در گفتگو با مدیرکل انتقال خون استان سمنان مطرح شد؛

• یک‌شنبه ۱۹ مرداد ۱۳۹۹ ۱۶:۵۸
• کد خبر : 1635209

• اخبار
• سایر رسانه ها

مدیرکل انتقال خون استان سمنان می‌گوید در برهه‌ای در ایران افراد خون خود را به سازمان انتقال خون می‌فروختند اما از سال 84، انتقال خون در ایران صددرصد رایگان و داوطلبانه صورت می‌گیرد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرآت، به تازگی مرآت میزبان مدیرکل انتقال خون استان سمنان بود. گفتگو با دکتر وحید بغدادی البته از سطح ارائه آمار و ارقام بالاتر رفت و حرف‌های شیرینی در حوزه انتقال خون مطرح شد؛ از ضرب‌المثل خون مردم را در شیشه کردن گرفته تا به اشتراک گذاشتن لذت تجربه تماشای یک گلبول قرمز، زیر میکروسکوپ! بی‌مقدمه شما را به مطالعه این گفتگو دعوت می‌کنیم:

مرآت: در ابتدای سخن، سیاست‌های شما در حوزه رسانه را می‌شنویم.

مطمئنا هر سیستمی که بتواند روابط‌عمومی قدرتمند و ارتباطات بهتری با رسانه‌ها داشته باشد در جذب مشارکت مردم موفق‌تر خواهد بود. انتقال خون یک نهاد مردمی است و خدمات خود را به مردم ارائه می‌کند؛ بنابراین ارتباط با مردم از طریق رسانه‌ها در سازوکارهای آن نقش مهمی ایفا می‌کند. از زمانی که بنده مسئولیت این اداره‌کل را بر عهده گرفتم، کوشیده‌ام با خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها و صداوسیما بیش‌ترین تعامل را داشته باشیم.

مرآت: به تازگی که با آقای معتضد گفتگو می‌کردم، ایشان اشاره کردند که پیش از انقلاب مردم خون خود را می‌فروختند! از چه زمانی اهدای خون رایگان شد؟

ضرب‌المثلِ «خون مردم را در شیشه کردن» از پیش از انقلاب و از انتقال خون نشأت گرفته است. پیش از انقلاب، انتقال خون ناگزیر بود برای تأمین خون، پول پرداخت کند. خون را هم در بطری‌های شیشه‌ای جمع‌آوری می‌کردند؛ نه مثل امروز در کیسه‌های پلاستیکی. در این میان دلال‌هایی وجود داشتند که با وعده پول مردم را به مراکز انتقال خون می‌بردند و پول بیش‌تری از آن مراکز دریافت می‌کردند.

این رویه سبب شده بود که معتادین و افرادی که به لحاظ اقتصادی دچار مشکل بودند، به طور مکرر خون اهدا کنند و هم سلامت خود را به خطر بیندازند و هم سلامت گیرنده خون را. پس از انقلاب و با شروع جنگ تحمیلی، سیل مشارکت مردمی به سوی سازمان انتقال خون سرازیر شد؛ چراکه مجروحین جنگی نیازمند خون بودند. اوایل انقلاب، اهدای خون جایگزین فامیل داشتیم؛ اشکال این رویه این بود که به دلایل احساسی، ممکن بود افرادی که برای اهدای خون به خویشاوندان خود اقدام می‌کردند، در پاسخ به سوالات مرتبط با سلامت خود صادقانه عمل نکنند.

هنوز کشورهایی هستند که مردمانش خون می‌فروشند!

در سال 1386، اهدای خون صددرصد داوطلبانه و رایگان شد. در بسیاری از کشورها این‌گونه نیست. ما کشورهایی داریم که در ازای پرداخت پول از مردم خون دریافت می‌کنند.

مرآت: در دنیای پیچیده خون، چه چیزی شما را بیش‌تر حیرت‌زده می‌کند؟

رشته تحصیلی من هماتولوژی آزمایشگاهی و بانک خون است و طبعا درباره گلبول قرمز پژوهش کرده‌ام. وقتی شما زیر میکروسکوپ گلبول قرمز را می‌بینید و ساختار آن را مطالعه می‌کنید، به بزرگی خداوند بیش‌تر پی می‌برید و حیرت‌زده می‌شوید که چگونه یک گلبول قرمز برای حمل اکسیژن در بدن و فعالیت‌های دیگر طراحی شده است. وقتی شما گلبول قرمز افرادی که مبتلا به کم‌خونی داسی‌شکل یا تالاسمی هستند را با گلبول قرمز فرد سالم مقایسه می‌کنید و می‌بینید که یک جهش کوچک، چگونه می‌تواند اثری بزرگ بر زندگی افراد بگذارد، حیرت‌زده می‌شوید.

امروز یک ویروس در حد چند میکرون، یک دنیا را تکان داده است. این عظمت خداست. عظمت خدا را می‌توان در یک گلبول قرمز هم دید.

درباره آمار پایین اهدای خون بانوان پژوهش می‌کنیم

مرآت: در مجموعه اداره‌کل بخش آموزش هم وجود دارد؟ در این بخش دقیقا چه اتفاقی می‌افتد؟

بله این بخش وجود دارد. ما یک‌سری آموزش‌های اختصاصی مطابق دستورالعمل‌ها داریم و یک‌سری آموزش‌های عمومی. از زمان مسئولیت من، یک‌سری آموزش‌های تخصصی هم به همکارانم ارائه می‌کنم. یک‌سری از آموزش‌ها هم به دانشجویان ارائه می‌شود. آمار اهدای خون بانوان در کل کشور کم است و ما قصد داریم به حوزه پژوهش در این خصوص نیز ورود کنیم.

مرآت: از زمان همه‌گیری کرونا میزان اهدای خون چقدر کاهش یافته است؟

در اسفندماه سال گذشته، شاهد کاهش 48 درصدی مراجعات به مراکز انتقال خون استان بودیم؛ اما با مدیریت مصرف و توزیع خون، مراکز درمانی ما کمبودی را احساس نکردند. از فروردین‌ماه و با اجرای پروتکل‌های بهداشتی، اطمینان مردم بیشتر شد. ما تنها ارگانی بودیم که از ابتدای شیوع کرونا، ماسک را برای همه اجباری کردیم. در اداره‌کل انتقال خون استان، به جز یک مورد که منشأ بیماری مربوط به خارج از سازمان بود، موردی از ابتلای همکاران به کرونا را شاهد نبودیم.

این امر نشاندهنده آن است که غربال‌گری ما به درستی انجام شده است.

مرآت: وضعیت اهدای خون در استان سمنان چگونه است؟ آمار اهداکنندگان چه میزان است؟

برابر آمارهای سال 98، از هر هزار نفر، 43 نفر در استان سمنان خون اهدا می‌کنند. میانگین کشوری، 25 نفر در هزار نفر است. استان سمنان در شاخص اهدای خون، در کشور اول است. همچنین استان ما با شاخص 75 درصد در اهدای خون مستمر، استان اول کشور است.

ایران به لحاظ سلامت خون در زمره کشورهای برترِ منطقه مدیترانه شرقی است

مرآت: تعریف اهداکننده مستمر خون چیست؟

کسی که دست‌کم سالی دوبار خون اهدا می‌کند، اهداکننده مستمر است. کشورهایی که اهدای خون مستمر دارند، سلامت خون بالایی دارند. ایران در منطقه مدیترانه شرقی، از نظر شاخص‌های سلامت خون، جزو کشورهای برتر است. در ایران از هر 100 هزار نفر 36 مورد ابتلا به هپاتیت B در اهداکنندگان شناسایی می‌شود؛ درباره هپاتیت C این عدد 16 در 100 هزار نفر است.

اما در دیگر کشورهای منطقه مذکور، این رقم 3 تا 5 درصد است؛ یعنی از هر 100 نفر، 3 تا 5 نفر مبتلا به هپاتیت‌های B و C هستند. من امیدوارم با طرح واکسیناسیون نوزادان، چند سال آینده، ریشه‌کنی بیماری هپاتیت B و کاهش بیماری هپاتیت C را در ایران جشن بگیریم. نکته دیگر آن که ضریب سلامت پلاسمای ایرانیان، معادل آمریکا و کشورهای اروپایی است.

شاخص اهدای خون مستمر در رتبه‌بندی کشورها به عنوان کشورهای جهان اول و دوم و سوم لحاظ می‌شود

یکی از محاسن اهدای مستمر خون این است که هم سلامت خون فرد چک می‌شود و هم به وی آموزش ارائه می‌شود. این افراد کاملا از ریسک‌هایی که ممکن است آن‌ها را آلوده کند، اطلاع دارند و اصول خودمراقبتی را به خوبی رعایت می‌کنند. اعتقادات مذهبی نیز به ما کمک می‌کند تا خون سالمی را به دریافت‌کنندگان تحویل بدهیم. در شاخص‌های مرتبط با رتبه‌بندی کشورها به عنوان کشورهای جهان اول و دوم و سوم، شاخص اهدای خون مستمر هم لحاظ می‌شود.

شاخص اهدای خون مستمر در استان سمنان بسیار بالاست و این امر نشان می‌دهد که ما بسیار خوب عمل کرده‌ایم.

مرآت: از ابتدای امسال چند نفر برای اهدای خون به مراکز شما مراجعه کرده‌اند و چند نفر موفق به اهدای خون شده‌اند؟

در 4 ماهه نخست امسال، 12 هزار و 645 نفر به سازمان انتقال خون مراجعه کرده‌اند؛ از این تعداد 10 هزار و 150 نفر موفق به اهدای خون شده‌اند؛ این آمار کاهش محسوسی نسبت به آمار سال گذشته ندارد. چنان‌که اشاره کردم تا به امروز هیچ مشکلی در تأمین خون مراکز درمانی نداشته‌ایم. ایران، شبکه ملی خون‌رسانی قدرتمندی دارد و در هر نقطه‌ای اتفاقی رخ بدهد، به سرعت امکان خون‌رسانی وجود دارد.

مطابق استانداردها، ما باید برای 5 روز ذخیره خونی داشته باشیم؛ بدین‌ترتیب که میزان مصرف خون در روزِ مشابه در سال گذشته احصاء می‌شود و باید 5 برابر میزان مصرف خون در آن روز ذخیره خونی داشته باشیم. هرگز از این میزان کم‌تر ذخیره نداشته‌ایم. نکته دیگر این که ما موظفیم بخشی از مازاد خون مصرفی در استان را به سیستان و بلوچستان بدهیم تا مردم این استان از عدالت در برخوداری از خون سالم بهره‌مند شوند.

میانگین ریجکت مراجعه‌کنندگان برای اهدای خون در دنیا 20 تا 25 درصد است

مرآت: فراوانی کدام عامل سبب می‌شود که افراد نتوانند خون اهدا کنند؟

شعار سازمان انتقال خون، تهیه خون سالم و کافی است و سلامت خون برای ما در اولویت است. ما در ابتدا باید سلامت خون را تضمین کنیم و آن‌گاه کمیت آن را. اگر اهدای خون به خود فرد اهداکننده یا فرد دریافت‌کننده خون آسیب برساند، ما فردِ اهداکننده را حسب شرایط، به طور دائم یا موقت از اهدای خون معاف می‌کنیم. نرم ریجکت اهداکنندگان در دنیا بین 20 تا 25 درصد است.

به طور مثال افرادی که کمخونی دارند یا حجامت کرده‌اند شرایط اهدای خون را ندارند.

مرآت: افراد در چه رنج سنی می‌توانند خون اهدا کنند؟

از 18 سالگی تا 60 سالگی؛ اگر فرد اهداکننده مستمر باشد، تا 65 سالگی هم می‌تواند اهدای خون کند.

مرآت: اگر فرد با سن کم‌تر از 18 سال یا بیش‌تر از 60 سال اهدای خون کند، چه تبعاتی خواهد داشت؟

18 سالگی به دلیل «سن قانونی» به عنوان حداقل سن تعیین شده و اهدای خون بالای 60 سال هم می‌تواند برای سلامتی افراد مخاطراتی داشته باشد.

مرآت: آمار اهدای خون بانوان چقدر کم‌تر از آقایان است؟

در چهارماهه نخست امسال البته اهدای خون ما 1.2 نسبت به سال گذشته افزایش یافته است؛ اما به طور میانگین 5 تا 6 درصد از اهداکنندگان، بانوان هستند. ما به بانوان اطمینان می‌دهیم که اگر شرایط خون دادن را نداشته باشند، اساسا خودمان اقدام به خون‌گیری نمی‌کنیم. ما کم‌خونی را آزمایش می‌کنیم.

از سوزن‌ خون‌گیری نترسید؛ همکارانِ ما مجرب‌اند!

مرآت: به نظر شما افرادی که از سوزن می‌ترسند چه باید بکنند؟

ترس یک عامل روانی است. پرسنل ما آن‌قدر مجرب هستند که شاید فرد واقعا احساس درد خاصی نداشته باشد. ما همکارانی داریم که روزانه 20 تا 30 مورد خون‌گیری می‌کنند و چندین‌سال سابقه کار دارند و به کار خود واردند.

مرآت: آیا ممکن است روزی همکاران شما خدمات خون‌گیری را در منازل مردم ارائه کنند؟

در حال حاضر این امر امکان‌پذیر نیست؛ چراکه اولا نیروی انسانی کافی برای این کار وجود ندارد؛ و ثانیا شاید نتوان به لحاظ علمی خون‌گیری در منازل را تأیید کرد. بنابراین در حال حاضر خون‌گیری در منازل به لحاظ علمی و اقتصادی توجیه‌پذیر نیست.

حجامت درمانی برای بیماری‌های خاص است؛ افراد سالم خون اهدا کنند

مرآت: خون دادن قرن‌هاست که در سنت ما در قالب‌هایی مثل حجامت و فصد و... وجود داشته است. فارغ از ابعاد انسان‌دوستانه موضوع، خون‌گیری را چقدر با حجامت متفاوت می‌دانید؟

نکته نخست آن که ما چیزی به نام خون کثیف و خون تمیز نداریم. من با طبیبان سنتی در این زمینه گفتگو کرده‌ام؛ آن‌ها می‌گویند حجامت مربوط به افرادی است که به بیماری‌ خاصی دچار هستند و در باید فصول خاصی انجام شود؛ اما آن‌چه ما اکنون شاهدیم این است که افراد اولا بدون داشتن بیماری و ثانیا در همه فصل‌ها حجامت می‌کنند. اگر کسی دچار بیماری است، حجامت کند اما توصیه ما به افراد سالم این است که خون اهدا کنند.

شاید چند سده پیش امکانات ذخیره خون وجود نداشته و طبعا توصیه می‌شده که حجامت کنند.

مرآت: اگر بخواهید یکی از مسئولان استان را خطاب قرار دهید و خواسته‌ای داشته باشید، آن فرد چه کسی و آن خواسته چه چیزی خواهد بود؟

از روزی که من در این سمت قرار گرفتم، مشکل تجهیز و نگهداری سردخانه‌ها و نیز مشکلات اعتباری مشهود بود. انتقال خون سازمانی است که هزینه‌های مصرفی و نگهداری بالایی دارد. امیدوارم مسئولان مرتبط با اعتبارات نگاه ویژه‌ای به انتقال خون داشته باشند.

مرآت: سخن شما را درباره آن‌چه که من نپرسیده‌ام و مایلید درباره آن با مردم سخن بگویید می‌شنویم.

بهبودیافتگان از بیماری کرونا، یک ماه پس از بهبودی می‌توانند پلاسمای خود را برای درمان بیماران درگیر با کرونا اهدا کنند. طی یک کارآزمایی بالینی که توسط سازمان انتقال خون انجام شد؛ روشن شد که پلاسمادرمانی 50 تا 60 درصد اثربخشی دارد و مرگ و میر را کاهش می‌دهد. می‌توانید اثرات مطلوب پلاسمادرمانی را از ریاست بیمارستان کوثر سمنان نیز جویا شوید.

178 نفر از بهبودیافتگان کرونا در استان سمنان، پلاسمای خود را اهدا کردند

اکنون در 23 استان پلاسمای افراد بهبودیافته جمع‌آوری می‌شود. ما در استان سمنان از دهم اردیبهشت‌ماه اقدام به جمع‌آوری پلاسمای بهبودیافتگان کردیم و تا کنون 178 مورد از بهبودیافتگان، پلاسمای خون خود را اهدا کرده‌اند. 160 مورد از این میزان، در دو سه هفته اخیر مصرف شده است. ما اکنون با کمبود پلاسما مواجه هستیم؛ لذا از بهبودیافتگان تقاضا می‌کنیم برای اهدای پلاسما به مراکز انتقال خون در سمنان و شاهرود مراجعه کنند.

این کار تحت عنوان پویشی با نام «شکرانه سلامت» انجام می‌شود.

مرآت: بابت وقت ارزشمندی که در اختیار ما قرار دادید سپاسگزاریم.

من هم از شما و همکارانتان تشکر می‌کنم.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #