یادداشت/
چرا پذیرش طرح پیشنهاد مذاکره به زیان صنعاء خواهد بود؟
راه حل های موجود برای صنعاء در جهت کم کردن مخاطرات طراحی شده در قالب پیشنهاد مذاکره اولاً باید به سبب آگاهی از نیات پیشنهاد این طرح ها، با عدم پذیرش پیشنهاد همراه شود.
[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛موضوع مذاکرات در یمن به مثابه همزاد بحران در یمن است؛ دورهای چندگانه مذاکرات و گفتگوها برای حل و فصل بحران یمن گویای این موضوع است. مطابق گفته ها و اخبار مربوطه در این باره، دور جدید مذاکرات میان انصار الله و دولت مستعفی هفته گذشته با حضور مارتین گریفیتس فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن برای برقراری آتش‌بس فراگیر و الزام‌آور در یمن به انجام رسید. با این حال از توافق و خروجی مذاکرات اطلاعاتی در دست نیست؛ و نکته دیگر اینکه دو طرف به ویژه صنعاء، هیچ گونه تمایلی به ادامه مذاکرات از خود نشان نداده اند. بطوریکه بنا بر ادعاهای رسانه ای دولت نجات ملی (صنعاء) و هیأت مذاکره کننده آن حتی حاضر به دیدار با نماینده سازمان ملل در امور یمن نشدند؛ و علت این اقدام را اعتراض به افزایش حملات ائتلاف سعودی - اماراتی به صنعاء و سایر مناطق یمن اعلام کردند. به علاوه اینکه از نظر صنعاء، گریفیتس در گزارشات خود منافع سعودی و ائتلاف را در نظر می گیرد و هدفش از پیشنهاد طرح آتش بس و اصرار به مذاکره جهت یافتن راه حل، نجات ائتلاف و تلاسی جهت تجدید قوای آنها از این طریق در محورهایی است که شکست آنها حتمی است. در واقع از نظر انصارالله طرح اخیر گریفیتس تلاشی جهت ساکن کردن تحولات میدانی اخیر به سود ائتلاف و دور کردن صنعاء از عملیات هایش در «جبهه شرقی» (که مأرب در آن قرار دارد) است.
,
شبکه اطلاع رسانی راه دانا,
موضوع دیگری که در این باره همواره مورد تأکید صنعاء بوده است گفتگو در دو سطح داخلی و خارجی است؛ مذاکرات میان بازیگران داخلی (مذاکره یمنی - یمنی)، و مذاکره و گفتگو با طرف درگیر خارجی به عنوان یک طرف و یمن از طرف دیگر می باشد.
,
چشم اندازهای صنعاء در ذیل مذاکرات، شامل انجام مذاکرات با هدف برقراری صلح فراگیر در سطوح زمینی – دریایی و هوایی از یکسو و پیش شرط برداشتن هر گونه ساز و کار محاصره است؛ این در حالی است که در طرح های پیشنهادی گریفیتس عمده مطالبات انصارالله به نمایندگی دولت نجات ملی با کمترین توجهی همراه بوده و یا عملاً لحاظ نشده است.
,
,
بهر حال، آنچه موجب شده است تا تلاش ها در سطح سیاسی برای انجام مذاکره تشدید شود، واقعیات میدانی یمن است. شدت تغییر و تحولات در جغرافیای شمال و جنوب یمن، چنان سرعتی به خود گرفته است که باید وقایع را بطور لحظه ای دنبال کرد. این وضعیت در جنوب با غالب شدن شورای انتقالی بر مواضع دولت مستعفی همراه بوده و در شمال و در محورهای حساسی چون مأرب با پیشروی های رزمندگان انصارالله و ارتش ملی یمن همراه شده است. در واقع تحولات میدانی یمن در شمال در ماه های اخیر بشدت تحت تأثیر موفقیت های دولت نجات ملی بوده است. بطوریکه با نزدیک شدن صنعاء به تصرف کامل مأرب به عنوان یک منطقه سوق الجیشی و استراتژیک، موقعیت ائتلاف سعودی در جبهه های نبرد با صنعاء را به طرز ویژه ای به خطر خواهد انداخت. به علاوه اینکه معادلات نبرد در یمن با ورود به سال ششم در جبهه های مختلف نبرد و در صفوف مؤتلفین با تغییراتی محسوسی همراه شده است؛ تغییراتی که شامل تمام محورهای درگیری می باشد؛ در رابطه با ائتلاف، تضاد منافع میان سعودی با امارات، ماهیت عملکردی ائتلاف را تحت تأثیر قرار داده است. در میزان حمایت ریاض از دولت مستعفی که رکن مشروعیت بخش تجاوز آنها به یمن به شمار می آید نیز تعدیلات حمایتی و حتی مشورتی اتفاق افتاده است و در یک ماه اخیر به پایین ترین حد خود رسیده است. موضوع جنوب یمن نیز تحت تأثیر رقابت های دو عضو فعال ائتلاف یعنی ریاض و ابوظبی بوده است که بسترهای درگیری میان دولت مستعفی و شبه نظامیان شورای انتقالی را که تحت الحمایه آنها هستند را فراهم کرده است.
,
,
از سوی دیگر انصارالله و دولت نجات ملی نیز با گذشت 5 سال از تجاوز، به یک سطح از بلوع سیاسی – عملیاتی رسیده است؛ بطوریکه با تغییر راهبردهای عملیاتی از تدافعی به موازنه گرایی در کنار شکاف ها و انشقاق های ایجاد در صف مؤتلفین، انصارالله در عرصه زمینی عمدتاً به بازیگر بلامنازع مناطق شمالی تبدیل شده است و دامنه نفوذ فیزکی و معنوی و گستره موفقیت های میدانی آن ها نیز روزبه روز بیشتر می شود. بنابراین آنچه قابل توجه می باشد این است که در آینده یمن، صنعاء یکی از بازیگران اصلی به شمار می آید و بازیگران دیگر را تحولات میدانی یمن مشخص خواهد کرد؛ چرا که معادلات در یمن به گونه ای در حال رقم خوردن است که بازیگران و میزان نقش و نفوذی که دارند، متغیر است. با این حال نباید فراموش کرد که انصارلله تلاش دارد تا در فراخور زمان، سایه نفوذ خود را به طرق مختلف بر کلان یمن از طریق جذب دیگر بازیگران بدون حضور قدرت های خارجی پهن کرده و بگستراند؛ بطوریکه تأکید همیشگی و مستمر آنها بر راه حل پروژه جامع ملی یمن برای برون رفت از وضع موجود گواه ادعایی است که مطرح شد.
,
,
بنابراین حضور در مذاکرات علیرغم برآورده شدن مطالبات می تواند در شرایط فعلی به زیان دولت نجات ملی باشد؛ اگرچه حضور در مذاکرات و گفتگوهای سیاسی برای رسیدن به یک راه حل نهایی در جهت خاتمه دادن به بحران یمن می تواند بر وزنه سیاسی و اعتبار صنعاء بیفزاید اما کور کردن تمرکز صنعاء از میدان های نبرد بواسطه پیشنهاد مذاکره غرض وزرانه در حمایت از ائتلاف می تواند ورق را به سود ائتلاف یا ریاض و به ضرر صنعاء برگرداند. پس راه حل های موجود برای صنعاء در جهت کم کردن مخاطرات طراحی شده در قالب پیشنهاد مذاکره اولاً باید به سبب آگاهی از نیات پیشنهاد این طرح ها، با عدم پذیرش پیشنهاد همراه شود؛ دوماً تلاش ها برای تغییر گریفیتس و جایگزین کردن فرد دیگری بجای وی آغاز شود که در روند مذاکرات بی طرفی را اتخاذ کند؛ سوماً سیاست صبر راهبردی را پیشه کند و مذاکرات را به گونه پیش ببرد که فریسایشی شده و مشمول زمان شود تا پیشروی های در جبهه مأرب به نتیجه مطلوب و قابل دسترسیِ تصرف منتهی شود و از این زمان به بعد وارد مذاکرات جدی گردد. به علاوه اینکه صنعاء با خرید زمان در مذاکرات برای تصرف مأرب می تواند هم سیاست و تاکتیک خرید زمان را که از سوی ائتلاف و ریاض از طریق مذاکره دنبال می شود را خنثی کند و هم در اجرای این سیاست و تاکتیک به آنها رو دست بزند؛ به اضافه اینکه می تواند با رکود تحمیلی و هدف دار به روند مذاکرات در طول زمان، روند جذب دیگر بازیگران یمن را از طریق گفتگو و در نظر گرفتن مطالباتشان فراهم کند، تا از این طریق هم روند تضعیف روز افزون ائتلاف را کلید بزند و هم در میدان سیاسی نیز به مانند میدان عملیاتی یکه تاز گردد.
,
,
,
(دکتر مصطفی مطهری؛ دکترای علوم سیاسی و کارشناس مسائل شبه جزیره عربستان)
,
,
انتهای پیام/
]
به اشتراک گذاری این مطلب!
ارسال دیدگاه