگوی فرزندآوری به همراه داشته است، همچنین کاهش سقوط گونه، نرخ باروری در ایران اسلامی پیامدهای گسترده‌ای داشته که محسوس‌ترین این پیامد‌ها کوچک‌تر شدن مستمر خانواده‌های ایرانی است که این متغیر از مهم‌ترین علل بروز آسیب‌های اجتماعی خانواده است.
از جمله اصلیترین مصادیق آسیب‌های اجتماعی برآمده از کاهش نرخ رشد جمعیت، کاهش نرخ فرزندآوری و رواج الگوی بی فرزندی و تک فرزندی در جامعه می‌توان به کاهش بعد خانوار، دگرگونی ساختاری نهاد خانواده و روابط خانوادگی اشاره کرد که منجر به تضعیف و گسست روابط عاطفی بین اعضای خانواده و به ویژه همسران شده است.
افزایش محسوس نرخ طلاق در سال‌های آغازین زندگی که معمولا به‌صورت توافقی انجام می‌شود و فراتر از آن تشدید گسترده پدیده طلاق عاطفی، متغیری است که به شدت از دگرگونی الگوی فرزندآوری، کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری متاثر شده اند.
,
,
زنگ خطر پیری جمعیت با شیوع ویروس کرونا در کشور به صدا در آمده است، این در حالی است که تمامی فرزندانی که در 6 ماهه نخست سال 99 به دنیا می آیند قبل از کرونا شکل گرفته اند، اما نگرانی از نیمه دوم سال است زیرا خانواده ها بواسطه ترس از مراجعه به مراکز درمانی، پیشگیری از بارداری را در نظر گرفته اند که این مقوله قطعا در پائیز 99 کاهش آمار فرزندآوری خود را بیشتر نشان خواهد داد.
,
پیری جمعیت هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می کند
, پیری جمعیت هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می کند, پیری جمعیت هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می کند,
ملیحه یغمایی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان شمالی در این رابطه بیان داشت: روند کاهشی ازدواج طی تقریبا دو دهه اخیر تاثیرش را در روند کاهش موالید و باروری گذاشته و نتیجه چنین شرایطی نگرانی از رشد منفی جمعیت بوده است.
وی با اشاره به اینکه کاهش فرزند آوری یک نگرانی جدی قلمداد می شود و قطعا روی سایر زمینه ها نیز تاثیرگذار خواهد بود، گفت: اگر به درستی برنامه ریزی ها انجام شود، قطعا جمعیت می‌تواند پشتوانه یک مملکت باشد.
یغمایی با بیان اینکه پیر شدن جمعیت یک کشور قطعا هزینه های دیگری نیز به جامعه تحمیل خواهد کرد، افزود: تصمیم‌گیری‌ها، اطمینان بخشی‌ها و ایجاد امید نسبت به آینده، می‌تواند مسیری باشد که جوانان و جمعیت فعال کشور را برای افزایش ازدواج و نرخ باروری به همراه خواهد داشت.
این مقام مسئول مسائل و مشکلات اقتصادی زوجین را یکی از دلایل تاثیر گذار در کاهش ازدواج و فرزند آوری خواند و گفت: این در حالی است که علاوه بر مباحث مالی افراد برای شروع زندگی مشترک به مهارت هایی از جمله فرزند پروری و دوام یک خانواده نیازمند هستند.
,
,
,
,
, ,
پایه ریزی مسئولیت پذیری اجتماعی در مدرسه و خانواده
یغمایی خاطرنشان کرد: باید تربیت افراد از پایه در مدرسه و خانواده با الگوی مسئولیت پذیری اجتماعی انجام شود که فرد نسبت به تشکیل خانواده احساس نیاز کند و براین اساس بخش زیادی از مشکلات رفع خواهد شد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان شمالی مطرح کرد: برای رفع مشکلات اقتصادی جوانان باید فرصت های شغلی را برای آنها ایجاد و مهارت های لازم را نیز به آنها آموزش داد.
وی با بیان اینکه سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در جهت افزایش جمعیت و افزایش میزان ازدواج و حمایت از ازدواج جوانان بسیار کامل و دلسوزانه است، گفت: براین اساس دولت تلاش کرده، سیاست های مطلوبی از جمله افزایش مبلغ وام ازدواج را برای جوانان لحاظ کرده که باعث تشویق آنها به ازدواج خواهد شد.
یغمایی با اشاره به اینکه در استان خراسان شمالی این سیاست ها در دستور کار است، گفت: در سال 95 جهت افزایش ضریب اطمینان ازدواج ها طرحی با همکاری دادگستری و جهاد دانشگاهی استان در کارگروه بانوان و خانواده پیش برده شد که تمامی زوجین در بدو ازدواج آموزشهای مورد نیاز به لحاظ روانشناختی، تاکیدات دینی و مسائل اجتماعی را داشته باشند.
وی گفت: همچنین دفتر امور بانوان جهت حمایت از اقتصاد خانواده ها، شرایط را برای راه اندازی مشاغل خرد و خانگی زنان فراهم کرده است که زنان بتوانند به لحاظ اقتصادی به خانواده کمک داشته باشند.
این مقام مسئول با بیان اینکه خراسان شمالی رتبه سوم ایجاد اشتغال خانگی زنان در کشور را از آن خود کرد، گفت: زنان با داشتن اشتغال های خانگی علاوه بر کمک به اقتصاد خانواده، می توانند اعتماد به نفس و عزت نفس داشته باشند که به داشتن خانواده متعالی کمک شود و در راستای منویات مقام معظم رهبری جهت پیشگیری از کاهش نرخ ازدواج و فرزند آوری در استان خراسان شمالی گام برداشته شود.
,
,
,
,
,
,
,
هدف اصلی ازدواج، تولید نسل است
طوبی ولی پور، کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی و مدرس حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار عصر اترک با اشاره به اینکه طبق آیات، روایات و علوم روانشناسی خانواده در اسلام محل سکونت و آرامش روانی دو انسان است، اظهار داشت: اگر آرامش و سکونت صحیح نباشد زندگی سعادتمندانه نخواهد بود.
وی با بیان اینکه عاطفه و محبت واقعی بین همسران زمان فرزند آوری ایجاد می شود، اظهارداشت: از حسنات فرزندآوری، ایجاد مهر و محبت بیشتر بین همسران است.
ولی پور ادامه داد: وجود فرزند در زندگی همسران علاوه بر آرامش که به همراه دارد، ایجاد امید برای زندگی آینده را نیز به همراه خواهد داشت و باعث می شود همسران در زندگی پشتوانه محکم و در واقع آرامش خاصی را برای خودشان داشته باشند.
این مدرس حوزه و دانشگاه اضافه کرد: براساس بررسی های انجام شده در وضعیت خانوادگی و پرونده های طلاق یکی از دلایل جدایی بسیاری از زوج ها نداشتن فرزند در آن خانواده بوده است.
,
,
,
,
این کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی گفت: گرچه تربیت درست فرزند و مسائل اقتصادی فرزندآوری ممکن است سخت باشد ، اما داشتن فرزند لذت هایی دارد که بر این سختی ها غلبه می کند.
ولی پور با بیان اینکه در دین اسلام وجود فرزند صالح در زندگی صدقه جاریه است، بیان داشت: به طور کلی هدف اصلی ازدواج زاد و ولد و تولید نسل است، زیرا اگر تولید نسل از تشکیل خانواده گرفته شود هدف اصلی گم خواهد شد و خانواده ها استحکامی نخواهند داشت.
وی یادآور شد: متاسفانه امروزه همه جوامع به خصوص کشور ایران از لحاظ افزایش جمعیت و فرزندآوری در حالت تهدید قرار گرفته است.
,
,
,
, ,
جذب نیروی کار از خارج از کشور نتیجه کاهش فرزندآوری
ولی پور اضافه کرد: فرزند علاوه بر خانواده برای جامعه نیز مزایایی از جمله وجود نسل های پی در پی و ایجاد جامعه کاری به ارمغان خواهد داشت، زیرا در غیر این صورت جامعه به سمت پیری می رود.
این کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی ادامه داد: با پیری جمعیت جامعه به سمت بیکاری یا به تعبیری جذب نیروی کار از خارج از کشور خواهد شد و این بزرگترین ضربه اقتصادی را به کشور خواهد زد.
وی افزود: اگر بحث فرزندآوری در جوامع جدی گرفته نشود قطعا جامعه از تمامی لحاظها زیان می بیند، چون جامعه ای که با پیری جمعیت به پیش برود، جامعه قوی نخواهد بود.
,
,
,
ولی پور با اشاره به اینکه یکی از دلایل کاهش فرزند آوری بحث اقتصادی و تربیت سالم است، گفت: برای رفع معضل پیری جمعیت ابتدا با فراهم کردن موقعیت اقتصادی درست و سالم برای خانواده ها این امر محقق شود و این نیازمند است که دولت از نظر فرهنگی، آموزش و اقتصادی فعالیتش را در این زمینه آغاز کند تا بتواند کمک حال خانواده ها باشد.
وی اضافه کرد: همچنین تربیت فرزند ناصالح نه تنها برای خانواده بلکه برای جامعه نیز تاثیرات مخربی به همراه خواهد داشت و باعث می شود که دیگران و نسل جوان را از فرزند آوری فراری دهند.
,
,
رابطه مستقیم فضای مجازی و ایجاد تغییر در سبک زندگی
مجید پورخیاط، دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی در این باره با اشاره به اینکه تغییر در سبک زندگی خانواده ها یکی از عوامل موثر کاهش جمعیت است، افزود: رسانه ها و شبکه های اجتماعی مجازی، نقش مهمی در تغییر سبک زندگی در عصر حاضر دارند.
وی گفت: تکنولوژی های ارتباطی در عصر حاضر به سرعت در حال گسترش هستند و همه ابعاد زندگی از جمله سبکه زندگی و در پی آن شیوه‌های رفتار و سلیقه‌ها را تحت شعاع قرار داده و دچار تغییر کرده ند.
این کارشناس ارتباطات اجتماعی، کسب آگاهی های لازم نسبت به استفاده از آسیب های فضای مجازی را ضروری عنوان کرد و ادامه داد: فضای مجازی اشاعه دهنده نوعی فردگرایی است که این ویژگی با نقش نهاد خانواده متفاوت است.
وی با بیان اینکه در گذشته خانواده به عنوان مرجع رفع نیازهای مهم جوانان و نوجوانان محسوب می شد، گفت: این در حالی است که در حال حاضر فضای مجازی به گونه ای جایگزین خانواده شده و بسیاری از جوانان در فضای مجازی به دنبال رفع نیازهایشان می گردند که این مسئله به افزایش فردگرایی دامن زده است.
وی با اشاره به افزایش تمایل در بین جوانان به استفاده از خانه های مجردی افزود: تمایل به داشتن خانه مجردی، مصداقی از فردگرایی است، به طوری که جوان حاضر است تنها زندگی کند و هرگز خانواده ای تشکیل ندهد.
,
,
,
,
,
,
, ,
عدم فرزند آوری برخی زوجین ریشه در فردگرایی دارد
پورخیاط ادامه داد : میل برخی زوج ها به بچه دار نشدن هم ریشه در نوعی فردگرایی دارد به طوری که تصور می شود که حضور بچه موجب کاهش لذت زوج از زندگی شده و آزادی آنان دچار خدشه می شود.
وی با اشاره به اینکه ارتباطات کلامی با وجود تلفن های هوشمند در بین اعضای خانواده کمتر شده و افراد مشغول استفاده از شبکه های اجتماعی هستند، تاکید کرد: در این راستا حتی شاهد هستیم که بحران های ارتباطی زن و شوهر در خانواده نیز گاهی بر ارتباط ناسالم در فضای مجازی منجر می شود.
پورخیاط یادآور شد: گرچه فضای مجازی نام مجازی دارد اما نتایج آن کاملا حقیقی شده است و در این خصوص باید به خطرات و آسیب های آن در نهاد خانواده به خصوص گرایش به فرد گرایی توجه بیشتری داشت.
,
,
,
,
روند نزولی میزان نرخ باروری کلی کشور
فرزانه سرایی، کارشناس باروری سالم معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به سیاست های کلی جمعیت ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری در سال 93 و مطرح شدن مسئله جدی تغییر ترکیب جمعیت کشور و حرکت به سوی پیر شدن اظهار داشت: براین اساس برنامه ریزی در جهت سیاست های اجتماعی، اقتصادی و سلامت با هدف افزایش نرخ باروری کلی و تشویق جدی زنان و مردان ایرانی به فرزند آوری ضرورت دارد.
وی با بیان اینکه افزایش سن ازدواج و تاخیر در فرزندآوری، دو عامل تهدید کننده سلامت باروری زنان است، ادامه داد: مطالعات و آمارها نشان دهنده این است که میزان نرخ باروری کلی کشور به حد زیر جایگزینی رسیده و روند نزولی پیدا کرده که در این زمینه باید سیاست ها و برنامه های سلامت باروری با هدف ارتقا نرخ باروری کلی و تامین سلامت زنان و دختران ایرانی باشد.
این کارشناس مسئول، باروری کلی را تعداد فرزندی خواند که یک زن در طول مدت باروری می تواند داشته باشد و گفت: میزان حد جایگزین باروری کلی 2.1 است که این میزان در کشور به حد زیر جایگزینی یعنی 1.8 رسیده، اما در استان خراسان شمالی این رقم 2.4 است.
این کارشناس مسئول بهترین سن باروری در زنان را 20 تا 30 سالگی عنوان کرد و گفت: بالارفتن سن در زنان، شانس باروری را کمتر و در صورت باردار شدن عوارضی همچون فشارخون، دیابت، بیماری های قلبی، را به همراه خواهد داشت که برای جنین و مادر خطرناک خواهد بود.
سرائی خاطرنشان کرد: همچنین در مردان با بالارفتن سن، میزان باروری سلولهای جنسی کمتر می شود و ممکن است که بارداری همسرش همراه با اختلالات کروموزومی برای جنین و بیماری های اتیسم و اختلالات روانی برای نوزاد و حتی سقط جنین را در بر داشته باشد.
,
,
,
,
,
,
, ,
افزایش تمایل به تک فرزندی با بالارفتن تحصیلات و اشتغال زنان
این کارشناس باروری سالم، بهترین فاصله بین فرزندان یک خانواده را بین سه تا پنج سال خواند و گفت: فرزند آوری با این فاصله در زمان طلایی به نفع سلامتی مادر، جنین و فرزندان است، این در حالی است که فاصله های کوتاه تر در زمان تولد فرزندان می تواند پیامدهای خاص را به همراه داشته باشد.
وی عدم آگاهی از پیامدهای تک فرزندی را مهم ترین نقش رواج این پدیده عنوان کرد و گفت: با افزایش تحصیلات و اشتغال زنان تمایل به تک فرزندی بیشتر خواهد شد.
سرائی با بیان اینکه ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی به شرایط فرهنگی موجود در جامعه بستگی دارد، افزود: امروز سبک زندگی برگرفته از فرهنگ غرب در جامعه ما رواج پیدا کرده است.
این کارشناس مسئول بیان داشت: عوامل فرهنگی در جامعه مدرنیته به سمت فردگرا بودن گام بر می دارد و افراد با توجه به رفاه طلبی و پایین بودن صبر، نسبت به ازدواج به عنوان یک معامله نگاه می کنند که این تفکر مشکلات زیادی را به همراه داشته است.
وی تاکید کرد: ماهواره و فضای مجازی نیز بی اعتمادی بین زوجین را افزایش داده و باعث شده طلاق به عنوان یک آسیب اجتماعی در جامعه تبدیل شود.
,
,
,
,
,
,
مشکلات اقتصادی، دلیل اصلی بالارفتن سن ازدواج
مصیب اکبرزاده، معاون امور جوانان اداره ورزش و جوانان خراسان شمالی مشکلات اقتصادی و نداشتن شغل را یکی از عواملی دانست که تاثیر مستقیم در کاهش ازدواج ها دارد.
وی با بیان اینکه نداشتن توان مالی کافی، انگیزه ازدواج جوانان را پایین می آورد، گفت: این در حالی است که گاها داشتن شغل و استقلال مالی در دختران جایگاه ازدواج را برای آن ها پایین آورده و آنها را از تشکیل زندگی مشترک دور می کند.
این کارشناس مسئول افزود: در شرایط فعلی با توجه به تورم و گرانی، بالا رفتن قیمت مسکن، تهیه لوازم مورد نیاز آغاز زندگی مشترک و در مجموع می توان گفت که اقتصاد، مهم ترین عامل کاهش ازدواج ها و بالارفتن سن ازدواج شده است، از طرفی چشم و هم چشمی ها نیز مشکلات و فشار بر جوانان و خانواده ها را چندین برابر کرده است.
اکبرزاده خاطرنشان کرد: پرداخت وام ازدواج در تعدادی از زوجین به دلیل نداشتن ضامن معتبر و کمبود منابع مالی بانک به تاخیر خورده است، به گونه ای که تعدادی از زوج ها از سال 96 تاکنون در صف دریافت وام ازدواج قرار گرفته اند.
وی عنوان کرد: بالابردن مبلغ وام ازدواج برای جوان هایی که شغل مناسبی نداشته باشند قطعا مشکلاتی از جمله عدم توانایی در پرداخت اقساط ماهیانه و ایجاد مشکلات بعدی را به همراه خواهد داشت.
,
,
,
,
,
,
, ,
6 هزار متقاضی در صف انتظار دریافت وام ازدواج
این مقام مسئول با اشاره به اینکه از ابتدای سال 98 تا پایان بهمن ماه سال گذشته تعداد 11 هزار و 98 تسهیلات ازدواج پرداخت شد، گفت: از ابتدای سال 99 تاکنون تعداد 40 وام ازدواج جوانان پرداخت شده و 6 هزار و 180 متقاضی دریافت وام ازدواج در صف انتظار دریافت وام قرار دارند.
اکبرزاده اظهار داشت: همچنین براساس بررسی های انجام شده علاوه بر مسائل اقتصادی، مسائل اجتماعی از جمله بالارفتن جرایم همچون اعتیاد، طلاق در زمان کوتاهی از عمر زندگی مشترک، باعث سلب اعتماد جوانان در ازدواج شده است.
وی تحصیلات زوجین را یکی دیگر از عوامل بالارفتن سن ازدواج قلمداد کرد و گفت: بسیاری از جوانان آماده ازدواج با دریافت مدارک تحصیلی عالی حاضر به ازدواج با افرادی که مدرک تحصیلی پایین تر از خود دارند، نخواهند شد.
اکبرزاده با بیان اینکه معاونت امور جوانان، پیگیر مطالبات جوانان است، خاطرنشان کرد: ستاد ساماندهی امور جوانان در شهرستان ها فعال است که پیگیر مطالبات باشند، در این حوزه بیش از 20 دستگاه اجرایی باید به جوانان کمک و مشکلاتشان را رفع کنند.
این مقام مسئول بیشترین مطالبات جوانان به معاونت امور جوانان را مشکلات دریافت وام ازدواج و اشتغال زایی خواند.
,
,
,
,
,
,
30 درصد جمعیت خراسان شمالی جوان هستند/ کاهش ازدواج و ولادت های سال 98 نسبت به سال گذشته
علی زاهدی نیا، مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی در ادامه با اشاره به اینکه جمعیت استان خراسان شمالی در پایان سال 1398 با توجه به داده های ثبت احوال و بدون احتساب خالص مهاجرت، بر اساس جمعیت استان طی سرشماری سال 1390، 978 هزار و 285 نفر برآورد شده است، گفت: طی سال گذشته با ثبت 15 هزار و 154 واقعه ولادت و چهار هزار و 899 واقعه فوت در ادارات ثبت احوال استان خراسان شمالی، جمعیت استان با افزایش رشد طبیعی، 1.1 درصد همراه بوده است.
وی با اشاره به اینکه جمعیت جوان در رنج سنی 18 تا 35 سال تعریف می شود، گفت: مطابق آخرین سرشماری صورت گرفته طی سال 1395 و برآورد جمعیت با توجه به داده های ثبت احوال، 30 درصد از کل جمعیت استان خراسان شمالی را جمعیت جوان تشکیل می دهند.
این مقام مسئول اظهار داشت: طی سال گذشته میزان ناخالص ازدواج ثبت شده استان رقم 8.6 در هر هزار نفر محاسبه شده که این رقم بالاترین میزان ازدواج ثبت شده در بین سایر استانهای کشور را دارد و بدین ترتیب رتبه نخست کشوری به استان خراسان شمالی اختصاص یافته است.
زاهدی نیا خاطرنشان کرد: مطابق گزارش های استخراج شده در خصوص دو واقعه ولادت و ازدواج، میزان ناخالص ثبت واقعه ولادت و ازدواج طی سال 1398 به ترتیب 16.9 در هزار و 8.6 در هزار بوده است.
وی یادآور شد: این در حالی است که شاخص مذکور طی سال 1397 برای واقعه ولادت 19.2 در هزار و میزان ناخالص ثبت واقعه ازدواج 9.4 در هر هزار نفر جمعیت محاسبه شده است که از متوسط کشوری بالاتر است.
,
,
,
,
,
,
تهیه و تنظیم گزارش: آرزو رحمانی
انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه